آسم و ورزش

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: آسم و ورزش
تهران - واحد مركزي خبر - ورزشي 1387/08/17

آسم انسداد متغير و برگشت‌پذير راه‌هاي هوايي است كه با التهاب و افزايش واكنش راه‌هاي هوايي در مقابل محرك‌ها همراه مي‌شود. يكي از چهره‌هاي باليني اين بيماري، آسم ايجاد شده به‌دنبال فعاليت فيزيكي و ورزش مي‌باشد.
به گزارش واحد مركزي خبر آسم ناشي از ورزش يكي از شايع‌ترين مشكلات طبي در ورزشكاران است و بسياري از ورزشكاران حرفه‌اي موفق، مبتلا به آسم يا آسم ورزشي بوده‌اند و مطالعات نشان داده نسبت موفقيت آنان كمتر از افراد غيرمبتلا نمي‌باشد.
از طرف ديگر درصد قابل توجهي از ورزشكاران بدون هيچگونه سابقه‌اي از بيماري آسم، در حين فعاليت ورزشي دچار علائم تنفسي شبيه به بيماران آسمي مي‌گردند. از آنجا كه اين اختلال منحصر به مبتلايان آسم نيست و در قسمتي از افراد طبيعي هم مشاهده مي‌گردد، بسياري از پزشكان استفاده از واژه برونكواسپاسم ناشي از ورزش را مناسب‌تر مي‌دانند.به‌طور كلي از لحاظ باليني در 50 تا 90 در صدر بيماران مبتلا به آسم، آسم ورزشي ديده مي‌شود. ازطرف ديگر در 10 تا 20 درصد بيماراني كه آسم ورزشي ثابت شده داشته‌اند، هيچ‌گونه سابقه‌اي از بيماري آسم نمي‌دهند و اين شيوع درجمعيت عادي كمتر از افراد ورزشكار مي‌باشد.
شيوع آسم ورزشي در ساير بيماري‌هاي آلرژيك بيش از جمعيت عادي مي‌باشد.
عوامل مؤثر در بروز اين بيماري كنترل مناسب آسم، عوامل محيطي مانند آب و هواي سرد، رطوبت كم و استنشاق هواي خشك، ذرات معلق و آلاينده‌هاي هوا (از جمله SO2،NO2 و ازون) مي‌باشد. همچنين عوامل روحي مانند خستگي، بيش‌تمريني و استرس‌هاي هيجاني نيز زمينه‌ساز بروز بيماري مي‌شود. از فاكتورهاي دخيل ديگر نوع ورزش، شدت و مدت ورزش مي‌باشد. ورزش‌هاي هوازي مستمر و طولاني كه نيازمند تنفس عميق و سريع هستند، مانند دو و ميداني، اسكي، صحرانوردي و دوچرخه‌سواري جزو ورزش‌هاي ايجادكننده برونكواسپاسم مي‌باشند و فعاليت‌هاي بي‌هوازي متناوب كمتر باعث ايجاد حملات مي‌گردند.
همچنين هر چه شدت و مدت ورزش بيشتر باشد، برونكواسپاسم حاصله نيز وخيم‌تر خواهد بود.
علائم و سير باليني:
سرفه شايع‌ترين علامت مبتلايان است. خس‌خس سينه، تنفس كوتاه و منقطع، درد و احساس ناراحتي قفسه سينه به هنگام ورزش يا پس از آن و نيز عملكرد ضعيف‌تر نسبت به زمان تمرين از ساير علائم شايع بيماري هستند كه با گذشت 8-6 دقيقه از شروع ورزش و گاهي پس از توقف آن ايجاد مي‌شوند. از علائم ناشايع آسم ناشي از ورزش، تهوع، درد پهلو، سردرد، ضعف عمومي، احساس ناآماده بودن، فقدان انرژي (به ويژه در كودكان)، خستگي زودرس و سينه صاف كردن‌هاي مكرر، كرامپ‌هاي شكمي، درد يا ناراحتي قفسه سينه، كرامپ عضلاني به دنبال ورزش يا احساس عدم آمادگي مي‌باشد.
كودكان خردسال ممكن است از درد معده شاكي باشند يا از شركت در بازي شديد امتناع نمايند. درهر فردي كه به دنبال ورزش و فعاليت دچار خس‌خس سينه، تنگي نفس و يا سرفه مي‌شود، بايد به فكر آسم ناشي از ورزش بود. اما در مواقعي كه فرد داراي تظاهرات مبهم مي‌باشد، تشخيص قطعي بيماري، با انجام تست عملكرد تنفسي (اسپيرومتري) قبل و بعد از يك فعاليت ورزشي انجام مي‌شود.
پيشگيري از آسم ناشي از ورزش شامل دوبخش غيردارويي و دارويي مي‌باشد.
پيشگيري غيردارويي:
اجتناب ازانجام ورزش، درصورت وجود نشانه‌ها قبل از شروع فعاليت ورزشي انتخاب ورزش مناسب با كمترين احتمال ظهور حملات آسم. اصلاح برنامه ورزشي تغيير در نوع، شدت و مدت ورزش ،گرم كردن به ميزان كافي و القاء دوره مقاومت چند دقيقه قبل از شروع فعاليت ورزشي
سعي به تنفس با بيني ،پرهيز از فعاليت ورزشي در شرايط جوي نامتعادل (مانند هواي كمتر از10 درجة سانتي‌گراد و با رطوبت كم) و در هنگام آلودگي هوا و وجود مواد محرك وآلرژن
پرهيز از فعاليت ورزشي در زمان ابتلا به عفونت‌هاي تنفسي و كنترل مشكلات همراه نظير رينيت آلرژيك ،پرهيز از موادغذايي خاص (ميگو، كرفس، بادام زميني، سفيده تخم‌مرغ، بادام، موز)و استفاده از تجهيزات ورزشي مناسب مانند ماسك مخصوص 0
پيشگيري دارويي :
پيشگيري دارويي با استفاده از داروهاي استنشاقي پيش از انجام فعاليت ورزشي صورت مي‌پذيرد. براي اين منظور بهترين داروها داروهاي بتاآگونيست مي‌باشد متناسب با مدت ورزش و فاصله باقي‌مانده تا شروع ورزش از داروهاي طويل‌الاثر و يا سريع‌الاثر استفاده مي‌شود. اين داروها هم در درمان و هم جهت پيشگيري مؤثر هستند. از مزاياي اين داروها استفاده استنشاقي آنها است و استفاده خوراكي از آنها در فعاليت‌هاي حرفه‌اي ممنوع است.
داروهاي سريع‌الاثر و كوتاه‌اثر مانند سالبوتامول را مي‌توان 15 دقيقه قبل از شروع فعاليت ورزشي استفاده نمود و در صورت بروز علائم نيز قابل ‌استفاده مي‌باشند. اين داروها براي فعاليت‌هاي ورزشي به مدت حدود دو ساعت اثر پيشگيرانه دارند، دسته ديگر داروها، داروهاي سريع‌الاثر و طويل‌الاثر مانند سالمترول هستند. مدت اثر اين دارو 12-10 ساعت مي‌باشد. بنابراين در كساني كه زمان شروع فعاليت ورزشي آنان قابل‌پيش‌بيني نمي‌باشد و يا فعاليت ورزشي مداوم به مدت چند ساعت دارند، توصيه مي‌شود. اين داروها در كودكاني كه در فعاليت‌هاي روزانه خصوصاً در مدرسه فعاليت بدني مداوم و نسبتاً طولاني دارند و همچنين ورزشكاران شركت‌كننده در ورزش‌هاي استقامتي، كانديداهاي خوبي براي دريافت اين دارو مي‌باشند. داروهاي ديراثر و طويل‌الاثر مانند فورمترول بيشتر در ورزشكاران آسمي و كودكان مبتلا به آسم كاربرد داشته و باعث بهبود كيفيت زندگي و فعاليت‌هاي ورزشي فرد مي‌شود.
در صورت رعايت اصول پيشگيري دارويي وغيردارويي و استفاده از ورزش مناسب، موفقيت پيشگيري از آسم حين ورزش 90 در صد مي‌باشد. در صورت موفق نبودن دراين زمينه، بايد دوز داروي مصرفي تعديل شده و يا تشخيص آسم مجدداً مورد ارزيابي قرار گيرد.
بعضي از ورزش‌ها خطر بالاتري براي ايجاد علائم بيماري ايجاد مي‌نمايند و بر اين مبنا ورزش‌ها به دو دسته تقسيم مي‌شوند:
ورزش‌هاي آسموژنيك: اين ورزش‌ها شامل دوي استقامت، دوچرخه‌سواري، بسكتبال، فوتبال آمريكايي، راگبي، هاكي روي يخ، اسكيت روي يخ و اسكي مي‌باشند.
ورزش‌هايي كه با خطر كمتر بروز آسم همراه هستند شامل شنا، شيرجه، دوي سرعت، بوكس، كاراته، تنيس، هندبال، راكت بال، ژيمناستيك، گلف، فوتبال، بيس‌بال، كشتي و واترپلو مي‌باشند.
ورزش‌هاي آبي عموماً كمتر آسموژنيك هستند كه شايد علت آن استنشاق هواي مرطوب باشد كه باعث تحريك كمتر مجاري هوايي فرد مستعد مي‌شود. با اينحال كلر استخرها ممكن است به شكل يك محرك شيميايي براي ايجاد برونكو اسپاسم در افراد حساس عمل كند، هر چند كه ميزان كلرين استخر در محدوده استاندارد بي‌خطر براي شناي تفريحي باشد.
ضمن اينكه فرد بيمار با كسب تجربه موفق در كنترل علائم حين ورزش، نسبت به كنترل بيماري آسم خود نيز اميدوارتر خواهد شد. هر چه شدت بيماري آسم بيشتر باشد، تأثير ورزش در كنترل آن زيادتر خواهد بود و در بيماران با آسم خفيف تأثير فعاليت ورزشي در كنترل بيماري در حد افراد سالم مي‌باشد.
0001/10105/12
جمعه 17 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 136]