سينما و گيشه در تركيه

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: سينما و گيشه در تركيه
آنكارا - اقبال عمومي نسبت به سينماي تركيه كه در پي رشد فيلم هاي هاليوودي و نيز افزايش شبكه هاي تلويزيوني در طول سال هاي گذشته در اين كشور كاهش يافته بود، در سال هاي اخير دوباره افزايش يافته است و اين روند بار ديگر بحث هاي جدي را پيرامون "سينما و گيشه" در تركيه مطرح كرده است.

سينماي تركيه كه تا چندي پيش حرفي براي گفتن نداشت امروزه با ورود به فضايي متفاوت از گذشته توانسته تا حدودي توجه مخاطبين خود را به خود جلب كند و تماشاگران مشتاق را به سالن ها بكشاند.
تركيه كه تقريبا از چند دهه پيش براي ورود به غرب به عنوان يك هدف تلاش گسترده اي را آغاز كرده است، خواسته يا ناخواسته در اين مسير خود را در دامان فرهنگ غرب نيز گرفتار كرده و در اين ميان "هاليوود" نقش عمده اي در شكل گيري هويت نوين ترك ها بازي كرده و اگر اغراق نباشد مي توان گفت كه اين نقش را نيز توانسته به خوبي ايفا كند.
اما در اين وانفساي تكاپوي فرهنگ ها و آشفته بازار هنر، به نظر مي رسد نهالي نوپا در تركيه در حال شكل گيري براي نماياندن اصل هويت اين سرزمين نزد عموم مردم اين كشور است كه بسياري از آنان آگاهي زيادي از گذشته پر افتخار خود ندارند و مثلا هرگز به ياد نمي آورند كه در زماني نه چندان دور قهرمانان اساطيري مانند "كوراوغلو" و غيره با آميختن هنر و ادبيات اين مرزو بوم به حماسه و رشادت تواسنته بودند هويت اين مردم را زنده نگهدارند.
سينما در تركيه امرغريبي نيست، اما ترك ها هنوز نتوانسته اند از اين عرصه هنري براي يادآوري گذشته و هويت پرافتخارشان به مخاطبين جوان، بهره زيادي ببرند.
ولي به رغم اين تنگاها به نظر مي رسد رويكردي نوين در عرصه هاي هنري و به ويژه سينماي ايران كشور به وجود آمده است كه توانسته با نگاهي معناگرا انظار عمومي را به خود جلب كند.
با نگاهي آماري مي توان پي برد كه سينماي تركيه در حال حاضر در چه مسيري طي طريق مي -كند و به كدام سو در حركت است.
همه ساله در تركيه به طور تقريبي 19ميليون نفر به سينما مي روند و تعداد تماشاگران فيلم هاي ساخت تركيه در سالهاي گذشته از اين تعداد حداكثردو تا دو ونيم ميليون نفر بود كه اين رقم در طول دو سال گذشته به شش الي 10ميليون نفر افزايش يافته است.
طبق آمارهاي موجود به رغم اين كه تعداد تماشاگراني كه به تماشاي فيلم هاي خارجي رغبت نشان مي دهند هم چنان بيش از فيلم هاي "ترك" است، ولي مقايسه سرانه تماشاي فيلم هاي ترك و خارجي
نشانگر اين است كه بسياري از فيلم هاي ترك بيش از فيلم هاي خارجي توانسته تماشاگران را به سالن هاي سينما بكشاند.
بر اساس نمايه هاي آماري نهادهاي فرهنگي دولت تركيه، سالن هاي سينماي تركيه در سال گذشته ميلادي پذيراي 20 ميليون و 596 هزار و 569 تماشاگر در سطح كشور بودند.
رقم ياد شده در سال 2006 ميلادي 23 ميليون و 512 هزار و 599 نفر، در سال 2005 ميلادي 18 ميليون نفر بود.
تعداد تماشاگران سينما در سال 2004 ميلادي 14 ميليون و 500هزار نفر و در سال 2002 ميلادي برابر 15 ميليون و 400 هزار نفر بوده است.
طبق آمارهاي ياد شده متوسط تماشاگران سينما در تركيه در سال هاي اخير 19 ميليون نفر بوده است كه از اين ميزان 12 الي 13 ميليون نفر فيلم هاي خارجي را ترجيح مي دادند.
مطابق همين آمارها، تعداد تماشاگران فيلم هاي ترك كه در سال هاي گذشته به طور متوسط دو الي دو و نيم ميليون نفر بود به موازات افزايش و تنوع در توليد فيلم هاي ترك در سال هاي 2004 و 2005 ميلادي به شش ميليون نفر، در سال 2006 ميلادي به 10 ميليون و در سال گذشته ميلادي به هفت ميليون نفر افزاي يافته است.
طبق آمارهاي ياد شده در سال گذشته ميلادي در تركيه 210 فيلم اكران شده است و فيلم هاي ياد شده در مجموع 28 هزار و 733 بار به نمايش گذاشته شده است و تعداد كل تماشاگران اين فيلم ها نيز 20 ميليون و 659 هزار و 569 نفر بوده است.
آمار ياد شده با اشاره به اين كه يك چهارم تماشاگران سينما در تركيه در استانبول قرار دارند مويد اين موضوع نيز مي باشد كه در استانبول پنج ميليون و 758 هزار و 346 تماشاگر سينما در سال گذشته وجود داشته است.
رقم ياد شده در آنكارا دو ميليون و 845 هزار، در ازمير دو ميليون و 219 هزار و در شهر بورسا يك ميليون و 588 هزار نفر بود.
بر اساس اين گزارش در سال گذشته ميلادي در سينماهاي تركيه 43 فيلم از تركيه در برابر 167 اثر خارجي كه در بين آنها برخي آثار سينمايي پرخرج همانند "اليزابت"، "عصر طلايي"، "راهزنان كاراييب"، "هري پاتر" وجود داشت، توانست بر روي پرده سينماهاي اين كشور اكران شود.
در سال گذشته ميلادي 43 فيلم ترك اكران شده د رمجموع هشت هزار و 340 بار به نمايش گذاشته شد و در مجموع هفت ميليون و 712 هزار و 626 نفر از اين فيلم ها ديدار كردند.
كل تماشاگران 167 اثر خارجي به نمايش گذاشته در سينماهاي تركيه در سال گذشته نيز مجموعا 12 ميليون و 964 هزار و 943 نفر بود.
اين موضوع نشان مي دهد كه اگر سينماي تركيه بتواند به ارزش هاي واقعي خود دست يابد مي -تواند در عرصه رقابت نيز با علاقه اي كه مردم اين كشور براي تجديد هويت خويش دارند از بسياري از فيل هاي خارجي گوي رقابت را بربايد.
در بين فيلم هاي ترك كه در سال گذشته در تركيه اكران شدند فيلم ها "در كنار زندگي" به كارگرداني "فاتح آكين" كه جايزه بهترين سناريوي جشنواره كن را گرفت، فيلم "خوشبختي" به كارگرداني "عبدالله اوغوز"، فيلم "لوطي" به كارگرداني "ياووز تورگوت"، فيلم "فرشته سفيد" به كارگرداني "محسن قرمزي گل" و فيلم "تحم مرغ" به كارگرداني "سميح كاپلان اوغلو" كه چندين جايزه در جشنواره هاي معتبر بين المللي اخذ كرد به چشم مي خورد.
اين فيلم ها توسط دو ميليون و 14 هزار و 797 تماشاگر استانبولي، 934 هزار و 571 تماشاگر آنكارايي، 784 هزار و 990 تماشاگر ازميري مشاهده شده است.
در سال 2006 ميلادي در مجموع 237 فيلم شامل 34 فيلم داخلي در تركيه اكران شد و 23 ميليون و 512 هزار و 599 نفر نيز به تماشاي اين فيلم ها نشستند.
تعداد تماشاگران فيلم هاي ترك در سال 2006 ميلادي 10ميليون و 838 هزار و 617 نفر و تعداد تماشاگران خارجي اين فيلم ها 12 ميليون و 673 هزار و 982 نفر بود.
اين موضوع نمايانگر رقابت سينماي ترك با سينماي غير ترك در سال هاي ياد شده است كه در صورتي كه به همين روال ادامه يابد شايد در پنج سال آينده اين دو رقم نيز با هم برابر شوند.
اما تعداد كل فيلم هاي اكران شده در تركيه در سال 2005 ميلادي 221 و تعداد فيلم هاي ترك اكران شده در آن سال 27 فيلم بود.
تعداد كل تماشاگران سينما در سال 2005 ميلادي 18 ميليون و 1466 نفر بود كه از اين تعداد شش ميليون و 795 هزار و 791 نفر فيلم هاي ترك را تماشا كردند.
ارقام ياد شده نمايانگر رشد و اقبال عمومي به سينماي تركيه در سالهاي اخير است و به خوبي نشان مي دهد كه تماشاگران تركيه نيز مانند همه مردم جهان بيش از فيل هاي هاليوودي و خارجي تمايل دارند به تماشاي فيلم هايي بنشينند كه از هويت و گذشته فرهنگي آنها نشات گرفته باشد.
شروع افول صنعت سينماي تركيه در دهه 1980 ميلادي بود. به رغم افت كيفي صنعت سينماي تركيه در دهه 1970 تهيه فيلم هاي ترك تا سال 1980 ميلادي ادامه داشت.
افول صنعت سينماي تركيه از سال 1980 ميلادي تا سال 1996 ميلادي ادامه داشت و در سال 1996 ميلادي فيلم "اشقيا" با كشاندن 5/2 ميليون نفر به سالن هاي سينماها تكاني به اين عرصه هنري در تركيه داد.
در سال 1997 ميلادي فيلم هاي "رمان سنگين"، "معصوميت" و "حمام"، در سال 1998 ميلادي فيلم هاي "در كشتي"، "سفر عقرب" و "خداحافظ فردا"، در سال 1999 ميلادي فيلم هاي " پروپاگاندا"، "‌همه چيز زيبا خواهد شد"، "‌جايي كه گل تمام مي شود"، "خوشه هاي خانم سالكيم"، "حرم" و "دلتنگي مه" فيلم هاي مطرحي بودند كه با اقبال عمومي مواجه شدند.
فيلم هاي سينمايي تركيه از سال 2000 ميلادي موفق شدند كه بازار از دست رفته خود را دوباره از دست سينماي هاليوود خارج كنند.
در سال 2000 ميلادي از 15 فيلم تركيه ايي تهيه شده، فيلم "بيزانس" به تنهايي با دو ميليون تماشاگر موفق به كسب ركوردي شد كه امكان كسب چنين ركوردي در سال هاي گذشته ميسر نبود.
فيلم "ويزون تله" ‌در سال 2001 ميلادي با جذب بيش از سه ميليون تماشاگر ركوردي تاريخي در صنعت سينماي تركيه برجاي گذاشت.
به موازات اقبال تماشاگران تركيه از توليدات داخل، تهيه فيلم هاي هنري نيز در اين سال ها افزايش يافت به طوري كه "درويش زائم" كارگردان صاحب نام تركيه فيلم "‌فيل ها و چمن" ‌و " سردار آكار" فيلم "پاس در زمين تنگ" را كه از فيلم هاي مطرح سينماي تركيه هستند را در اين سال تهيه كردند.
نقطه افول سينماي تركيه در سال 2004 ميلادي بود. در اين سال فيلم هايي همانند "گورا" ، "‌ويزون تله توبا"، "اتاق انتظار"، "سلام هابابام"، "كشتي از پوست هندوانه"، "فيروزه كجايي" تهيه شد و در اين سال تعداد تماشاگران فيلم هاي تركيه اي براي اولين بار از مرز شش ميليون و 650 هزار نفر فراتر رفت.
در سال 2005 ميلادي 27 فيلم ترك پذيراي در مجموع شش ميليون و 795 هزار تماشاگر بود و تعداد تماشاگران 33 فيلم ترك اكران شده در سال 2006 ميلادي به 10ميليون و 838 هزار نفر افزايش يافت.
در سال 2006 ميلادي فيلم "وادي گرگها - عراق" به روي پرده رفت و توانست بيش از چهار ميليون نفر را به سالن هاي سينما بكشاند.
بعد از آن نيز فيلم "پدرم و پسرم" بيش از سه ميليون نفر، "كارهاي ارگانيزه" دو ميليون و سري فيلم هاي "هابابام در سربازي"، "هابابام 5/3" نيز توانست بيش از دو ميليون نفر را به سينما بكشاند كه اين موارد در نوع خود بي نظير بود.
به موازات رشد كمي فيلم هاي تركيه در اين سال ها رشد كيفي نيز در كار برخي از كارگردانان اين كشور قرار گرفت.
فيلم "بستني – خامه"، "بين الملل"، "تقوي"، "پدرم و پسرم"، "بازگشت به خانه"‌، "استانبول بگو"، "دو دختر جوان"، "زحم دل"، "در انتظار بهشت" از جمله اين فيلم ها هستند كه از جشنواره -هاي مختلف جوايزي را نيز دريافت كردند.
در بين فيلم هاي ترك كه در سال گذشته در تركيه اكران شد فيلم "سه ميمون" به كارگرداني " نوري بيلگه جيلان" موفق به كسب بهترين كارگردان از جشنواره كن، فيلم "تخم مرغ" به كارگرداني "سميح كاپلان اوغلو" به عنوان بهترين فيلم جشنواره بين المللي استانبول شده اند.
"ييلماز آتادنيز" رييس اتحاديه "صاحبان آثار سينمايي" تركيه در زمينه وضعيت صنعت سينماي تركيه مي گويد: سينماي تركيه در سالهاي اخير رشد چشمگيري داشته است.
به گفته وي در مقابل تعدد و كثرت فيلم هاي خارجي استقبال از فيلم هاي ترك بسيار هيجان آور و حتي غيرقابل باور و اين نشانگر اين است كه اگر فيلم هايي خوب در تركيه تهيه شود تماشاگر نيز آن استقبال مي كند.
"آتادنيز" با اشاره به جمعيت 70 ميليوني تركيه مي گويد: مقايسه تعداد تماشاگران سينما و جمعيت تركيه نمايانگر كمي تماشاگر سينما در تركيه است و دليل اين مساله نيز كثرت فيلم هاي سينمايي در كانال هاي تلويزيوني و نيز وجود سريال هاي مختلف در تلويزيون ها ست، چرا كه تماشاگر ديگر نيازي براي رفتن به سينما احساس نمي كند و مساله اصلي در رشد سينماي تركيه نيز اين است.
وي با اشاره به اين كه تلويزيون هاي خارجي به سهولت در تركيه موفق به نمايش فيلم هاي سينمايي نمي شوند، گفت:‌ "سي.دي" و "‌وي سي دي" قاچاق به هنگام اكران فيلم ها كه روانه بازار مي شوند نيز از عواملي هستند كه مانع از تماشاي فيلم ها در سالن هاي سينما مي شوند و به نظر مي رسد سينماي تركيه نيز از قاچاق فيلم هاي اكران شده بسيار رنج مي برد.
"دنيز ياووز" دبيركل "بنياد نويسندگان سينما" نيز با اشاره به اين كه در سالهاي اخير سينماگران توجه خود را بيشتر معطول به سريال هاي تلويزيوني كرده اند، گفت: ترجيح تلويزيون به سينما به دليل پردرآمدتر بودن سريال هاي تلويزيوني امري قابل درك است.
وي با اشاره به اين كه قبل از دهه 1980 ميلادي در تركيه سالانه 100 الي 150 فيلم توليد مي شد، گفت: به رغم رشد نسبي رقم ياد شده در حال حاضر 50 فيلم مي باشد، ولي از ديد من اين رقم هم در مورد فيلم هاي گيشه اي و هم در مورد فيلم هاي هنري كافي نمي باشد.
او با اشاره به اين كه در صورت تهيه نشدن فيلم هاي كافي تعداد تماشاگران سينماي تركيه در سال هاي آينده كاهش خواهد يافت، گفت: تنها با تهيه فيلم ها بدون توجه به محتواي آنها مي توان موجب سرپا ماندن صنعت سينما در تركيه شد و براي به جاي آوردن اين مساله نيز ارايه تشويق هاي دولتي ضروري است.
شبد**خاورم** 2012 ** 230 **
جمعه 17 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 105]