نفت همچنان ارزان مي‌شودبشكه‌ها در گوشه رينگ

واضح آرشیو وب فارسی:سياست روز: نفت همچنان ارزان مي‌شودبشكه‌ها در گوشه رينگ

گروه اقتصادي ــ همين كه نام باراك اوباما به عنوان پيروز انتخابات رياست جمهوري آمريكا مخابره شد،‌بهاي نفت در بازارهاي جهاني با دو درصد كاهش به حدود 69 دلا‌ر در هر بشكه رسيد. با اين حساب مي‌توان گفت كه كاهش 5/1 ميليون بشكه‌اي از توليد روزانه‌اوپك، اگر قرار بود تاثيري هم بر بازار بگذارد، هنوز هيچ نشده رنگ باخت تا حركت نفت در سراشيبي ارزاني، دور بيشتري بگيرد.
سطح قيمت‌هاي نفت، اين روزها خاطره سال‌هاي 2004 و 2005 ميلا‌دي را زنده مي‌كند كه نفت حوالي محور 60 دلا‌ري مي‌گشت. امروز با آن روز اما يك تفاوت مهم دارد. نفت 60 دلا‌ري آن روزها در آغاز مسير صعود بود و نفت امروز چندي است كه چون فواره اي كه پس از اوج، راه فرود در پيش مي‌گيرد، سير نزولي را طي مي‌كند. آخرين خبرهاي رسيده از بازار مبادلا‌ت كالا‌ي نيويورك (نايمكس) حاكي از آن است كه بهاي نفت خام سبك شيرين آمريكا براي تحويل در ماه دسامبر يك دلا‌ر و 46 سنت كاهش يافت و به 69 دلا‌ر و هفت سنت رسيد. در همين حال در بازار لندن نفت خام برنت درياي شمال شاهد كاهش قيمت يك دلا‌ر و 44 سنتي بود و هر بشكه آن با بهايي معادل 65 دلا‌ر معامله شد. ‌

دارو ديگر اثر ندارد
ديگر عوام هم به خوبي مي‌دانند كه يك دارو، تا زماني كوتاه بر يك بيمار اثر مي‌كند و پس از پايان يافتن زمان تاثير و عادت كردن بدن به آن دارو، تحرير نسخه اي جديد ضروري است. حكايت بازار بيمار نفت هم اين روزها همين گونه است.
آمپول كاهش و ، آن قدر به بازار تزريق شده كه ديگر اين بدن تب دار، مشابه آن را برنمي‌تابد. كاهش توليد، آن هم به ميزان اندك، هرگز جوابگوي تمايل شديد بازار به ارزان شدن نفت نيست.
افزون بر اين، افزايش تقاضاي نفت خام در سال 2009 نيز، بيش از 700 هزار بشكه در روز برآورد نمي‌شود. به اين ترتيب، براي جلوگيري از سقوط قيمت نفت نمي‌توان به افزايش تقاضا اميد بست. اوپك و ديگر توليدكنندگان بزرگ نفت از جمله روسيه، مي‌بايست براي تثبيت بازار نفت يك رشته اقدامات هماهنگ را در دستور كار قرار دهند. با اين حال، آنها به خوبي مي‌دانند كه تا زماني كه هرج و مرج ناشي از بحران در بازارهاي مالي جهان تحت كنترل در نيامده باشد به نظر نمي‌رسد اوپك بتواند ثبات را به بازار نفت، به عنوان جزئي از بازار جهاني، بازگرداند.
حتي بيم آن مي‌رود كه تصميم اوپك مبني بر كاهش توليد به منظور افزايش بهاي نفت، از طريق كاهش رشد اقتصاد جهان، بحران موجود را تشديد كند و اعاده ثبات به بازار نفت را به تاخير اندازد. تصميم اوپك براي برگزاري اجلا‌س اضطراري، در نوع خود نشان از حساسيت اعضا به شرايط اقتصاد جهاني است اما از قرار معلوم، در وهله نخست برخي از اعضا اوضاع اقتصاد جهاني را چندان نگران كننده نيافته بودند زيرا زمان تعيين شده براي آن 28 آبان در نظر گرفته شده بود. گويا كشورهايي نظير ايران، سرعت عمل بيشتري را خواهان شدند كه پيگيري آنها نتيجه بخش بود و سبب شد اين اجلا‌س سه هفته زودتر برگزار شود. اما در حالي كه اعضا در اين اجلا‌س تصميم گرفته بودند به ميزان 5/1 ميليون بشكه در روز از توليد خود بكاهند تا ثبات را به بازار نفت بازگرداند، واكنش غير منتظره اي از بازار ديدند.
آنها در حالي كه انتظار بكسل شدن شاخص‌ها را داشتند، اتفاقي كه افتاد، كاملا‌ عكس انتظار آنان بود....نفت باز هم ارزان شد. اينك زمان آن است كه اوپك بايد به فكر مجموعه اي از تصميمات باشد. كاهش توليد اگر در دستور كار است، بد نيست به بيش از 3 ميليون بشكه هم فكر شود. اين بشكه‌هاي انتحاري شايد بتوانند شوكي فراتر از توان و تحمل بازار وارد كنند. شوكي كه البته بتواند سنگ بناي توقف ارزاني نفت يا آغاز گراني را بگذارد. طبيعي است كه در چنين شرايطي، برخي حربه‌هاي ديگر هم بايد به كمك بيايد.
تبليغات رسانه اي مبني بر كاهش ذخاير استراتژيك و عواملي كه بتواند بازار نفت را مدتي غبار آلود كند، از اين دست حربه‌ها است. در كنار اين‌ها، ائتلا‌ف با برخي كشورهاي قدرتمند يا لا‌اقل با آتيه نفتي ـ كه عضو اوپك نيستند ـ هم مي‌تواند راهگشا باشد. چنين ائتلا‌في مي‌تواند در اجلا‌س آتي اوپك در دستور كار قرار گيرد و با تقسيم كار ميان كشورهاي عضو سازمان، بدن نحيف اين تشكل، جاني تازه بگيرد.

راه چاره اوپك
در باب چاره اوپك، معاون وزير نفت هم با ما هم عقيده است. اكبر تركان در اين باره به ايلنا گفته است: برآورد ما اين است كه اعضاي اوپك و غيراوپك بايد 5/8 ميليون بشكه از توليدشان را كاهش دهند تا بازار به تعادل برسد.
به نظر مي‌رسد با حاكم شدن بحران اقتصادي در جهان، تقاضاي جهاني نفت 5/ 8 ميليون بشكه كاهش پيدا ‌كند، بنابراين اين كاهش تقاضا بايد در بحث توليد نيز لحاظ شده و كاهش5/ 8 ميليون بشكه‌اي توليد نفت بايد بين اوپكي‌ها و غيراوپكي‌ها تسهيم ‌شود، در غير اين صورت جهان با مازاد عرضه نفت مواجه مي‌شود و قيمت‌هاي نفت شديداً كاهش مي‌يابد.
معاون برنامه ريزي و نظارت وزير نفت اظهار داشت: توليد نفت اوپك نه تنها در يك مرحله ديگر بلكه بايد در مراحل متعددي كاهش يابد. وي در پاسخ به اين سؤال كه قيمت تعادلي نفت در بازار بايد چه ميزان باشد، گفت: قيمت‌هاي زير 100 دلا‌ر ديگر معقول نيست. با قيمت‌هاي پايين نفت، زغال‌سنگ‌هايي كه الا‌ن با قيمت بالا‌ توليد مي‌شوند، ديگر توليدشان اقتصادي نيست. شين اويل، سند اويل و نفت‌هاي گران‌قيمتي نيز كه در حال حاضر با قيمت‌هاي بالا‌ اقتصادي هستند، اقتصادي نخواهند بود و اينها به عرضه جهاني لطمه مي‌زند.
تركان تصريح كرد: براي تداوم سرمايه‌گذاري در بخش نفت بايد قيمت‌هاي خوبي براي نفت بماند تا سرمايه‌گذاري‌ها ادامه يابد، در غير اين صورت زماني كه جهان از اين ركود خارج شود، با كمبود عرضه مواجه خواهيم بود. ‌

اوپك رو به انزوا
امروز، شوك‌هاي مقطعي اوپكي‌ها به بازار نفت هم ديري نمي‌پايد و فقط سدي پوشالي را مقابل سيل كاهش قيمت مي‌گذارد كه گذر از آن هم بيش از چند لحظه زمان نياز ندارد. اما به راستي چرا چنين شده است؟ چرا اوپكي كه تا همين چندي پيش قدرت بلا‌منازع كنترل بازار نفت بود، اينك چنين لا‌غر و نحيف شده است؟ چرا تصميمات اين سازمان، تا اين حد با فيلتر‌هاي داخلي مواجه مي‌شود؟ اصلا‌ مگر نه اينكه حيات همه اعضاي اوپك به نفت وابسته است؟ پس چرا پس از وقوع كاهش سونامي گونه قيمت‌ها، اعضاي سازمان اين قدر در كاهش توليد، ‌مردد هستند؟
اوپك كه بايد در حكم يك تشكل صنفي جهاني صادر كنندگان نفت باشد، اين روزها بدل به تن بي سري شده كه به قصد تقلا‌ كردن، از سويي به سوي ديگر مي‌رود. دريغا كه اين ، همان استقلا‌ل از دست رفته است. سايه قدرت نمايي غرب بر روي برخي كشورهاي اوپكي كاملا‌ آشكار است. سايه اي كه ظهور همان فيلترهاي درون سازماني را به دنبال دارد.
از آن گذشته بازشدن دكه‌هاي توليد نفت توسط برخي كشورها در كنار فروشگاه بزرگي چون اوپك هم كار را خراب كرده است. اين دكه‌ها البته چنانچه توسعه بيشتري يابند، مي‌توانند اوپك را به انزوا هم برانند. وقتي امروز كاري از دست اوپك براي گريز از نفت 60 دلا‌ري ـ كه تا همين دو سه ماه پيش 145دلا‌ر بود ـ برنمي‌آيد، دور از ذهن نيست كه چندي ديگر كار از اين هم سخت تر شود.
بشكه‌هاي نفت، امروز در گوشه رينگ گير افتاده اند و براي خلا‌ص شدن از اين وضع، كاهش چند باره توليد مي‌تواند راهكار مناسبي باشد.
پنجشنبه 16 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سياست روز]

[مشاهده در: www.siasatrooz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]