گفت وگوى «ايران» با عضو شوراى فرهنگ عمومى كشور اينجا براى زندگى پايدار جوانانبرنامه ريزى مى شود

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: گفت وگوى «ايران» با عضو شوراى فرهنگ عمومى كشور اينجا براى زندگى پايدار جوانانبرنامه ريزى مى شود
گروه اجتماعى - حميده امينى فرد : «فرهنگ» اصطلاحى است كه در واژگان همه ملت ها وجود دارد، اما «فرهنگ عمومى» از جمله اصطلاحات و تعابيرى است كه آن را نمى توان به سادگى در واژگان جوامع دنيا يافت. در كشور ما اما نهادى به نام «شوراى فرهنگ عمومى» وجود دارد و به عنوانى شورايى كه متولى مهندسى فرهنگ عمومى كشور است، از سال ۱۳۶۵ فعاليت خود را در حوزه هاى مختلف فرهنگى آغاز كرده كه فرهنگ سازى، ارائه الگوهاى مناسب، توجه به شاخص هاى انحراف و برنامه ريزى براى امحاى انحرافات و ارتقاى بينش و آگاهى جامعه از جمله رسالت هاى اين شورا به شمار مى رود. از سوى ديگر شوراى فرهنگ عمومى را مى توان به عنوان نهادى دانست كه تلاش هاى گسترده اى را براى دستيابى جوانان به يك زندگى پايدار و برخوردارى آنها از حداقل امكانات به كار گرفته است و شايد كمتر كسى بداند كه ازدواج هاى دانشجويى كه از طريق نهادهاى نمايندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه ها برگزار مى شود براى اولين بار از سوى شوراى عمومى طراحى شد و يكى از فعاليت هاى مؤثر اين شورا بوده است كه هم اكنون نيز ادامه دارد. به عبارتى قسمت عمده اى از فعاليت هاى اين شورا معطوف به مسائل جوانان و توجه به دغدغه هاى آنها است. در اين باره با داوود رنجبران عضو شوراى فرهنگ عمومى كشور به مصاحبه نشسته ايم كه در زير مى خوانيد.
همانطور كه مى دانيد اصطلاح فرهنگ عمومى در واژگان برنامه ريزى و سياستگذارى فرهنگى ديگر كشورها وجود ندارد و از اين نظر شوراى فرهنگ عمومى يك پديده منحصر به فرد در كشور ما است، نظر شما در اين باره چيست
بله- كاملاً درست است، از آنجا كه در زمينه فرهنگ سازى و مهندسى فرهنگى در كشور ما بايد فعاليت دائمى صورت مى گرفت، نياز به سامانه اى داشتيم كه طرح ها و برنامه هايى را كه به فرهنگ، حوزه فرهنگى و عرصه عمومى جامعه مربوط مى شد را سامان دهى كند. بر همين اساس شوراى فرهنگ عمومى براى رصد كردن جريان هاى فرهنگى داخل كشور و همچنين جريان ها و حوادث فرهنگى بيرون مرزها تأسيس شد و شايد اين سامانه تأثيرگذار به اين شكل در هيچ كشورى وجود نداشته باشد. يكى از افتخارات نظام جمهورى اسلامى ايران نيز داشتن شوراى فرهنگ عمومى است كه در يكى از بهترين مراكز فرهنگى كشور يعنى وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى مستقر شده است و سعى دارد نقش و رسالت خود را نسبت به فرهنگ عمومى جامعه به انجام رساند.
هم اكنون در برخى از كشورها هيچ سامانه اى براى هدايت و برنامه ريزى برنامه هاى فرهنگى وجود ندارد و به همين علت نيز شلختگى هاى فرهنگى در جوامع غربى بيشتر به چشم مى خورد، ولى با وجود شوراى فرهنگ عمومى در كشور كه با حضور نخبگان، فرهيختگان و انديشمندان از مراكز علمى و پژوهشى و همچنين مراكز فرهنگى كشور تشكيل شده است، شاهد آن هستيم كه اين مجموعه همه سعى و تلاش خود را به كار بسته است تا به رسالت خود در حوزه فرهنگ عمومى دست يابد. البته با توجه به حضور بسيار مؤثر بالاترين مقام فرهنگى وزارتخانه ها يعنى وزير ارشاد ، به طور حتم اين اميدوارى وجود دارد كه بهترين مباحث فرهنگى در ساختارهاى فرهنگى مجموعه ها و دستگاه هاى زيرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى به كار گرفته شود. در مجموع ما در كشور به نهادى براى بررسى و تحليل شرايط و جريان هاى فرهنگى و همچنين سنجش نظام ارزشى جامعه نياز داشتيم تا بتوانيم به نقاط ضعف و قوت جامعه آگاهى پيدا كنيم، به همين منظور شوراى فرهنگ عمومى شكل گرفت تا بتواند اهداف و سياست هاى كلان فرهنگى نظام را به اجرا درآورد.
تهيه و تدوين طرح هايى كه قابليت هماهنگ كردن برنامه هاى فرهنگى، هنرى و تبليغى مراكز رسمى و غيرسمى كشور را دارد از جمله مواردى است كه اين مجموعه به خوبى از عهده آن برآمده است.
مقام معظم رهبرى در سخنان اخير خود در جمع ائمه جمعه بر رسالت شوراى فرهنگ عمومى تأكيد فراوان كردند و چندين نكته را نيز به عنوان وظايف كلان و كلى اين شورا برشمردند اميدواريم كه با پشتكار و تلاش اعضاى شوراى فرهنگ عمومى و كاربردى كردن طرح ها در سطح ملى، شاهد شكوفايى و برنامه ريزى همه دستگاه هاى كشور براساس شاخصه ها و سياست هاى كلانى كه در اين شورا طراحى مى شود، باشيم.
به نظر شما آموزه ها و رفتارهاى الهى چگونه مى تواند از فرآيند تربيت دينى به فرهنگ عمومى جامعه اسلامى تبديل شود فرصت ها و تهديدهاى اين امر در شرايط كنونى كشور ما چگونه است
انطباق آموزه هاى دينى با رفتارها و گفتارهاى جامعه امرى ضرورى است كه بايد براساس سياست هاى كلى نظام، الگوسازى آموزه ها و رفتارهاى دينى را مدنظر قرار دهد، اما در برخى از موارد شاهديم كه افراد يا گروه هايى سعى در ايجاد اختلال در اين سياست ها دارند و سعى مى كنند آنها را دچار افراط و تفريط كنند تا از آن تأثيرگذارى ويژه خود فاصله بگيرد.
رويكرد فعلى جوانان ما در جامعه، توجه به مضامين مذهبى و ارزشى است. از اين رو مى بينيم كه جامعه ما در يك شرايط ايده آل دينى و فرهنگى رشد مى كند و در همين مسير هم به تربيت نيروهاى خود به طور كلان مى پردازد. ما براى الگوسازى نياز به جايى داريم كه در آن بتوانيم الگوى مناسب را ارائه دهيم تا جامعه از افراط و تفريط دور شود ، چرا كه وقتى در اين حوزه ها دچار افراط و تفريط شويم، انحرافات اخلاقى بيشتر مى شود. براى مثال، ما در يك دوره با توجه به گرايش جوانان به معنويت، اخلاق و عرفان شاهد آن هستيم كه فرقه هاى نوظهور دكان هايى را باز كرده و سعى مى كنند از اين فطرت پاك افراد سوءاستفاده كنند و با منحرف كردن عقايد و علايق جوانان آنان را از مسير اصلى دور كنند. اين اتفاق از دو زاويه وارد مى شود ، نخست از بيرون جامعه كه فرقه هاى نوظهور مدعى عرفان ظاهر مى شوند و به نوعى از شرق و غرب به شكل هاى مختلف حضور و ظهور پيدا مى كنند و دوم ، تهاجمات درونى است كه اين تهاجمات گاهى خرافى اند و در اعتقادات و رفتار افراد رسوخ پيدا مى كنند و گاهى هم خود را به طور عمومى در سطح جامعه معرفى مى كند. اين التقاط شرايط را براى بسيارى از افراد بحرانى مى كند. به همين منظور توجه به شاخصه هاى انحراف و برنامه ريزى براى امحاى انحرافات و در عين حال ارتقاى بينش و آگاهى جامعه از رسالت هاى شوراى فرهنگ عمومى است. البته برخى از اين فرقه ها با رفتارهايى كه ما آن را وارداتى مى دانيم، ظهور پيدا مى كنند مثل رفتارهاى ورزشى وارداتى كه به طور حتم با خود فرهنگى را وارد مى كند كه در كشور ما متولد نشده است. نشان دادن تعارض فرهنگ وارداتى با آموزه هاى دينى و معرفى نگرش ها و رفتارهاى مذهبى براى قشر جوانى كه بالفطره علاقه مند مسائل مذهبى است، يكى ديگر از رسالت هاى شوراى فرهنگ عمومى است.
براساس نظرسنجى هاى اخير مشخص شد عقايد جوانان ما در سطح جامعه، سالم و شاخصه شخصيتى آنان بسيار مثبت است ‎/ علاقه و گرايش جوانان به معنويت، اخلاق، شريعت به خداوند و اعتقاد راسخ آنها به بهشت، جهنم، روز جزا و پاداش، از شاخصه هاى بسيار قوى است كه در همه اقشار جوان و جامعه ما نفوذ و ظهور پيدا كرده است.
براى ايجاد انضباط دينى و فرهنگى در جامعه، هماهنگى همه دستگاه هاى متولى امر فرهنگ و سياستگذارى واحد لازم است، همچنين بايد در برنامه ريزى ها توجه داشت برنامه اى برنامه ديگر را خنثى نكند، بلكه پشتيبان و پوشش دهنده يكديگر براى ارتقاى رفتار دينى در سطح جامعه باشند.
در اين صورت رسالت برخى از دستگاه ها از برخى ديگر بيشتر خواهد بود، براى مثال دانشگاه ها مى توانند نقش مهم و مؤثرى را داشته باشند يا صدا و سيما به عنوان يك رسانه ملى و همچنين روزنامه ها و مجلات مى توانند اين رفتارها را در جامعه رواج دهند.
نكته ديگر اين كه برخى افراد، اين تهديدها را به عنوان گروه مرجع خود تلقى مى كنند، يعنى اين تهديدها طورى طراحى مى شود كه افراد احساس كنند در جامعه اى مثل جامعه غربى همه ارزش ها وجود دارد، در صورتى كه اين گونه نيست، بنابراين شوراى فرهنگ عمومى با رصد فرهنگى خود مى تواد با عريان كردن چهره كريه استعمار و استبداد موجب شود تا عده زيادى از اين تهديدها دور بمانند.
در چند سال گذشته بعضى تهاجمات را از طرف دشمن ديده ام كه به صورت خاموش و پنهان وارد كشور شده، اين تهاجمات آنقدر خزنده است كه گاهى اوقات تشخيص تهاجم هم كار مشكلى است. به همين علت هم مقام معظم رهبرى اين بخش از تهاجمات را ناتوى فرهنگى ناميدند. ما امروزه با ناتوى فرهنگى روبه رو هستيم.
براى مثال يكى از اين رفتارها، كه مقام معظم رهبرى هم چندين بار روى آن تأكيد داشتند، اسراف است، و متذكر شدند زياده روى در استفاده از امكانات عمومى كشور به شكلى كه موجب هدر رفتن امكانات شود، بدون توجه به مصرف بهينه آن امرى خطرناك است.
شوراى فرهنگ عمومى درباره گرايش هاى دينى و اعتقادات مذهبى، ارتقاى روحيه اميد به آينده دانشجويان و ازدواج دانشجويى چه اقداماتى انجام داده است
با توجه به جوان بودن جامعه، يكى از امور مهم در اين باره ازدواج است. ما در نهاد نمايندگى مقام معظم رهبرى از چندين سال پيش به برگزارى مراسم ازدواج هاى جوانان دانشجو پرداخته ايم و فعاليت هاى گسترده را انجام داده ايم كه اين حركت با استقبال بسيار مشوقانه مقام معظم رهبرى روبه رو شد. ايشان وقتى از اين موضوع اطلاع پيدا كردند با تشويق مسئولين و حتى با ارسال هدايايى براى بخشى از زوج ها در اين مراسم ها حضور پيدا كردند كه اين حركت هنوز هم ادامه دارد.
در مجموع شوراى فرهنگ عمومى رسالت خود را در دو حوزه احساس مى كند: نخست حوزه فرهنگسازى و آموزش هاى مرتبط با اين موضوع و دوم تلاش براى رسيدن جوانان به يك زندگى پايدار و برخوردارى از حداقل امكانات است.
ما در دانشگاه ها در حوزه فرهنگسازى و تشويق جوانان براى ازدواج چندين كار انجام داده ايم. اولين كار تشكيل سامانه اى با حضور اساتيد با تجربه بود ، در حال حاضر ما حدود ۵۰۰ استاد در سطح كشور براى ارائه مشاوره، راهنمايى و آموزش داوطلبين ازدواج داريم. ما كانون هاى همسرگزينى را با همين اساتيد شكل داديم كه اين حركت موجب مى شود جوانان علاقه مند ازدواج، زوج مناسب خود را انتخاب كنند و با مشاوره و پيشنهاد گزينه هاى مناسب اين مسير كمى آسان تر شود. البته ما درصدد هستيم كانون هاى پيوند زوج هاى جوان را با نام مهر و ماه راه اندازى كنيم و اقدامات اوليه اين كار را هم با مشاركت سازمان ملى جوانان انجام داده ايم.
اقدام ديگر، تشكيل كارگاه هاى آموزشى ازدواج است. ما در سال گذشته حدود ۴۰۰ جلسه آموزشى را در سراسر كشور برگزار كرديم كه يكى از پرمخاطب ترين جلسات آموزشى در سطح دانشگاه هاى كشور بود.
بزرگترين دستاورد انقلاب اسلامى براى فرهنگ عمومى كشور ما با رويكرد و تعريفى كه شما از فرهنگ عمومى داريد، چيست
انقلاب ما خود انقلابى فرهنگى بود، اما از مهمترين دستاوردهاى فرهنگى انقلاب مبارزه با فساد است. ديگرى تحكيم، برادرى و برابرى است كه جزو فرهنگ عمومى كشور قرار مى گيرد ما در گذشته عناد، دو دستگى ، دوگانگى، دشمنى و ستيز را به صورت يك فرهنگ بيگانه نهادينه شده در جامعه داشتيم و ميان گروه هاى شيعه و سنى تفرقه وجود داشت.
از فرهنگ هاى ديگرى كه نظام جمهورى اسلامى ايران براى ما هديه آورد، روحيه تعاون، همكارى و هميارى ميان مردم است. ما هشت سال دفاع مقدس را بدون كوچك ترين كمك دولت هاى خارجى با تعاون، همكارى، از خود گذشتگى و ايثار اين مردم اداره كرديم.
رسالت فرهنگ عمومى كشور رصد و سياستگذارى است تا ببيند جامعه در حال حاضر به چه مفاهيمى نياز دارد، براى مثال مى گويد جامعه وارد تجمل گرايى شده است، بايد دستگاه هاى فرهنگى بيايند و اين خصيصه را از جامعه دور كنند.
بنابراين يكى از دستاوردهاى مهم انقلاب اسلامى همان شوراى فرهنگ عمومى و شوراى عالى انقلاب فرهنگى است ‎/
شوراى فرهنگ عمومى در استان و شهرستان چه خلأ مهمى را مى تواند در مديريت فرهنگى نظام پر كند مهم ترين فرصت و چالش پيش روى استانها چيست
يكى از مشكلات ما در بحث هاى فرهنگى، مديريت فرهنگى است. به طور حتم در شهرستانها همه تصميمات كلان به حوزه اجرا وارد مى شود. اينجاست كه رسالت اصلى عزيزانمان در مديريت فرهنگى نقش خود را نشان مى دهد.
ما يك مباشرت فرهنگى داريم، يك مديريت فرهنگى، شوراى فرهنگ عمومى در هر استان بايد به اين بلوغ برسد كه در حوزه مديريت فرهنگ در سطح استان تلاش كند، وگرنه براى اجراى برنامه هاى فرهنگى، دستگاه هاى مختلفى وجود دارد و بايد بدانند كه مديريت سخت تر، تأثيرگذارتر و ماندگارتر است تا اجرا، البته اجرا هم جايگاه ويژه اى دارد.
اگرچه مهندسى فرهنگى در سطح ملى در شوراى عالى انقلاب فرهنگى و شوراى فرهنگى عمومى كشور طراحى مى شود، ولى سهم استانى آن بايد در خود استان رقم بخورد، يعنى در هر استانى بايد معماران فرهنگى كشور دور هم جمع شده و ببينند هندسه فرهنگى اين استان و شهرستان با توجه به جاذبه هاى تاريخى و گردشگرى چيست.
شادى اجتماعى و نشاط، لازمه زندگى اجتماعى به ويژه براى نسل جوان و دانشجو است. به نظر مى رسد در سال هاى اخير روند نزولى را طى كرده است، براى افزايش آن چه برنامه اى داريد
ما نخست بايد ببينيم منشأ غم، اندوه، غصه و افسردگى و عامل موفقيت و شادزيستن چيست. نكته اى كه در برخى روايات آمده است اين است كه امور مادى هيچوقت تمامى ندارد و هميشه يك قسمت از زندگى انسان را دچار نقصان مى كند.
در اين شرايط ما هميشه از وضع زندگى فعلى خود ناراضى هستيم. زيرا هميشه فكر مى كنيم بايد يك ماشين با مدل بالا سوار باشيم، ولى چون سوار يك ماشين معمولى يا موتور هستيم، دچار غم مى شويم. اسلام به ما توصيه كرده است در مسائل مادى و مالى هميشه به پائين دست خود نگاه كنيم تا هميشه از داشته هاى خود خرسند باشيم.
با اين مقدمه اى كه عرض كردم مى خواهم بگويم، خوشبختانه ما در جامعه خود از شاد زيستن جوانانمان خرسنديم. جوانان ما با توجه به مشكلات مادى و مالى كه دارند، با همان حداقل ها شاد هستند، منتها انتظار ما اين است كه اين گسترش داشته باشد. بنابراين اول بايد باور كنيم با بعضى از امكانات مختصر هم مى توان شاد بود و اين شادى، عمق و ماندگاريش بيشتر ازداشتن ثروت زياد است.
بخشى از اين نگرانى ها، نگرانى از آينده است بويژه جوانان دانشجوى ما كه با يك اميد به فضاى دانشگاهى و سطح آموزش عالى كشور راه پيدا مى كنند. اين حداقل توقعى است كه يك جوان دارد. با اين حال در شاد بودن جوانان و در شاد زيستن آنها با اين همه سختى هايى كه وجود دارد، شكى نيست. آنها مسير طولانى تحصيل را آغاز مى كنند و براى آن انتهايى درنظر نمى گيرند.
اما با اين همه ما بايد تلاش كنيم براى اين جوان كه با سعى و تلاش، خود را به آب و آتش مى زند تا به مدارج بالاى علمى دست يابد، دچار مشكلات اوليه زندگى نشود. براى شاد كردن اين جوان بايد به او اميد به آينده بدهيم و نه اميد واهى، بلكه اميد واقعى يعنى بايد خدمتگزار او باشيم.
وظيفه ما به عنوان متوليان امر فرهنگ اين است كه اين بسترها را فراهم كنيم تا همانطور كه اكنون جوانان ما با شادى و خرسندى اين مسير را طى مى كنند در زمان پايان فارغ التحصيلى هم به فضاى كار وارد شوند.
پنجشنبه 16 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 63]