ویتامین c علیه سرماخوردگی؟!

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: ویتامین C علیه سرماخوردگی؟!

برای ما چیزی شبیه عادت شده که به محض یک عطسه کردن یا کمی. گیج رفتن سرمان، سراغ قفسه داروهای خانگی.مان برویم یا به نزدیک.ترین داروخانه مراجعه کنیم و چند قرص و کپسول بالا بیندازیم، به امید این.که بیماری را مغلوب دستاوردهای فناوری.های دارویی عصر جدید کنیم.
نه .فقط در مورد سرماخوردگی و سردرد و دست و پا درد، بلکه این مشکل در مورد بیماری.های صعب.العلاج هم رواج دارد.
تقریباً در بیشتر خانه.ها چیزهایی مثل کپسول امگا 3، انواع ویتا.مین.ها، مولتی.ویتامین.ها و مکمل.های تقویتی و مانند اینها وجود دارد، چیزهایی که به ما امکان می.دهند باور کنیم این بیماری.ها را به.راحتی می.توان مهار کرد، نه با تحمل سختی.هایی مثل آماده کردن و خوردن غذاهای سالم یا ورزش کردن، که فقط با بالا انداختن روزانه یک عدد از این کپسول.های حاضر و آماده.اما اوضاع به همین شیرینی نیست که ما فکر می.کنیم.
هر روز تحقیقات جدیدی منتشر می.شود که خبر از بی.فایده یا کم.فایده بودن یا حتی ضرر برخی از این فراورده.های نجات.بخش می.دهد.
تا چند وقت پیش مرسوم بود که وقتی کسی دچار سرماخوردگی یا هر بیماری ساده مشابه آن می.شد، دوست و آشنا در فکر این بودند که چه غذایی را بخورد یا نخورد تا زودتر خوب شود: «دخترم، آش گشنیز و جعفری بخور، خوب میشی!» یا «بستنی نخور، مگه گلودرد نداری؟» یا حداکثر این.که «آویشن را دم کن، درست عین چای، یک فنجان سربکش، راه تنفست باز می.شه.»
کاری به درست و غلط بودن این توصیه.های تجربی نداریم. البته بد نیست محققان کشورمان روی این.گونه دوا و درمان.های خانگی بیشتر کار کنند و فایده یا زیانشان را بررسی کنند. اما مشکل از اینجاست که تمام توصیه.ها به همین.جا ختم نمی.شود. به.تازگی علاوه بر توصیه.های خانگی، دوست و آشناها، به توصیه.های مدرن.تری روی آورده.اند و آن این.که از بیمارشان می.خواهند فلان داروی خاص را برای درمان بیماری.اش مصرف کند؛ چرا که خودش یک بار این کار را کرده و اثر داشته است.
قرص ویتامین C، درمان سرماخوردگی؟

یکی از توصیه.های رایج به فرد سرماخورده، مصرف قرص ویتامین C است. اما به.تازگی، خبری منتشر شده که نشان می.دهد مصرف این قرص از سرماخوردگی پیشگیری نمی.کند. البته پیش از این، شواهدی در مورد نقش ویتامین C، در ساختار و عملکرد گلبول.های سفید به دست آمده بود. در سال. 1970، آقای لوئیس پائولینگ، شیمی.دانی که جایزه نوبل گرفته بود،. به استناد همین شواهد و برای تقویت سیستم ایمنی بدن، توصیه کرده بود مردم روزی 1000میلی.گرم از این ویتامین بخورند تا سرما نخورند.
توصیه شیمی.دان نوبلیست، کار خودش را کرد. حالا دیگر ویتامین C و در نتیجه فراورده دارویی آن، به عنوان یک «ضدسرماخوردگی» شهرت پیدا کرده است. گرچه دائماً این بحث بین محققان وجود داشت که آیا نیازی به این مصرف اضافه وجود دارد یا نه؟
به گفته کارشناسان انجمن تغذیه بریتانیا، مقدار مجاز مصرف روزانه این ویتامین، 60 میلی.گرم است و دُز روزانه آن 200 میلی.گرم؛ در حالی که اگر بخواهیم ساختار و عملکرد گلبول.های سفید را، با همان تئوری، تقویت کنیم، باید بسیار بیشتر از این مقدار ویتامین C بخوریم، چیزی در حدود همان 1000میلی.گرم، که این قطعاً به سلامت اعضای دیگر بدن آسیب می.رساند و قابل. توصیه نیست. ضمن این.که اصولاً بدن قابلیت جذب این مقدار ویتامین C را ندارد و اضافی آن، جذب.نشده از بدن خارج می.شود.
اما به گزارش بی.بی.سی، این مطالعه جدید، که در آن بیش از 20 مطالعه قبلی ارزیابی شده، تکلیف خیلی.ها را روشن می.کند. در این تحقیق که به.طور مشترک در دو دانشگاه هلسینکی فنلاند و دانشگاه ملی استرالیا انجام شده، در مجموع این نتیجه به.دست آمد که مصرف قرص 200 میلی.گرمی ویتامین C در کودکان، احتمال سرماخوردن را فقط 6/13 درصد کم می.کند و در بزرگسالان 8 درصد.
و این مقدار چیزی نیست که فایده. چندانی برای افراد داشته باشد؛ به.خصوص اگر در نظر بگیریم که هر فرد به.طور معمول 2 تا 3 بار در سال بیشتر قرار نیست سرما بخورد. البته بررسی مطالعات انجام شده نشان می.دهد که مصرف ویتامین C اضافی در کسانی که استرس زیادی را متحمل می.شوند، چه به لحاظ فیزیکی مثل ورزشکاران و چه به لحاظ روانی، با احتمال بیشتری از بروز سرماخوردگی پیشگیری می.کند؛ چیزی حدود 50 درصد.
کارشناسان تغذیه می.گویند اگر واقعاً به توصیه آنها، مصرف روزی 5 وعده میوه و سبزی تازه، عمل کنیم، این مقدار ویتامین C قطعاً به بدنمان می.رسد و نیازی به مصرف قرص اضافی نیست.
نتیجه.گیری این محققان، از بررسی انواع مطالعات انجام شده، این است که ممکن است مصرف روزانه یک قرص ویتامین C در روزهای سرماخوردگی، به کاهش دوره بیماری و کم شدن شدت آن کمک کند که البته این هم نیاز به مطالعات قوی.تری برای اثبات دارد، اما مطمئناً نیازی نیست که سالی 365 قرص ویتامین C بخورید تا خدای.نکرده سرما نخورید.

آنتی.اکسیدان، ضد پیری

پیش از این گفته شده .بود ویتامین.هایی نظیر ویتامین C و E ، نقش مهمی در به تاخیر انداختن روند پیری و تخریب سلول.ها و نهایتاً سرطانی شدن.شان دارد. برای بتاکاروتن، پیش.ساز ویتامین A هم همین فایده.ها را گفته .بودند. این آنتی.اکسیدان.ها، رادیکال.های آزاد حاصل از سوخت و ساز سلول.ها را از بدن می.رانند و به این ترتیب به سلامت آنها کمک می.کنند. در مطالعات دیگر، به نقش ویتامین D اشاره شد. حتی در ژانویه 2006، نوعی قرص ویتامین D ساخته شد که بر اساس همین نقش ویتامین.ها و برای پیشگیری از پیشرفت سرطان پروستات طراحی شده. بود.
اما این دلخوشی.ها چندان طول نکشید. کمی بعد، به فاصله چند ماه، در ماه مه 2007، مطالعه دیگری از محققان نشان داد که مصرف قرص.های مکمل.، نمی.تواند روند تخریب و پیر شدن سلول.ها را به تعویق بیندازد و حتی گاه ممکن است باعث کوتاه شدن عمر آنها شود. بررسی.های محققان دانشگاه کپنهاگ، روی 68 مطالعه انجام .شده روی ویتامین.ها این.طور نتیجه داد که قرص.های ویتامین C و سلنیوم، تاثیری در افزایش طول عمر سلول.ها ندارد؛ در حالی که مکمل.های ویتامینی، شامل بتاکاروتن، A و E به ترتیب 7 درصد، 16 درصد و 4 درصد، طول عمر سلول.ها را کم می.کند.
نتیجه این.که، این داروها به هیچ. عنوان اثری در طولانی کردن عمر سلول.ها ندارد و نمی.توان پشت این قرص.ها مخفی شد و از پیری سلولی و نهایتاً سرطانی شدن آنها فرار کرد.
مولتی.ویتامین و احتمال سرطان

تا حالا اگر از این گفته بودیم که از این مکمل.های تقویتی ناامید شوید، حالا باید یک هشدار را هم به همه اینها اضافه کنیم و آن این که ممکن است برخی از این کپسول.های رایج، نه.تنها فایده.هایی را که از آنها انتظار داریم، نداشته باشند، بلکه ممکن است خطرهایی را هم با خود به همراه بیاورند. این هم خبری بود که چند ماه پیش در بی.بی.سی منتشر شد:
مردانی که بیشتر از روزی یک عدد قرص مولتی.ویتامین استفاده می.کنند، 32 درصد بیشتر از سایر مردان، احتمال دارد که به سرطان پروستات مبتلا شوند. در بین افرادی که به این سرطان مبتلا می.شوند هم، احتمال کشندگی سرطان پروستات در آنهایی که عادت به مولتی.ویتامین.خوری داشته.اند، به نسبت سایر مردانی که هیچ.گاه به.طور منظم از این قرص.ها استفاده نکرده. بودند، تقریباً دو برابر می.شود.
محققان مرکز ملی تحقیقات سرطان آمریکا، که مطالعه.شان تمام آرزوهای بشر را برای استفاده از سلاح «قرص مولتی.ویتامین» علیه سرطان پروستات به باد داده، خودشان هم از این نتایج شگفت.زده.اند و نمی.توانند آن را توجیه کنند؛ به.خصوص این.که قرص.های مولتی.ویتامین محتوی چندین نوع فراورده در کنار یکدیگر است، تفسیر این نتایج را بغرنج.تر می.کند.
داروهای طبیعی

این نتایج گیج.کننده و گاه متناقض، به خاطر تفاوت محیط آزمایشگاه و بدن انسان و همین.طور تفاوت بین مواد غذایی طبیعی با مواد مصنوعی ساخت بشر است. در بدن ما ساز و کارهایی وجود دارد که تاثیرات گوناگون مواد شیمیایی را دگرگون می.کند؛ چیزی متفاوت با فرایندهایی که در لوله.های آزمایشگاهی می.بینیم.
در خوراکی.های طبیعی هم، ترکیب مواد گوناگون در کنار هم است که باعث می.شود این خاصیت.های متنوع را از آنها انتظار داشته باشیم. البته تنها راه ما برای فهمیدن این خواص و فایده.ها، همان مطالعات آزمایشگاهی و تجربی است، اما نباید در کاربرد آنها به همین راحتی تصمیم بگیریم.
کارشناسان رشته.های مختلف، به.خصوص کارشناسان تغذیه، معتقدند ما هنوز نمی.دانیم چقدر و چگونه و یا چه ترکیبی از ویتامین.های حیات.بخش را استفاده کنیم و همین می.تواند اثر آنها را در مبارزه و پیشگیری از بیماری.ها معکوس کند. شاید به همین دلیل بتوان توصیه کرد به.جای استفاده از مکمل.های ویتامینی که برخی.ها مثل نقل و نبات از آن.ها می.خورند، به مصرف بیشتر میوه.ها و سبزی.ها روی آوریم؛ چیزی که احتمال زیر سؤال رفتن آن بسیار کمتر از فراورده.های دارویی ساخته دست بشر است.
دكتر فرنوش صفوی.فر

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 345]