مصرف مکمل ویتامین و املاح مفید است؟

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: مصرف مکمل ویتامین و املاح مفید است؟

امروزه با پیشرفت علم و گسترش صنعت، تغییرات گسترده و عظیمی در شیوه ی زندگی و تغذیه ی افراد ایجاد شده است. نحوه ی تغذیه، الگوی غذای مصرفی و رفتارهای تغذیه ای، دستخوش دگرگونی های وسیعی قرار گرفته که با گذشته تفاوت های فاحشی دارد.
به طور یقین زندگی در شهرهای صنعتی شلوغ و پرجمعیت، تغییراتی را در شیوه ی زندگی و تغذیه ی افراد ایجاد می نماید. از جمله آنکه به علت گرفتاری های فراوان و مسافت های طولانی، استفاده از وسایط نقلیه رواج بیشتری پیدا کرده است. مشغله ی زیاد مانع از انجام پیاده روی و ورزش شده و در نتیجه زندگی افراد در اینگونه شهرها کم تحرک و ساکن می باشد.
کمبود وقت برای ساکنان شهرهای بزرگ و پرجمعیت، به علت درگیری های کاری و گرفتاری های زندگی، امکان تهیه ی غذاهای خانگی را محدود نموده است. در چنین جوامعی، افراد اکثراً از غذاها و میان وعده های آماده ی فرآوری شده که تهیه و حمل آن ها بسیار آسان است، استفاده می نمایند.
به این ترتیب مصرف مواد تازه ی حاوی فیبر غذایی مانند انواع سبزی ها، سالاد، میوه های تازه و حبوبات، در الگوی غذایی افراد جایگاهی ندارد و جای خود را به نوشابه های گازدار، آب میوه های آماده و غذاهای فرآوری شده داده اند.
غذاهای فرآوری شده فاقد فیبر غذایی هستند. بنابراین مصرف کنندگان این نوع غذاها، از خواص بسیار مهم و مفید فیبر غذایی محروم می مانند.
سبزی ها، میوه ها و مواد تازه ی گیاهی منابع خوبی از ویتامین ها و املاح هستند که این مواد مغذی در غذاهای فرآوری شده کاهش قابل توجهی می یابد. لذا افرادی که غذای مصرفی آنها منحصر به مواد آماده ی فرآوری شده است در معرض کمبودهای تغذیه ای به خصوص ویتامین ها و املاح قرار خواهند گرفت.

بسیاری از ساکنان شهرهای بزرگ صنعتی برای تامین نیازهای تغذیه ای خود از قرص های ویتامین و املاح استفاده می کنند.
مکمل های دارویی قادر هستند مواد مغذی مورد نیاز افراد را در مقادیر متفاوت (برخی به مقدار زیاد و بعضی به مقدار مورد نیاز روزانه) تامین نمایند. در ضمن استفاده از قرص بسیار آسان تر و کم دردسرتر از تهیه ی غذاهای خانگی است.

سئوالی که در این جا مطرح می شود این است که آیا در همه ی موارد، مصرف مکمل های دارویی مفید است و می تواند به سلامت انسان کمک کند و در پیشگیری از بیماری های مرتبط با تغذیه موثر باشد؟

برای پاسخ به این سوال لازم است خواص تغذیه ای مواد خوراکی و تاثیر مکمل های دارویی بر سلامت انسان را بررسی کنیم.
مواد غذایی گیاهی (همان گونه که اشاره شد) منابع سرشار ویتامین ها هستند. ویتامین ها عمدتاً در انجام اعمال حیاتی داخلی بدن نقش دارند.
بسیاری از اعمال بیولوژیکی که برای حفظ سلامت انسان ضروری هستند، توسط ویتامین ها انجام می شوند؛ از جمله : رشد، بینایی، فعالیت سلول های عصبی، حفظ مقاومت بدن در برابر میکروب ها، سلامت و استحکام استخوان ها و ... .
همچنین املاح در بدن انسان وظایف مهمی را عهده دار هستند که چنانچه به مقدار کافی دریافت نشوند، اختلالات و عوارض زیادی در انسان ایجاد می شود و سلامت شخص به مخاطره می افتد.
برای مثال مواد معدنی در بدن وظایفی از قبیل: تامین رشد، بلوغ جنسی، تنظیم ضربان قلب، اعمال و فعالیت های سیستم عصبی، متابولیسم مواد مغذی، خون سازی، سلامت دندان ها، پیشگیری از پوکی استخوان و ... را به عهده دارند.
لازم به ذکر است که این دسته از مواد غذایی مهم و حیاتی، یعنی ویتامین ها و املاح، که کمبود آن ها عوارض بی شماری در انسان ایجاد می نماید، چنانچه بیش از حد لازم و متعارف دریافت گردند، در بدن تجمع پیدا کرده و باعث مسمومیت و اختلالات جدی و خطرناکی می شوند. این مسئله به خصوص در مورد ویتامین های محلول در چربی نمایان تر است.
ویتامین های محلول در چربی به علت تجمع در بدن و دفع کم، چنانچه در مقادیر بالا به خصوص برای مدت طولانی مصرف شوند، باعث ایجاد مسمومیت و اختلالات ناگوار ناشی از آن می گردند.

ویتامین ها به دو دسته تقسیم می شوند:
1- ویتامین های محلول در چربی: ویتامین های A , D , E , K .
2- ویتامین های محلول در آب: ویتامین های گروه B و ویتامین C .

با توجه به مطالب گفته شده سئوالات زیر پیش می آید:

آیا ممکن است مصرف زیاد و مکرر میوه ها و سبزی های تازه که منابع سرشار ویتامین های A ، گروه B و C هستند، برای انسان زیان آور باشد؟
آیا مصرف روزانه ی جوانه ها و غلات سبوس دار که حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین E می باشند، می تواند در انسان مسمومیت ایجاد کند؟
آیا استفاده ی مداوم از لبنیات که منبع سرشار کلسیم ، فسفر، روی و ویتامین های گروه B می باشند در برنامه ی غذایی روزانه، ممکن است در انسان اختلالات ناشی از مسمومیت ایجاد کند؟
آیا گنجاندن ماهی در برنامه ی غذایی (دو بار در هفته) که منبع سرشار ویتامین های گروه B، ید، آهن، روی و فلوئور است می تواند موجب مسمومیت حاصل از املاح و ویتامین ها و عوارض ناشی از آن در شخص شود؟
خوشبختانه تکرر مصرف مواد غذایی طبیعی معمولاً مسمومیت و اختلالات ناشی از انباشته شدن ویتامین ها و املاح را در انسان ایجاد نمی نماید و این موضوع، به خصوص در مورد مواد گیاهی بیشتر صدق می کند. مثلاً چنانچه در مصرف میوه ها و سبزی های تازه زیاده روی شود، هیچ نوع عارضه ی ناشی از مسمومیت ویتامینی یا مواد معدنی در انسان ایجاد نمی شود.

البته زیاده روی در مصرف برخی مواد حیوانی ممکن است موجب بروز عوارضی از قبیل افزایش چربی خون ، افزایش فشار خون و اختلالات قلبی-عروقی شود که به علت چربی اشباع موجود در مواد غذایی حیوانی می باشد. ولی مسمومیت ناشی از افزایش ویتامین (هیپرویتامینوز) یا مواد معدنی ایجاد نمی شود، مگر آن که شخص در مصرف آن ها بیش از حد زیاده روی کند.
ادامه دارد...
برلیانت بزرگمهر- کارشناس ارشد تغذیه

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 321]