نمايندگان ديپلماتيك حكومت پهلوي در فلسطين اشغالي

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: نمايندگان ديپلماتيك حكومت پهلوي در فلسطين اشغالي

دکتر علی اکبر ولایتی

تعداد ايرانيان در دورة پس از جنگ جهاني اول در فلسطين به 30000 نفر مي.رسيد كه بيشتر آنان از يهودياني بودند كه جهت مهاجرت يا زيارت به شهرهاي عكا و حيفا مسافرت كرده و اغلب در اين نواحي اقامت مي.كردند. وجود اين گروه اتباع ايراني در فلسطين مشكلاتي از جهت امور كنسولي آنان پيش آورده بود و از طرف ديگر به علت اختلاف اعراب و يهوديان بر سر موضوع فلسطين و طرح آن در جامعه ملل لازم بود رويه ايران نيز توسط نمايندگان سياسي كشور در بيت.المقدس تعيين گردد.(1)
با توجه به مسائل و مشكلات فوق، در سپتامبر 1921 رسيدگي به امور اتباع ايران در فلسطين از طرف وزير وقت امور خارجه، انتظام.الملك، موقتاً به مشير حضور، نماينده ايران در مصر واگذار گرديد ولي چون سرزمين فلسطين در اين زمان داراي اهميت خاصي بوده و مركز كليه امور سياسي و نظامي در منطقه به حساب مي.آمد و ارتش انگلستان نيز در آنجا مستقر شده بود و از طرف ديگر به علت مسدود بودن راه اروپا، عده.اي از اتباع كشورها از جمله ايرانيان براي سياحت و به خصوص معالجه به فلسطين، كه در اين دوران مركز مهاجرت اطباء آلماني يهودي بود، مسافرت مي.نمودند و به دليل كثرت مشغله سركنسولگري ايران در قاهره، امور مربوط به فلسطين در سال 1313ش/ 1934م به سركنسولگري ايران در بيروت واگذار گرديد و آقاي اسداله بهنام، سركنسول ايران در بيروت، عهده.دار امور اتباع ايراني در فلسطين نيز گرديد.(2)
سرانجام پس از چند ماه مكاتبه با دولت انگلستان و ذكر مشكلات اتباع ايراني در فلسطين، در تاريخ اول شهريورماه سال 1314ش سركنسولگري ايران در فلسطين در شهر بيت.المقدس تأسيس شد و آقاي هاشم مكرم نورزاد، به سمت كنسول در فلسطين منصوب گرديد.(3) در تاريخ 21/3/1318 آقاي عبدالحسين صديق اسفندياري به جانشيني مكرم نورزاد منصوب شد و سركنسول ايران در فلسطين گرديد و تا تيرماه 1324ش در اين سمت باقي بود. با پايان يافتن مأموريت آقاي اسفندياري، ابوالحسن بهنام به سمت كنسول ايران در فلسطين تعيين شد و اين پست را تا سال 1327ش به عهده داشت كه در اين سال سركنسولگري ايران به حال تعطيل درآمد و كارمندان آن سركنسولگري به ايران فراخوانده شدند.(4)
پس از اعلام رسميت اسرائيل از سوي سازمان ملل متحد و چند ماه قبل از شناسايي دوفاكتوي آن رژيم توسط ايران يعني در اواخر سال 1328ش عباس صيقل به عنوان نماينده ويژه دولت ايران به اسرائيل رفت و تا تيرماه سال 1330 كه نمايندگي ايران در اسرائيل برچيده شد، در آن سمت باقي بود. چنانچه قبلاً نيز ذكر آن رفت، دولت دكتر مصدق نمايندگي ايران در اسرائيل را تعطيل كرد ولي شناسايي دوفاكتو لغو نشد و دليل تعطيلي نمايندگي نيز مشكلات مالي اعلام شد.(5)
ژنرال هركابي، رئيس اطلاعات ارتش اسرائيل به دعوت سپهبد كيا در دسامبر 1958 به تهران آمد و با شاه و فرماندهان نظامي ديدن كرد. به دنبال اين سفر شاه با افتتاح نمايندگي سياسي ايران در تل.آويو موافقت نمود اما به منظور پنهان نگاه داشتن آن قرار شد اين نمايندگي به صورت دفتري در سفارت سوئيس باشد و در مكاتبات اداري «برن 2» ناميده شد.(6)
به دنبال اين توافق دكتر ابراهيم تيموري در 23 آذرماه 1338 وارد اسرائيل شد و مأموريت خود را به عنوان نماينده ايران در اسرائيل آغاز كرد.(7) تيموري در گزارشي ضمن انعكاس ملاقات خود با «ديون» مديركل امور خاورميانه وزارت خارجه اسرائيل و پيشنهاد وي مبني بر اينكه به نمايندگان دو كشور عنوان رسمي مثلاً كنسول اعطا شود مي.نويسد: «به عقيده اينجانب در صورتي كه اطراف و جوانب اين پيشنهاد مورد توجه و مطالعه وزارت متبوع قرار بگيرد گمان نمي.رود در انجام آن اشكالات چنداني وجود داشته باشد. زيرا همانطور كه استحضار دارند وضع و كار اينجانب در اينجا و نماينده اينها در تهران كم و بيش علني است و قطعاً نمايندگان كشورهاي عرب نيز به خوبي از آن اطلاع دارند و فقط محرمانه عنواني براي آن قائل شدن ممكن است موجب تسهيل كار و انجام تقاضاي مورد علاقه اينها شود كه مكرر خواهان آن هستند.»(8)
وقتي در سال 1341 منوچهر پيشوا عازم تل.آويو بود تا با تيموري همكاري كند، اسرائيلها خواستار آن شدند كه وي با نامه.هاي سربرگ.دار وزارت خارجه ايران رسماً به اداره تشريفات وزارت خارجه اسرائيل معرفي شود. آنها با اشاره به همكاريهاي ميان ارتش ايران و اسرائيل و ساير همكاريها گفتند: «با اينكه مكرراً به ما همه گونه وعده در روشن كردن وضع رابطه بين ايران و اسرائيل داده شده ولي هيچ اقدامي تاكنون به عمل نيامده و اكنون شما حتي از مكاتبه با ما امتناع داريد...»(9) چنانچه ذكر آن رفت نمايندگان ايران در تل.آويو عضو سفارت ايران در برن و بخشي از سفارت سوئيس در تل.آويو محسوب مي.شدند اما نامه.هاي وزارت خارجه اسرائيل براي تيموري با عنوان(10) «نمايندگي ديپلماتيك ايران» ارسال مي.شد.(11)
ابراهيم تيموري تا آبان ماه سال 1342 در تل.آويو بود و پس از وي دكتر صادق صدريه سمت وي را عهده.دار شد. وي در ملاقات اباابان در پاسخ به سئوال وي درباره سمت خود اظهار داشت كه وي و همكارانش كارمند سفارت ايران در برن مي.باشند و با توافق دولت سوئيس در تل.آويو اقامت دارند. آقاي گازيت مديركل وزارت خارجه اسرائيل در ادامه متذكر شد كه وزارت خارجه اسرائيل تا به حال ايشان را رئيس نمايندگي ايران مي.دانسته و ميسيون ايران را يك نمايندگي مي.داند و اباابان نيز بر اين مسئله تأكيد مي.كند كه وي به عنوان رئيس نمايندگي ايران شناخته شود و خواهان آن مي.شود كه توسعه تدريجي روابط كه موردنظر ايران است شامل نمايندگي ايران هم بشود.(12) وي در ارديبهشت 1345 با رئيس.جمهور اسرائيل ملاقات مي.كند. شازار در اين ديدار ضمن تشكر از پذيرايي از وي در فرودگاه مهرآباد در سفرش به نپال، خواستار برقراري روابط سياسي كامل بين دو كشور مي.شود(13)

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 160]