واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
آسیب به نخاع که یکی از مهمترین عوارض حوادث و سوانح است امروزه از مشکلات یسیاری از خانواده هاست پس بد نیست مختصرا با این موضوع آشنا شویم
آسیب نخاع چیست ؟
ممكن است نخاع در اثر بیماری ویا ضربه آٍسیب ببیند. در اكثر موارد آسیب نخاع بعلت فشار وارد شده از مهره.ها می.باشد و در اثر این آسیب نخاع ورم كرده یا دچار خونمردگی شود. ممكن است آسیب باعث پاره شدن فیبرهای عصبی داخل نخاع شود. عفونت و یا بیماریهای دیگر نیز ممكن است باعث همین نوع آسیبها گردند. برای اینكه نخاع آسیب شدید ببیند لازم نیست كه حتماَ قطع شود. اگر چه مطالعات مختلفی در حال انجام است تا امكان ترمیم نخاع را فراهم سازد و این تحقیقات در حیوانات با درصدی از موفقیت همراه بوده است ولی در حال حاضر نخاع پس از قطع شدن دیگر قابل ترمیم نخواهد بود ولی اخیراٌ روشهائی برای پیوند نخاع در دست بررسی است و برخی از نتایج اولیه آن امیدوار کننده میباشد. این جمله به معنی عدم بهبود شرایط بیمار آسیب نخاعی نیست و بسته به اینكه علت آٍسیب خونمردگی یا تورم باشد بیمار بهبود عصبی پیدا خواهد نمود. این بهبودی شامل تغییر در حس و یا توانایی حركت اندامها و یا هر دو است مقدار بازگشت حس یا حركت در هر بیمار متفاوت بوده و با معاینه دقیق تا حدی قابل پیشگویی است .
بعد از ایجاد آٍسیب نخاع تمامی اعصابی كه بالای محل آٍسیب قرار دارند به كار خود به همان شكل قبل از آسیب ادامه می.دهند اما در زیر سطح آسیب نخاعی اعصاب نمی.توانند پیامها را بین مغز و قسمت.های بدن ردو بدل نمایند علت این مسئله قطع شدن ارتباط بین دو قسمت نخاع است.
تشخیص آسیب نخاع
پس از آنكه پزشك به وجود آٍسیب نخاعی مشكوك شد برای تشخیص آن چند كار مختلف را انجام می.دهد. اولین قدم انجام معاینه عصبی است. معاینه عصبی براساس امتحان 10 عضله كلیدی در هر طرف بدن و 27 نقطه استاندارد حسی در هر سمت بدن است. حس.های لمس سطحی و درد در هر دو طرف بدن بر روی نقاط خاصی بررسی می.شوند. بسته به نتایج معاینات اولیه, معاینات تكمیلی دیگری نیز توسط پزشك انجام می.گیرد. گرفتن عكس رادیوگرافی به تشخیص شكستگی. مهره.ها كمك می.كند و انجام ام. آر. آی به تعیین مقدار آسیب ظاهری نخاع كمك می.نماید.
بر اساس یافته.های حاصل از معاینه و رادیولوژی پزشك می.تواند اطلاعات بسیاری در مورد آسیب نخاع كسب كند. میزان آسیب در هر شخص و مقدار بازگشت عملكرد در آن فرد با فرد دیگر كاملاَ متفاوت است. آسیب فرد بر اساس سطح ضایعه عصبی و نوع آسیب توصیف می.شود.
آسیب كامل و آسیب ناقص
در هنگام معاینه یكی از مواردی كه پزشك آن را بررسی می.كند, كامل یا ناقص بودن آسیب است. پزشك حركات عضلات مختلف و حس قسمت.های مختلف را بررسی كرده و بر اساس نتایج معاینه عصبی, ناقص یا كامل بودن آسیب را تعیین می.كند. دو نوع آسیب نخاعی وجود دارد؛ آسیب كامل و آسیب ناقص. می.توان آسیب كامل را به قطع تمام خطوط ارتباطی تلفن به یك ساختمان تشبیه كرد ولی در آسیب ناقص تعدادی از این خطوط تلفن هنوز كار می.كنند.
مقدار پیام رد و بدل شده بین مغز و اندام.های محیطی بستگی به این دارد كه چه مقدار از این خطوط قطع نشده باشند. برخی افراد با آسیب ناقص حس نسبتاَ خوبی دارند ولی توانائی حركت ندارند و برخی از آنها توانائی حركت نسبتاَ. خوبی دارند ولی حس آنها خوب نیست. اختلاف بسیار زیادی بین افرادی كه آسیب ناقص نخاع دارند وجود دارد زیرا راههای سالم باقی مانده در آنها كاملاَ.با یكدیگر متفاوت است.
همانطور كه ذكر شده در حال حاضر امكان ترمیم اعصاب قطع شده در نخاع در دست تحقیق است اما اعصابی كه دچار تورم یا خونمردگی شده اند قابلیت برگشت دارند. این روند ممكن است به سرعت اتفاق افتد یا بسیار آهسته باشد. برخی افراد فكر می.كنند كه آسیب كامل به معنی قطع كامل نخاع است و آسیب ناقص به معنی قطع ناقص نخاع. چنین تصوری صحیح نیست و اصطلاح كامل و ناقص برای تعریف عملكرد نخاع است و منظور آسیب فیزیكی نخاع نمی.باشد. مثلاَ. ممكن است یك كابل تلفن به طور ظاهری سالم باشد ولی سیم.های داخل آن بطورکامل قطع شده باشند.
منظور از تتراپلژی (كوادری پلژی ) یا پاراپلژی چیست ؟
بیمارانی كه دچار آٍسیب نخاعی می.گردند به دو دسته تتراپلژی (كوادری پلژی ).و پاراپلژی نیز تقسیم بندی می.شوند. به فردی پاراپلژیك گفته می.شود كه حس و حركت تنه و یااندام تحتانی خود را از دست داده باشد. این نوع آسیب در اثر صدمه به نخاع درناحیه سینه، كمر یا خاجی ایجاد می.شود. بسته به اینكه آسیب در كجا اتفاق بیفتد كنترل بخشهای خاصی از بدن از دست می.رود هر چه محل صدمه بالاتر باشد مقدار بیشتری از حس و عضلات نسبت به كسی كه دچار آسیب ناحیه خاجی شده، از دست میرود.
وقتی آسیب در ناحیه گردن اتفاق بیفتد فرد كنترل حس و حركت اندام فوقانی، تنه و اندام تحتانی را از دست می.دهد. به این حالت تتراپلژی می.گویند. (تترا و كواداری از لحاظلغوی به معنی چهار می.باشند.)
گاهی اوقات نخاع تنها دچار التهاب و خونمردگی می شود و وقتی كه التهاب یا خونمردگی برطرف شد امكان بازگشت عملكرد نخاع وجود دارد ولی در حال حاضر روش قابل اعتمادی وجود ندارد كه مشخص كند كدام اعصاب احتمال برگشت دارند. اما هر چه زمان طولانی.تری بگذرد و اعصاب عملكرد خود را بدست نیاورند احتمال برگشت آنها كمتر می.شود. اگر مقداری برگشت در عملكرد دیده شد امید ما برای بازگشت بیشتر عملكرد افزایش مییابد, ولی هیچ تضمینی در این مورد وجود ندارد.
برخی افراد چند هفته یا چند ماه بعد از آٍسیب نخاع دچار حركات خود بخود اندامها بصورت انقباض عضلات و یا حركت ناگهانی اندام می.شوند. این حركات غیر ارادی است و اسپاسم عضلانی می.باشند و علامت برگشت كار عضله نمی.باشند. فرد قادر به كنترل این حركات نیست. اسپاسم بعلت دستوارت اشتباه اعصاب است كه باعث حركت عضله می.شوند. این دستورات از محلی زیر ناحیه قطع شده نخاع صادر می.شوند. اسپاسم معمولاَ درد ندارد اما ممكن است مدتی طول بكشد تا فرد به این حركات غیر ارادی عادت كند.اسپاسم عضلات برای فرد می.توانند مفید نیز باشند زیرا باعث می.شوند عضلات انقباض خود را حفظ كنند.
به افزایش شدت این اسپاسم.ها اسپاستیسیتی گفته می.شود . شدید شدن اسپاستیسیتیمی.تواند علامت وجود مشكلی در زیر سطح ضایعه نخاعی باشد. بعنوان مثال افزایش اسپاستیسیتی می.تواند نشانه وجود عفونت ادراری باشد یا حتی رشد ناخن به داخل گوشت و ایجاد عفونت در آن محل می.تواند باعث افزایش اسپاستیسیتی گردد. اسپاسمها اگر باعث بیدار شدن در طول شب شده یا باعث درد شوند می.توانند برای فرد مشكل ساز باشند.
علاوه بر مشكلات ایجاد شده در زمینه حس و حركت اندامها، آسیب نخاع باعث بروز تغییراتی در وضعیت تنفسی، وضع روده, مثانه و عملكرد جنسی می.شود. سایر فصول این كتاب اطلاعات ضروری را در این زمینه.ها یاد آوری می نماید.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1373]