تحرك ؛ گمشده در عصر مدرن

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: تحرك ؛ گمشده در عصر مدرن
فناوري مدرن سبب شده است تا بخشي از فعاليت‌هاي روزانه مثل تميز كردن خانه، شستن لباس‌ها و ظرف‌ها و پياده رفتن تا محل كار كاهش يابد. آنچه قبلاً با يك ساعت كار بدني انجام مي‌شد، اكنون در ظرف چند ثانيه و با فشار دادن يك دكمه يا تنظيم ساعت ماشين‌هاي خودكار انجام مي‌شود. در نتيجه رشد علم و تكنولوژي باعث شده است تا فعاليت روزانه اكثر افراد كاهش يابد و در واقع، فعاليت‌هاي شغلي با حداقل حركت انجام ‌شود. اين عدم تحرك به افزايش بيماري‌هاي بي‌حركتي منجر مي‌شود. در اين مقاله شما با برخي از فوايد فعاليت بدني و آمادگي جسماني آشنا خواهيد شد.

* بيماري فقر حركتي

شايد يكي از راه‌هاي نشان دادن اهميت تحرك، مطرح كردن بيماري فقر حركتي باشد. بيماري فقر حركتي، اصطلاحي است براي آن دسته از بيماري‌هايي كه مي‌تواند تا حدي به برخي شيوه‌هاي زندگي بي‌تحرك مربوط باشد. منظور از فقر حركتي، كم بودن سطح فعاليت بدني است. همان‌طور كه پيشتر به آن اشاره شد، با پيشرفت فناوري، عادات حركتي براي برآورده كردن نيازهاي روزانه كاهش يافته است. اين كمبود فعاليت مي‌تواند باعث زوال بسياري از روندهاي طبيعي بدن شود. بنابراين بيماري‌هاي جسمي، از جمله بيماري‌هاي قلبي ـ عروقي مانند سرخرگ كرونري، فشارخون بالا، ديابت، چاقي، پوكي استخوان، مشكلات روحي و رواني، ناهنجاري‌هاي عضلاني، اسكلتي مانند كمردرد، كلسترول خون بالا و برخي سرطان‌ها، ممكن است به طور مستقيم يا غيرمستقيم به كاهش فعاليت بدني مربوط شود. بنابراين افزايش سطح فعاليت، ممكن است روند بيماري را كُند كند. از بين بيماري‌هاي اشاره شده، بيماري قلبي ـ عروقي، به ويژه بيماري سرخرگ كرونري علت اصلي مرگ‌ومير در كشورهاي پيشرفته است. براي مثال يك سوم مرگ‌وميرها به علت بيماري قلبي ـ عروقي است كه يك دوم آن نيز مربوط به بيماري سرخرگ كرونري است. به همين دليل در اين بخش، بنا به اهميت موضوع، اين بيماري بررسي مي‌شود.

* فعاليت بدني و بيماري سرخرگ كرونري

بدون شك سيستم قلبي ـ عروقي در برابر بسياري از فشارها آسيب‌پذير است. شيوه زندگي نقش عمده‌اي در توسعه بيماري سرخرگ كرونري دارد. اين بيماري از تجمع رسوب چربي در سرخرگ‌هاي كرونري قلب ناشي مي‌شود. اين سرخرگ‌ها وظيفه خون‌رساني به عضله قلب را دارند. رسوب لايه‌هاي چربي اغلب در دوران كودكي آغاز مي‌شود و از آن پس در سراسر زندگي ادامه مي‌يابد. رسوب تدريجي چربي مي‌تواند منجر به باريك شدن سرخرگ‌هاي كرونري شود. انسداد كامل يا ناقص يك يا چند سرخرگ كرونري، مي‌تواند باعث كم‌خوني عضله قلبي شود كه در اين وضعيت، عضله قلب اكسيژن كافي دريافت نمي‌كند. اين پديده مي‌تواند علايمي مانند درد سينه را به دنبال داشته باشد و در صورتي كه شديد باشد، مي‌تواند باعث حمله قلبي شود. شيوع مرگ و مير ناشي از بيماري سرخرگ كرونري و ابتلاي به آن در افراد فعال كمتر است. خطر ابتلا به بيماري سرخرگ كرونري در افرادي كه پيوسته و به طور منظم ورزش مي‌كنند، بين 5/1 تا 4/2 برابر كمتر است. فعاليت بدني با كاهش ميزان كلسترول و تري‌گليسيريد خون، ممكن است مانع ابتلا به بيماري سرخرگ كرونري شود و يا از وخامت آن بكاهد، بنابراين مقدار لايه‌هاي چربي را كه در ديواره سرخرگي رسوب مي‌كند، تغيير مي‌دهد.

* فعاليت بدني و فشار خون

فشارخون بالا عبارت است از افزايش مزمن و پيوسته فشار خون. آمار افراد مبتلا به فشار خون در كشور ما و ساير كشورها بسيار بالاست. فعاليت بدني خطر ابتلا به بيماري فشارخون را كاهش مي‌دهد، بنابراين روند آسيب‌ديدگي سرخرگ‌ها كاهش مي‌يابد. ورزش همچنين اندازه مجاري خوني، كار اين عضله قلب و كارايي توزيع خون محيطي و برگشت آن را به قلب افزايش مي‌دهد.

* ورزش و كلسترول خون

كلسترول بالاي خون عبارت است از افزايش كلسترول خون به ويژه كلسترول ليپوپروتئين كم‌چگالي (LDL) كه معمولاً با افزايش خطر ابتلا به بيماري قلبي ـ عروقي همراه است. افرادي كه چربي اضافي دارند، اغلب مـيزان كـلسترول ليپوپـروتئين كم چگال آنها كه كلسترول بد ناميده مي‌شود، بالاست. برخي تحقيقات نشان داده‌اند كه تمرين استقامتي منظم، LDL را در افرادي كه مقادير زيادي از اين مـولكـول را در خـون‌شاـن دارنـد، كاهش مي‌دهد. همچنين فعاليت بدني ميزان كلسترول ليپوپروتئين چگالي بالا (HDL) را كه نوع خوب كلسترول ناميده مي‌شود، افزايش مي‌دهد. فعاليت بدني ميزان كلسترول بد خون را كاهش و ميزان كلسترول خوب خون را افزايش مي‌دهد.

* فعاليت بدني و ديابت

به ديابت نوع دوم كه به شكل خفيف و اغلب بدون علامت است، ديابت شيرين اتلاق مي‌شود كـه معمولاً پـس از 40 سـالگي بـروز مـي‌كند.

تحقيقات نشان مي‌دهد فعاليت بدني منظم از راه كاهش وزن، تأثير بر حساسيت انسولين و تحمل گلوكز، خطر ابتلا به ديابت غيروابسته به انسولين (ديابت نوع دوم) را كاهش مي‌دهد. پژوهش‌ها بيانگر آن بوده‌، زناني كه دست‌كم يك بار در هفته در فعاليت ورزشي منظم و پيوسته شركت كرده‌اند، كمتر در معرض ابتلا به ديابت بوده‌اند. فعاليت بدني منظم، خطر ابتلا به ديابت نوع دوم را كاهش مي‌دهد.

* فعاليت بدني و اضافه وزن

چاقي تحت عنوان وزني تعريف شده است كه ميزان چربي آن بيشتر از حد مطلوب و با توجه به جنس، سن و اسكلت بدن، ‌مقدار آن از 20 درصد فراتر رود. به بيان ديگر، در اين شرايط افزايش ميزان چربي بدن تا حدي است كه خطرهاي تهديدكننده تندرستي رو به افزايش مي‌گذارد. افزايش وزن و چاقي هر دو تهديدكننده كيفيت و كميت زندگي است. افراد چاق، عمر مورد انتظار كوتاه‌تر و زمينه ابتلاي بيشتري به بيماري‌هاي سرخرگ كرونري، كلسترول خون بالا، فشار خون بالا، ديابت و سرطان‌ دارند. چاقي مي‌تواند ناشي از تغذيه نامناسب، پرخوري، عدم تعادل هورموني، عوامل ژنتيك و عدم فعاليت بدني باشد. افرادي كه منظم ورزش مي‌كنند، توانايي بيشتري براي كنترل وزن و به طور دقيق‌تر درصد چربي بدن دارند.

* فعاليت بدني و مشكلات روحي و رواني

فعاليت بدني مي‌تواند آثار مخرب فشار رواني را كاهش دهد. بسياري از افراد، ورزش منظم را به ويژه به علت طبيعت شادي‌بخش آن و همچنين براي آرامش ذهني انجام مي‌دهند.

همه سطوح زندگي روزانه مانند كار، مدرسه، فعاليت‌هاي اجتماعي و حتي فعاليت‌هاي اوقات فراغت مي‌تواند باعث فشار رواني شود كه در اين ميان ورزش نقش مؤثري را در كاهش اين فشارها ايفا مي‌كند. در واقع ورزش، توجه شخص را از اين موارد به موارد مثبت و آرامش‌دهنده معطوف مي‌كند. به صورت كلي بهبود سلامت رواني، كاهش فشار و اضطراب و احساس افسردگي و تنهايي از مزاياي شركت در فعاليت بدني به شمار مي‌رود.

* فعاليت بدني و ناهنجاري‌هاي عضلاني ـ اسكلتي

بيماري‌ها و ناهنجاري‌هاي سيستم عضلاني ـ اسكلتي عبارتند از پوكي استخوان، التهاب مفاصل، شكستگي‌هاي استخواني، پارگي‌هاي بافت همبند، درد كمر و گونه‌هاي ديگر بيماري‌هاي بي‌حركتي.

كاهش توده استخوان ناشي از فرايند سالمندي و عدم فعاليت بدني از مشخصات پوكي استخوان به شمار مي‌رود .مطالعات نشان داده‌اند كه شيوع شكستگي‌هاي استخواني، هنگامي كه افراد فعاليت بدني بيشتري دارند، كمتر است. درد كمر هرساله ميليون‌هـا انسـان را گـرفتـار مي‌كـند. بـيشتر از 80 درصد مشكلات مربوط به كمر، ناشي از ضعف يا عدم تعادل عضلاني است كه بر اثر نبود يا كمبود فعاليت بدني به وجود مي‌آيد. براي حمايت از هم‌راستايي صحيح ستون مهره‌ها، اگر عضلات به اندازه كافي قوي نباشند، وضعيت قامت ضعيف و درد كمر، گريبانگير فرد مي‌شود. انعطاف‌پذيري ضعيف و عادت‌هاي غلط بلند كردن اجسام نيز به مشكلات كمر دامن مي‌زند. در خيلي از موارد مي‌توان اين مشكلات را با طراحي برنامه‌هاي ورزشي ويژه افزايش قدرت و انعطاف‌پذيري در گروه‌هاي عضلاني مربوط، بهبود بخشيد. همچنين افرادي كه به لحاظ بدني در طول دوران زندگي فعال باشند، قدرت استخوان، ليگامنت و تاندوني خود را تا حد زيادي حفظ مي‌كنند، بنابراين كمتر به شكستگي‌هاي استخواني دچار مي‌شوند. آخرين مبحثي كه در ارتباط با فوايد فعاليت بدني به آن مي‌پردازيم، تأثير فعاليت بدني بر پيري است. نقطه‌اي كه اكثر افراد به آن مي‌رسند و با مشكلات آن درگير مي‌شوند.

* فعاليت بدني و پيري

با افزايش سن، مشكلات و ناراحتي‌هاي بسياري در افراد ايجاد مي‌شود كه مي‌تواند در روند طبيعي زندگي‌شان اختلال ايجاد كند. به طور كلي، تغييرات فيزيولوژيكي كه به پير شدن كمك مي‌كنند، عبارتند از تحليل رفتن عضلات، افزايش چربي ذخيره شده بدن، افزايش ضعف عضلاني، كاهش حجم استخواني، مشكلات خواب، وضعيت روحي و رواني تضعيف شده و كاهش سلامت قلبي. با دقت در هريك از اين موارد، درمي‌يابيم كه ورزش نقش مؤثري در پيشگيري از آنها دارد و مي‌تواند روند اين مشكلات را به تأخير بيندازد.

ورزش در افراد مسن مي‌تواند سبب افزايش قدرت و چابكي آنها شود. آنها مي‌توانند بهتر حركت كنند، بدون آنكه سقوط كنند و همچنين با ورزش و تحرك، احساس نشاط بيشتري داشته باشند.به عبارت ديگر، ورزش روند پيري را كند مي‌كند.

* توصيه‌هايي در ارتباط با فعاليت بدني

براي استفاده از فوايد تندرستي و پيشگيري از بيماري: 1) هر فرد بايد دست كم 3 تا 5 روز در هفته فعاليت ورزشي داشته باشد. 2) انجام روزانه فعاليت‌هاي ورزشي در هفته بهتر است. 3) هر فرد بايد روزانه دست‌كم 30 دقيقه و يا بيشتر به فعاليت بدني بپردازد. 4) فعاليت‌هاي بدني بايد با شدت متوسط تا شديد به طور پيوسته انجام شود.

ترجمه و گردآوري: سارا پناهي و ندا خالدي

چهارشنبه 15 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 362]