((مجسمه سازی))

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: ((مجسمه سازی))

اصطلاح پیکره سازی(مجسمه سازی) را نمی توان یک اصطلاح ثابت برای اطلاق به اشیاء یا فعالیتهای معین دانست. با این حال هنر مجسمه سازی دارای یک خصلت اصلی و همیشگی است که آن را از سایر هنرهای بصری متمایز می کند و آن آفرینش شکل سه بعدی بیانگر می باشد.
حجم مهمترین عنصر در طرح یک مجسمه محسوب می شود. مجسمه ممکن است بصورت همه جانبی یا بصورت نقش برجسته باشد. مجسمه همه جانبی شیئی است مستقل و جدا که فضایی را اشغال می کند. ولی نقش برجسته به زمینه ای متصل شده و یا کمابیش از آن بیرون آمده است.

تاریخچه مجسمه سازی در زنجان:
از حدود سال 1368 علاقه مندان به هنر مجسمه سازی در شهر زنجان مشغول به فعالیت شدند و با وجود مشکلات زیاد و نوپا بودن توانستند قدمهای محکم و استواری در این زمینه بردارند. نبود اساتید مجرب مجسمه سازی در سطح استان مانع حرکت علاقه مندان به این هنر نشده و این افراد با علاقه و پشتکار خود توانستند به موفقیتهای چشمگیری دست یابند.
از جمله هنرمندان فعال مجسمه ساز در زنجان می توان به افراد زیر اشاره نمود.
یداله محمودی- شاهرخ روحی فرد- علی چراغی- جلال رحمتی- محمد رضا خلج و مرحوم احمد فضلی

مراحل کار:

اجرای تندیس فلزی:
ابتدا از ایده مورد نظر چند طرح زده و مناسبترین آن را برای اجرا آماده می کنیم. در صورت لزوم ابتدا با گل یا گچ یا خمیر مجسمه سازی ماکت کوچکی درست می کنیم و با مقیاس مناسب از فلز اجرا می کنیم. در این روش فلزات را به قطعات دلخواه بریده و کنار هم قرار می دهیم و آنها را بوسیله دستگاه جوش به هم جوش می دهیم تا طرح کامل شود.

اجرای تندیس چوبی و سنگی:
در این روش ابتدا طرح و ماکت اجرا می شود و به تناسب ماکت و مقیاس مورد نظر سنگ مناسب یا چوب تهیه می کنیم و طرح را روی چوب یا سنگ بوسیله ماژیک انتقال می دهیم و حجم های اضافی را از آن جدا می کنیم تا به مراحل ریزه کاری برسد. در این مرحله با ابزار ریز ؟ و متناسب با محل اجرا شروع به کنده کاری می کنیم و در پایان از سوهان و سنباده برای صاف کردن سطح کار استفاده می کنیم.

اجرای مجسمه های بِتُنی و فایبرگلاس:
ابتدا ماکت کوچکی از طرح مورد نظر را اجرا می کنیم. ماکت را می توان با گل، گچ، . یا خمیر مجسمه سازی اجرا کرد. بعد از پایان ماکت و رفع معایب کار، شروع به ساخت مجسمه بزرگ و اصلی می نمایند. برای اجرای کارهای بزرگ اسکلت بندی لازم است که معمولاً با میلگرد و توری اجرا می شود و روی آن را گل یا گچ(بستگی به نوع کار) اضافه می کنند تا کلیت کار انجام گیرد. بعد از اجرای فرمهای مناسب و ریزه کاریها از مدل قاب گیری می شود. در صورتی که مدل اصلی با گچ اجرا شده باشد بهتر است از فایبر گلاس برای قالب گیری استفاده نماییم و اگر با گِل یا خمیر مجسمه سازی باشد قالب گیری با گچ مناسبتر است. بعد از قالب گیری قالب را از مجسمه جدا کرده و داخل آن را تمیز کرده و با مواد روغنی عایق کا ری می کنیم. تکه های قالب را به هم وصل کرده و مواد مورد نظر را داخل قالب می ریزیم تا سفت شود، بعد از سفت شدن مواد، قالب را جدا کرده و اصلاحات مورد نیاز را انجام می دهند. در نهایت رنگ مورد نظر را روی کار می آورند.

اجرای مجسمه برنزی:
برای اجرای یک مجسمه برنزی ابتدا مدل اصلی با گچ ساخته می شود و از مواد سیلیکنی قالب گیری می شود. بعد موم زنبور عسل را آب کرده و داخل قالب می ریزند تا ضخامت مناسب خود را بگیرد و مابقی را از آن خارج می کنند و از مجسمه مومی قالب دولایه گچی می گیرند و آن را در کنار حرارت مناسب قرار می دهند تا موم از داخل لایه های قالب جدا شده و مواد مذاب را داخل قالب در شرایط خاص می ریزند. بعد از سرد شدن مواد قالب را شکسته و مجسمه را بیرون می آورند و پرداخت کاری های لازم و در نهایت با اسید آن را پتینه کاری می کنند تا حالت زیبایی به خود بگیرد.
روشها و اسلوب مجسمه سازی به 3 گروه تقسیم می شود:
1- کنده کاری(حجاری): در این روش مجسمه ساز کار خود را با توده ای از ماده جامد(یک
قطعه سنگ یا چوب) آغاز می کند و در روند کاستن از توده مزبور به شکل مورد نظر می رسد.
2- جفتکاری: در این روش مجسمه ساز قطعات پیش ساخته و یا اشیای بافته را به مدد جوشکاری،
لحیم کاری، پرچ کردن، میخ زدن، چسبانیدن و غیره به هم متصل می کند تا طرح مورد نظر خود را تحقق بخشد. بنابراین این گونه مجسمه لزوماً از یک ماده همگن ساخته نمی شود. مجسمه های ساخته شده به روشهای شکل دهی و جفتکاری را می توان با اسلوبهای قالبگیری و ریخته گری به مجسمه های مقاوم و ماندنی بدل کرد.
( جهت تمایز دادن مجسمه سازی پیکرنما و مجسمه سازی انتزاعی مورد اخیر را به اصطلاح حجم سازی می نامند.)

مواد مورد استفاده در مجسمه سازی:
گل- گچ- چوب- سنگ- فلز(به خصوص مفرغ)- فایبرگلاس- عاج- صدف- کاغذ- موم کاغذ و ...

منابع:
- مجسمه مجسمه سازی، طاهر شیخ الحکمایی(مجله هنرهای تجسمی)
- فرهنگ اصطلاحات هنری
- دائره المعارف هنر

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 5919]