دلار؛ ارز سركش

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: دلار؛ ارز سركش
كامبيز حبيلي

نوسان قيمت دلار به يكي از موضوعات جدي تبديل شده كه تقريباً همه مردم آن را دنبال مي كنند. افزايش ارزش اين ارز در مقابل پول رايج كشورمان نگراني هايي را ايجاد كرده است. عوامل مختلفي مانند تحولات داخلي امريكا، نوسان قيمت طلا و انتظار افزايش قيمت اين ارز در آينده يي نزديك، موجب حضور اكثريت مردم در اين بازار جهت كسب سودي هرچند اندك شد. از همين رو تقاضا براي دلار امريكا بيش از پيش افزايش يافت، اما آنچه بيش از همه عوامل ياد شده ارزش دلار را افزايش داد كاهش قيمت نفت در بازارهاي جهاني بود. هم اكنون بازارهاي مالي جهان به منظور خروج سريع تر از بحران مالي پيش آمده، كم وبيش به تقويت اين ارز كمك كرده اند، به طوري كه پوند انگلستان هم در اين مدت بيشترين كاهش ارزش را در مقابل دلار تحمل كرده است. هفته گذشته نرخ برابري يك پوند به 6138/1 دلار رسيد كه از سپتامبر 2003 تاكنون سابقه نداشته است.

به علاوه قيمت طلا نيز در اين مدت وارد روند كاهشي خود شده بود، به طوري كه قيمت هر اونس طلا در طول 40 روز 200 دلار كاهش يافت و وارد محدوده 700 دلاري شد. البته اين امر تا حدودي متناقض با فروض حاكم بر بازارهاي مالي است، چراكه تا پيش از بروز بحران مالي در سراسر جهان، هرگاه بازارهاي سهام با كاهش قيمت و افت شاخص ها همراه مي شد، سرمايه گذاران را به تكاپوي خريد طلا به عنوان دارايي جايگزين وامي داشت و در اين شرايط كاهش قيمت دلار روشن ترين پيام ارسالي به بازارهاي مالي بود. اما هم اكنون با وجود ركود حاكم در اقتصادهاي پيشرو جهان، اولويت سرمايه گذاران نيز تغيير كرده است و بازارهاي سهام نيز وارد فاز ركودي خود شده اند و تاكنون هم تلاش هاي دولت براي برون رفت از اين بحران به نتيجه نرسيده است. با سقوط شاخص ها در بورس هاي جهاني بسياري از سرمايه گذاران متحمل زيان هاي هنگفتي شدند. اين بحران كه با حكمفرما شدن ركود در بخش مسكن امريكا بروز كرد، كم كم همه بخش هاي اقتصادي را درگير كرد تا اينكه تقاضا براي نفت به شدت كاهش يافت و به دنبال آن تقاضاي ساير كالاها و به طور كلي مصرف جهان كاهش يافت. از همين رو قيمت هر بشكه نفت و سپس قيمت طلا به طور عجيبي افت كرد. در مقابل ارز معتبري كه تاكنون نقش معامله اين كالاها را برعهده داشت روز به روز تقويت شد و گردن خود را در مقابل ساير ارزها بالا گرفت.

اما در مقابل دلار، ارزهاي معتبري مانند يورو و پوند كه تا پيش از اين، نرخ هاي برابري بالاتري نسبت به ساير ارزها داشتند، به دليل سرايت بحران مالي امريكا به اروپا با افت چشمگيري مواجه شدند. البته اين امر نيز ناشي از افت قيمت سهام شركت ها در بورس اين كشورها است، اما آنچه موجب شد اين ارزها نتوانند همانند دلار نجات يابند، مبادله نشدن كالاهاي استراتژيك در بازارهاي جهاني بود. از همين رو ارزهايي مانند دلار كانادا، دلار استراليا، راند آفريقاي جنوبي و برخي ديگر از ارزهايي كه كشور متبوع آنها مواد اوليه معدني و نفتي صادر مي كند با سقوط قيمت كالاها ارزش خود را از دست دادند. نگراني از كند شدن هر چه بيشتر اقتصادهاي اروپايي و كاهش نرخ بهره در اين كشورها نيز عاملي شد تا اين ارزها نتوانند نفس راحتي در مقابل رقيب ديرينه خود بكشند.

دلار در بازار ايران

بازار ارز ايران نيز از تحولات تغيير ميزان برابري دلار در مقابل ساير ارزها در امان نماند، به طوري كه هر دلار امريكا تا 1020 تومان در بازار آزاد ارز كشورمان معامله شد تا بيش از پيش شاهد تضعيف پول كشورمان در مقابل پول كشوري باشيم كه اقتصادش در ورطه ركود شديدي فرو رفته است. البته روزهاي پاياني هفته پيش يورو و پوند تا حدودي مقابل دلار امريكا تقويت شدند. قيمت نفت نيز تا حدود دو دلار بالا رفت و قيمت هر اونس طلا نيز 20 دلار افزايش يافت. با اين حال هنوز هم هر دلار امريكا در بازار تهران 1020 تومان معامله مي شود و قيمت هر سكه بهار آزادي نسبت به روزهاي پيشين تغيير چنداني نكرده است. اين در حالي است كه بانك مركزي ايران، در سايت رسمي خود ارزش ريالي هر دلار امريكا را در نخستين روز آبان ماه 990 تومان و 6 ريال اعلام كرد، اما در اين روز در بازار ارز تهران، دلار با 14 تومان افزايش به قيمت هزار و پنج تومان، به فروش رفت. در سال 87 بيشترين قيمت دلار كه به طور رسمي توسط بانك مركزي ايران اعلام شد، 998 تومان و 5 ريال و روز سه شنبه 30 مهرماه بود. بر اساس آمار بانك مركزي ايران كمترين ميزان نرخ برابري دلار در سال 87 نيز 29 فروردين ماه و به ميزان 895 تومان بود.

اما در روز 20 مهرماه، صرافي هاي تهران قيمت دلار را روي تابلوهاي خود 1000 تومان ثبت كردند تا ركورد جديدي براي قيمت دلار در بازار ثبت شود غافل از اينكه تنها چند روز پس از آن قيمت هر دلار امريكا در بازار آزاد به 1020 تومان رسيد و ركورد تاريخي را در پرونده اقتصادي كشور ثبت كرد. تا پيش از آن كه قيمت دلار رشد كند، معامله گران ارز در كشور با اين چشم انداز كه نوسان هاي منفي قيمت نفت بالاخره به رشد ارزش برابري هر دلار منجر خواهد شد، معاملات خود را صورت داده بودند. در طول روز هاي گذشته دلار بار ها و بار ها دستخوش افزايش قيمت شده است. البته موضوع كسري بودجه دولت امريكا، موجب شده مفسران بازار هاي بين المللي بر اين باور باشند كه به زودي دلار در مقابل ساير ارزها ارزان خواهد شد. وزارت خزانه داري امريكا تاكنون حدود 500 ميليارد دلار از طرح هاي مستمري، دولت هاي خارجي و ديگر سرمايه گذاران براي پركردن خزانه بانك مركزي قرض كرده است. از پايان ماه آگوست بدهي ملي امريكا از 9 تريليون و 600 ميليارد دلار به 10 تريليون و 300 ميليارد دلار رسيد و هنوز استقراض براي نجات بانك ها صورت نگرفته است. در عين حال، كسري بودجه- اختلاف سالانه بين مخارج دولت و ماليات هاي جمع آوري شده- به سرعت افزايش يافته و از 162 ميليارد دلار در سال گذشته به 455 ميليارد دلار در سال مالي رسيد كه سپتامبر پايان يافت.
چهارشنبه 15 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 59]