قالی بافی و نساجی در دوره هخامنشی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: قالی بافی و نساجی در دوره هخامنشی

قدیم.ترین فرش در جهان در ایران در دوره هخامنشی بافته شده.است. از روی نقوش این فرش می.توان دریافت که نمادهای موجود در تخت جمشید، روی آن نقش بسته.است و این قالیچه صد در صد مربوط به دوران اول هخامنشی به ویژه 2500 سال قبل از میلاد و دوره سلطنت داریوش بزرگ است، پروفسور پوپ «pope» برای اولین بار ضمن تحقیقات خود به این نتیجه رسید که اقوام قرقیز مقیم در آسیای میانه و اقوام سکائی به سبب آن که شغل عمده آن.ها گله.داری بود از الیاف پشم به صورت بافت حصیر گونه فرش.هایی می.بافتند که نقش های آن یک شکل و همه قرینه بود. فرش.های بافت ترکمنی و امثال آن.ها یادگار تکامل یافته آن فرش.های حصیرگونه است. اما بعدها در دره «پازیرک» در جنوب سیبری واقع در 79 کیلومتری مرز مغولستان که سابقاً جزئی از خاک چین بود در نزدیکی محل برخورد رودخانه.های «بالتیک تیول» (baliktyol) و «اولاگان» (ulagan) ضمن حفاری از درون یخ.ها به وسیله «رودنکو» (rodenko) دانشمند باستان.شناس روسی در 1308 شمسی (1929) فرش یک پارچه بسیار ظریف به قطع 2 متر و عرض 83/1 سانتی.متر کشف گردید که گوشه.ای از آن آسیب دیده.بود. این فرش از درون مقبره یک نفر فرمانروای سکائی کشف شد که قبلآً از منطقه ماوراءالنهر باشمال ایران در پی هجوم اقوام سکائی غارت شده بود .با کشف این فرش که در موزه «هارمتیاژ» (آرمیتاژ) (hermitage)، لینن گراد سابق و سن.پطرز بورگ کنونی است هنر ایرانیان هخامنشی را در زمینه فرش.بافی به خوبی نشان می.دهد. در هر دسی متر مربع از این فرش 3600 گره وجود دارد و آنقدر ظریف است که ضخامت آن به دو میلی متر می.رسد. تعجب در این است که این فرش با این ظرافت فرشی است خواب دار. متخصصین فرش بر این عقیده هستند که بافتن فرش خواب دار ابتکار ایرانی.ها است. از نقوش برجسته در تخت جمشید بر می.آید که ایرانی.ها در بافت پارچه نیز مهارت داشته.اند و پوشیدن لباس.های فاخر و بلند که تا ساق پای سربازان تشریفات دربار هخامنشی را می.پوشانید نمایان.گر بافت پارچه و تولید آن در مقیاس وسیع در فلات ایران است. گفته.های پلوتارک و گزننون و دیگران جملگی از لباس.های مجلل و زیبای سلاطین هخامنشی حکایت می.کنند. مواد اولیه صنایع نساجی ایران از الیاف کتان، پنبه، پشم گوسفند و شتر و مو و کرک بز بوده است .صنعت پارچه بافی از صنایعی بوده است که در ایران رواج کامل داشته.است و چون ایران فاقد ابریشم بوده برای بافتن پارچه.های ابریشمی از طریق تورفان و ترکستان، ابریشم از تجار چینی می.خریدند. طبق نوشته کتاب پوشاک باستانی ایرانیان که از کهن.ترین زمان تا پایان شاهنشاهی ساسانیان نوشته جلیل ضیاء پور که انتشارات هنرهای زیبای کشور در 1344 منتشر کرده.است. ایرانیان مواد اولیه تهیه پارچه را از هر جهت داشتند اما اگر احتیاج به لباس کتانی داشتند، از بابل و نواحی سند وارد می.کردند و در ص 3 این کتاب می.نویسد «سندس» (پارچه ای از دیبا) نیز از ساتراپی.هائی که چنین پارچه.هایی را می.بافتند وارد می.کردند. در زمان هخامنشی.ها در حالی که تمام اقوام ژرمن، فرانک و مغول از پوست حیوانات به عنوان کلاه استفاده می.کردند، مردم ماد و هخامنشی فن نمد مالی را می دانستند و کلاه.های نمدی بر سر می.گذاشتند به طوری که در همین کتاب در ص 8 تحت عنوان «پوشاک مادی» از قول «اومستد» شرق شناس امریکائی می نویسد: بر سرشان کلاه گرد نمدی می.گذارند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 840]