تجارت؛ الكترونيكي يا سنتي؟

واضح آرشیو وب فارسی:ايتنا: تجارت؛ الكترونيكي يا سنتي؟

آداب و رسوم تجارت در هر كجاي دنيا به يك شكل است، اساسا تجارت اصولي دارد كه با درايت بايد آن را پيش برد تا به اهداف نزديك شد، درايتي كه توام با صداقت باشد، صداقت نيز با اعتبار همراه خواهد شد. پس در تجارت سه اصل بايد رعايت شود: درايت، صداقت و كسب اعتبار. فرقي ندارد تجارت شما از چه نوعي باشد، سنتي و بازاري و يا الكترونيكي، مهم اين است بخواهيد كه تاجر شويد.

تجارت؛ الكترونيكي يا سنتي؟
حميد خانزاده- حيات‌نو
آداب و رسوم تجارت در هر كجاي دنيا به يك شكل است، اساسا تجارت اصولي دارد كه با درايت بايد آنرا پيش برد تا به اهداف نزديك شد، درايتي كه توام با صداقت باشد، صداقت نيز با اعتبار همراه خواهد شد. پس در تجارت سه اصل بايد رعايت شود: درايت، صداقت و كسب اعتبار. فرقي ندارد تجارت شما از چه نوعي باشد، سنتي و بازاري و يا الكترونيكي، مهم اين است بخواهيد كه تاجر شويد. گفته مي‌شود يك تاجر، خروس خوان بايد كركره مغازه را بالا ببرد و تا بوق سگ كار كند. البته اين حرف متعلق به قديمي‌ها است، با احترامي كه به قديمي‌ترها بايد گذاشت مجبور به گفتن اين جمله هستم كه اين مثل كهنه شده است، در حال حاضر الكترونيك كمك زيادي به صاحبان مغازه كرده است به گونه‌اي كه با فشردن يك كليد كركره مغازه بالا يا پائين مي‌رود و ما تجاري داريم كه ديگر محل كسب و كارشان تعطيل نمي‌شوند.

اصطلاحا به آنها تجار 24*7 گفته مي‌شود. درست است به آنها لقب تاجر الكترونيكي هم داده‌اند، از اين رو كه آنها علم تجارت الكترونيك آموخته‌اند و در محيطي آرام به كسب و كار خود مي‌پردازند. تجارت الكترونيك از ديد آنها بسيار شيرين است، حتي شماره تلفن همراه خود را بر سر در تجارت‌كده‌شان مي‌نويسند تا وقت و بي‌وقت پذيراي تماس‌هاي مشتريان باشند. با رشد روز بروز تكنولوژي و آگاهي مردم از آنها همه راه ساده‌تر را براي تجارت انتخاب مي‌كنند. شايد به جرات بتوان گفت كه نيمي از مشاغل سنتي (غير الكترونيكي) نيز با تجارت الكترونيك آشنا شده‌اند. اين روزها آنها در اينترنت دنبال خريد و فروش هستند، از خارج بخرند و به خارج بفروشند، در داخل توليد كننده و به خارج صادر كنند، اين روزها غيرالكترونيكي‌ها در اينترنت تبليغات مي‌كنند كافيست سري به سايت‌هاي مخصوص تبليغات بزنيد سايت‌هايي كه محصولات شما را تبليغ مي‌كنند.

سايت‌هاي تبليغاتي با جذب بيننده و بالا بردن آمار بازديد از طريق محبوبيت در موتورهاي جست‌وجو محصولات شما را روزانه در ديد هزاران نفر قرار مي‌دهند. سايت‌هايي مثل: ايران تجارت، ايستگاه، نياز روز و ... مانند نيازمندي‌هاي نشريات به همه سرويس مي‌دهند. چه فرصتي از اين بهتر كه محصولاتمان را در محيطي كه شبانه‌روز بيننده دارد معرفي كنيم و يا حتي محصولاتمان را بفروشيم. جست و جو، خريد، فروش، صادرات، واردات، تبليغات و ... اينها همگي براي ما تجارت الكترونيك را به ارمغان مي‌آورند.
همانگونه كه قبلا گفته شد تجارت آداب و رسومي دارد و من براي معرفي آداب و رسوم تجارت الكترونيك و اينكه بايد از كجا بخريد و چگونه بخريد و چگونه خريدار به شما اعتماد كند و شما چگونه اعتبار به دست بياوريد، اين مطالب را از منابع معتبر برايتان گردآوري كرده‌ام:

قانون تجارت الكترونيك
ماده – 68 هر كس در بستر مبادلات الكترونيكي، از طريق ورود، تغيير، محو و توقف داده پيام و مداخله در پردازش داده پيام و سيستم‌هاي رايانه‌اي، و يا استفاده از وسايل كاربردي سيستم‌هاي رمز نگاري توليد امضاء – مثل كليد اختصاصي بدون مجوز امضاء كننده و يا توليد امضاي فاقد سابقه ثبت در فهرست دفاتر اسناد الكترونيكي و يا عدم انطباق آن وسايل با نام دارنده در فهرست مزبور و اخذ گواهي مجعول و نظاير آن اقدام به جعل داده پيام‌هاي داراي ارزش مالي و اثباتي نمايد تا با ارائه آن به مراجع اداري، قضائي مالي و غيره به عنوان داده پيام‌هاي معتبر استفاده نمايد جاعل محسوب و به مجازات حبس از يك تا سه سال و پرداخت جزاي نقدي به ميزان پنجاه ميليون ريال محكوم مي‌شود.
تبصره – مجازات شروع به اين جرم حداقل مجازات در اين ماده مي‌باشد.

كلاهبرداري كامپيوتري
ماده – 67 هر كس در بستر مبادلات الكترونيكي، با سوء‌استفاده و يا استفاده غير مجاز از داده پيام‌ها، برنامه‌ها و سيستم‌هاي رايانه‌اي و وسايل ارتباط از راه دور و ارتكاب افعالي نظير ورود، محو، توقف داده پيام مداخله در عملكرد برنامه يا سيستم رايانه‌اي و غيره ديگران را بفريبد و يا سبب گمراهي سيستم‌هاي پردازش خودكار و نظاير آن شود و از اين طريق براي خود يا ديگري وجوه، اموال يا امتيازات مالي تحصيل كند و اموال ديگران را ببرد مجرم محسوب و علاوه بر رد مال به صاحبان اموال به حبس از يك تا سه سال و پرداخت جزاي نقدي معادل مال ماخوذه محكوم مي‌شود.

كپي‌رايت
براي محافظت از فعاليت‌هاي مخترعانه، قانون كپي‌رايت در تجارت الكترونيك به وجود آمده است. خيلي از كاربران اينترنت ممكن است تعجب كنند كه كپي رايت به چه معني است وقتي كه ميليون‌ها نفر به اينترنت دسترسي دارند و هر اطلاعاتي در هر زمينه‌اي كه بخواهند را مي‌توانند بگيرند؟ قانون كپي رايت جلوگيري مي‌كند از كپي برداري، پخش كردن نشان دادن و گرفتن كارهاي مشابه از يك اثري كه توسط قانون كپي رايت محافظت مي‌شود. (نويسنده اثر مي‌تواند حق كپي برداري را به شخص ديگري مانند انتشارات منتقل كند.) قانون كپي‌رايت بازدارنده بقيه افراد نيست كه مستقلا همچنين اثر و يا ايده‌اي بسازند.معمولا قانون كپي‌رايت پس از مرگ نويسنده تا 50 سال بعد از آن پا برجاست. اثراتي كه توسط قانون كپي‌رايت محافظت مي‌شود شامل اثرات ادبي (شامل برنامه‌هاي كامپيوتري)، اثرات موسيقيايي، پانتوميم و تئاتر، عكس و كارهاي گرافيكي، مجسمه‌سازي، تصاوير متحرك و بقيه كارهاي صوتي تصويري، ضبط صدا و كارهاي معماري مي‌شود.

امروزه، ثبت يك اثر در قانون كپي‌رايت پيشنهاد مي‌شود زيرا اگر كار خود را ثبت نكنيد، هر كسي مي‌تواند آنرا آزادانه منتقل كند و سودي به سازنده اثر نرسد. عناصر اوليه يك اثر حالت و اصل بودن آن هستند. براي قانون كپي‌رايت، يك كار اصل درنظر گرفته مي‌شود اگر كه مستقلا ساخته شده باشد و از چيز ديگري كپي‌برداري نشده باشد. علاوه بر اين، اصل بودن لزوما به معناي تك بودن و خاص بودن نيست، نمي‌توان قانون كپي‌رايت را به يك اثر نداد به اين دليل كه شبيه اثر ديگري است. همچنين، قانون كپي‌رايت ايده و حقايق را شامل نمي‌شود. خيلي از كاربران اينترنت ممكن است تعجب كنند كه كپي‌رايت به چه معني است وقتي كه ميليون‌ها نفر به اينترنت دسترسي دارند و هر اطلاعاتي در هر زمينه‌اي كه بخواهند را مي‌توانند بگيرند؟ اين موارد را در رابطه با كپي رايت در اينترنت در نظر داشته باشيد: نويسنده يك پيغام در گروه‌هاي خبري شامل قانون كپي‌رايت مي‌باشد.

اگر چه كه پست كردن دوباره پيغام معمول است، ما اين شامل نقض قانون كپي‌رايت مي‌شود مگر اينكه نويسنده اين پيغام اين اجازه را داده باشد. به همين لحاظ، خيلي از گروه‌هاي خبري از شما هنگام ثبت‌نام مي‌خواهند كه چنين حقي را به آنها بدهيد. عكس‌هاي ديجيتالي معمولا در اينترنت جابجا مي‌شوند و پخش مي‌شوند. سازنده اوليه اثر اگر كه خود آن را ساخته باشد و از جاي ديگري كپي نكرده باشد شامل قانون كپي‌رايت مي‌باشد و بقيه افراد كه عكس را كپي مي‌كنند، چاپ مي‌كنند و پخش مي‌كنند مشمول نقض قانون كپي‌رايت هستند. نرم‌افزارهايي كه در اينترنت كپي مي‌شوند و پخش مي‌شوند مشمول نقض قانون كپي‌رايت هستند.

نويسنده يك نامه الكترونيكي نيز در بيشتر موارد شامل حمايت قانون كپي رايت مي‌باشد و افراد ديگر حق پخش و استفاده از آن نامه الكترونيكي بدون مطلع كردن نويسنده را ندارند. با اين حال، قانون كپي‌رايت در بعضي قسمت‌هاي اينترنت نامفهوم است و حرفي براي گفتن ندارد. به عنوان مثال، ذخيره و فرستادن ايميل توسط يك ISP و يا Router مشمول نقض قانون كپي‌رايت مي‌شود؟ لازم است در اين دوره كه در كشورمان ايران، مسئولين در حال ثبت قوانين حمايت كننده از پيشرفت تكنولوژي اطلاعات و تجارت الكترونيك هستند، به اين موضوع توجه كنند.

نقض حق مولف
ماده – 74 هر كس در بستر مبادلات الكترونيكي با تكثير، اجرا و توزيع (عرضه و نشر) مواردي كه در قانون حمايت حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان مصوب 3/9/1348. و قانون ترجمه و تكثير كتب و نشريات و آثار صوتي مصوب 26/9/1352 و قانون حمايت از حقوق پديدآورندگان نرم‌افزارهاي رايانه‌اي مصوب 4/10/1379، منوط بر آنكه امور مذكور طبق مصوبات مجلس شوراي اسلامي مجاز شمرده شود، در صورتي كه حق تصريح شده مولفان را نقض نمايد به مجازات سه ماه تا يك سال حبس و جزاي نقدي به ميزان پنجاه ميليون (000/000/50) ريال محكوم خواهد شد.

ابزار تجارت الكترونيك
سيستم اطلاعاتي مطمئن: (Secure Information system ) سيستم اطلاعاتي است كه:
1- به نحوي معقول در برابر سوءاستفاده و نفوذ محفوظ باشد.
2- سطح معقولي از قابليت دسترسي و تصدي صحيح را دارا باشد.
3- به نحوي معقول متناسب با اهميت كاري كه انجام مي‌دهد پيكربندي و سازماندهي شده باشد.
4- موافق با رويه ايمن باشد. رويه ايمن: (Secure Method ) رويه‌اي است براي تطبيق صحت ثبت (Data ) كه منشاء و مقصد آن با تعيين تاريخ و براي يافتن هر گونه خطا يا تغيير در مبادله، محتوا و يا ذخيره‌سازي (Data) از يك زمان خاص يك رويه ايمن ممكن است با استفاده از الگوريتم‌ها يا كدها، كلمات يا ارقام شناسايي، رمزنگاري،‌ روش‌هاي تصديق با پاسخ برگشت و يا طرق ايمني مشابه، انجام شود.
امضاي الكترونيكي: (Electronic Signature) عبارت از هر نوع علامت منضم شده يا به نحو منطقي متصل شده به ( Data ) است كه براي شناسايي امضاءكننده (Data)، مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
وسايل ارتباط از راه دور: (Means Of Distance Communication ) عبارت از هر نوع وسيله اي است كه بدون حضور فيزيكي همزمان تامين كننده و مصرف كننده جهت فروش كالا و خدمات استفاده مي‌شود.

حمايت از مصرف كننده (Consumer Protection )
ماده – 33 فروشندگان كالا و ارائه دهندگان خدمات بايستي اطلاعات موثر در تصميمگيري مصرف‌كنندگان جهت خريد و يا قبول شرايط را از زمان مناسبي قبل از عقد در اختيار مصرف‌كنندگان قرار دهند. حداقل اطلاعات لازم، شامل موارد زير مي‌باشد:
الف – مشخصات فني و ويژگي‌هاي كاربردي كالا و يا خدمات.
ب- هويت تامين كننده، نام تجاري كه تحت آن نام به فعاليت مشغول مي‌باشد و نشاني وي.
ج- آدرس پست الكترونيكي، شماره تلفن و يا هر روشي كه مشتري در صورت نياز بايستي از آن طريق با فروشنده ارتباط برقرار كند.
د- كليه هزينه هائي كه براي خريد كالا بر عهده مشتري خواهد بود (از جمله قيمت كالا و يا خدمات، ميزان ماليات، هزينه حمل، هزينه تماس)
ه- مدت زماني كه پيشنهاد ارائه شده معتبر مي‌باشد.
و- شرايط و فرآيند عقد از جمله ترتيب و نحوه پرداخت، تحويل و يا اجرا، فسخ، ارجاع خدمات پس از فروش.

ماده – 34 تامين‌كننده بايد به طور جداگانه ضمن تاييد اطلاعات مقدماتي، اطلاعات زير را ارسال نمايد:
الف – آدرس محل تجاري يا كاري تامين كننده براي شكايت احتمالي.
ب – اطلاعات راجع به ضمانت و پشتيباني پس از فروش.
ج – شرايط و فراگرد فسخ معامله به موجب مواد (37) و (38) اين قانون.
د- شرايط فسخ در قراردادهاي انجام خدمات.

در قواعد تبليغ: (Marketing)
ماده – 50 تامين‌كنندگان در تبليغ كالا و خدمات خود نبايد مرتكب فعل يا ترك فعلي شوند كه سبب مشتبه شدن و يا فريب مخاطب از حيث كميت و كيفيت شود.
ماده – 51 تامين كنندگاني كه براي فروش كالا و خدمات خود تبليغ مي‌كنند نبايد سلامتي افراد را به خطر اندازند.
ماده – 52 تامين كننده بايد به نحوي تبليغ كند كه مصرف كننده به طور دقيق، صحيح و روشن اطلاعات مربوط به كالا و خدمات را درك كند.
ماده – 53 در تبليغات و بازاريابي بايد هويت شخص يا بنگاهي كه تبليغات به نفع اوست روشن و صريح باشد.
ماده – 54 تامين كنندگان نبايد از خصوصيات ويژه معاملات به روش الكترونيكي جهت مخفي نمودن حقايق مربوط به هويت يا محل كسب خود سوءاستفاده كنند.
ماده – 55 تامين كنندگان بايد تمهيداتي را براي مصرف كنندگان در نظر بگيرند تا آنان راجع به دريافت تبليغات به نشاني پستي و يا پست الكترونيكي خود تصميم بگيرند.
ماده – 56 تامين كنندگان در تبليغات بايد مطابق با رويه حرفه‌اي عمل نمايند.
ضوابط آن به موجب آيين نامه‌اي است كه در ماده (79) اين قانون خواهد آمد.
ماده – 57 تبليغ و بازاريابي براي كودكان و نوجوانان زير سن قانوني به موجب آيين‌نامه‌اي است كه درماده (79) اين قانون خواهد آمد.

انتخاب روش پرداخت
هنگامي كه سايت تجارت الكترونيك خود را طراحي مي‌كنيد، سازمان شما بايد در نظر داشته باشد كه مشتريان قرار است از چه روشي در وب پرداخت كنند. روشي كه در ابتدا به ذهن مديران سايت‌هاي تجارت الكترونيك مي‌رسد اينست كه اطلاعات كارت اعتباري را به صورت آنلاين جمع‌آوري كنند و خود اين اطلاعات را پردازش كنند (Offline manual process). اين روش راه را براي كلاهبرداري، وارد كردن اطلاعات اشتباه و به هدر دادن نيروي انساني باز مي‌گذارد. اما روش‌هاي مختلف پرداخت در سايت‌هاي تجارت الكترونيك به اين قرار است:

كارت اعتباري (Credit Card)
براي اتومات كردن پرداخت كارت اعتباري در سايت‌هاي تجارت الكترونيكي، پرداخت آنلاين بايد تنظيم شود. با راه اندازي سيستم پرداخت آنلاين، بسياري از مشكلات بالقوه حل مي‌شود. سه كار اصلي كه پيش از راه اندازي پرداخت آنلاين بايد انجام دهيد از اين قرار است: آماده كردن سرور و سايت تجارت الكترونيك: صفحات سايت تجارت الكترونيك شما بايد قابليت اتصال به بانك‌هاي اطلاعاتي براي انجام پرداخت را با استانداردهاي خاص داشته باشند. راه اندازي حساب تجاري آنلاين: حساب تجاري آنلاين براي پردازش پرداخت هاي آنلاين لازم است. معمولا حساب تجاري آنلاين شامل شناسه تجاري (Merchant ID – MID) و شناسه ترمينال (Terminal ID – TID) مي‌باشد كه براي راه اندازي سيستم آنلاين پردازش كارت اعتباري اين اطلاعات لازم است. نصب نرم افزار پرداخت: بسياري از نرم افزارهاي پرداخت امروزه وجود دارند مانند CyberCash و vPOS . نرم افزاري كه شما انتخاب مي‌كنيد بايد قابليت اتصال به حساب بانك و شارژ كارت اعتباري را داشته باشد.

پول نقد ديجيتالي (Digital Cash)
گزينه ديگر براي سايت‌هاي تجارت الكترونيك، پول نقد ديجيتالي مي‌باشد. اين روش هنوز استاندارد سازي نشده است و شركت هاي مختلفي كه بسته هاي نرم افزاري مخصوص سايت‌هاي تجارت الكترونيك درست كرده‌اند، هنوز با هم همخواني ندارند. براي اين كار شما بايد نرم افزاري را روي سيستم خود نصب كنيد كه اين كار خوشايند خيلي از افراد نيست، به همين دليل روش پول نقد ديجيتالي زياد همه گير نشده است. اما اين روش يك سري قابليت هاي خوب دارد. ابتدا اينكه سيستم پشتيباني بانكي براي اين كار لازم نيست. در واقع پرداخت هايي كه از اين روش در سايت هاي تجارت الكترونيك انجام مي‌گيرد همان لحظه كامل مي‌شود. امتياز ديگر اين روش اينست كه پول نقد الكترونيكي هزينه‌اي ندارد. بنابراين، اين روش براي سايت‌هاي تجارت الكترونيكي كه كالاهاي كم قيمت مي‌فروشند و حجم مبادله زيادي دارند مناسب مي‌باشد.

امتياز ديگر پول نقد ديجيتالي در مبادلات تجارت الكترونيك اينست كه نام خريدار مجهول مي‌ماند. هنگامي كه شما كالايي با كارت اعتباري خود مي‌خريد لازم است كه حتما نام و آدرس خود را وارد كنيد، اما پول نقد ديجيتالي اينطور نيست و اگر درست پياده شود هيچ رده پايي از خود براي پيگيري باقي نمي‌گذارد. دو مهياگر اين سرويس براي سايت هاي تجارت الكترونيك DigiCash و CyberCash هستند.

پرداخت هنگام تحويل (Cash on delivery – COD)
در اين روش كه بسيار در شرايط فعلي مناسب كشورمان مي‌باشد و تقريبا تمامي سايت‌هايي كه در زمينه تجارت الكترونيك فعاليت مي‌كنند از اين روش استفاده مي‌كنند، هنگامي كه مشتري در وب سايت خريد مي‌كند، در هنگام فرايند پرداخت مشتري نام و تلفن و آدرس خود را در سايت تجارت الكترونيك مي‌گذارد . كارمندان فروش سايت با شخص تماس مي‌گيرند و در صورت درست بودن همه چيز، كالا را در محل خريدار تحويل مي‌دهند و هزينه كالا را دريافت مي‌كنند.
سه شنبه 14 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايتنا]

[مشاهده در: www.itna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 180]