گزارش انتخاب از ظرفيت‌هاي علمي ايرانيان نانو فناوري اجتناب ناپذير

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: گزارش انتخاب از ظرفيت‌هاي علمي ايرانيان نانو فناوري اجتناب ناپذير

------------

زماني كه براي نخستين‌بار ريچارد فينمن برنده جايزه نوبل فيزيك، بحث ظرفيت نانو علم را در يك سخنراني تكان دهنده با عنوان در پايين اتاق‌هاي زيادي وجود دارد مطرح كرد، به فكر كمتر كسي خطور مي‌كرد كه در اندك مدتي نانوتكنولوژي به نياز روزجهان تبديل شود.محققان و انديشمندان عرصه فناوري نانو بيشترين كار علمي را روي ايجاد تغييراتي در مواد شيميايي يا نقشه‌برداري از تركيبات زيستي، مانند DNA و سلول‌هاي سرطاني انجام داده‌اند.

اشاره:

پيشرفت‌هاي علمي محققان و انديشمندان جوان ايراني سبب شده است تا در اين فناوري جايگاه ايران از رشد قابل توجهي برخوردار باشد.
نانو تكنولوژي مطالعه ذرات در مقياس اتمي براي كنترل آنها است. اين جمله ساده‌ترين تعرفي است كه مي توان از علم نانو ارائه داد.
هدف اصلي اكثر تحقيقات نانوتكنولوژي شكل‌دهي تركيبات جديد يا ايجاد تغييراتي در مواد موجود است. نانوتكنولوژي در الكترونيك، ژنتيك، زيست‌شناسي، همانوردي، كشاورزي و حتي در مطالعات انرژي به كار برده مي‌شود.
زماني كه براي نخستين‌بار ريچارد فينمن برنده جايزه نوبل فيزيك، بحث ظرفيت نانو علم را در يك سخنراني تكان دهنده با عنوان در پايين اتاق‌هاي زيادي وجود دارد مطرح كرد، به فكر كمتر كسي خطور مي‌كرد كه در اندك مدتي نانوتكنولوژي به نياز روزجهان تبديل شود.
محققان و انديشمندان عرصه فناوري نانو بيشترين كار علمي را روي ايجاد تغييراتي در مواد شيميايي يا نقشه‌برداري از تركيبات زيستي، مانند DNA و سلول‌هاي سرطاني انجام داده‌اند.
مراكز تحقيقاتي و آموزشي معتبر جهان سرمايه‌گذاري فراواني در راستاي تحقيق و پژوهش پيرامون نانوتكنولوژي انجام داده‌اند و در اين ميان مراكز علمي و تحقيقاتي كشورمان نيز از يك دهه گذشته بحث نانو را با حساسيت ويژه‌اي دنبال مي‌كنند.
به دنبال برگزاري دومين كنگره بين‌المللي فناوري نانو در تبريز فرصتي دست داد تا گفتگويي با متخصصان نانو كشورمان انجام دهيم تا ظرفيت‌هاي سخت افزاري و نرم افزاري نانو در كشور را مورد بررسي قرار دهيم.

● صعود ۳۵ پله‌اي ايران
مجتبي شريعتي‌نياسررئيس انجمن نانوفناوري ايران با بيان خبر صعود ۳۵ پله‌اي ايران در دنيا بين كشورهاي داراي فناوري نانو گفت: ايران در زمينه فناوري نانو رتبه ۲۵ جهاني و مقام نخست را در بين كشورهاي اسلامي دارد.
وي با اشاره به حساسيتي كه بين‌ انديشمندان و محققان ايراني در خصوص نانو ايجاد شده است، افزود: تا پايان شهريور ماه گذشته نزديك به ۲ هزار و ۲۵۰ پايان‌نامه كارشناسي ارشد و دكترا در زمينه علوم و فناوري نانو خاتمه يافته است و هم‌اكنون در بيش از ۱۰ دانشگاه كشور ارايه دوره‌هاي آموزشي علوم و فناوري نانو فعال شده و تقريبا ۲ هزار و ۴۰۰ محقق فعال در اين عرصه شناسايي شده است.
شريعتي با بيان اينكه آمريكا و ژاپن تا سال گذشته تقريبا به طور يكسان معادل ۱۰۰ ميليارد دلار در اين زمينه سرمايه‌گذاري كرده‌اند، اظهار داشت: بالاترين سرمايه‌گذاري سرانه تا سال گذشته با ۱/۷ دلار متعلق به كشور ژاپن و پس از آن به كشورهايي چون كره جنوبي، تايوان، آمريكا، اتحاديه اروپا و نهايتا چين با ۲/۰ دلار اختصاص يافته است.
اين استاد مهندسي شيمي دانشگاه شهيد بهشتي با بيان اينكه ميانگين سرمايه‌گذاري جهاني در امر پژوهش و توسعه نانو ظرف ۱۰ سال گذشته تقريبا ۱۲ برابر شده است، افزود: نكته جالب در اين سرمايه‌گذاري‌ها نحوه توزيع آنهاست كه براساس آمار منتشره در كره‌جنوبي و تايوان ۲۰ درصد و در آمريكا ۶۵ درصد از كل سرمايه‌گذاري‌ها به پژوهش و آموزش‌هاي دانشگاهي و ۲۰ درصد ديگر به تاسيس آزمايشگاه‌هاي ملي و تاسيسات پايه‌اي اختصاص يافته است كه طبق همين آمار ۳۵ درصد ثبت اختراعات جهان در بخش نانو به آمريكا تعلق دارد.
وي همچنين بر ضرورت گسترش روابط سيسماتيك بين دانشگاهي و تجديدنظر در روابط علمي بين‌المللي تاكيد كرد و گفت: متاسفانه در اين زمينه از همه كشورهاي منطقه هم عقب افتاده‌ايم و همكاري‌هاي بين‌المللي علمي به يك ضد ارزش تبديل شده است.
شريعتي با اشاره به اينكه حمايت‌هاي مالي از انجمن‌هاي علمي در كشور از سال ۸۳ تا كنون سير نزولي داشته است، اظهار داشت: اين حمايت‌هاي مالي از ۲۰۰ ميليارد ريال در سال ۸۳ به ۱۲۰ ميليارد ريال در سال ۸۶ كاهش يافته است.
شريعتي‌نياسر گفت: با وجود مشكلات ياد شده نزديك به ۲۰ محصول تجاري در بخش نانو به بازار‌هاي جهاني عرضه شده و هم اكنون ۲ هزار و ۴۰۰ محقق در كشور در بخش نانو شناسايي شده‌اند كه حدود ۲۰ درصد آنها عضو انجمن نانو‌فناوري ايران محسوب مي‌شوند.

● افزايش حمايت هاي دولت از انجمن هاي علمي
صادق واعظ‌زاده ،معاون علمي و فناوري رئيس جمهور نيز از افزايش حمايت‌هاي دولت نهم از انجمن‌هاي علمي خبر داد و اظهار داشت: ميدان كار براي فعاليت انجمن‌هاي علمي در كشور فراهم است. انتظار ما از پژوهشگران و متخصصان انجمن‌هاي علمي اين است كه در ماموريت‌هاي اساسي كه در كشور بايد انجام برسد شركت كرده و مواردي مغفولي نظير ارزيابي سالانه از وضعيت علمي كشور در رشته‌هاي مختلف و در مقياس جهاني را به صورت ادواري به انجام برسانند.
وي با اشاره به برنامه‌هاي دولت در حمايت از انجمن‌هاي علمي و تاسيس دفاتر حمايت از اين انجمن‌ها در دو ورزاتخانه علوم، تحقيقات و فناوري و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي خاطرنشان كرد: در اصل حمايت دولت از انجمن‌هاي علمي شكي نيست ولي اين انجمن‌ها بايد بدون وابستگي به دولت و متاثر شدن از جريانات خارج از فضاي علمي به كار خود ادامه دهند.
واعظ‌زاده از اختصاص ۴۰ ميليارد ريال اعتبار براي حمايت از انجمن‌هاي علمي ظرف دو هفته آينده خبر داد و گفت: ميدان كار خوبي براي فعاليت انجمن‌هاي علمي در كشور فراهم شده و بايد متخصصان و پژوهشگران اين انجمن‌ها از فضاي به وجود آمده به خوبي بهره گيرند.
وي از افزايش ۵۰ درصدي بودجه اختصاص يافته به فناوري نانو درسال جاري خبر داد و گفت: اعتبار پيش‌بيني شده براي فناوري نانو در سال جاري نزديك به ۱۸۰ ميليارد ريال است اما بايد در نظر داشت كه تامين اعتبار تنها راه حل مشكل نيست و قطعا با ساماندهي مديريت در اين حوزه و گسترش تعامل و همكاري بين دستگاه‌ها مي‌توان به نتايج مطلوب‌تري دست يافت.

● فناوري نانو عامل برون‌رفت از عقب‌ماندگي
محمدتقي علوي، رئيس دانشگاه تبريز بهره مندي از فناوري نانو را عامل اصلي برون رفت از عقب ماندگي خواند و اظهار داشت: موتورهاي اقتصادي دنيا، فعاليت‌هاي اقتصادي جهان شمول، پژوهشگرا و با فناوري بالا را شامل مي‌شوند.
وي مي گويد: ظهور مجموعه گسترده‌اي از فناوري‌هاي جديد، موجب انقلابي در شيوه‌هاي توليد، توزيع و استفاده از كالاها و سرمايه‌ها است و گستردگي و حوزه نفوذ اين انقلاب در حد و اندازه‌اي است كه بسياري از صاحبنظران از آن به عنوان انقلاب سوم صنعتي ياد مي‌كنند.
علوي معتقد است: در عصر فناوري‌هاي پيشرفته، چند كشور به ويژه كشورهاي در حال توسعه و تازه صنعتي شده، از استراتژي كه ارتباط نزديك بين توسعه منطقه‌اي و فناوري برقرار را مي‌نمايد، پيروي مي‌كنند.
رئيس دانشگاه تبريز با بيان اينكه ارتقاي توان رقابتي صنايع به ويژه در فعاليت‌هاي تكنولوژي و دانش برتر و بهبود توسعه منطقه‌اي از طريق زمينه‌سازي و معرفي صنايع جديد را از جمله اهداف دولت‌ها در اين زمينه است، تصريح كرد: بررسي روند رو به رشد صنايع با فناوري‌هاي نو در جهان و دستاوردهاي فوق‌العاده ارزشمند آن نشانگر آن است كه هر چند تلاش در راستاي بهره‌ورتر كردن صنايع موجود و توسعه تكنولوژي در آنها به منظور استفاده بيشتر از سرمايه‌گذاري‌ها به عمل آمده ضرروي است ليكن به منظور بقا و حضور در بازارهاي جهاني هدايت سرمايه‌گذاري‌هاي جديد به سمت صنايع نوين با تكنولوژي بالا و مغز افراز اجتناب‌ناپذير است.

● بستر نانو در كشور فراهم است
عليرضا بيگي ، استاندار آذربايجان‌شرقي نيز از آمادگي مسئولان براي حمايت از تحقيقات علمي نانو در كشور خبر داد و افزود: بستر توسعه علوم و فناوري نانو در كشور فراهم است.
وي ادامه داد: موفقيت كشورمان در عرصه فناوري نانو مي‌تواند الگويي براي مديريت ساير فناوري‌هاي نوين باشد.
استاندار آذربايجلن شرقي اظهار داشت: حوزه غذا، دارو، تشخيص پزشكي بيوتكنولوژي،‌ارتباطات،‌ حمل و نقل و انرژي از جمله عرصه‌هايي است كه كاربرد فناوري نانو در آنها به وضوح قابل مشاهده است.

● آماده پرتاب به نقطه اول هستيم
مرتضي حنيفه‌زاده، دبير انجمن نانو تكنولوژي جوانان ايران با اشاره به توانمندي‌هاي بالاي علمي جوانان ايراني در فضاي نانو گفت: هم اكنون ايران در فضاي نانو آماده پرتاپ به نقطه اول هستيم.
اين دانشجوي كارشناسي ارشد رشته بيوتكنولوژي دانشگاه كرج در خصوص فعاليت‌هاي انجمن نانو‌تكنولوژي جوانان ايران اظهار داشت: اين انجمن امسال مجوز رسمي فعاليت خود را از سازمان ملي جوانان كشور اخذ و فعاليت خود را به مركزيت تبريز آغاز كرد.
وي ادامه داد: تا‌كنون اختراعات متعددي در حوزه نانو ثبت شده است كه اختراع كيت استخراج خالص DNA ، تبديل شرابه به كودابه و باكتري‌هاي مين‌ياب از جمله اين موارد است.
يكي از ۱۰ نخبه برتر استان آذربايجان‌شرقي معتقد است: عدم آشنايي مسئولان و مديران شهري با بحث نانو سبب شده تا حمايت‌هاي آنان بسيار كم‌رنگ باشد.
وي با مطلوب توصيف كردن ظرفيت‌هاي علمي كشورمان افزود: از لحاظ تئوري وضعيت دانشگاه‌ها و مراكز علمي و تحقيقاتي مناسب است ولي متاسفانه تمامي امكانات و تجهيزات اين مراكز خاك مي‌خورند و امكان استفاده آنها براي جوانان محقق، فراهم نيست.
حنيفه‌زاده افزود: نانو‌فناوري است كه در عمل خود را نمايان مي‌سازد و تئوري تنها بخشي از آن است.
وي با اشاره به وظايف انجمن نانو تكتولوژي جوانان ايران گفت: يكي از مهمترين وظايف اين انجمن آشناسازي مسئولان با بحث فناوري نانو در كشور است.
وي اضافه كرد: انجمن در راستا افزايش آگاهي جوانان و نوجوانان نيز اقداماتي در دست اجرا دارد كه انتشار كتاب‌هاي اطلاعات عمومي پيرامون نانو از جمله اين موارد است.
حنيفه‌زاده در خصوص جايگاه ايران در فضاي نانو نيز اظهار داشت: هم اكنون مغز افزار لازم بين جوانان ايران اسلامي وجود دارد به همين دليل به جرئت مي توان گفت، ايران آمادگي پرتاپ به نقطه اول را دارد.

● نانو يك ضرورت است
سعيد جعفري راد دانشجوي دكتري شيمي آلي دانشگاه تبريز معتقد است: بحث در خصوص نانو يك صرورت است و اگر به اين حوزه نپردازيم از جامعه جهاني حذف خواهيم شد.
اين محقق عرصه سيستم هاي دارو رساني و بسته هاي نانو اضافه كرد: به عنوان مثال اگر شركت‌هاي پتروشيمي به سوي توليد نانو كاتاليست‌ها نروند متحمل هزينه‌هاي هنگفتي خواهند شد.
وي در خصوص جايگاه ايران در حوزه نانو گفت: اين موضوع را بايد نسبي بررسي كنيم چون اظهار نظرهاي متفاوتي بيان مي شود.
جعفري راد اظهار داشت: بنده ۱۲ سال است كه در مجموعه دانشكده شيمي دانشگاه تبريز فعاليت دارم و در روند تحقيقات انجام شده اين دانشكده مي‌باشم.
وي افزود: بحث نانو از سال ۱۳۸۴ به شكل جدي در اين دانشكده مطرح شد و از سوي اساتيد و پژوهشگران به طور‌جد پيگيري مي‌شود.

گزارش از : امير كريم زاد شريفي
دوشنبه 13 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 80]