در حاشيه تجاوز نظامي ايالات متحده به سوريه ؛ ضرورت اجماع مخالفت منطقه‌اي با حضور آمريكا در عراق

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: در حاشيه تجاوز نظامي ايالات متحده به سوريه ؛ ضرورت اجماع مخالفت منطقه‌اي با حضور آمريكا در عراق
گروه تحليل و تفسير خبر- اميد غياثوند / مريم زباندان : تجاوز نظامي آمريكا به خاك سوريه يكي از جلوه‌هاي توافقنامه امنيتي بغداد و واشنگتن است كه در صورت نهايي شدن آن، براي ساير همسايگان عراق نيز سرنوشت مشابهي نظيرآآنچه طي هفته گذشته براي دمشق اتفاق افتاد، رقم خواهد خورد.

رويداد:
چهار فروند بالگرد نيروهاي آمريكايي مستقر در عراق يكشنبه گذشته با عبور از مرز سوريه، ضمن نقض حريم هوايي اين كشور بخشي از خاك آن را هدف حمله دادند.
در نتيجه اين اقدام تجاوزكارانه نيروهاي آمريكايي كه در منطقه "ابوكمال" واقع در 550 كيلومتري شرق دمشق صورت گرفت، هشت شهروند سوري كشته و تعدادي ديگر نيز زخمي شدند.
هرچند مقامات آمريكايي در نخستين واكنش از وقوع چنين اقدامي ابراز بي اطلاعي كردند اما يك مقام آمريكايي ناشناس ضمن تاييد اين اقدام ادعا كرد كه نيروهاي اين كشور به تهاجمي "موفقيت آميز" عليه پايگاه طرفداران القاعده در خاك سوريه دست زده اند و طي آن موفق به كشتن يكي از دستياران "ابومصعب الزرقاوي" شده اند.
همچنين ديگر مقام آمريكايي نيز هدف از اين حمله را تعقيب و انهدام جنگجوياني دانست كه از طريق خاك سوريه وارد عراق شده اند.
تهاجم بالگردهاي نظامي آمريكا به خاك سوريه و انعكاس وسيع آن در رسانه هاي جمعي، مخالفت هاي را در سطح منطقه و جهان در پي داشت:
*** واكنش سوريه، آمريكا و عراق
وزارت خارجه سوريه متعاقب تجاوز نظاميان آمريكايي در بيانيه اي ضمن محكوم كردن و اعلام اعتراض شديد نسبت به اين اقدام، كاردار سفارت آمريكا در دمشق را به اين وزارتخارنه فراخواند و واشگتن را مسوول تبعات اين حملات دانست.
معاون وزير خارجه سوريه همچنين كاردار سفارت عراق در دمشق را به همين منظور به اين وزارتخانه احضار كرد و از دولت عراق خواست به مسووليت خود در زمينه تحقيق فوري درباره اين تجاوز خطرناك و جلوگيري از خاك اين كشور براي حمله به سوريه عمل كند.
سخنگوي وزارت خارجه آمريكا نيز با تاخيري چند روزه در نخستين واكنش رسمي به سوريه در ارتباط با حمله اخير آمريكا به خاك اين كشور گفت كه وزارت خارجه در حال بررسي شرايط و آماده كردن پاسخ مناسب است و هفته آينده پاسخ لازم را به دولت سوريه خواهد داد.
"علي الدباغ" سخنگوي دولت عراق نيز در توجيه حمله نظامي بالگردهاي جنگي آمريكا درعمق هشت كيلومتري اراضي سوريه گفت: موضعي كه مورد حمله قرار گرفته يكي از مناطق فعاليت تروريست ها ضد عراق است و آخرين بار يك گروه تروريستي در اين منطقه، 13 تن از نيروهاي وزارت كشورعراق را در يكي از روستاهاي مرزي به قتل رساند.
به گفته وي، دولت عراق در همان زمان از مقامات دمشق خواست افراد اين گروه تروريستي را كه در خاك اين كشور پنهان شده و از اراضي سوريه به عنوان مقري براي فعاليت هاي تروريستي عليه عراق بهره مي برند، تحويل دهد.
سخنگوي دولت عراق افزود: بغداد همواره بر برقراري بهترين روابط با دمشق اهتمام ورزيده اما گروه هاي ضد عراقي موجود در سوريه كه در عمليات پشتيباني و فعاليت تروريست ها ضد مردم عراق دست دارند، در برقراري روابط بين دو كشور، مشكل ايجاد مي كنند.

واكنش كشورهاي منطقه
"حسن قشقاوي" سخنگوي وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران ضمن محكوم كردن حمله نظاميان آمريكايي به بخش هايي از خاك سوريه آن را اقدامي غير قابل قبول دانست.
وي همچنين از كشته شدن شماري افراد غيرنظامي از جمله چند كودك و اعضاي يك خانواده در حمله بالگردهاي آمريكايي به سوريه بوده اند، ابراز تاسف كرد.
اردن نيز ضمن محكوم كردن حمله بالگردهاي آمريكايي به سوريه اين اقدام را نقض آشكار حاكميت اين كشور دانست.
"ناصر جوده" سخنگوي دولت اردن التزام به قوانين بين المللي را كه بر رعايت حاكميت كشورها تاكيد دارد، ضروري دانست.
دولت مصر نيز تجاوز بالگردهاي آمريكا به خاك سوريه را به شدت محكوم كرد و با تاكيد بر خويشتنداري دو طرف از بروز هرگونه بحران كه منطقه را به آشوب بكشاند، هشدار داد.
" فواد سنيوره" نخست وزير و "فوزي صلوخ" وزير خارجه لبنان نيز با صدور بيانيه اي نقض حاكميت و تجاوز به حريم قانوني كشورها را به هر دليل و بهانه اي غير قابل قبول خوناده و محكوم كردند.
"نبيه بري" رييس مجلس لبنان نيز با ارسال تلگرامي به "بشار اسد" رييس جمهوري سوريه اقدام نظاميان آمريكايي به منطقه اي در اين كشور را محكوم كرد.
حزب الله لبنان نيز با صدور بيانيه اي اعلام كرد حمله آمريكا به خاك سوريه نقض آشكار حاكميت و تماميت ارضي يك كشور عضو سازمان ملل بوده و كشتار تعدادي از اتباع اين كشور در اين حادثه جنايتي تروريستي و ضد بشري است .
حزب الله همچنين اين اقدام آمريكا را دليل ديگري بر جدي بودن خطر اشغالگري آمريكا براي صلح و ثبات جهاني و كشورهاي منطقه و ملت هاي آن دانسته است .
علامه سيد "محمدحسين فضل الله" يكي از مراجع شيعه در لبنان نيز گفت آمريكا با حمله به منطقه بوكمال در سوريه روابط كشورهاي عربي را به مسخره گرفت..
وي بي حرمتي آمريكا در حمله به خاك سوريه را تجاوز به حاكميت و تماميت ارضي يك كشور عربي به شكل جنايتكارانه خواند و هدف آن را ايجاد رعب و وحشت براي تحميل ديكته هاي سياسي خود دانست .
علامه فضل الله، ضمن هشدار به مقامات و مردم عراق درباره خدعه و حيله آمريكا به ويژه در ارتباط با توافقنامه امنيتي تصريح كرد: آمريكا هر پايگاه نظامي كه در يك كشور عربي ايجاد مي كند هدف از آن تهديد امنيت يك كشور عربي ديگر است.
جنبش مقاومت اسلامي فلسطين (حماس) نيز با صدور بيانيه اي حمله بالگردهاي آمريكايي به خاك سوريه را محكوم و تصريح كرد: حماس بر همبستگي خود با رييس جمهوري، دولت و ملت سوريه براي مقابله با اين تجاوز ددمنشانه تاكيد مي كند.
دولت الجزاير نيز از حمله بالگردهاي ارتش آمريكا به خاك سوريه به شدت ابراز نگراني كرد..
وزارت خارجه اين كشور در بيانيه اي ضمن تقدير از خويشتنداري مقامات دمشق، اعلام داشت كه منطقه خاورميانه در شرايط كنوني و بحران هايي كه در اين منطقه وجود دارد تحمل تنش ديگري را ندارد.

*** واكنش هاي بين المللي
"بان كي مون" دبير كل سازمان ملل ضمن ابراز تاسف از تهاجم نظاميان آمريكايي به سوريه اعلام كرد كه اين سازمان كمك هاي خود را براي مردم سوريه ارسال كرده است.
اتحاديه اروپا نيز با انتشار بيانيه اي از حمله هوايي بالگردهاي آمريكا به يك روستاي سوريه ابراز نگراني كرد.
"خاوير سولانا" مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا در بيانيه اي مراتب نگراني خود را از "حمله هوايي به مناطق مرزي سوريه كه منجر به كشته شدن غير نظاميان شد" ابراز كرده است.
وي در اين بيانيه مي افزايد: در سفر اخير به سوريه با مقامات اين كشور درباره پايداري امنيت و ثبات خاورميانه گفت وگو كرديم و اميدوارم اوضاع هر چه سريعتر به حالت عادي بازگردد.
فرانسه و انگليس در برابر اقدام تجاوزكارانه نظاميان آمريكايي به خاك سوريه موضعگيري محتاطانه اي ابراز داشتند.
"اريك شواليه" سخنگوي وزارت خارجه فرانسه علاقمندي كشورش به رعايت اصل تماميت ارضي كشورها را به امريكا يادآوري كرد.
وي ضمن ابرار بي اطلاعي از جزئيات اقدام نظاميان آمريكايي افزود: اگر حوادثي كه در سرزمين سوريه اتفاق افتاده است تاييد شود، علاقه مندي خود را به رعايت اصل تماميت ارضي و سرزميني دولتها اعلام مي داريم.
"ديويد ميليبند" وزير خارجه انگليس نيز در لندن و در ديدار با همتاي سوري خود، فقط به ابراز تاسف نسبت به كشته شدن غيرنظاميان سوري در جريان تجاوز ديروز بالگردهاي نظامي آمريكا به خاك سوريه، بسنده كرد.
وزارت خارجه روسيه نيز در بيانيه اي حمله هوايي آمريكا به سوريه را اقدامي شايسته محكوميت دانست و افزود: اين حمله باعث نگراني عميق مسكو شده است.
در اين بيانيه آمده است: نبايد تحت شعار مبارزه با تروريسم حملات شايسته محكوميت به خاك كشورهاي مستقل انجام گيرد.
بيانيه مذكور مي افزايد: چنين اقدامات يكجانبه بر اوضاع منطقه تاثير منفي مي گذارد و كانون تشنجات نظامي را گسترش مي دهد.
وزارت خارجه روسيه همچنين تاكيد كرد مسائل امنيتي منطقه خاورميانه ازجمله مسائل مناطق همجوار مرزي، مي بايست توسط كشورهاي خود منطقه حل و فصل شود.
"جيانگ يو" سخنگوي وزارت خارجه چين نيز حمله بالگردهاي آمريكايي به سوريه را محكوم كرد.
وي در مصاحبعه با خبرنگاران افزود: قاطعانه فعاليت هايي را كه پايمال كننده حق حاكميت كشورها و تماميت ارضي آنهاست محكوم مي كنيم.

*** تحليل و ارزيابي
استراتژيست‌هاي آمريكايي پس از سرنگوني "صدام" از قدرت در عراق با استفاده از تئوري نومحافظه كاران مبني بر "تغيير رژيم هاي چالشگر"، حضور بلندمدت نيروهاي آمريكايي را در اين كشور در اولويت طرح هاي خود قرار دادند.
اما ناكامي آمريكا در كسب نتايج مطلوب از حمله و اشغال عراق و تحميل هزينه چند هزار ميليارد دلاري به اقتصاد اين كشور و نيز افزايش فشارها و خواست افكار عمومي آمريكا براي خروج نيروهاي آمريكايي از عراق، سبب شد تا اعضاي شوراي عالي امنيت ملي آمريكا توصيه مراكز استراتژيك ايالات متحده را تحت عنوان "استراتژي خروج" روي ميز كار خود قرار دهند.
در همين پيوند مقامات آمريكايي ضمن رد هرگونه تعيين جدول زماني براي خروج از عراق درصدد برآمدند تا با همراهي مقامات عراقي توافقنامه اي امنيتي ميان دو كشور تنظيم كنند تا در حاشيه آن تداوم حضور و خروج آبرومندانه نيروهاي آمريكايي را از عراق فراهم نمايند.
مهلت حضور نيروهاي آمريكايي در عراق براساس قطعنامه 1790 مصوب شوراي امنيت سازمان ملل 31 دسامبر سال جاري ميلادي (2008) به پايان مي ‌رسد، از اين‌رو دستيابي به يك نتيجه مطلوب بر سر اين توافقنامه امنيتي طي هفته هاي گذشته به محور مناقشات ميان مقامات عراقي و آمريكايي و نيز كشورهاي منطقه بدل شده است.
پيش نويس اين توافقنامه در سه بخش "سياسي، ديپلماتيك و فرهنگي"، "اقتصادي" و "امنيتي" تهيه شده اما وجود بندهاي محرمانه در اين پيش نويس كه آشكارا استقلال عراق را تهديد مي كند، مخالفت هاي را چه در عرصه داخلي عراق و چه در عرصه منطقه اي ضروري مي ساخته است.
در يكي از بندهاي محرمانه پيش نويس اين توافقنامه امنيتي آمده است: "نيروهاي آمريكايي آزاد هستند هر كشوري كه امنيت و صلح جهاني، منطقه اي و عراق و دولت و قانون اساسي اين كشور را تهديد مي كنند يا تروريسم و گروه هاي شبه نظامي را تحريك مي كنند، هدف قرار دهند و براي اين كار مي توانند از اراضي، آب ها و آسمان عراق استفاده كنند".
اين بند از پيش نويس موافقنامه امنيتي بطور علني دست نيروهاي آمريكايي را براي هرگونه اقدام نظامي و نقض حاكميت ملي كشورهاي همجوار و همسايه عراق باز مي گذارد.
در خمين راستا، اقدام بالگردهاي آمريكايي در تجاوز به خاك سوريه را مي توان به نوعي تفسير و برداشت مطلوب آمريكاييان از اين بند پيش نويس محرمانه تفسير كرد كه مي تواند نتايج نامطلوبي براي ديگر بازيگران منطقه اي به‌دنبال داشته باشد.
تركيه، سوريه، ايران، كويت، اردن و عربستان سعودي شش كشوري هستند كه با عراق مرز مشترك دارند از اين رو دور از انتظار نيست كه اقدام هفته گذشته نيروهاي آمريكايي در تجاوز به خاك سوريه زماني نيز براي اين كشورها صورتي عيني به خود بگيرد.
همچنين اقدام نظامي آمريكا در حمله به خاك سوريه، برخي گمانه زني ها مبني بر ادامه سياست هاي ميليتاريستي واشنگتن در منطقه را در باور كارشناسان تقويت كرده است.
به اعتقاد اين كارشناسان، آمريكا قصد دارد پس از رهايي از بحران عراق حمله به بعضي كشورها ديگر در خاورميانه را ادامه دهد و از عراق به عنوان پايگاه براي اجراي چنين نقشه‌اي استفاده كند.
آمريكا هم اكنون به عنوان نيروي اشغالگر و فرامنطقه اي با داشتن نزديك به 160 هزار نيروي نظامي مجهز به سخت افزارهاي پيچيده سركوبگرانه، در دست داشتن كنترل و هدايت نيروهاي امنيتي و قدرت اتخاذ تصميم نهايي داراي وسيع ترين حوزه نفوذ و قدرت در عراق است طبيعي است هرگونه تغيير در استراتژي و تاكتيك آمريكا تاثير مستقيمي در داخل عراق و منطقه بر جاي خواهد گذاشت.
آمريكا طي سال هاي گذشته ادعاي "پر كردن خلاء امنيتي" را بهانه اي براي تداوم حضور بلندمدت سربازان خود در عراق كرده است، اما تجاوز نظامي اخير نيروهاي نظامي اين كشور به خاك سوريه نشان داد كه اين حضور امنيت و ثبات در منطقه را به خطر انداخته است.
همين امر ضرورت يك «اجماع منطقه اي» را فراهم آورده تا نه تنها كشورهاي همجوار با عراق بلكه ساير دولت‌هاي منطقه نيز به منظور حفظ تماميت ارضي خود و استقرار آرامش، مخالفت آشكار خويش را با امضاي قرارداد امنيتي ميان بغداد و واشتگتن اعلام نمايند تا از اين رهگذر، ثبات منطقه حفظ شود.
دوشنبه 13 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 198]