واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
گرمازدگي را همه ما مي--شناسيم؛ به--خصوص در اين روزهاي ابتداي تابستان. کمتر کسي از ما هست که گرما در يک روز سخت کاري کلافه--اش نکرده باشد؛ سردرد، سرگيجه و لباس--هايي که از عرق خيس شده... قدم به قدم آب معدني مي--خوريم ولي باز تشنه--ايم....
هم تشنه، هم خسته. دکتر علي بيداري، متخصص داخلي و فوق تخصص روماتولوژي، گرمازدگي را موضوع مهمي-- براي گفتگو مي--داند: «گرمازدگي مي--تواند مرگ--آور باشد.»
سلامت: آقاي دکتر! ديگر به فصل گرما رسيده--ايم. فردي که دچار گرمازدگي مي--شود با چه حالتي به مطب مراجعه مي--کند؟
فرد گرمازده معمولا به درمانگاه يا مطب مراجعه نمي--کند.
سلامت: چه--طور؟
چون گرمازدگي يک اورژانس طبي است و بيمار مبتلا به آن، آن--قدر بدحال است که او را با آمبولانس به اورژانس مي--آورند.
سلامت: اصلا اين گرمازدگي که ما از آن شکايت مي--کنيم، چيست؟
گرمازدگي در اصطلاح به حالتي گفته مي--شود که در آن در اثر گرماي محيط، درجه حرارت بدن انسان افزايش پيدا مي--کند، چرا که فرد قادر نيست حرارت حاصل از متابوليسم بدن را به طور طبيعي دفع کند.
سلامت: چرا بدن حرارت را دفع نمي--کند؟
بدن ما بايد گرماي زايد را دفع کند و همواره درجه حرارت دروني خود را در سطح معين و مشخصي نگه دارد. وقتي که در اثر گرماي هوا و تابش مستقيم خورشيد درجه حرارت بدن بالا مي--رود، بدن هم در مقابل تدبيري مي--انديشد که همچنان به دفع حرارت مازاد ادامه دهد. اين فعل و انفعالات با مکانيسم--هاي مختلفي روي مي--دهد.
سلامت: ممکن است توانايي تعريق در کسي کاهش يافته باشد؟
بله و اين باعث آسيب--پذيري در برابر گرما خواهد شد؛ مثلا بعضي از بيماران که داروهاي خاصي را مصرف مي--کنند ممکن است بدن آنها به اصطلاح خشک باشد و کمتر از بقيه عرق کنند. در محيط--هاي شرجي هم دقيقا به همين علت احتمال گرمازدگي بالا خواهد رفت چون هواي محيط از رطوبت اشباع است و ميزان تبخير عرق از راه پوست کاهش يافته و بدن خنک نمي--شود. اين حالت در فصل--هاي گرم و در مناطق شرجي مثل برخي از استان--هاي جنوبي ايران رخ مي--دهد و مي--تواند کشنده باشد. در نوع کلاسيک گرمازدگي هجوم چند روزه يک جبهه هواي گرم در مناطقي که جزو مناطق گرمسير هم به شمار نمي--روند، مي--تواند باعث گرمازدگي و حتي مرگ در افراد زيادي شود.
سلامت: يعني تا اين حد خطرناک است؟
صددرصد. البته حالت خفيف--تري هم هست که ممکن است با خروج از منزل در يک هواي گرم تابستاني به ما دست دهد و به آن گرماخستگي مي--گويند؛ يعني وضعيتي که در آن، فرد دچار ضعف و خستگي بيش از حد، تپش قلب، سرگيجه و سردرد مي----شود. شيوع آن مخصوصا در تابستان زياد است. بدن بيمار دچار گرماخستگي، از شدت عرق مرطوب است و اگر درجه حرارت آن را اندازه بگيريم، مي--بينيم که طبيعي است يا ممکن است به ميزان اندکي هم افزايش داشته باشد.
سلامت: خيلي از مردم از اين اختلال احساس عذاب مي--کنند.
خب، اگر حالت گرماخستگي در يک بيمار ادامه پيدا کند، کم--کم به مرحله--اي مي--رسد که بدن--اش خشک مي--شود، يعني ديگر عرق نمي--کند. احساس سياهي رفتن چشم--ها در او ايجاد مي--شود و با وجود اينکه هوا گرم است، ممکن است سردش بشود. در چنين حالتي درجه حرارت بدن او به مرز 41 درجه و يا بيشتر مي--رسد که به اصطلاح مي--گوييم گرمازده شده است. اين درجه حرارت بسيار خطرناک است و مي--تواند باعث آسيب و يا مرگ سلول--هاي بدن شود. بيمار در اين حالت رفته رفته دچار اغتشاش شعور و افت هوشياري مي--شود و در صورت درمان نشدن کما و مرگ رخ خواهد داد.
سلامت: پس بايد اين علامت--ها را جدي گرفت؟
کاملا! اينها که عرض کردم، علامت--هاي هشدار گرمازدگي هستند. خيلي اهميت دارد که ما حواس--مان به اين علامت--ها جمع باشد، به--خصوص در کساني که به نوعي در مقابل گرمازدگي مستعدتر هستند.
سلامت: حالا چگونه مي--توان از گرمازدگي پيشگيري کرد؟
سوال به جايي است! خيلي اهميت دارد که ما قبل از اينکه دچار عوارض وخيم گرمازدگي بشويم، به دنبال راه چاره--اي براي پيشگيري از آن باشيم چون در اين صورت ميزان مرگ و مير ناشي از گرمازدگي کاهش خواهد يافت. اولين راهکار که بديهي هم به نظر مي--رسد اين است که از قرار گرفتن طولاني--مدت در محيط--هاي گرم و مرطوب و همچنين محيط--هايي که در معرض تابش مستقيم آفتاب هستند، خودداري کنيم.
سلامت: ولي اکثر ما به دليل شرايط زندگي از بودن در چنين محيط--هايي ناگزيريم.
اگر مجبور بوديم، بايد از کلاه--هاي لبه--دار و مکان--هاي داراي سايبان استفاده کنيم. همچنين پوشيدن لباس--هاي نامناسب مثل انواع ضخيم، تيره يا لباس--هاي تنگ و چسبان را به هيچ--وجه توصيه نمي--کنم. لباس--هايي که مي--پوشيم بايد نخي و خنک باشد. ضروري است که به صورت پيشگيرانه در فواصل زمان کار استراحت کنيم و دوش بگيريم و قبل از احساس تشنگي آب بنوشيم. اين خيلي مهم است که براي نوشيدن مايعات نبايد منتظر احساس تشنگي ماند.
سلامت: معمولا چه--قدر آب لازم است؟
بدن ما در اين شرايط به حدود 3 تا 5 ليتر مايع به همراه قند و املاح رقيق نياز دارد؛ مثل دوغ رقيق يا آب--ميوه. ميوه--هاي طبيعي هم به--خصوص انواعي که غني از املاح هستند کاملا مفيد خواهند بود.
سلامت: حالا اگر با کسي برخورد کرديم که گرمازده شده، بايد چه کار کنيم؟
بايد او را به سرعت به سايه منتقل کنيم و فورا با اورژانس تماس بگيريم. بعد، لباس--هايش را تا حد امکان از تن--اش در بياوريم. او را با يک پارچه يا پوشش نازک و مرطوب بپوشانيم و با اسپري يا آب--پاش به بدن او آب خنک بپاشيم. همچنين اگر در دسترس بود با يک پنکه يا بادبزن او را خنک کنيم. مي--توان در ناحيه زيربغل يا کشاله--ران او کيسه يخ قرار داد و بيمار را مرتبا با پارچه خيس و خنک مرطوب کرد تا آمبولانس برسد. استفاده از آب بسيار سرد يا آب يخ براي خنک کردن بيمار چندان توصيه نمي--شود زيرا باعث انقباض واکنشي عروق سطحي پوست مي--شود و در نتيجه حرارت در اعماق بدن محبوس مي--ماند و بدن نمي--تواند حرارت را به سطح منتقل کرده و آن را دفع کند.
سلامت: بعضي--ها در چنين شرايطي به بيمار آب مي--دهند که بخورد. آيا اين، کار درستي است؟
نه، اصلا ! از آنجا که اکثر بيماران گرمازده در اين شرايط دچار نوعي حالت افت هوشياري هستند، نوشاندن آب به آنها مي--تواند باعث ورود آب به ريه و ايجاد عفونت ريوي شود. پس اين کار معمولا توصيه نمي--شود، به ويژه آنکه بيمار بعد از انتقال به بيمارستان به نحو مطلوب تحت سرم درماني قرار خواهد گرفت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 207]