خانواده زنبقها و نعناعيان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: مقدمه

در اين جلسه در مورد خانواده ايريداسه توضيحاتي را ارائه ميدهيم.

خانواده زنبق Iridaceae
خانواده ايريداسه يا زنبق يک گياه مقاوم، پايا و قابل نگهداري در فضاي سبز بطور دائم است. اندامهاي زيرزميني گياه (ريزومها) به اندازه کافي مقاومت به سرما دارند، از اين رو در فصل پاييز و زمستان احتياج نيست گياه را به انبار منتقل كنيد. همچنين احتياج به کشت مجدد ندارند. بعلاوه برگهاي اين گياهان در فصل غير گل دهي منظره زيبايي دارند. تکثير زنبق بوسيله جدا کردن ريزومها امكان پذير است و كشت آنها در خاكي مرغوب صورت ميگيرد.

زنبق پيازي Iris germanica
زنبق پيازي نوع ديگري از زنبق است که بوسيله پيازچههايش تکثير ميشود. اين گياه داراي گلهاي متنوع (به رنگهاي ليمويي، سفيد، بنفش و صورتي) است و براي کاشت گلخانهاي و خارج از فصل بسيار مناسب است.زنبق پيازي دوره رشد کوتاه و سريعي دارد و معمولاً در هر دورهي 90 تا 105 روزه يک پياز آن به گل ميرود. پيازهاي آن حساس به سرما هستند و بعد از برداشت طي دوره استراحت دوباره بايد کشت شوند. كشت آنها تقريباً مشابه كشت و كار گلايول است.

گلايول Gladiolus grandifora
گياه ديگر اين خانواده گلايول است که در رنگها و اندازههاي مختلف وجود دارد. گلايولهاي پا بلند و پا کوتاه با رنگهاي متنوع، ارقام جديدي هستند که به تازگي به بازار عرضه شدهاند.
گلايول از گياهان بومي فلات ايران بوده است و بعدها به کشورهاي ديگر صادر شده و کارهاي به نژادي بر روي آن انجام شده است كه در شکلهاي امروزي وجود دارند. گلايولها در فصل بهار در مناطق کوهستاني ميرويند رنگ آبي بسيار زيبا و رايحه ملايمي دارند و منظره فوقالعاده زيبايي را بوجود ميآورند.

گلايول، گياه پيازي حساس به سرما است و به كمك پياز و پيازچه تکثير مييابد. هر پياز تعداد زيادي پيازچه در اندازههاي مختلف توليد ميکند و يکي از گياهان پيازي پر محصول محسوب ميشود.

نحوه کشت پيازها بدين صورت است که آنها را در يک خاک شني رسي و سبک با زهکشي مناسب قرار ميدهند. بعد از پايان دوره سرما پيازها را در زمين ميکارند و عمق خاکي که در روي اين پيازها قرار ميگيرد در حدود 3 تا 5 سانتيمتر است. به محض کاشت شروع به آبياري منظم محصول ميكنند تا اينکه جوانههاي برگي ظاهر شوند. لذا بعد از رويش سه برگ اوليه، يک ساقه گل دهنده قطور از گياه بوجود ميآيد. تمام اين عمليات در محل پر نور صورت ميگيرد. بعد از اينکه ساقه گل دهنده به حد معيني رشد کرد، گلچهها کم و بيش بر روي ساقه آن ديده ميشوند. در مرحله سه برگي قبل از اينکه ساقه گل دهنده ظاهر شود توليد کنندگان، كود سَرَك و كود نيترات آمونيوم يا اوره را به مقدار 3 تا 5 کيلوگرم در هکتار با خاک مخلوط ميكنند و آبياري ميكنند. اين عمليات بعد از ظاهر شدن ساقه گل دهنده باز هم تکرار ميشود.

زمان برداشت گياه در ساعت اوليه بامداد و قبل از گرمي هوا ميباشد. و در دستههاي 25 تايي يا 50 تايي بسته بندي ميشود سپس به محل انبار گلها و بازار عرضه ميشود.

همچنين زماني گلهاي گلايول را برداشت کنيد كه حدود 20% مزرعه گلهاي شکفته شده داشته باشد و رنگ گلبرگها نيز ظاهر شده باشد.

بعد از پايان کار برداشت گلها، براي تداوم رشد رويشي آبياري مرتب و گاهي افزودن مواد غذايي لازم به خاک ضروري است. به محض اينکه علائم خزان را در روي برگهاي گلايول ديديد بايد تعداد دفعات آبياري مزرعه را کم کنيد طوري كه بعد از يک يا دو هفته آبياري کاملاً متوقف شود.
دوام شاخههاي بريده گلايول بستگي به عوامل رشدي و زمان برداشت گل دارد. ولي بطور معمول در يک منطقه کوهستاني با دماي خنک و يا در جايي که اختلاف حرارت شب و روز حداقل 5 تا 8 درجه باشد، گلهاي گلايول حدود 15 روز دوام دارند.
نگهداري پيازها بعد از پايان دوره رويشي و خزان برگها لازم و ضروري است.

نگهداري پيازها

- قطع سر شاخهها؛
- خروج پيازها از خاك و درجه بندي؛
- شست و شوي پيازها؛
- ضدعفوني با سم قارچ کش با غلظت 4000-2000 قسمت در ميليون (ppm)؛
- شست و شو و خشك كردن پيازها.

در سالهاي اخير بازارهاي اروپايي ارقام پا کوتاهي از گلايول معرفي کردهاند که به ارقام بومي و گل آبي در ايران شباهت دارد. ارقام پا کوتاه، بعنوان يک Pot plant قابل نگهداري هستند اما در هر دوره فقط يک بار گل ميدهند.

گياه زعفران زينتي يا کروکوس
زعفران زينتي با پيازهاي مقاوم و دائمي يک گياه مناسب فضاي سبزي است که داراي رنگهاي متنوع بوده و کم و بيش شبيه گياه گلايول تکثير ميشود.
گياه فريزيا با رايحه مطبوع در رنگهاي مختلف وجود دارد. اين گياه مقاومت زيادي به سرما ندارد و عموماً کاشت آن در شرايط گلخانهاي صورت ميگيرد.

خانواده نعناعيان Labiateae
بيشتر گياهان خانواده لابياته را جزء گياهان دارويي ميشناسند اما بدليل خصوصيات خوب و قابل استفاده، مصرف فضاي سبزي هم دارند.

كلئوس بلومهاي Cleus blumei
يکي از گياهان خانواده لابياته کلئوس بلومهاي يا حسن يوسف است که به رنگهاي متنوع و برگهايگوناگون موجود ميباشد. کلئوس بلومهاي در شرايط کشور ما بعنوان يکPot plant مصرف ميشود اما درکشورهايي که امکان رشد و نمو آن در هواي آزاد وجود دارد بدليل رطوبت خاک يک گياه فضاي سبزيمحسوب ميشود که مانند چمنها ميتوان آن را سربرداري کرد.

از گياه حسن يوسف بعنوان يک شاخص در آزمايشهاي مربوط به ريشه زايي استفاده ميشود زيرا سرعت ريشه زايي ساقههاي آن فوقالعاده زياد است و در مدت 3 تا 5 روز ريشه دار ميشود. تکثير آن بوسيله قلمه ساقه در آب و ماسه انجام ميشود. حسن يوسف برگ ريز، خاصيت پا خوري مثل جمن را ندارد ولي در جاي سايه و مرطوب خوب رشد ميكند. در حاليكه چمن در سايه و محل مرطوب خوب رشد نميكند.

اسطو خوددوس Lavendula officinalis
گياه ديگر اين خانواده لاوندولا آفيسيناليس يا اسطو خوددوس است که بخاطر رنگ نقرهاي و عطر خوب و ملايمي که دارد در فضاي سبز خصوصاً در مناطق سايه جايي که نور آفتاب زياد محسوس نيست، کاربرد خيلي خوبي دارد. اين گياه بوسيله قلمههاي سبز و حياتي ساقه تکثير ميشود.
همچنين اسطو خوددوس در بخش گياهان دارويي فراوان کشت و کار ميشود.

مريم گلي
گياه سلويا يا مريم گلي جزء معدود گياهان سايه پسند و گلدار است که در روزهاي کوتاه پاييزي خوشههاي قرمز با گلهاي سفيد رنگ ظاهر ميکند. کشت اين گياه بوسيله بذرهاي سياه رنگ بشکل نشا کاري است.

نعناي زينتي
گياه ديگر اين خانواده نعناي زينتي است. انواع نعناعها با نام علمي منتا Menta و در فارسي تيموس بيان ميشوند. اين گروه از گياهان بعنوان کاور پلنت Cover plant قابل کشت و کار هستند. به عنوان گياه پوششي در مناطق سايه و كم نور استفاده ميشوند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 380]