ت در نقاب حقوق

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: ---------- در نقاب حقوق

نگاهی به هفت آزمایشگاه حقوق بشر آمریکایی

· هنگامی که سخن از مسئله مهمی چون «حقوق بشر» میشود، میتوان در فضای آرام آکادمیک نشست و با ژستی روشنفکرانه، برای مثال به بررسی «حقوق بشر در ایران؛ چالشها و فرصتها!» پرداخت. بعد هم در منصفانهترین حالت، چنین نتیجه گرفت که هرچند بنیانهای نظری حقوق بشر در فرهنگ اسلامی و ایرانی مستحکم است، اما در دنیای واقعیتهای اجتماعی امروز ایران باید فکری برای حقوق بشر کرد!
اما بد نیست نیمنگاهی هم به وضعیت حقوق بشر نزد مهمترین مدعیان آن داشته باشیم تا روشن شود آنها که سازمان دیدهبان حقوق بشر راه میاندازند و همه را به خطکش خود اندازه میگیرند خود چه درکی از حقوق بشر دارند؟ چرا آن را در سیاستهای خود دنبال میکنند؟ و خود تا چه اندازه در عمل به آن پایبند هستند؟
گویا طرح مسئله حقوق بشر به عنوان سرفصل مطالبات غرب و بهخصوص آمریکا از جهان سوم در زمینه ---------- بینالملل، آنهم به این صورت گسترده و پر سر و صدا، به دوران پس از جنگ سرد، فروپاشی شوروی و مواجهه غرب با پدیده اسلامگرایی و البته رشد قدرت چین در جهان باز میگردد. به هر حال با نگاهی کوتاه به کارنامه ایالات متحده آمریکا که «مدعی شماره یک حقوق بشر» به‎شمار میرود، روشن میشود که طرح مسئله حقوق بشر در گفتمان سیاستخارجی این کشور، تنها یک «سیاست» بوده و جنبه ابزاری و البته راهبردی دارد. در واقع طرح «حقوق بشر» به‎عنوان سرفصلی در خواستها و مطالبات آمریکا از دیگر کشورهای جهان، بیشتر برای توجیه و تخدیر افکار عمومی داخلی آمریکا و نیز افکار عمومی جهانی دارد. همچنین در منطقههایی که آمریکا در آنها خواهان حضور مستقیم نظامی یا ---------- است، طرح این ادعا گاه میتواند سد مقاومت را در اندیشه و عمل مردم و نخبگان، بشکند.
در مجموع میتوان گفت آن‎چه در آمریکا برای این منظور سیاستگذاری میشود، در جورچین «دیپلماسی عمومی» ایالات متحده قرار میگیرد. «دیپلماسی عمومی» یکی از راهبردهای نوین در عرصه سیاستخارجی کشورهاست که در آن بر ارتباط و اثرگذاری بر افکار عمومی کشورها و دیگر بازیگران مقصد، از طریق تبادلات نرم - غیر نظامی - تأکید میشود تا با همراهسازی آنها در راستای تصمیمها و سیاستهای کشور مبدأ، اجرای سیاستهای مورد نظر با کمترین هزینه و بیشینهسازی منافع صورت گیرد. واقیعت این است که واقعیتهای اجتماعی «آزمایشگاه راستیآزمایی» سیاستهای اعلامی کشورها هستند و تصمیمها، سیاستها و رفتارهای آنها در داخل و نیز گوشه و کنار جهان، مورد ارزیابی قرار میگیرد. با این توصیف، رفتار دوگانه و آمیخته به دروغ آمریکا در قبال مسئله حقوق بشر در مناطق گوناگون دنیا، بیشتر نشانگر شأن ابزاری و در راستای سیاستهای آمریکا در منطقه است. واقعیتهای حقوق بشر آمریکایی در داخل و خارج از سرزمین ایالات متحده، این کشور را در جایگاه «متهم ردیف اول حقوق بشر» در جهان خواهد نشاند. نگاهی به کارنامه واقعی حقوق بشری آمریکا در سالهای اخیر روشن میکند که چرا حنای حقوق بشر آمریکایی دیگر رنگ ندارد!؟
آزمایشگاه شماره یک؛ فلسطین
وجود رژیم صهیونیستی در قلب منطقه خاورمیانه و حمایتهای بیدریغ آمریکا از موجودیت این رژیم غاصب و رفتارهای ددمنشانه آن در طول سال‎های دور و نزدیک، همواره آیینهای از حقیقت حقوق بشر آمریکایی پیش روی کشورهای منطقه بوده است. در حالی‎که مطابق تمامی قوانین حقوق بینالملل، سرزمین فلسطین، توسط یهودیان صهیونیست به اشغال درآمده و به ساکنان اصلی فلسطین که در طول جنگهای پیاپی به کشورهای دیگر کوچ کردهاند «حق بازگشت» - یکی از ابتداییترین حقوق بشر برای سکنی گزیدن دوباره در سرزمین خویش پس از جنگ، داده نمیشود، آمریکا به حمایت بیقید و شرط خود از اسراییل ادامه میدهد. علاوه بر این، در موارد متعدد - از کشتار مردم غیرنظامی فلسطین در اردوگاههای صبرا و شتیلا گرفته تا تازهترین نمونه کشتار دستهجمعی مردم در غزه، پس از دهها روز محاصره غذایی و دارویی و تنها به جرم حمایت از دولت مردمی حماس، آمریکا و نهادهای حقوق بشری جهانی یا سکوت کردهاند و یا بیشرمانه از رژیم صهیونیستی و اقدامات آن حمایت نمودهاند. در موارد اندکی که برخی سازمانهای مدعی دفاع از حقوق بشر به نفع مردم فلسطین پا به میدان گذاشتهاند، اقدامات آنها بسیار دیر و غیرمؤثر صورت گرفته است.
آزمایشگاه شماره دو؛ لبنان
از سال هزارونهصدوهشتادوچهار که رژیم صهیونیستی با حمله به مناطق جنوبی لبنان خاک این کشور را با کشتار مردمان بیدفاع نظامی به چنگ آورد تا خروج مفتضحانه اسراییل از جنوب لبنان در سال دوهزار، وضعیت پیشگفته در مورد فلسطین، درباره حملات رژیم صهیونیتسی به مناطق غیرنظامی جنوب لبنان و کشتار گسترده مردم در طول نزدیک به بیست‎ سال، حضور نیروهای غاصب در خاک لبنان ادامه داشت. پس از اخراج اسراییلیها و در جریان جنگ سی‎وسه روزه با حزبا... و رویدادهایی چون فاجعه قانا که به کشتار گسترده کودکان و زنان منجر شد نیز ابعاد دیگری از حقوق بشر آمریکایی روشن شد. آمریکا، اروپا و نهادهای حقوق بشری همچنان یا سکوت رضایتآمیز پیشه کردند و یا به حمایت از اقدامات بشردوستانه اسراییل همت گماشتند.
آزمایشگاه شماره سه؛ بالکان (بوسنی، آلبانی و...)
بیشک گذشت زمان و تباهیآفرینیهای سردمداران کاخ سفید در فلسطین و لبنان، خاطره بحرانهای گوناگون منطقه بالکان در دهه نود، بهخصوص نسلکشی مسلمانان بوسنی و هرزگوین توسط صربها و فجایع انسانی دیگری را مانند آن‎چه در آلبانی علیه مسلمانان این کشور رخ داد و با سکوت رضایتمندانه و یا حمایت بیشرمانه اعضای ناتو و سازمان‎ملل متحد مواجه شد را از یادها نخواهد برد. جالب اینجاست که برخی کشورهای اروپایی گاه در ادعای طرفداری از حقوق بشر، گوی سبقت ادعا را از دستان آمریکا نیز میربایند و گاه دولت ایالات متحده را به نقض حقوق بشر متهم میکنند، اما در برابر نسلکشی مسلمانان در دل اروپا، هیچگونه واکنش مؤثر و مناسبی نشان نمیدهند. گویا ناتو و تمامی تمهیدات دیگر برای حفظ امنیت و حقوق شهروندی مردمان اروپا، تنها به غیرمسلمانان اختصاص دارد!
آزمایشگاه شماره چهار؛ افغانستان
هنوز چهره مسببان حادثه یازده سپتامبر دوهزارویک در منهتن نیویورک بهدرستی برای افکار عمومی شناخته نشده بود که انگشت اشاره اتهامات دولت بوش به سوی سازمان برساخته آمریکا در مرزهای شرقی ایران، یعنی القاعده برگشت و نیروهای ارتش ایالات متحده با همراهی ناتو، با ریختن بمبهای چندهزار تنی بر سر خانههای کاهگلی مردم بیگناه در افغانستان، نویدبخش ارمغان حقوق بشر برای مردم افغان شدند! مردم افغانستان از این پس مظلومیتی مضاعف را تجربه نمودند، زیرا علاوه‎بر رنج طالبان متحجر و خونریز، باید حضور نیروهای بیگانهای را که در آدمکشی و البته رونق دادن به تجارت اسلحه، مواد مخدر و حتی انسان، گوی سبقت را از هر تبهکاری روبوده بودند نیز تحمل میکردند. آیا این تحمل همچنان ادامه خواهد داشت!؟
آزمایشگاه شماره پنج؛ عراق
دولت بوش پسر برای آنکه افکار عمومی ایالات متحده و دیگر کشورها - بهخصوص اعضای ناتو - را برای حمله گسترده به عراق توجیه کند، ارایه تصویری سیاه و ضد حقوق بشر از کشور عراق و رژیم صدام را یکی از مهمترین سرفصلها در معرفی این کشور به عنوان «عنصر نامطلوب» و «خطر جهانی برای صلح» قرار داد. این تصویرسازی همچنین میتوانست برخی مقاومتهای احتمالی در برابر تجاوز آمریکا در میان برخی نخبگان و روشنفکران عرب و مسلمان منطقه و در خود عراق را درهم بشکند. ارتش آمریکا در حالی با بهانه کشتار سالیانه دهها هزار نفر از مردم عراق به دست رژیم صدام و لزوم رهاسازی مردم عراق از دست این رژیم خونریز به خاک این کشور یورش برد، که خود مهمترین عامل تقویت قدرت صدام در عراق و تجهیز ارتش او به انواع سلاحهای کشتار جمعی و... در طول دهه هشتاد بود. به هر حال آمار نهادهای مسئول منطقهای و بینالمللی در زمینه بهداشت و مرگ‎و‎میر نشان میدهد، از هنگام حضور آمریکاییها در عراق (دوهزار و سه) تاکنون، بیش از یک میلیون نفر در این کشور جان خود را از دست دادهاند. آیا اگر رژیم صدام همچنان بر سرکار بود، امروز چنین آماری از کشتهشدگان را پیش روی خود داشتیم!؟
آزمایشگاه شماره شش؛ ایران
یکی از موارد بسیار جنجال‎برانگیز سیاستهای حقوق بشر آمریکایی، به رفتارها موضعگیریهای ایالات متحده در برابر وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران برمیگردد. برای نمونه آمریکاییها در حالی نسبت به وضعیت زندانیان ---------- در ایران اظهار نگرانی میکنند که ننگ زندانها و شکنجهگاههایی چون ابوغریب و گوانتانامو را بر پیشانی خود دارند.
از سوی دیگر در دوره پیش از جمهوری اسلامی یعنی در زمان زمامداری محمدرضا پهلوی در ایران که حافظ منافع آمریکاییها در منطقه بهشمار میرفت، هیچگاه از ایالات متحده اعتراضی درخور به وضعیت حقوق زندانیان ---------- دیده نشد. اصولا یکی از موارد اصلی در اتهامات گوناگون زندانیان ---------- ایران در دوران پهلوی، اعتراض به سیاستهای وابسته این رژیم نسبت به آمریکا و دخالت مستقیم آمریکا در امور داخلی ایران بود. علاوه بر این، اسناد بهدست آمده از ساواک، نشان میدهد شکنجهگران دستگاه پهلوی در سرویسهای جاسوسی آمریکا و رژیم صهیونیستی آموزش میدیدهاند. چنین نشانههایی که در حافظه جمعی تاریخی ایرانیان ثبت شده، به سختی اجازه میدهد که ایرانیان ادعاهای حقوق بشری ایالات متحده را باور کنند.
آزمایشگاه شماره هفت؛ ایالات متحده آمریکا
در حالی‎که دولت ایالات متحده میکوشد با «فرافکنی»، افکار عمومی آمریکا و جهان را به مشکلات بیرونی و منافع به خطر افتاده این کشور در هزاران مایل دورتر از خاک آمریکا متوجه سازد، وضعیت حقوق بشر در سرزمین آمریکا بسیار تأسفآور است. برای نمونه در سال دوهزاروپنج میلادی درحالی‎که آمریکا به دنبال حاکمیت حقوق بشر در افغانستان و عراق بود، طوفان بزرگ «کاترینا» سراسر کرانههای آمریکایی خلیج مکزیک، بهخصوص شهر نیو اورلئان را درنوردید و موجب کشته شدن هزاران نفر و بیخانمانی نزدیک به یک میلیون نفر شد؛ چنانکه گفته میشد از زمان جنگهای داخلی آمریکا چنین فاجعهای انسانی در ایالات متحده دیده نشده است. اما دولت فدرال نتوانست کمک شایانی به آسیبدیدگان این حادثه برساند و پس از ساعتها و روزها تأخیر در امدادرسانی نیروهای مسئول، این حادثه ملی در حالی‎که به‎دلیل گستره و عمق تلفات و خسارات وارده به مردم آمریکا به یک فاجعه تبدیل شده بود، به تدریج در میان هیاهوی رسانهای درباره وضعیت عراق و افغانستان، به‎دست فراموشی سپرده شد. چنانچه منافع دولت آمریکا اقتضا کند، ظاهرا زمامداران این کشور حتی از کشتن شهروندان ایالات متحده نیز هراسی ندارند. بررسی برخی نمونههای مرتبط در پرونده حقوق بشر آمریکایی، چشمان هر بیننده منصفی را خیره خواهد کرد! کشتار فرقه دیویدیها یکی از این نمونههاست که آیتا... خامنهای نیز در خطبههای نماز جمعه بیست‎ونهم خرداد هشتادوهشت تهران، به آن اشاره کردند: «در خود آمریكا در زمان دولت همین حزب دمكرات، در زمان ریاستجمهورى شوهر همین بانویى كه حالا اظهارنظر میكند (کلینتون)، هشتاد و چند نفر از وابستگان فرقه داوودى را زنده زنده در آتش سوزاندند. این‎كه دیگر جاى انكار نیست. همین حضرات، همین دمكراتها این كار را كردند. فرقه داوودى‏ها - به قول خودشان دیویدى‏ها - به دلیلى مورد غضب دولت آمریكا قرار گرفتند و به منزلى رفتند و در آنجا متحصن شدند. هرچه كردند، بیرون نیامدند. اینها خانه را آتش زدند و هشتاد تا مرد، زن، بچه در این خانه، زنده زنده سوختند!» (برای اطلاعات بیشتر در این‎باره نگاه کنید به: روزنامه قدس؛ سه شنبه نه تیر ماه هشتادوهشت).
· · نويسنده: مصطفي - غفاري

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]