دكتر اميد علي مسعودي در گفتگوبا آريا: در سياستگذاري هاي فرهنگي مان دچار يك تاخر فرهنگي هستيم

واضح آرشیو وب فارسی:آریا نیوز: دكتر اميد علي مسعودي در گفتگوبا آريا: در سياستگذاري هاي فرهنگي مان دچار يك تاخر فرهنگي هستيم
خبرگزاري آريا-اميد علي مسعودي صرفا يك استاد ارتباطات دانشگاه نيست بلكه در لايه هاي مختلف روزنامه نگاري عملي هم كسب تجربه كرده است.

گفتگوي آريا با دكتر مسعودي در مورد سياست هاي فرهنگي صريح بود ؛ اميدواريم كه در گشايش گره سياست گذاري هاي فرهنگي تاثيري ولو اندك داشته باشد.

آريا: با توجه به اينكه در سال گذشته رهبري در ديدار با هيات دولت از مظلوميت فرهنگ در دولت نهم انتقاد كردند؛ حال پس از گذشت يكسال درصدد آن هستيم كه تحولات رخ داده در اين عرصه را رصد كنيم و ببينيم آيا استراتژي در اين زمينه تدوين شده است يا خير؟ از اين رو سوالات را اينطور شروع مي كنم كه سياستگذاري هاي فرهنگي كه در دولتهاي گذشته از اويل انقلاب تاكنون انجام گرفته، چه ميزان با آرمانها و اهداف انقلاب همخواني داشته است؟

دكتر مسعودي - به نام خدا. انقلاب ما يك انقلاب فرهنگي بود و خيلي ها معتقدند كه انقلاب ايران، انقلاب انتظارات فزاينده بود. از كارل ماكس تا نئوماركسيستها تا سوسياليستها مي گويند مردم نان ندارند مي آيند حاكميت را زير و رو مي كند تا معيشت خود را تامين كند. در اصل زير بنا را اقتصاد مي گذارند و رو بنا را فرهنگ قرار مي دهند ولي آنتونيوگرامشي و آلتوسر آمدند گفتند كه در بعضي جاها فرهنگي روي اقتصاد تاثير مي گذارد. به نظر من انقلاب اسلامي ايران ثابت كرد كه اقتصاد اصل نيست و مي توان دغدغه هاي ديني و ملي و فرهنگي اصل باشد. از آنجايي كه انقلاب ما يك انقلاب فرهنگي بود، شما مي بينيد رهبر ما نيز مذهبي بود و خواستگاه انقلاب ما نيز قضيه و دانشگاه مي باشد. كه جزء عناصر فرهنگي جامعه هستند و خيلي مهمند. اما ما بعد از انقلاب چه كرديم. شما مي گوييد سياستگزاريهاي فرهنگي، كدام سياستگزاري ها؟ ما متاسفانه اصلاً چنين چيزي را نداشتيم.

آريا: يعني در دولتهاي گذشته سياستگذاري هاي فرهنگي نداشتيم؟

دكتر مسعودي - ما در دولتهاي گذشته سياستگذاري مشخص نداشتيم. كساني كه انقلاب كردند هم نيامدند در اين زمينه حرفي بزنند. واقعاً جاي تعجب است كه با گذشت 30 سال از انقلاب ما اولين بار مي بينيم كه دانشگاه سوره رشته تبليغ و ارتباطات فرهنگي را مي زند. ما اصلاً در دانشگاه ها كار نكرديم.

آريا: در دولت فعلي چي؟

دكتر مسعودي - دولت فعلي ميراث دار دولت هاي قبلي است. البته من دولتها را مقصر نمي دانم وقتي انقلاب پيروز شد، هنوز انقلاب نفس نكشيده بود كه جنگ شد و 8 سال جنگ داشتيم.

آريا: خوب الان 20 سال از جنگ گذشته است؟

دكتر مسعودي - ببينيد درست است كه 20 سال از جنگ گذشته ولي فكر نكنيم كه 8 سال جنگ بود تمام شد و رفت. جنگ از حالت نظامي خارج شد و به شكل ديگري ادامه دارد. شما اين همه تحريم اقتصادي را نمي بينيد؟ اينها همه اثر دارد، نمي گذارد ما كار كنيم ولي بالاخره ما كار خودمان را در دانشگاه و حوزه انجامي مي دهيم و مباني نظري مسئله دارد شكافته مي شود و مورد بررسي قرار مي گيريد. ما الان در آغاز راه هستيم و اين طبيعي است و اينكه حالا چرا انقلاب فرهنگي كرديم ولي از خود مسئله غافل بوديم، من فكر مي كنم يك يك بخش آن مسائل داخلي بود و بخش وسيع آن مشغوليتهاي خارجي است. مثلاً در همان دوران جنگ بحث ماهواره ها پيش آمد. چقدر وقت ما را گرفت تا صداوسيما رديف شد. بعد مسائل مطبوعات پيش آمد، بعد مسئله اينترنت پيش آمد. در سياستگذاري هاي فرهنگي مان دچار يك تاخر فرهنگي هستيم.

آريا: يعني اول تكنولوژي مي آيد داخل ايران تازه بعد به اين دغدغه مي افتيم كه فرهنگ سازي كنيم؟

دكتر مسعودي – نه! تاخر ما در سياستگذاري است. ببينيد هر جامعه اي بايد براي خودش سياستگذاري فرهنگي داشته باشد. اين انقلاب يك انقلاب فرهنگي است ولي فرصت پيدا نكرديم. از سويي ديگر وقتي ما مي خواهيم سياستگذاري كنيم بايد هنر و علم آن را نيز داشته باشيم.

آريا: مقام معظم رهبري از دهه هفتاد سعي كردند كه توجه مسئولين را به عرصه فرهنگ معطوف كنند و در سالهاي اخير تأكيد بسيار زيادي به تدوين مهندسي فرهنگي داشتند . حتي نظارت كامل به دستگاههاي متولي فرهنگي را به شوراي عالي انقلاب فرهنگي دادند، از مظلوبيت فرهنگ در دولت نهم انتقاد كردند، ولي در مقابل مسئولين ما بودجه فرهنگي را زياد كردند اين امر چه تاثير و تغيير و تحولي در حوزه فرهنگي ايجاد كرد؟

دكتر مسعودي - كار فرهنگي را دولت به تنهايي نمي تواند انجام دهد و بايد اين كار به صاحبان فرهنگي واگذار شود. اصولاً شكل گيري فرهنگ تحت نظارت دولتها نبوده است اصلاً اين تصورغلطي است كه ما از دولت انتظار سياستگذاري فرهنگي داشته باشيم.

آريا: درست است كه سياستگذاري فرهنگي را بايد كس ديگري انجام دهد و دولت اجرا آن را اجرا كند؟

دكتر مسعودي- نه مثلاً دانشگاه بيايد بگويند من اين دانش سياستگذاري را به شما ياد مي دهيم. مديران بايد سياستگذار باشند ولي دانشگاه نتوانست دانش سياستگذاري در عرصه فرهنگي را به مسئولين منتقل كند. ولي تازه اين كار شروع شده است. اين كار هم از زماني شروع شده است كه دغدغه هاي مقام معظم رهبري شروع شد و از زماني جنگ تحميلي تمام شد و بعد ها خلاء هاي فرهنگي را ديديم يك دفعه ديديم كه با يك حجم فرهنگي روبرو هستيم. در واقع با صحبتهاي مقام معظم رهبري دانشگاه ها فهميدند كه تنها به بحث هسته اي نبايد بپردازند، فقط شبيه سازي نبايد بكنيم، ما در دانشگاه ها بايد دانش سياستگذاري هاي فرهنگي را دنبال كنيم.

آريا: شما مي گوييد تدوين گران سياستگذاري فرهنگي و مهندسي فرهنگي دانشگاه ها هستند؟

دكتر مسعودي - دانش آن را دانشگاهها توليد مي كنند، برنامه اش را دولت از طريق مجلس تصويب مي كند و عموم مردم هم بايستي آن را اجرا كنند.

آريا: پس شوراي عالي انقلاب فرهنگي وظيفه اش چيست؟

دكتر مسعودي - حرفم اينست كه دولت برنامه ها را مي برد مجلس تصويب مي كند.

آريا: يعني شما شوراي عالي انقلاب را جز دولت حساب مي كنيد؟

دكتر مسعودي - شوراي عالي انقلاب فرهنگي 2 كار انجام مي دهد؛ يكي شبيه كار مجلس است كه نخبگاني هستند كه در حوزه فرهنگي استعداد و صلاحيت آن را دارند كه دستور العملي دهند كه ما هم بتوانيم در سياستگذاري فرهنگي از آنها سود ببريم. اين خيلي مهم است آنها مي توانند مانند مجلس شوراي اسلامي قانون گذاري بكنند و هيچ كس به اين امر اعتراضي نكرده و اعضائي انتصابي نخوانده است. يك بخش ديگر كار شوراي عالي انقلاب فرهنگي استراتژيك روي فرهنگ است.

آريا: آقاي رحيم پورازغدي يك سال ونيم، دو سال پيش از تعدد شغل اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي انتقاد كردند و گفتند كه ايشان بيشتر براي گپ زدن مي آيند دور هم جمع مي شوند، با اين تفاسير وقتي اين شوراء تاثيري بر عرصه فرهنگي كشور ندارد ، چون ديده نمي شود كسي هم به آن اعتراض نمي كند؟

دكتر مسعودي - شوراي عالي انقلاب فرهنگي اگر اين روش را اصلاح كند مي تواند تحولي عظيم در عرصه فرهنگي بوجود آورد.

آريا: راهكار آن براي اصلاح چيست ؟

دكتر مسعودي - من فكر مي كنم كه دانشگاه ها مطالعات خودشان را افزايش دهند و ما بايد در اين حوزه رشته هاي جديدي را راه اندازي كنيم. كساني كه مسلط به دانشي هستند هيچ وقت نمي آيند در جلسه اي به بطالت وقت خودشان را بگذرانند. معمولاً آنهايي كه انديشه دارند حتي اگر در جلسه هم نتوانند حرف بزنند مي آيند توي كوچه و خيابان داد مي زنند يا مقاله و كتاب مي نويسند آن هم نوعي داد زدن است و اثر گذارمي باشد. ما اولين مبنا را حوزه و دانشگاه بگذاريم. اينها بايد بيايند و به پرسشهايي كه سياستگذاران فرهنگي دارند و مطرح مي كنند جواب دهند اينجا يك ادبيات فرهنگ شكل مي گيرد. اين ادبيات مي تواند راهكارهاي مشخصي را به ما ارائه دهد. وقتي اين راهكار را داشتيم، سياستگذاري فرهنگي خيلي كار آساني مي شود.

آريا: آقاي دكتر آخر نگفتيد شوراي عالي انقلاب فرهنگي وظيفه اش چيست ؟

دكتر مسعودي - شوراي عالي انقلاب فرهنگي عالي ترين مرجع تصميم گيري در حوزه فرهنگ، هنر و دانشگاه است.

آريا: تاكنون خروجي آن چه بوده است؟

دكتر مسعودي - من فكر مي كنم كه خروجي آن بايد خيلي بهتر از اينها باشد .

آريا: چي بوده كه بايد بهتر باشه؟

دكتر مسعودي - دستور العمل ها و آيين نامه هاي بوده كه آمده است. مثلاً يكي از كارهايش اينست كه رئيس هر دانشگاه از طريق شوراي عالي انقلاب فرهنگي بايد از لحاظ علمي و جوانب شخصيتي مورد بررسي قرار گيرد و بعد منصوب شود اين كار بزرگي است اما به نظر كار كوچكي مي آيد. همچنين اين شورا سياستهاي فرهنگي نظام را تدوين كرده است.

آريا: در تدوين مهندسي فرهنگي چه كار كرده است؟

دكتر مسعودي - در اين بحث اينها در آغاز راه هستند. شوراي عالي انقلاب فرهنگي مي تواند خندقهايي در سر راه تهاجم فرهنگي حفر كند. اين خندقها ممكن است خيلي دور از نظر ما باشد حتي نبينيم آن را ولي وقتي دشمن مي آيد در آن خندق مي افتد.

آريا: الان تهاجم فرهنگي از اين خندقهايي كه مي گوييد به را حتي رد شده است، ما در جامعه شاهد واگرايي ديني، گرايش به مسيحيت و زرتشت، گرايش به دين گريزي، گرايش به بوديسم و هندوئيسم، گرايش به شيطان پرستي و فرق التقاطي در جامعه هستيم، آيا اين همه آسيب ناشي از بي اعتنايي به عرصه فرهنگ نيست؟

دكتر مسعودي - اصلاً من به يك مدينه فاصله فكر نمي كنم. اينكه30 سال از انقلاب گذشته ولي 50 گروه شيطان پرست در ايران فعاليت مي كنند، اينها آفت هاي انقلاب هستند و گريزي هم از آنها نيست. رفاه زدگي، باعث شده، خيلي از مردم ساده زيستن را به دست فراموشي بسپارند. ولي به نظر مي رسد كه شوراي عالي انقلاب فرهنگي قدم هاي خوبي برداشته است.

آريا: گفتيد تازه دارد برمي دارد؟

دكتر مسعودي - قدمهايي در حوزه قانون گذاري برداشته، نظارتهايي كه داشته اما به نظر من ظرفيتهاي شوراخيلي بالا تر از اينها است.

آريا: با توجه به موارد فوق و اينكه گفتيد انقلاب ما، انقلاب فرهنگي بوده و 3دهه كه از انقلاب گذشته استراتژي مدوني در زمينه فرهنگ نداشته ايم. به نظر شما بايد گفتمان غالب بر دهه چهارم انقلاب چه باشد؟ دكتر مسعودي - ولي چيزي به مفهوم فرهنگ، تاكنون در دستور كار قرار نگرفته است و استراتژي

گفتمان غالب ، گفتمان تحولي فرهنگي بايد باشد. از آنجايي كه جامعه ما به تكنولوژي و فرهنگ هاي وارداتي حساس است، ما چه قدر مي توانيم فيلتر كنيم؟ تا كي وقتي كسي مي خواهد مجله بزند، وزارت ارشاد به بهانه گرفتن مجوز پيش رويش صد تا فيلتر بگذرد؟ اكثر مسئولين هم مي خواهند اين گفتمان تغيير پيدا كند. من فكر مي كنم آينده از آن گفتمان تحول است، تحولي هايي كه اجازه مي دهد فرهنگ بيشتر نفس بكشيم. بايد بين سنت و مدرنيته ديالوگي صورت تا ما در مقابل تهاجم فرهنگي بتوانيم ايستادگي كنيم و من گفتمان آينده را تحول گرا و تاثير گذار مي بينم و انشاءالله با ارتقاء سطح علمي دانشگاه ها، مراكز تحقيقاتي و مدارس بتوانيم به اين امر نائل آييم.

آريا: جناب آقاي دكتر از اينكه وقتتان را به ما داديد تشكر مي كنم.
شنبه 11 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آریا نیوز]

[مشاهده در: www.aryanews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 142]