واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: تحليل مظاهري در مورد تاثير تغيير تركيب سبد كالا و خدمات در افزايش تورمآدرس اشتباهي به مردم ندهيد!
عكس: نگار متيننيابهتازگي عنوان شده نرخ تورم اعلام شده سال جاري با نرخ تورم اعلامي در سال قبل به دليل تغيير تركيب سبد كالا و خدمات مورد محاسبه، قابل مقايسه نيست.
به گزارش ايلنا، چندي پيش در جريان يك مصاحبه تلويزيوني كه در آن محمود احمدينژاد، رييسجمهوري به گفتوگوي زنده با مردم پرداخت، تغيير تركيب سبد كالا و خدمات مصرفي خانوار مطرح شد و اين تغيير، دليل عدم مقايسه شاخص سال جاري با سال قبل اعلام شد. در اين خصوص، خبرگزاري ايلنا به بررسي موضوع اقدام كرده است.
بر اين اساس طهماسب مظاهري، رييس كل سابق بانك مركزي ايران توضيحات زير را ارائه كرده است كه مشروح آن در زير ميآيد:
سبد كالا و خدمات مصرفي خانوار مجموعهاي از كالا و خدمات مصرفي با برآوردي از نسبتهاي موزون هر يك از كالا يا خدمات است كه مبناي آمارگيري و برآورد شاخص تورم است. اين شاخص نشان دهنده تغيير هزينه مصرفي خانوارها است كه هر ماهه توسط بانك مركزي محاسبه و اعلام ميشود.
همواره سعي ميشود تركيب كالا و خدمات موجود در اين سبد و همچنين وزن هر يك در آن سبد، متناسب با كالا و خدمات مصرفي متوسط جامعه باشد. در اين محاسبات هزينه بعضي كالا و خدمات كه به صورت مستقيم خريداري و مصرف ميشود، نظير نان و لباس و خدمات حمل و نقل، معادل قيمت آنها خواهد بود. برخي ديگر هزينهها نظير هزينه مسكن، معادل هزينه اجاره ماهانه آن محاسبه ميشود. اين هزينه حتي براي كساني كه در منزل شخصي زندگي ميكنند، معادل مبلغ اجاره آن محل مسكوني در نظر گرفته ميشود.
تركيب كالا و خدمات و همچنين وزن هر يك از آنها در سبد، هر از چندي و با توجه به مقتضيات زمان اصلاح و تجديد نظر ميشود. اين كار اقدامي منطقي و روشن است. آمارگيران براي اينكه بتوانند شاخص صحيح و دقيقي را اعلام كنند، در درجه اول بايد سبد كالا و خدمات مورد محاسبه با آنچه در عالم واقع اتفاق ميافتد تا حد بسيار زيادي مطابقت داشته باشد. در درجه بعد بايد روش آمارگيري و جمعآوري اطلاعات قابل اتكا و مطمئني را به اجرا بگذارند و در انتها فرمولهاي علمي و مستند براي تحليل نتايج و نتيجهگيري به كار گيرند. اين كاري است مداوم و مستمر و دائمي كه علاوه بر مراقبت از صحت و اطمينانبخشي نظام آمارگيري موجود، روز به روز نسبت به ارتقاي كيفي آن اقدام شود.
به اين منظور، تركيب و وزن كالاها و خدمات اين سبد، هراز چند گاهي، متناسب با تغييرات الگوي مصرفي جامعه اصلاح ميشود. كالاها و خدمات جديدي كه به صورت عمومي مورد اقبال جامعه قرار گرفته است به ميزان متناسب به سبد كالا افزوده ميشود و متقابلا كالاها و خدماتي كه به دلايل مختلف از ليست كالا و خدمات مردم خارج ميشود، از سبد حذف يا وزن آن در سبد كاهش مييابد. تناوب و سرعت تغيير و اصلاح سبد به نحوي بايد باشد كه دو هدف متفاوت و در عين حال مكمل را تامين كند. از يك طرف سبد مورد ارزيابي بتواند نماينده واقعي و قابل قبولي از مصرف عمومي مردم باشد. از طرف ديگر توالي آمارهاي سالانه و مقايسه آنها معنيدار بوده و امكان تحليل و نتيجهگيري به پژوهشگران بدهد.
بنابراين فواصل و دورههاي تغيير و تجديدنظر در سبد بستگي كامل به روند تغيير رفتار و الگوي مصرفي جامعه دارد. به عنوان مثال افزودن هزينههاي ارتباطي و مخابراتي يا حذف هزينه ذغال و جايگزيني آن با هزينه گاز به عنوان تامينكننده غالب انرژي خانوارها نمونههايي از اين تغيير دردورههاي گذشته است.
با ملاحظه نكات فوق، اين اقدام در كشور ما هر چند سال يكبار و به اقتضاي شرايط و شدت تغيير الگوي مصرف متوسط جامعه انجام ميشود و آخرين دوره آن 7 ساله بوده است. روشن است كه در مقاطع تغيير و تجديدنظر، مراتب به اطلاع عموم ميرسد و علاوه بر توضيح نوع و ميزان تغيير و انتشار تركيب و وزن كالا و خدمات جديد، نحوه تبديل و انطباق آمارها در دو دوره، اعلام ميشود.
سبد كالا و خدمات مصرفي خانوار در ايران، آخرين بار بر اساس سبد پايان سال 1383 اصلاح شد و محاسبات آن در شاخصهاي اعلام شده سال 1386 منظور و در همان زمان منتشر و به طرق مختلف تركيب جديد و مشخصات آن به اطلاع عموم رسيد و پس از آن تا به حال تغييري در اين زمينه نداشتهايم. بنابراين آمارهاي مربوط به سال 1387 با آمارهاي مربوط به سال 1386 از يك جنس و در قالب يك سبد كالا و يك فرمول واحد است و مقايسه آن ميتواند روند تغيير سطح عمومي قيمتها را نشان دهد.
اين حرف كه آمار سال جاري به دليل تغيير تركيب سبد كالا و خدمات از يك جنس نيستند و قابليت مقايسه ندارند، حرف صحيح و كارشناسانهاي نيست و اشتباه در اطلاعرساني است. اميد ميرود با ارائه توضيحات فوق اين اشتباه بر طرف شود و آدرس اشتباهي كه درخصوص تورم به جامعه داده شده بود، اصلاح شود و كارشناسان و صاحبنظران و همچنين مسوولان دولت بتوانند با بررسي و مطالعات دقيقتر ريشهها و عوامل تورم موجود را شناسايي و براي رفع و دفع اين بليه از اقتصاد كشور و مهار عوامل موجده تورم و جلوگيري از تداوم تاثير مخرب آن عوامل، ثبات و آرامش را در اقتصاد كشور مستقر كنند.
شنبه 11 آبان 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 153]