سياست - نكاتي به بهانه پيام حجاريان

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: سياست - نكاتي به بهانه پيام حجاريان
سياست - نكاتي به بهانه پيام حجاريان

فرهاد شكيبا :1- چندي پيش سعيد حجاريان در پيامي به جوانان جبهه مشاركت شاخه اصفهان، نكاتي را بيان مي‌كند كه اگرچه چون ديگر پيام‌هاي اينچنيني، قصد تزريق اميد را به جوانان دموكراسي‌خواه مشاركتي دارد، اما اين‌بار غير از كليشه‌هاي هميشگي، به جملاتي بر مي‌خوريم كه ظاهرا همچون راهكارهايي هستند كه گرچه از سر نااميدي از سياست و قدرت و انتخابات خلق شده‌اند، اما حداقل در ظاهر نشان از تغيير روش‌هاي شكست‌خورده يك دهه اخير دارد. حجاريان در ابتدا جملات مورد علاقه تمامي شكست‌خوردگان اصلاح‌طلب كه از فرط تكرار، در حقيقت به فراموشي سپرده شده است را بيان مي‌كند: «دقت داشته باشيد كه راه رهايي تنها از صحنه سياست عبور نمي‌كند.» اما در ادامه و به دور از ديگر كليشه‌ها و كلي‌گويي‌هاي اصلاح‌طلبان، رفتارهايي (كنش‌هايي) اجتماعي توصيه مي‌شود كه در ظاهر ربط چنداني به احزاب اصلاح‌طلب ايراني- به عنوان حزب‌هايي سياسي و با نهايت تاسف صرفا انتخاباتي ندارد.

حجاريان اينطور ادامه مي‌دهد: «مثلا حضور افتخاري يك پرستار در يك نوانخانه مي‌تواند بارقه‌هاي اميد را بر افروخته نگه دارد يا كمك يك جوان دانشجو به درس‌هاي يك نوجوان يتيم پاي كنكور... - و تشكيل حلقه‌هاي علمي با هدف كمك آموزشي به دانش‌آموزان متعلق به خانواده‌هاي كمتر برخوردار جامعه... كم از برگزاري ميتينگ‌هاي سياسي براي مخالفت با فلان امر ضد دموكراسي ندارد.» و در ادامه از پديده‌اي صحبت مي‌شود كه بدون تعارف در كنار فساد اخلاقي، بزرگ‌ترين معضل جامعه جوان امروز ايران است: «تشكيل انجمن‌هايي براي پيشگيري و ريشه‌كني غول اعتياد در بين جوانان.»
2- پيام اخير حجاريان از چند جهت قابل تحليل خواهد بود؛ در نگاه اول، پيام مذكور همچون نصيحت‌هايي از جانب برادر بزرگ‌تر به برادران و خواهران كوچك‌تر مي‌ماند كه چون ديگر نصيحت‌هاي اينچنيني از فرط تكرار، خاصيت خود را از دست داده است و بيشتر به كار كتاب‌هاي درسي دوران ابتداي دبيرستان مي‌آيد. در حقيقت حجاريان چون پيري، حقيقت را در خشت خام مي‌بيند و از آن جهت كه نگران جوانان ساده و بي‌تجربه است، البته به‌طور پوشيده آنان را به دوري از جدل‌هاي سياسي و رجوع به خوبي و كمك به ديگران توصيه مي‌كند كه پير ما عمري در فضاي سياست نفس كشيد و مي‌داند كه سياست سراسر دروغ است و جوانان را به كناره‌گيري از آن دعوت مي‌كند. در شرايطي كه به هر دليل راه اصلاح بسته است، او دغدغه اخلاق دارد و بازگشت به جامعه را در كنار رفتارهايي اخلاقي- و البته بي‌خطر- هم براي جوان و هم براي رقيبان اقتدار‌گرا مناسب‌تر مي‌داند. تحليل ديگر اما، نتايج ديگري به همراه خواهد داشت. مي‌توان فرض كرد هدف از پيام اخير نه اخلاق كه بازگشت همفكران حجاريان به قدرت است. در جامعه‌اي كه اختلافات طبقاتي روز به روز افزايش مي‌يابد و باران بلاي روزانه، اكثريت جامعه را به عنوان اقشار آسيب‌پذير در برابر مشكلات اقتصادي و اجتماعي، زمين‌گير كرده است، چندان نمي‌توان به تقويت جامعه مدني و مشاركت سياسي و رشد آگاهي‌هاي مردم البته- به وسيله اصلاح‌طلبان و در حد اصلاحات دوم خردادي- اميد داشت، حجاريان دموكراسي‌خواهان جوان را به فعاليت‌هاي اجتماعي دعوت مي‌كند تا از پي نتايج آن بازگشت ياران به قدرت را انتظار كشد.
3- اهميت اينكه در واقع هدف اصلي حجاريان از چنين پيامي چه بوده است، اينكه هدف، اخلاق است يا بازگشت دوباره به قدرت يا تقويت جامعه مدني، نبايد به اندازه‌اي مورد توجه قرار گيرد كه از ارزش «وسيله» در برابر «هدف» غافل شد. حقيقت آن است كه در اين پيام حضور در جامعه و تقويت جامعه مدني تنها شعار داده نشده است و عملا راهكارهايي كه مي‌تواند- يا نمي‌تواند- به جنبش دموكراسي‌خواهي ايران كمك كند ارائه شده است و خوشبختانه خواستار اقبال دوباره مردم به اصلاحات نشده است. در نهايت تنها اين حسرت مي‌ماند كه ‌اي كاش ديگر احزاب اصلاح‌طلب- مثل حزب خود آقاي حجاريان- يك بار هم كه شده به جاي اصرار به حضور در قدرت و شركت در هر نوع انتخابات سالم و ناسالم، گرم كردن تنور انتخابات محافظه‌كاران و «طبيعي رفتار كردن»، به حضور از نوعي ديگر بينديشند و اينك كه راه‌هاي ورود اصلاح‌طلبي به حاكميت بسته‌تر از هر زمان ديگر است توفيقي اجباري نصيب اصلاحات ايران شده است كه با بازگشت به خويشتن، به اصلاح و تحول خود و جامعه بپردازند و يك بار به‌طور واقعي بازي از پيش ديكته شده محافظه‌كاران را نه با شكست‌خورده ماندن خود كه با ترك بازي ناعادلانه، به هم زنند. كه اگر دو خردادي هم اتفاق افتاد، نه با لطف شوراي نگهبان كه با قدرت و فشار جامعه بود.
* مطالب ستون تريبون، صرفا نظرگاه نويسندگان تلقي مي‌شود.
پنجشنبه 9 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 185]