دکترین نظامی جدید روسیه

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: کاملا روشن است که روسیه با توجه به تحولات پس ازیازده سپتامبر و نیز بویژه جنگ در اوستیای جنوبی ،به بازنگری برنامه بلند مدت راهبردی نظامی خودرا برای دهه آینده تدوین کرده است. آقا ی پاتروشف درباره ضرورت بازنگری دردکترین نظامی قبلی روسیه به روزنامه راسیسکایا می گوید:
" زندگی ثابت نیست. اگر در سال 1993 بر این عقیده بودیم که امکان مناقشه نظامی منتفی است، اکنون توسعه اوضاع در جهان نشان داد که این مناقشات، حتی در مقیاس گسترده ممکن هستند". در واقع او می خواهد بگوید تغييرات در وضعيت ژئوپلتيك و سياسي- نظامي روسيه و جهان ضرورت تدوين دكترين جديد نظامي را ایجاب کرده است.
دبیرشورای امنیت روسیه درادامه این مصاحبه هشت مورد مهم ازتغییرات را ذکرمی کند که عبارتند از:
1- درسند جدید ، خطرات جدید نظامی ، ازجمله مبارزه برسرسوخت وانرژی وسایرمنابع با جذب نیروهای مسلح ، گسترش ناتو، گسترش سلاح کشتارجمعی و ازجمله سلاح هسته ای و تروریسم بین المللی بازتاب یافته اند.
· جنگ بر سر انرژی
روشن است مواردی که آقای پاتروشف در این بخش مورد توجه قرار داده است اشاره غیر مستقیمی به اختلاف نظر اوکراین و روسیه بر سر صدور گاز به اروپا و مواردی که در مناسبات اتحادیه اروپا با روسیه بر سر گرفتن تضمین های لازم برای ارسال گاز به اروپا بوجود امده است . ظاهرا روس ها هم به این جمع بندی رسیده اند که اگر در آینده جنگی رخ دهد به احتمال زیاد بر سر دستیابی به انرژی خواهد بود همچنانکه بسیاری از کارشناسان یکی از دلایل مهم جنگ افروزی آمریکا در عراق را دستیابی به نفت می دانند .
· گسترش ناتو
اینکه روسیه همچنان نگران گسترش حوزه نفوذ آمریکا و ناتو به سمت اوکراین و قفقاز است بدون تردید جایگاه ویژه ای در دکترین جدید نظامی روسیه دارد حتی اگر اقای پاتروشف هم بر این نکته تصریح نمی کرد بازهم مشخص بود که روسیه تمامی تلاش خود را می کند تا مانع از عضویت گرجستان و اوکراین در ناتو شود نکته ای که حتی می توان گفت یکی از دلایل ایجاد جنگ در اوستیای جنوبی بود.
· جلوگیری از جنگ های ناخواسته
2- به گفته پاتروشف " دردکترین نظامی قید شده است که روسیه مهمترین وظیفه خود را جلوگیری و بازداری از راه اندازی هرگونه مناقشه نظامی می داند. "
مناقشه های نظامی پس از پایان جنگ سرد عمدتا بر سر توسعه نفوذ آمریکا ، شکل گیری نظام جدید قدرت درعرصه جهانی ویکجانبه گرایی قدرتها بوده است. که در همین راستا جنگهای آمریکا در افغانستان و عراق قابل توجه است .البته به گفته تحلیل گران نظامی پیش بینی می شود جنگ برسردستیابی به منابع انرژی و آب ازجمله انگیزه های قوی برای وقوع منازعات درآینده خواهد بود
· بازگشت به بلوک بندی قدرت
3- درباره جنگ های متعارف احتمالی دردکترین جدید نظامی روسیه پاتروشف می گوید:
" استفاده ازنیروهای نظامی بمنظور پاسخگویی به اقدامات متجاوزانه علیه خود و یا علیه متفقینش، حفظ و یا احیای صلح بنا به تصمیم شورای امنیت سازمان ملل متحد وسایر ساختارهای امنیت مشارکتی قانونی شمارده شده است ."
در این بخش از اظهارات پاتروشف سه نکته اساسی وجود دارد اول آنکه تلاش شده است بر جنبه دفاعی بودن بکار گیری قوه نظامی تاکید شود اگرچه این موضوع در بخش دیگری از اظهارات او جنبه تهاجمی هم پیدا کرده است اما در این بخش به دفاعی بودن اقدام های نظامی احتمالی تاکید دارد .
دوم آنکه بر حمایت از متفقین یا متحدان نیز تاکید شده است که این بخش یادآور بلوک شرق سابق در دوران جنگ سرد و پیمان منحل شده ورشو است. روسیه درحال حاضربا هفت کشور در چهار چوب دفاع امنیت دسته جمعی پیمان مشترک دارد و با پنج کشور دیگر عضو سازمان شانگهای نیز متعهد به دفاع مشترک است اگرچه قزاقستان ، قرقیزستان و تاجیکستان در هر دو پیمان مشارکت دارند اما به نظر می رسد هدف تاکید روسیه در این بخش جمهوری های خود خوانده اوستیای جنوبی و آبخازیا باشند که سال گذشته پس از جنگ با میان گرجستان و روسیه ، استقلال خود را اعلام کردند . با این وجود به نظر می رسد روسیه همچنان در صدد تشکیل بلوک جدیدی از قدرت برای رقابت با آمریکا و ممانعت از توسعه ناتو است .
سوم آنکه روسیه بر هماهنگی با سازمان ملل در برخورد با کسانی که صلح را به مخاطره می اندازند ، تاکید شده تا نشان دهند روسیه قصد ندارد مانند آمریکا شورای امنیت سازمان ملل را نادیده بگیرد وبه کشور مستقلی مانند عراق به بهانه تولید سلاح کشتار جمعی ، حمله کند .
· بازسازی ارتش روسیه
4- دردکترین جدید نظامی،تکامل بخشیدن به صنایع دفاعی نیزازاولویت بیشتری برخوردارشده است.
روسیه درسالهای اخیرمی کوشد ازطریق کوچک کردن اما کارامد کردن ارتش روسیه در هزینه های جاری خود صرفه جویی کند تا بودجه لازم برای بازسازی صنایع فرسوده نظامی این کشورکمک کند باني اصلي این طرح يعني اناتولي سرديوکوف وزير دفاع روسيه چندی پیش گفت " شمار افسران ارتش روسيه تا سال دو هزار و دوازده به صد و پنجاه هزار نفر کاهش خواهد يافت . اين درحالي است که ارتش روسيه درحال حاضر سيسصد و پنجاه و پنج هزار نيرو دارد. اندازه کلي نيروهاي مسلح روسيه نيز از يک ميليون و صد و سي هزار نفر به يک ميليون نفر کاهش خواهد يافت . اما اين کاهش برنامه ريزي شده نيروهاي مسلح روسيه با انتقاد برخي مقامات نظامي جنگ طلب اين کشور ازجمله لئونيد ايواشوف ژنرال بازنشسته روبرو شد. ايواشوف که اکنون رياست دانشکده ژئوپولتيک روسيه را به عهده دارد هشدار داد اين اصلاحات ، روسيه را در معرض خطر حمله امريکا قرار مي دهد. وي تاکيد کرد امريکا ظرف ده سال گذشته بودجه دفاعي خود را به سطحي بي سابقه افزايش داده است . تلاش براي ايجاد جهاني تک قطبي يکي از تهديدهايي است که روسيه با ان روبرو است. اکثر انتقادها درخصوص اين طرح متوجه سرديوکوف است به نظر می رسد نهایی شدن دکترین نظامی جدید روسیه به همه این بحث ها پایان می دهد.
· بازدارندگی هسته ای یا بازگشت کابوس جنگ هسته ای
5- آنگونه که پاتروشف اعلام کرده است : " مفاد مندرج در پیش نویس این سند در رابطه با مشکلات ناشی ازسلاح هسته ای به گونه ای تنظیم شده اند که :
اولاجایگاه روسیه را بعنوان قدرتی هسته ای که می تواند دررابطه با دشمنان بالقوه متوسل به بازدارند گی هسته ای شود ، پیش بینی شده باشد.
ثانیا روسیه حق مقابله هسته ای را برای مقابله با اقدامات متجاوزانه علیه خود ومتفقینش حتی به روش هسته ای محفوظ می داند."
این درواقع مقدمه ای است بر انکه پاتروشف به صراحت اعلام کند ایجاد سلاح هسته ای به معنای ایجاد تردید دردشمن برای حمله احتمالی است تعریفی که ازان به عنوان عامل بازدارنده در ایجاد جنگ یاد می شود
به همین دلیل در بخش بعدی صحبت اقای پاتروشف تاکید می گردد :
6- " امکان استفاده ازسلاح هسته ای باتوجه به شرایط واوضاع و مقاصد دشمن احتمالی درنظر گرفته شده است. دراوضاعی که برای امنیت ملی بحرانی باشد، واردسازی ضربه هسته ای به متجاوز و از جمله ضربه بازدارنده غیرممکن نیست.
امکان استفاده از سلاح هسته ای فرض محال نیست اما فرض بسیار خطرناکی است که روس ها هم می دانند ممکن است جهان را وارد جنگ جهانی سوم کند . کابوسی که در پنجاه سال دوران جنگ سرد همیشه مردم جهان را آزار می داد .
· رویای خلع سلاح هسته ای
آقای پاتروشف برای اینکه از آئین جدید نظامی برداشت منفی به دنیا القاء نکند و نگرانی هایی را که بواسطه این بازنگری در سیاست روسیه از بین ببرد بر این نکته تاکید می کند که
7- " ما تایید می کنیم که آماده حرکت به پیش و متمایل به ایده جهان بدون سلاح هسته ای هستیم. اما بدین منظور لازم است که نه تنها روسیه و امریکا از سلاح هسته ای امتناع کنند، بلکه سایر کشورهای عضو "باشگاه هسته ای" که فعلاً موضع انتظار را اتخاذ کرده اند نیز از این الگو پیروی کنند".
اما همه می دانند که دوره اینگونه تعارف ها گذشته است قدرتهای صاحب سلاح هسته ای مایل نیستند این ابزار مهم نظام سلطه را از دست بدهند به همین دلیل رویای خلع سلاح هسته ای حداقل تا یک دهه دیگر به واقعیت تبدیل نمی شود شاید به همین خاطر است که اقای پاتروشف در پایان مصاحبه خود تاکید می کند :
8-" همانند تصحیح های تصویب شده در ماه اکتبر سال 2009 دردکترین امنیت دفاعی روسیه که استفاده سریع ازنیروهای مسلح روسیه در خارج ازکشور را درنظرگرفت ، ویرایش جدید دکترین نظامی نیزبطورکامل مطابق با مقررات حقوق بین الملل بوده وبرمنشورسازمان ملل متحد اتکا دارد.
باید ازآقای پاتروشف سئوال کردجنگی که درگرجستان درگرفت با کدام قوانین بین المللی منطبق بود؟ این درست که شروع کننده جنگ ، گرجستان بود اما عملیات گسترده بعدی روسیه به هیچ وجه منطبق با مجازات مجرم متناسب با میزان جرم نبود.
درهر صورت باید منتظر ماند تا متن نهایی آئیین جدید نظامی روسیه برای دهه آینده منتشرشود تا بتوان ارزیابی دقیق تری ازمسیری که روسیه در پیش می گیرد ارائه داد .

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 405]