رنگ و شفافيت آب دريا و اقيانوسها

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: رنگ و شفافيت آب دريا و اقيانوسها
مدتها تصور ميشد كه رنگ دريا متعلق به خود دريا نيست و بلكه مربوط به انعكاس رنگ آسمان ميباشد. البته مسلم است كه رنگ آسمان تا حدي زيادي در رنگ دريا موثر ميباشد ولي ترديدي نيست كه دريا هم رنگي دارد كه مخصوص به خودش ميباشد و آن رنگ آبي است.
هر جسمي از وراي ضخامتي از آب دريا، آبي به نظر ميرسد. با وجود اين بر حسب عرض جغرافيايي و دوري يا نزديكي از ساحل، رنگ آب دريا تغيير ميكند. به عنوان مثال معمولاً از رنگ آبي درياي مديترانه صحبت ميشود در صورتي كه در سواحل ناحيه(برتاني) در فرانسه آبهاي درياي مانش بيشتر متمايل به سبز ميباشد.
در نزديكي سواحل و به خصوص در مصب رودخانهها، آب دريا به رنگ زرد كثيف به نظر ميرسد.
آب درياها و اقيانوسها، هر چه به طرف نواحي حاره نزديكتر باشد، نزديكتر به آبي و هر چه به طرف مناطق قطبي يا سواحل نزديكتر باشند، به سبز نزديكتر هستند. دليل اين امر به خاطر وجود موجودات ميكروسكپي پلانكتونيك ميباشد كه سبب تغيير رنگ از سبز به آبي ميشوند. به خصوص فراواني جلبكهاي تك ياختهاي يا دياتومهها كه به صورت تودههاي متراكم در آبهاي سرد زندگي ميكنند، رنگ سبز خاص خود را به آب ميدهند.
به عقيده (كال) رنگ دريا به علت وجود مواد زرد رنگ به صورت محلول در آب است كه از تغيير و تبديل اسيدهاي هوميك حاصل ميشوند. تركيب رنگ آبي دريا با مواد محلول زرد رنگ توليد رنگ سبز را ميكند. آنچه مسلم است رنگ زرد كثيف دريا در نزديكي سواحل و در مصب رودخانه ها به علت وجود ذرات آلي و معدني است كه به صورت معلق در آب وجود دارند.
اولين اندازهگيريهاي درجه شفافيت آب به وسيله دستگاهي به نام (ديسك سكي) انجام گرفته است. اين دستگاه بسيار ساده عبارت است از يك ديسك يا صفحه مدور و سفيد رنگ به قطر 30 سانتي متر كه به نخي با طول زياد بسته شده است و به زير صفحه هم وزنهاي آويزان شده است. طرز كار با اين دستگاه ساده بدين صورت است كه آن را آزادانه به آب مياندازند و با عينك هاي آبي، سقوط آن را در آب زير نظر ميگيرند و درجه شفافيت آب را بر حسب عمقي كه از آن پايين تر ديسك سكي ديگر ديده نميشود، اندازهميگيرند. چنانكه ملاحظه ميشود درجه شفافيت واقعي و مطلق آب دريا به دقت اندازهگيري نميشود، با وجود اين، كار با ديسك سكي بسيار ساده و راحت ميباشد.
مساله ديگر در مورد درجه شفافيت آب دريا اين است كه بدانيم درون آب دريا زلال باشد در عمق 10 متري قدرت ديد انسان به 40 متر ميرسد. محاسبات دانشمندان و غواصان ثابت كرده است كه براي چشم انسان از عمق 100 متري ظلمت و تاريكي مطلق برقرار است.