حرفهاي تازه درباره واکسن آنفلوآنزاي خوکي

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: دکتر روزبه بخيت - بيش از 95 کشور جهان هنوز دسترسي به واکسن آنفلوآنزاي H1N1 ندارند و از اين تعداد، 85 کشور از سازمان جهاني بهداشت درخواست کمک کردهاند
حرفهاي تازه درباره واکسن آنفلوآنزاي خوکي

در تابستان 2009، کمي بعد از بروز اپيدمي نوظهور آنفلوآنزاي H1N1 ( معروف به آنفلوآنزاي خوکي) يک ليست انتظار طولاني براي دريافت واکسن تازه ابداع شده اين بيماري وجود داشت....

ردههاي اول اين ليست ( طبيعتا ) مربوط به کشورهاي ثروتمند بود. در آن زمان، مارگارت چان، رييس سازمان جهاني بهداشت در مصاحبه خبري در 14 جولاي گفت که ما يک بار ديگر شاهد نقش ثروت در ايجاد تبعيض هستيم. وي با «جديد و بسيار مسري» خواندن آنفلوآنزاي H1N1 کشورهاي ثروتمند را به خاطر «بازي نقش شير، سلطان جنگل» و خواستن سهم بيشتر از منابع دارويي، سرزنش کرد.

با گذشت 6 ماه به نظر ميرسد سرزنشهاي مارگارت چان چندان هم بيحساب نبوده است و اين زيادهخواهي کشورهاي پيشرفته کار دست آنها داده است. اکثر اين کشورها در حال تلاش براي لغو سفارشهاي قبلي واکسن آنفلوآنزاي خوکي و يا انتقال اين سفارشها به کشورهاي فقيرتر هستند. فرانسه که به مقدار همه جمعيت 60 ميليوني کشورش واکسن H1N1 سفارش داده است، تا به حال تنها 5 ميليون واکسن را موزد استفاده قرار داده است و در حال لغو
قرارداد 50 ميليون واکسن ديگر است. هلند تا کنون 19 ميليون واکسن خود را به ساير کشورها فروخته است. آلمان در حال مذاکره با شرکتهاي دارويي است تا يک سفارش 50 ميليون دوزي خود را لغو کند و تعدادي از واکسنهاي خود را نيز به ساير کشورها بفروشد. سوئد، اسپانيا و بريتانيا نيز در حال فروش يا لغو سفارشهاي واکسن خود هستند. ايالات متحده که تاکنون 150 ميليون واکسن ميان کادر سلامت خود توزيع کرده است، هنوز در مورد 110 ميليون واکسن اضافهاي که روي دستاش خواهد ماند، تصميم نگرفته است. مقداري از اين مشکل از آنجا ناشي ميشود که در ابتدا تصور ميشد که واکسن بايد در دو دوز تزريق شود و اکثر کشورها بر اساس اين تصور ذهني، دو برابر ميزان نياز خود، واکسن خريداري کردند. اما دليل اصلي اضافه آمدن اين همه واکسن، يک واقعيت ساده است: درخواست براي تزريق واکسن، از آنچه در ابتدا تصور ميشد کمتر بود. اکنون که کشورهاي پيشرفته ميلياردها دلار صرف خريد واکسني کردهاند که به آن نياز ندارند - فرانسه به تنهايي 25/1 ميليارد دلار براي خريد واکسن H1N1 هزينه کرده است- همه به دنبال مقصري ميگردند تا کاسه کوزهها را سر وي خرد کنند و چه ديواري کوتاهتر از ديوار سازمان جهاني بهداشت.

کار، کارسازمان جهاني بهداشت است!

«سازمان جهاني بهداشت به ما توصيههاي غلط ارايه داد، آنها بيش از حد ما را نگران کردند!» اين صحبتهاي دکتر ولفگانگ وودراگ، عضو سابق مجلس آلمان است که مستقيما سازمان جهاني بهداشت را مقصر اصلي ميداند. وي معتقد است که سازمان جهاني بهداشت -شاخه سلامت سازمان ملل- در اعلام وضعيت همهگيري جهاني ويروس H1N1 دچار اشتباه شده است. وودراگ تاکيد ميکند که سازمان جهاني بهداشت، همهگيري جهاني (پاندمي) اين بيماري را تنها بر اساس توانايي ويروس در انتقال از يک فرد به فرد ديگر اعلام کرده است و قدرت بيماريزايي ويروس و ميزان خطرناک بودن آن را در نظر نگرفته است. وودراگ سازمان جهاني بهداشت را متهم ميکند که به خاطر يک ويروس کمخطر سر و صداي زيادي برپا کرده است و برنامههاي سنگين و پرهزينه واکسيناسيون را به کشورها تحميل کرده است. وي به نمايندگي از يک موسسه حقوق بشر در استرتسبورگ، در مجلس آلمان يک سخنراني تحت عنوان «مبارزه با H1N1 : نياز به شفافيت بيشتر» برگزار کرد و در اين سخنراني سعي کرد عملکرد دولتمردان و سازمان جهاني بهداشت را در واکنش بيش از حد به آنفلوآنزاي H1N1 زير سوال ببرد.

من مخالفام!

هنري فوکودا، مشاور ارشد سازمان جهاني بهداشت در همهگيري آنفلوآنزا، که در اجلاس استراسبورگ نيز شرکت کرد، نظر ديگري دارد. وي معتقد است اعلام همهگيري جهاني در مورد تمام بيماريها، بر اساس قابليت انتقال آنها صورت ميگيرد و نه بر اساس ميزان خطرناک بودن و کشنده بودن آنها. آنفلوآنزاي خوکي هم از اين قاعده مستثني نيست.در مقابل اتهام واکنش بيش از حد در برابر يک بيماري معمولي و ملايم، فوکودا معتقد است پس از اعلام همهگيري جهاني H1N1، سازمان جهاني بهداشت مکررا اعلام کرده است که قادر به پيشبيني سير پيشرفت اين بيماري در آينده نيست و در مقابل تلاش کرده است با اعلام اطلاعات دقيق، منصفانه و علمي، کشورهاي مخالف را در مورد مقابله با اين بيماري و ارايه عکسالعمل مناسب راهنمايي کند. فوکودا همچنين در ايميلي که براي خبرگزاري تايمز ارسال کرده است مدعي شده که ملايم و معمولي خواندن آنفلوآنزي H1N1 يک اشتباه است. وي در اين ايميل ذکر کرده است: «حداقل 14000 مورد مرگ در اثر اين بيماري ديده شده و به تاييد مراجع آزمايشگاهي رسيده است. اکثر اين بيماران افراد جواني بودهاند که پيش از اين از هر جهت در سلامت کامل به سر ميبردهاند. چه کسي ميتواند به خانواده اين درگذشتگان بگويد که عزيزانشان در اثر يک بيماري «ساده» و «معمولي» در گذشتهاند؟»

سناريوي دوم

حدس زدن درباره بروز وضعيتي بر خلاف شرايط فعلي، چندان دشوار نيست. عملا سازمان جهاني بهداشت، در صورتي که در اطلاعرساني اين بيماري کمي ضعيف عمل ميکرد، بايد با توفان انتقاد منتقدان- اين بار از سوي ديگر- روبهرو شود. ميتوان حدس زد که در آن صورت، بسياري اين سازمان را به کمکاري و عدم اخطار به موقع متهم ميکردند و ادعا ميکردند که تجربههايي مانند سارس و آنفلوآنزاي پرندگان، ظاهر براي سازمان جهاني بهداشت آموزنده نبوده است. هيو پنينگتون، ميکروبيولوژيست دانشگاه آبريد انگلستان -که بهعنوان مشاور بهداشتي با دولتمردان اين کشور همکاري ميکند- معتقد است سازمان جهاني بهداشت در اين مورد بيتقصير است. او ميگويد اين سازمان وظيفه داشته است که به محض اين که از نظر باليني و آمار پزشکي، ميزان گسترش بيماري با تعريف پاندمي همخواني پيدا کند اين وضعيت را اعلام کند. ضمن اينکه گزارشهاي اوليه که از آمريکا و به ويژه مکزيک منتشر ميشد نشاندهنده ميزان کشندگي بالاي اين بيماري بود.

درسهايي براي آموختن

با اين وجود پنينگتون معتقد است از اين تجربه ميتوان مسايل زيادي آموخت. به نظر وي، يکي از علل خريداري واکسنهاي زياد وجود برنامههاي پيشگيرانه قبلي و آمادگي ذهني دولتمردان کشورها در مقابله با پاندمي آنفلوآنزاي بعدي بود. کشورهاي مختلف، براساس تجربيات قبلي، خود را براي بدترين حالت ممکن آماده کرده بودند. بر اساس اين برنامههاي پيشگيرانه که از اواسط دهه 2000 آغاز شد، تصور ميشد که همهگيري آنفلوانزي بعدي بر اساس ترکيب ويروس آنفلوآنزا به سويه کشنده آنفلوآنزاي پرندگان باشد. در حالي که در عمل، سويه ايجادکننده بيماري کشندگي کمتري داشت. بر اساس همين تصورات قبلي، دولت انگلستان تخمين زده بود که يک همهگيري آنفلوآنزا ميتواند بين 50 هزار تا 750 هزار نفر را در انگلستان به کام مرگ بکشاند. در عمل، تعداد موارد فوت ناشي از آنفلوآنزاي H1N1 در اين کشور تنها 400 مورد بوده است. به عنوان قسمتي از اين برنامههاي پيشگيري، دولتمردان کشورهاي ثروتمند از سالها قبل، قراردادهايي براي تهيه واکسن عليه همهگيري آنفلوآنزاي آتي منعقد کرده بودند. وقتي اين تعداد واکسن روي دست اين سياستمدارن ماند، آنها ناچار شدند تا تقصير را به گردن سازمان جهاني بهداشت بيندازند. پنينگتون معتقد است که براي پيشگيري از اتفاقات مشابه، کشورها بايد برنامههاي مرحلهاي براي مبارزه با ويروسهاي جديد طراحي کنند و در ابتداي هر مرحله، ميزان کشندگي و خطرناک بودن بيماري را مورد ارزيابي قرار دهند. چنين برخوردي اما، اگر غيرممکن نباشد، بسيار سخت است. به ويژه اينکه شرايط همهگيري بيماريهاي نوظهور بسيار ناشناخته است و تعلل در تصميمگيري سريع ممکن است به تلف شدن جان انسانها منجر شود. هنري فوکودا ميگويد: «فکر ميکنم همه کشورها متوجه شدهاند که در برنامهريزي براي همهگيريها بايد منعطف باشند، اما تمرين انعطافپذيري، کار بسيار سختي است. به ويژه اينکه اين پاندميها به طور معمول بسيار گيج کننده هستند.»

هر چيز که خوار آيد...

اين همه واکسن اضافه چندان بيفايده هم نيست. بيش از 95 کشور جهان هنوز دسترسي به واکسن آنفلوآنزاي H1N1 ندارند و از اين تعداد، 85 کشور از سازمان جهاني بهداشت درخواست کمک کردهاند. اين سازمان، 200 ميليون دوز واکسن براي اين کشورها در نظر گرفته است و مابقي نياز اين کشورها نيز از طريق واکسنهاي اضافي ساير کشورها تامين خواهد شد. در اين ميان دولت آمريکا همچنان مصمم است تا جايي که ممکن است از واکسنهاي خود استفاده کند. جف ديموند، سخنگوي مرکز کنترل بيماريها ميگويد: «گرچه فصل آنفلوآنزاي سبکي را پشت سر گذاشتهايم، اما همچنان به مردم توصيه ميکنيم که واکسينه شوند. ممکن است موج ديگري از اين بيماري در راه باشد و ما تا آن زمان درباره ذخيره واکسن خود تصميم نخواهيم گرفت.»منبع: Time

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 135]