آشنایی با جنگ بخش دوم: زمینه سازی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: با پیروزی انقلاب اسلامی ، اختلافات ایران و عراق شدت گرفت . بحرانی که در گذشته توسط دو ابر قدرت وقت مهار می شد ، به بحرانی تبدیل شد که یک طرف آن کشور انقلابی ایران و طرف دیگر دو قطب جهانی قرار گرفته بودند . به عبارت دیگر ، انگیزه آغاز گران جنگ علیه ایران ، ترکیبی از دو انگیزه منطقه ای و جهانی بود . دنیای تقسیم شده به بلوک های شرق و غرب و منطق حاکم بر روابط و مناسبات نظام دو قطبی ، هر گونه انقلابی با ماهیت دینی و اسلامی را خلاف منافع خود ارزیابی می کرد . در نتیجه اجازه تولد قطب مستقلی را نمی داد . از سوی دیگر ، اسرائیل و کشور های مرتجع عرب به دلیل عدم مشروعیت مردمی ، از پیروزی انقلاب اسلامی احساس نگرانی کرده و از تاثیر آن در مسلمانان منطقه هراسان بودند .
در این میان رژیم عراق ضمن نگرانی از تاثیر انقلاب اسلامی در میان مردم خود ، فرصت را برای فشار به رژیم تازه تولد یافته انقلابی به منظور کسب امتیاز مغتنم شمرد تا به این وسیله ضمن بر طرف کردن نقاط ضعف ژئو پلتیک کشورش ( با تصرف ارتفاعات مرزی در غرب کشور به منظور امنیت بغداد و نیز با اشغال بخشی از سواحل شمالی ایران در خلیج فارس ) ، با گرایش به بلوک غرب ، بتواند حمایت این بلوک را برای پر کردن خلا ناشی از سقوط شاه به دست اورد و نقش ژاندارم منطقه خلیج فارس را به عهده گیرد . بر همین اساس ، از نخستین روز پس پیروزی انقلاب اسلامی ، ضمن حمایت از گروههای ضد انقلاب خصوصا در استان های همجوار تحرکات مرزی عراق آغاز شد .
این تحرکات اگر چه در سال 1358 ضعیف بود لیکن با آغاز سال 1359 با بروز حوادث مهمی چون قطع رابطه آمریکا با ایران ، حمله ناموفق آمریکا در طبس ، روی کار آمدن صدام حسین در عراق ، و نیز دستگیری و اعدام آیت الله محمد باقر صدر شدت یافت . البته تجاوزات مرزی عراق در شش ماه اول سال 1359 روند یکسانی نداشت ، بلکه از زمان قطع رابطه آمریکا با ایران تا آستانه کودتای نوژه روبه شدت گذاشت . در تیر ماه 59 با فرارسیدن زمان اجرای کودتا و در هماهنگی با کودتاچیان از شدت اقدامات مرزی عراق کاسته شد اما پس از کشف کودتا مجددا در مرداد ماه این تحرکات روند صعودی یافت . تجاوزات عراق در شهریور ماه فوق العاده تشدید شد و طی سه دهه اول ، دوم و سوم شهریور ماه روند تصاعدی به خود گرفت . بدین گونه که در شهریور ماه 1359 جنگ سرد عراق علیه ایرانبه جنگ گرم تبدیل شد و در 16 شهریور 1359 منطقه خان لیلی به تصرف ارتش عراق در آمد . چند روز بعد منطقه میمک و پس از آن پاسگاه های رشیدیه، چیلات ،بیات و نیز ارتفاع گیسکه به اشغال دشمن در آمد .
به موازات عملیات منظم ارتش عراق در سرتاسر نقاط مرزی ، دشمن به اقدامات دیگری از جمله توزیع سلاح بین عشایر خوزستان و عناصر ضد انقلاب در سراسر مرز دست زد . این اقدام تا حدی گسترده بود که در برخی شهرهای مرزی از جمله مناطق کرد نشین خرید وفروش سلاح کاری عادی شده بود و بعضا بازار گرمی داشت . همچنین عملیات نامنظم که عموما با حماست عراق و گاهی به دست نیرو های عراقی انجام می شد ، وضعیت استان های مرزی را نا آرام کرده بود و تلفات فراوانی را از مردم و نیرو های نظامی و انتظامی می گرفت . مین گذاری در جاده ها ، بمب گذاری در معابر عمومی و مراکز اقتصادی ، کمین به ستون های نظامی و خودروهای عمومی و شبیخون به مراکز مختلف لز جمله این اقدامات بود .
تجاوزات عراق در طول مرز ها از 1بهمن 1357 تا 30 شهریور 1359
جمع تحرکات مرزی عملیات یگان متجاوز
1917 1229 688 زمینی
274 22 252 هوایی
66 2 2 44 دریایی
2257 1273 984 جمع
نتایج تجاوزات مرزی عراق
جدول ضایعات انسانی خودی
جمع اسیر مجروح شهید
1014 144 629 241

رویداد های مهم شهریور 1359 (به اختصار )

3 شهریور : سپاه پاسداران وقوع یک جنگ تمام عیار را پیش بینی کرد .
صدور فرمان آماده باش به ارتش عراق توسط فرمانده ، تقویت پاسگاههای مرزی و حمل مهمات فراوان به پایگاه هوایی شعیبیه .
7 شهریور : کیسینجر پیش بینی کرد ظرف 10 روز عراق در جنگ پیروز خواهد شد . بختیار نیز سقوط نظام اسلامیرا ظرف چند ماه محقق دانست . سه هواپیمای دشمن در آسمان مهران به پرواز در آمدند .
17 شهریور : دولت عراق به کلیه خانواده ها دستور احداث پناهگاه داد .
22 شهریور : 8 سایت موشک ضد هوایی در جنوب مستقر شد .
24 شهریور : معاون شورای انقلاب عراق گفت : عملیات ما برای باز پس گیری 1300 کیلومتر مربع از خاک عراق تا آخر هفته جاری پایان می یابد .
26 شهریور : لغو قرار داد 1975 الجزایر و اعلام حاکمیت مطلق بر اروند رود .
28 شهریور : وزارت خارجه عراق اعلام کرد : کشتی هایی که قصد عبور از شط العری دارند باید پرچم عراق را بر عرشه خود نصب کنند .
30 شهریور : عراق نیمی از هواپیما های خود را به عربستان ، کویت و ... فرستاد تا در برابر حملات متقبال ایران در امان باشد .
31 شهریور : هجوم سراسری ارتش عراق به ایران

منبع : آشنایی با جنگ – جلد اول – مرکز مطالعات و تحقیقات سپاه

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 140]