محبوبترینها
از کجا بفهمیم قاشق چنگال اصل است | قاشق چنگال تقلبی نخرید!
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1799150848
میکروسکوپهای پلاریزان
واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: دید کلی
در بسیاری از مطالعات میکروسکوپی مثل مطالعه سنگها ، مواد شیمیایی کریستالی و بسیاری از ترکیبات آلی مثل ساختمان کراتین ، عضلات ، کلاژنها نیاز به استفاده از میکروسکوپهای پلاریزان میباشد. جز اینها در مطالعات میکروسکوپی پلاریزان نور پلاریزه میباشد.
نور پلاریزه
نور معمولی متشکل از فوتونها هستند دارای بردارهای الکتریکی و مغناطیسی عمود بر هم میباشند. این دو میدان بطور سینوسی در حال نوسان میباشند و در ضمن در جهت عمود بر صفحه دو میدان و یا صفحه ارتعاشات این دو منتشر میشوند. ارتعاشات میدان الکتریکی نور غیر پلاریزه در یک نقطه در همه جهات میباشد. اکثر مواد شیشهای و بسیاری از مواد دارای این ویژگی هستند که وقتی یک دسته پرتو نوری به آنها وارد شود در آن صورت سرعت انتشار و نحوه انتشار نور در جهات مختلف در آنها مشابه و یکسان میباشد و تنها تغییری که در نحوه حرکت دسته پرتو ضمن عبور از این مواد حاصل میشود آن است که بر اساس قوانین اسنل مسیر و جهت آنها نسبت به قبل از ورودشان به آن ماده تغییر میکند. اینگونه مواد را مواد ایزوتروپیک (isotropic) مینامند. مواد ایزوتروپیک در همه جهات دارای ضزیب شکست مشابه هستند.
بعضی مواد شفاف و نیمه شفاف دارای دو ضریب شکست میباشند، یعنی نحوه انتشار نور در داخل این مواد در جهات مختلف متفاوت است. وقتی که یک دسته پرتو نوری به داخل این گونه مواد وارد میشود اگر نور غیر پلاریزه باشد در آنصورت به دو دسته پرتو تقسیم میشود. این دو دسته پرتو در جهات عمود بر هم حرکت میکنند و ارتعاشات میدان الکتریکی آْنها کاملا بر هم عمود میباشد. هر دسته پرتو بنام نور پلاریزه شده و صفحه ارتعاش آنها را صفحه پلاریزاسیون مینامند. موادی که دارای این چنین خاصیتی هستند بنام مواد غیر ایزوتوپ مینامند. بعضی مواقع نیز اینگونه مواد را مواد با ضریب شکست دو گانه مینامند. در بررسیهای پلاریزاسیون لازم است که ما نور پلاریزه داشته باشیم این عمل را بوسیله یک صفحه پلاریزور میتوان انجام داد. نور خارج شده از صفحه پلاریزور یک نور پلاریز است. میدان الکتریکی این فوتونها تنها در امتداد محور پلاریزاسیون صفحه پلاریزور ارتعاش مینماید.
روشهای تولید نور پلاریزه
نور پلاریزه را می توان به طرق مختلف ایجاد نمود. روشهاتی معمول عبارتند از:
بازتابش
شکست مضاعف
جذب انتخابی
پراکندگی
در اینجا دو روش ایجاد نور پلاریزه مورد نیاز در میکروسکوپهای پلاریزان را مختصرا توضیح میدهیم:
منشور نیکول
این منشور از بلور کلسیت درست شده است (کلسیت یا کربنات کلسیم). نور هنگام عبور از بلور کلسیت به دو دسته پرتو تجزیه میشود به گونهای که اگر این بلور را مثلا بر روی نوشتهای قرار دهیم نوشتهها بصورت مضاعف دیده میشود. نور وارد شده به کلسیت به دو دسته پرتو تجزیه میشود، که یکی تابع قوانین اسنل است که آنرا شعاع عادی مینامند. دسته پرتو دیگر از قوانین نور عادی پیروی نمیکند لذا به آن پرتو غیر عادی گویند. مسیر نور عادی و نور غیر عادی و همچنین سرعت انتشار این دو دسته پرتو با همدیگر متفاوت است، البته هر دو دسته پرتو نور پلاریزه میباشند.
منشور نیکول
منشور نیکول (Nicol) بدین گونه ساخته میشود که یک بلور کلسیت را در امتداد قطرش برش میدهند سپس قطعات بدست آمده را بوسیله صمغ مخصوصی بنام صمغ کانادا (Canada blasm) به همدیگر میچسبانند. ضریب شکست این ماده 55/1 است که از ضریب شکست کلسیت برای شعاع عادی 656/1n= کمتر است و از ضریب شکست شعاع غیر عادی 482/1=n بیشتر میباشد. لذا وقتی که نور به محل اتصال دو نیمه میرسد نور غیر عادی انعکاس کلی پیدا میکند و تنها نور عادی از آن خارج میشود و بنابراین نور خارج شده یک دسته پرتو پلاریزه شده میباشد. میتوان پلاریزه بودن نور خارج شده را بوسیله یک منشور دوم امتحان نمود. در صورتی که دو منشور نیکل به موازات همدیگر قرار گیرند نور خارج شده از اولی بدون تغییر از دومی نیز خارج میشود و در صورتی که محور پلاریزاسیون آنها عمود بر هم قرار گیرند نور پلاریزه خارج شده از اولی از دومی عبور نمینماید.
تورمالین
نوع دیگری از پلاریزورها که بر اساس جذب انتخابی عمل میکنند موادی مثل تورمالین میباشند. اینگونه مواد وقتی نور غیرپلاریزه به آنها بتاید پس از ورود مثل بلور کلسیت در آن شکست مضاعف اتفاق میافتد و لیکن شعاع عادی آن در صورت ضخامت کافی بلور کاملا در داخل بلور جذب میشود و شعاع غیر عادی از بلور خارج میشود. بنابراین بلور تورمالین ارتعاشات را در یک راستا جذب و ارتعاشات در جهت عمود بر آن را عبور میدهد. این خاصیت تورمالین مربوط به ساختمان ملکولی آن میباشد. ماده تورمالین را نمیتوان به جای منشور نیکول استفاده نمود، بخاطر آنکه این بلور رنگین است لذا نور سفید از آن عبور نمیکند.
آنالیزور (Analyser)
آنالیزور یک پلاریزور دیگر است که نحوه کار آن دقیقا مشابه پلاریزر است بجز آنکه محل نصب آن در پشت پلاریزور واقع میباشد. آنالیزور در میکروسکوپهای پلاریزان بین عدسی شیئی و چشم مشاهده کننده واقع است. موقعی که در میکروسکوپها از منشور نیکول استفاده میشود. معمولا آنرا درست بالای عدسی شیئی و یا درست بالای عدسی چشمی قرار میدهند تا از ایجاد مانع در مقابل نور جلوگیری نماید و لیکن در میکروسکوپهایی که از فیلترهای پلاروئید به عنوان آنالیزور استفاده میشود این فیلتر در داخل لوله عدسی نصب میگردد و دارای ورنیه میباشد که درصد چرخش آنرا میتوان مشخص نمود.
عمدتا وقتی که نمونهها را بوسیله نور پلاریزه مورد تابش قرار دهیم و مشاهده نمائیم تصویر مشابه حالتی است که از نور غیر پلاریزه استفاده میشود. اما وقتی که در مقابل آن یک آنالیزور قرار دهیم در آنصورت مشاهده میشود که با چرخش آنالیزور در جهات مختلف روشنایی تصویر متفاوت خواهد بود. در حالتی که محور پلاریزاسیون پلاریزور و آنالیزور بر همدیگر عمود باشند، در آن صورت نوری از آن به چشم مشاهده گر نمیرسد و در صورتی که دو محور به موازات هم باشند حداکثر نور خارج میشود. در این صورت میتوان تأثیر نمونه در چرخش نور را مشاهده و اندازه گیری نمود. در حالتی که محور پلاریزاسیون پلاریزور و آنالیزور بر همدیگر عمود باشند کلیه نورهایی که مستیقما از پلاریزور به آنالیزور میرسند متوقف میشوند و از آن خارج نمیشوند و تنها آن بخش از نورهایی که بوسیله نمونه خارج و تغییر جهت داده میشود بوسیله آنالیزور عبور داده میشود و میتوان بنابراین تأثیر نمونه را بر روی نور پلاریزه عبوری مطالعه نمود.
عدسیهای مختلفی که در ساختمان میکروسکوپهای پلاریزان مورد استفاده قرار میگیرد بایستی بدون هیچگونه رگه باشد و علاوه بر آن نبایستی خود دارای اثر پلاریزه کنندگی باشند. در صورتی که از میکروسکوپهای معمولی بخواهیم برای بررسی خواص کندانسور استفاده نماییم باید آن را آزمایش نمود که این اشکالات در آنها وجود نداشته باشد. وجود زاویه در هر یک از عدسیها خود میتواند موجب اثر پلاریزه کنندگی نور شود و بنابراین برای مطالعه نمونههایی که خاصیت پلاریزه کنندگی آنها کم است بهتر است روزنه نور را تا حد ممکن کم نمود تا تأثیر زاویه دار بودن کمتر شود.
وسایل ملحقات یک میکروسکوپ پلاریزان
با اضافه کردن وسایل لازمه به یک میکروسکوپ به گونهای که بتوان در آن از نور پلاریزه استفاده نمود اطلاعات مفیدی از نمونهها میتوان بدست آورد. در حالت بسیار ساده میتوان با افزودن یک صفحه ساده پلاریزور و یک صفحه آنالیزر که بشود آنها را چرخاند میتواند این کار انجام شود. لیکن در اندازه گیریهای دقیق و مواقعی که اندازه گیری مقداری مورد نیاز باشد بایستی از میکروسکوپ پلاریزان استفاده شود. تجهیزات اضافی یک میکروسکوپ پلاریزان را میتوان بطور مختصر بصورت زیر برشمرد:
پلاریزور و آنالیزور که بتوانند به داخل و یا خارج محلهای مربوطه منتقل شوند و همچنین حول محور قائم بچرخند و در ضمن جهت آنها نیز نسبت به همدیگر قابل تعیین باشد.
خطوط متقاطع که بر روی چشمی نصب شوند بگونهای که بتواند پس از نصب و تنظیم ثابت شوند و از چرخش آن جلوگیری نماید. خارهایی که بتوان خطوط را بطور ثابت بطرف شمال – جنوب ، شرق – غرب یا در زاویه 45 درجه نسبت به این جهتها قرار دهد.
پایه نگه دارنده نمونه (machanical stage) که بتوان آنرا به تدریج بوسیله یک ورنیه چرخاند.
وسیله مناسب برای چرخاندن و یا انتقال پایه (stage) و هم محور کردن با محور اپتیکی.
شیارهایی در بدنه جهت وارد کردن جبران کننده. جبران کنندهها در زیر پلاریزر در شکاف مخصوص خود قرار میگیرند. این وسایل جهت جبران تأخیر فاز نمونههای بلورین ناشناخته بکار میروند.
یکم مرحله کندانسور در بالای پلاریزور
یک عدسی برتراند و دیافراگم برزای امتحان و بررسی نوارهای تداخلی.
وسائل اضافی که جهت جبران تأخیر فاز بکار میروند عبارتند از: الف) گوه بسیار نازکی از کوارتز: این گوه به گونهای بریده میشود که محور اپتیکی آن موازی خط الرأس گوه باشد. معمولا این گوه را بر روی یک تیغه کوارتز به گونهای میچسبانند که محور اپتیکی آن با محرو اپتیکی گوه عمود باشند. در یک نقطه ضخامت گوه صفر است و لذا تأخیر فازی وجود ندارد و لیکن در نقاط دیگر بخاطر آنکه ضخامت صفر نیست تأخیر فاز وجود دارد. در عمل موقع آزمایش بایستی محور اپتیکی نمونه و محور اپتیکی گوه بر هم عمود باشند به گونهای که تأخیر فاز نمونه بوسیله گوه جبران شود. این عمل موجب آن میشود که موقعی که آنالیزور و پلاریزور بر هم عمود عستند تاریک شوند. در این حالت اختلاف فاز ایجاد شده بوسیله گوه درست برابر و در جهت خلاف نمونه میباشد از این طریق میتوان اختلاف فاز نمونه را تعیین نمود.
ب) تیغه ربع موج: این تیغه دارای ضخامتی برابر با یک ربع طول موج میباشد. بنابراین در اثر عبور نور از این تیغه فاز موج عقب خواهد افتاد. این تیغه از جنس بلور میکا میباشد. با استفاده از این تیغه و تغییر نقش تداخلی حاصل شده نوع بلور بدست میآید. این تیغه همراه با تیغه ربع موج دیگری که در بالای پلاریزور قرار میگیرد بکار میرود.
ج) تیغه حساس به رنگ نور: این تیغه از تیغه نازک کوارتز درست شده است و دارای سطح صاف میباشد. ضخامت تیغه معادل با تمام موج میباشد. این بلور را بین دو لامل میچسبانند. ویژگی این تیغه آن است که تأخیر فازهای کوچک حاصله شده در اثر نور عبوری از نمونه را به تغییرات رنگی که چشم حساس به آن است تبدیل مینماید. تغییر رنگ حاصله معرف نمونه میباشد. این تیغه برای رنگ سبز تمام موج میباشد یعنی تأخیر فازی حاصل نمیشود. برای نور قرمز اندکی تأخیر فاز و برای نور آبی تأخیر فاز بیشتر ایجاد خواهد نمود. تأخیر کوچک در تغییر فاز موجب تغییر سریع رنگ میشود.
د) پلاتین یونیورسال: معمولا محورهای اپتیکی نمونههای مورد مطالعه نسبت به سطح نمونه بصورت اتفاقی میباشند و لذا تنظیم مناسب موقعیت و زاویه آن نسبت به سطح افق جهت یافتن محورهای اپتیکی از طریق ایجاد و مشاهده نوارهای تداخلی بایستی بطور دقیق انجام شود. برای این منظور از پلاتین یونیورسال استفاده میشود. با استفاده از این وسیله میتوان ضریب شکست را در جهات مختلف نمونه مربوط به پرتوهای عادی و غیر عادی تعیین نمود. پلاتین یونیورسال بطور مناسب مدرج شده است به گونهای که میتوان جهت قرار گرفتن نمونه را از روی درجات مشخص نمود و از این طریق محورهای اپتیکی را تعیین نمود.
مشاهده بوسیله نور پلاریزه
وضعیتهای مختلفی را که در مطالعه با میکروسکوپ پلاریزان میتوان مشاهده نمود: وقتی که محور دو صفحه پلاریزور و آنالیزور موازی یا عمود بر یکدیگر می باشند. وقتی که نور از چشمه خارج و به پلاریزور برخورد نماید نور خارج شده از آن نور پلاریزه و به موازات محور پلاریزاسیون پلاریزور میباشد. در حالتی که آنالیزور به گونهای باشد که محور پلاریزاسیون آن به موازات محور پلاریزاسیون صفحه پلاریزر باشد نور خارج شده از پلاریزور بدون تغییر از آن عبور نموده و به چشم میرسد. در صورتی که دو صفحه محور پلاریزاسیونشان عمود بر همدیگر باشند نور خارج شده از پلاریزور نمیتواند از آنالیزور خارج و بوسیله آن جذب میشود، در آن صورت نوری به چشم نمیرسد. وضعیت اولی وضعیت موازی دو صفحه پلاریزور و آنالیزور است و وضعیت دومی وضعیت متقاطع محورهای پلاریزاسیون دو صفحه پلاریزور و آنالیزور است. این آزمایش را میتوان در میکروسکوپ پلاریزاسیون با چزخش آنالیزور انجام داد. در هر چرخش کامل 360 درجهای دو مرتبه روشنایی ماکزیمم و دو مرتبه روشنایی مینیمم میشود. در حالت زاویه 90 درجه نسبت به یکدیگر نور رسیده به چشم قطع میشود و در صفر درجه و 180 درجه روشنایی ماکزیمم میشود.
تشخیص فشار
برای تشخیص تأثیر فشار همه عدسیهای میکروسکوپ را خارج نموده و دو صفحه پلاریزور و آنالیزور را با زاویه محرو پلاریزاسیون عمود بر هم قرار دهید. یک صفحه اسلاید شیشهای 1×3 اینج روی stage قرار داده به گونهای که یک ضلع بزرگ اسلاید وقتی که داخل لوله نگاه میکنیم قابل دیدن باشد با نگه داشتن اسلاید بطور محکم بوسیله یک دست با دست دیگر دسته یک scalpel یا یک وسیله مشابه را با فشار روی لبه در حال مشاهده فشار دهید. ناحیه روشن قابل مشاهده با اعمال فشار حذف میشود که نشان دهنده فشار الاستیک (elastic stress) میباشد. بعد از آزاد شدن لبه از فشار مجددا لبه روشن قابل مشاهده است. میکروسکوپ شناسها با همین روش ساده عدسیها را (polariscope) امتحان مینمایند. هر نوع رگه (strain) بر روی عدسیها با این روش ساده قابل مشاهده است، چون که جهت نور را تغییر میدهد.
آزمایش پلیکریم (Test for pleochrosim)
برای انجام این تست میکروسکوپ را تنظیم و با قرار دادن پلاریزور و آنالیزور در وضعیت داخل و خارج از موقعیت اصلیشان به ترتیب اینکار را انجام میدهیم. با چرخاندن یک صفحه تورمالین که روی محل نمونه (stage) قرار دارد و توجه به تاریک و روشن شدن در وضعیتهای 90 درجه نسبت به همدیگر میتوان مؤلفههای pleochroic را تشخیص داد. تغییر رنگ و شدت ، ویژگیهای این پدیده است.
تست ایزوتروپیکی مواد
با قرار دادن یک قطعه شیشه بدون رگه (unstrain) روی stage و چرخاندن آن بین دو صفحه پلاریزور و آنالیزور وقتی که زاویه بین محورهای پلاریزاسیون آنها 90 درجه است میتوان ایزوتروپیک و غیر ایزوتروپیک بودن آنرا مشاهده نمود. بایستی توجه داشت که در طول آزمایش پلاریزور و آنالیزور دارای زاویه 90 درجه میباشند. در صورتی که ماده مورد آزمایش ایزوتروپیک باشد چون که ضریب شکست جسم ایزوتروپیک در همه جهات یکسان است لذا نمیتواند موجب تغییر روشنایی شود در غیر اینصورت روشنایی پس از آنالیزور تغییر میکند.
مواد بی رنگ غیر ایزوتروپ در نور تکرنگ
یک صفحه سبز رنگ در جلو چشمه نور قرار داده و محورهای صفحات پلاریزور و آنالیزور را بطور عمودی نسبت به هم تنظیم و سپس نور پلاریزور را روی اسلاید حاوی نمونه با ضریب شکست دو گانه متمرکز نموده و سپس آزمایش را میتوان انجام داد. تهیه سمبل مناسب میتواند با قرار دادن دو قطره سولفات منیزیم غلیظ گرم (Espon salt) بر روی اسلاید عاری از چربی و سپس پوشاندن آن با یک پوشش شیشهای باشد. در این وضع در عرض چند دقیقه کریستال سوزنی شکل کوچکی رشد مینماید. در صورتی که مایع باقیمانده را بوسله فیلتر کاغذی خارج نمائیم ادامه رشد کریستال متوقف می شود (برای بدست آوردن نمونه مناسب بایستی چندین نمونه تهیه نمود تا وضعیت و کریستال مطلوب بدست آید).
در صورتی که stage که حاوی کریستال است را بچرخانیم وضعیتهای تاریک و روشن را بطور متناوب خواهیم دید. موقعیت تاریک بنام (extinction) موقعیت قطع خوانده میشود. در صورتی که زاویه بین دو قطع را اندازه بگیریم زاویه آن 90 درجه بدست خواهد آمد. موقعیت ماکزیمم روشنایی در زاویه 45 درجه ظاهر خواهد شد. رفتار نمونه در بین دو صفحه پلاریزور و آنالیزور که بصورت عمودی نسبت به همدیگر قرار دارد مهمترین کاری است که بوسیله میکروسکوپ پلاریزان میتوان انجام داد. نوری که در راستای با ضریب شکست بیشتر از نمونه خارج می شود عقبتر است و یا بعد از نور در امتداد جهت یا ضریب شکست کمتر حرکت مینماید. رابطه آنها نسبت به همدیگر در نقطه خروج تحت عنوان تأخیر نسبی (retardation) یا اختلاف فاز (phase difference) خوانده میشود.
تأخیر یا اختلاف فاز را میتوان بر حسب طول موج بیان نمود (بر حسب میکرومتر). مقدار تأخیر بستگی به دو فاکتور اختلاف بین ضریب شکستها در جهات مختلف و ضخامت نمونه دارد. Birefringence یک ماده از کمیت مهم مواد میباشد که میتوان آنرا با میکروسکوپ پلاریزان اندازه گیری نمود. این کمیت برابر با اختلاف حداکثر و حداقل ضریب شکست آن ماده میباشد. همچنین این کمیت ممکن است بر حسب تأخیر نسبی بر حسب میلیمتر تقسیم بر ضخامت نمونه بر حسب میلیمتر بیان شود.
مواد غیر ایزوتروپیک که در همه وضعیتها دارای تاریکی هستند
بعضی مواد ایزوتروپیک وقتی که در زیر میکروسکوپ پلاریزان مشاهده میشوند ضمن چرخاندن آنها به اندازه 360 درجه همیشه تاریک باقی میمانند. دو دسته پرتو در زاویه 45 درجه نسبت به همدیگر دارای تأخیر فاز میباشند و لذا با همدیگر تداخل نمینمایند و لیکن پس از آنکه از آنالیزور عبور نموده هر دو در یک صفحه قرار میگیرند و بنابراین تحت شرایط بخصوصی اینها ممکن است با همدیگر تداخل نموده و لذا موجب تداخل مخرب شوند. تداخل مخرب وقتی اتفاق میافتد که دو دسته پرتو پلاریزه شده همدوس (coherent) باشند و در ضمن به اندازه نصف طول موج (180 درجه) از همدیگر اختلاف فاز داشته باشند. در چنین وضعیتی کل تأخیر برابر است با تأخیری که در نمونه و تأخیری که در آنالیزر ایجاد میشود.
مواد بی رنگ غیر ایزوتروپیک (در نور سفید)
اگر آزمایشهای ذکر شده در مرحله قبل در نور سفید انجام شوند در آن صورت موقعی که نور به چشم میرسد (در حالت 45 درجه) جسم به صورت رنگی مشاهده میشود. موقعیت رنگها بستگی به ضخامت نمونه دارد. مکانیزم تشکیل این وضعیت بشرح زیر است:
وقتی که نور پلاریزه از جسم غیر ایزوتروپ خارج میشود در آن صورت بین مؤلفههای مختل نورهای عبور کرده زمانهای تأخیر متفاوتی وجود دارد (رنگ سفید متشکل از طول موجهای مختلف میباشد). چونکه هر طول موج در زاویه 45 درجه به دو مؤلفه تقسیم شده و پس از خروج از نمونه این دو مؤلفه نسبت به هم تأخیر دارند. بنابراین پس از آنکه مجددا به آنالیزر رسیدند حداقل یکی از رنگها پس از عبور چون که به یک صفحه آورده میشود با همدیگر تداخل مخرب خواهند داشت و لذا از آن طول موج از رنگ سفید حذف شده و تصویر بصورت رنگی مشاهده میشود. بنابراین رنگهای پلاریزه بستگی به دو پارامتر دارند که عبارتند از:
ضخامت ماده
مقدار تأخیر زمانی
بنابراین مواد مشابه با ضخامت متفاوت ممکن است دارای رنگهای پلاریزاسیون متفاوتی باشند.
مقیاس نیوتن
وابستگی بین رنگ با ضخامت ماده را به وضوح میتوان با استفاده از یک ماده غیر ایزوتروپ گوهای مشاهده نمود. این گونه گوهها معمولا از جنس کوارتز میباشند و همراه با میکروسکوپ پلاریزان وجود دارند یا آنکه میتوان آنها را بطور مصنوعی تهیه نمود. یک لایه بسیار نازک سلوفان (Cellophane) را انتخاب نموده و آنرا در زیر میکروسکوپ در وضعیتی که صفحات پلاریزاسیون میکروسکوپ بر همدیگر محورشان عمود باشند قرار داده و با توجه به جهت آنها که بایستی مشخص شود، با بریدن باریکههایی از این ماده در جهت مشخص و سپس قرار دادن آنها بر روی یکدیگر به گونهای که بصورت یک گوه (wedge) ساخته شوند. در صورتی که یک گوه تحت زاویه 45 درجه بین دو صفحه پلاریزور و آنالیزر با محور عمود بر هم قرار گیرند با فشار دادن و حرکت دادن گوه بداخل ناحیه میکروسکوپ بتدریج رنگهای مختلف مشاهده می شوند. در صورتیکه یک گوه حقیقی را زیر میکروسکوپ مشاهده نمائیم یک طیف پیوسته از رنگها مشاهده خواهیم نمود که شدت نور نوارها هر چه که به سمت ناحیه نازکتر گوه حرکت کنیم بیشتر میشود و ماکزیمم آن در محلی است که ضخامت گوه صفر است.
نورها و نوارهای پلاریزه مشاهده شده در این وضعیت مربوط به تأخیری است که در نور حاصله هنگام عبور از ضخامتهای مختلف ایجاد میشوند و نتیجتا تداخل یک طول موج بخصوص و سپس حذف آن از طیف ، در صورت قرار دادن یک گوه استاندارد و یک گوه از ماده غیر ایزوتروپیک ناشناخته میتواند در مجاورت هم در زیر میکروسکوپ و مقایسه رنگها و نوارها تأخیری که در مؤلفههای نوری در مؤلفه ایجاد میشود محاسبه گردد. گوه کوارتز بین پلاریزور و آنالیزور متقاطع (در حالت نور تکرنگ) وقتی که در آزمایش بالا یک صفحه سبز در مقابل نور لامپ میکروسکوپ گذاشته شود در آن صورت تعدادی نوارهای تاریک مشاهده میشوند که در واقع نوارهای تداخلی حاصله با شدن مینیمم هستند.
با جایگزینی فیلتر سبز با یک فیلتر قرمز در مقابل نور لامپ در آن صورت نوارهای تداخلی در طول گوه تغییر محل میدهد
دانشنامه رشد
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[مشاهده در: www.funpatogh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 614]
-
گوناگون
پربازدیدترینها