واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: رييس جمهور عراق در يک حرکت نامنتظره، در موضع صدام حسين در آغاز جنگ با ايران قرار گرفت و اعلام داشت که قرارداد 1975 ايران و عراق را به رسميت نمي شناسد. اين موضع گيري، حکومت ايران را در موقعيت پيچيده اي قرارمي دهد، آن هم در حالي که طلب صدها ميليارد دلار غرامت جنگ هشت ساله عملا در جريان تحولات اخير عراق مسکوت مانده است.
خبري که ديروز به سراسر جهان مخابره شد اين بود که: رييس جمهوري عراق در گفتگويي با روزنامه الحيات با تاکيد بر تمايل کشورش به داشتن روابط مستحکم با ايران، اعلام کرد که قرارداد تقسيم اروند رود که ميان شاه سابق ايران و ديکتاتور سابق عراق امضا شد از نظر دولت کنوني پذيرفتني نيست.
قرارداد الجزاير در سال 1975 با وساطت هواري بومدين رييس جمهور وقت الجزاير بين شاه سابق ايران و صدام حسين معاون وقت رياست جمهوري عراق به امضا رسيد که چندي بعد به رياست جمهوري آن کشور منصوب شد. اين قرارداد که در زمان خود به عنوان نشانه اي بر قدرت ايران و تسلطش بر خليج فارس تلقي شد و حق مشترک دو کشور در اداره اروند رود (شط العرب) و هم تقسيم آب هاي اين آبراه پراهميت را مورد تاکيد قرار مي داد.
به گزارش روزنامه الحيات، جلال طالباني درادامه خاطرنشان کرد: اين توافقنامه پيش ازاين، از طرف گروههاي معارض صدام يعني همان گروههايي که درحال حاضر در راس کار هستند، لغو شد
. رييس جمهور عراق که همچون رييس دولت آن کشور و بسياري از اعضاي دولت فعلي در سال هاي ديکتاتوري صدام حسين توسط ايران حمايت مي شد و بيش تر اوقات در خاک ايران زندگي مي کرد گفته است توافقنامه الجزاير بين صدام و شاه ايران به امضا رسيد، نه بين جمهوري اسلامي ايران و دولت کنوني عراق.
جلال طالباني درعين حال اشاره کرد که از امضاي چندين بيانيه مشترک با ايران، به علت درج توافقنامه الجزاير در متن آنها خودداري کرده است. به نوشته اين روزنامه عرب زبان، توافقنامه الجزاير يک توافقنامه سياسي است و بعد ازآن تنظيم شد که عراق درسال 1969 اعلام کرد آبهاي اين رودخانه به طور کامل متعلق به عراق است و با ارتش پادشاهي ايران در موقعيت جنگي قرار گرفت و به دنبال پيش رفت ارتش ايران، صدام حسين از سوي دولت عراق آمادگي خود را براي امضاي توافق نامه اي ابراز داشت و درمقابل ايران هم متعهد شد که با گروههاي کرد عراقي مبارزه کند.
درسال 1980، صدام با مشاهده از هم پاشيدن ارتش پادشاهي و اشغال سفارت آمريکا در تهران و گروگان گيري پنجاه آمريکائي موقع را غنيمت شمرد که لغو يک جانبه قرارداد الجزاير را اعلام دارد و به اين ترتيب جنگي بين دو کشور آغاز شد که هشت سال به طول انجاميد و ويراني هاي وسيعي در هر دو کشور نفت خيز به بار آورد و هزاران عراقي و ايراني کشته شدند. ده سال بعد صدام حسين که براي حمله به کويت نياز به جلب حمايت کشورهاي منطقه داشت در نامه اي به رييس جمهور وقت ايران لغو قرارداد 1975 را ناديده گذاشت و به نوعي آماده اجراي آن توافقنامه شد.
اروند رود واقع در 400 کليومتري بغداد از تلاقي دو رود دجله و فرات درشهر قرنه تشکيل مي شود که طول آن تقريبا 190 کيلومتر است و به خليجفارس ميريزد و عرض آن هم دربعضي قسمتها به حدود دو کيلومتر ميرسد.
واكنش ايران
اظهارات طالباني واكنش سريع ايران را در پي داشت. سفير كشور ايران در بغداد تصريح كرد: قرارداد 1975 الجزاير جزو اسناد بينالمللي و لايتغير است. حسن كاظمي قمي، سفير جمهوري اسلامي ايران در عراق گفت. بحثهايي كه در اين خصوص مطرح است در مورد اجرايي كردن بندهاي اين توافقنامه است كه در برخي موارد نيز اجرا شده ضمن اينكه قرار است هياتي نيز در جهت اجرايي كردن آن به تهران سفر كند. كاظمي قمي در عينحال گفت: اطلاع دقيقي در مورد اظهارات طالباني و اينكه چگونه منتشر شده ندارم اما تنها اين نكته را ميتوانم مورد تاكيد قرار دهم كه اين سند لايتغير است و ما در جهت اجرايي كردن آن گام بر ميداريم.
سفير ايران در پاسخ به سوال ديگري در مورد اختلافات موجود بر سر ميلههاي مرزي توافق شده در اين قرارداد اظهار داشت: بحث ميلهها كارهايي فني است و ربطي به اصل عهدنامه ندارد.
سخنگوي وزارت امور خارجه ايران نيز هرگونه اظهارنظر در خصوص لغو معاهده 1975 الجزاير را فاقد وجاهت حقوقي خواند و برلزوم پايبندي عراق به اين معاهده تاکيد کرد. محمدعلي حسيني سخنگوي وزارت خارجه ايران در پاسخ به اظهارات طالباني رييس جمهور عراق در خصوص معاهده 1975 اظهار داشت: روابط ايران و عراق از سال 1975 بر "عهدنامه مربوط به مرز دولتي و حسن همجواري مورخ 23 خرداد 1354 برابر با 13 ژوئن 1975" و موافقتنامه ها و پروتکلهاي ضميمه آن استوار بوده است. بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، دولت جمهوري اسلامي ايران با توجه به اصل وفاي به عهد به اين عهدنامه احترام گذاشته و مفاد آن را دقيقا رعايت نموده است. جمهوري اسلامي ايران نه تنها در هيچ مقطعي اعتبار معاهدات 1975 را زير سئوال نبرده، بلکه طي يادداشت هاي عديده اي که در سازمان ملل متحد نيز به ثبت رسانده بر معتبر و نافذ بودن معاهدات مزبور تاکيد داشته و دارد.
سخنگوي وزارت خارجه تاکيد کرد: از ديدگاه حقوق بينالملل نيز، معاهدات ناظر بر وضعيت مرزهاي کشورها (معاهدات مرزي) موجد حقوق و تعهدات عيني براي دولت ها بوده و داراي ماهيت ابدي و لايتغير ميباشد و مقولاتي نظير جنگ، جانشيني دولتها و تغيير بنيادين اوضاع و احوال نيز نميتواند در زمان انعقاد عهدنامه مرز دولتي و حسن همجواري (مورخ 13 ژوئن 1975) قويا مورد نظر دولتين ايران و عراق نيز بوده و اين منظور در ماده 5 عهدنامه صريحا مورد تاکيد قرار گرفته است: "طرفين تاييد مينمايند که خط مرزي زميني و رودخانههاي آنان لايتغير، دائمي و قطعي ميباشد".
وي افزود: بنابراين با توجه به اصول متقن فوق، هرگونه اظهارنظر در خصوص لغو معاهده 1975 الجزاير فاقد وجاهت حقوقي است. از نظر جمهوري اسلامي ايران معاهده 1975 سنگ بناي دوستي و تحکيم روابط بين دو کشور بوده و چشم انداز توسعه و گسترش روابط بين دو کشور تنها در چارچوب معاهده مذکور قابل ترسيم ميباشد. لذا از رئيس جمهور عراق انتظار ميرود که بر اساس اصول و موازين حقوق بينالملل ناظر بر التزام و پايبندي به تعهدات دو جانبه فيمابين دولت ها و نيز اصل حسن همجواري و همچنين ماده 8 قانون اساسي آن کشور به تعهدات کشور خويش پايبند باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 228]