اثرات كرم خاكي بر محيط

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: خلاصه ای راجع به اطلاعات كرم ها

روش هاي كشاورزي عادي معمولاً كاربرد آناليزهاي شيميايي را براي تعيين نيازهاي طبيعي محصول كاشته شده مشخص مي كند. عناصري كه در خاك براي محصول معيني به قدر كافي موجود نباشد در كودهاي شيميايي به كار می رود. اما به زندگي ميكروبي درون خاك توجه كمي شده است. در كشورهايي با اقليم متنوع، اين مسئله منجر به آن شده است كه به خاك به عنوان يك وسيله نگهداري محض براي محصول دهي گياهان نگريسته شود.

امتياز كشاورزان Bio-Organic در افزايش هوموس خاك مي باشد. غني بودن هوموس خاك، موجب مي شود خاك از آب اشباع شده و اثر گذارتر شود، نرم و سست باقي بماند، پسمان ها برطرف شوند، هوادهي شود، گرم شود و ورم نكند يا مثل كيك ورآمده نشود. به علاوه مي تواند فشار ناشي از چرخ ها و ترمز ماشين آلات كشاورزي را بهتر تحمل كند. هوموس ذخيره اي از همه انواع موادمغذي گياهي مي باشد. هوموس نمي تواند با مواد مصنوعي جايگزين شود. درخاك هاي زنده فرايندهاي ميكروبي پس مانده محصول و كودهاي كشاورزي را به مواد مغذي گياهي و هوموس تجزيه مي كند. آن ها (میکروارگانیسم ها) به سود گياه acid-sand و مواد مغذي توليد كرده و مواد معدني منتشر مي كنند. ميكروب هاي خاك توانايي منتشر ساختن P، K، Ca، Mg، Fe، و S را به خوبي ساير عناصر كمياب تشكيل دهنده خاك هاي گوناگون دارا مي باشند.

((كرم خاكي مواد مغذي خاك را بطور قابل توجهي افزايش مي دهد.))

آزمايش هاي انجام شده روي خاك در Eburnean نشان داده است كه خاك هاي قالب ريزي شده توسط كرم هاي خاكي بطور ميا نگين تا حداكثر 4.5 برابر بيشترازخاك هاي معمولي داراي پتاسيم مي باشند. خاكي كه از لوله گوارش كرم عبور كرده باشد تقريبا 7 برابر بيشتر نيتروژن خواهد داشت. عمل كرم خاكي تنها مانند يك دستگاه زهكشي خوب بهبود بخشيدن به فرايند گردش آب و هوا نمي باشد، بلكه مواد معدني وآلي را نيز مخلوط مي نماید. همچنين آنها كارخانه هاي بسيار كوچك كودسازي هستند كه بدون هيچ هزينه اي براي كشاورز به كار خود ادامه مي دهند. اين عمل بدون نياز به سوخت فسيلي انجام شده و هيچ حمل و نقلي در آن دخيل نمي باشد. اما با وجود همه پديده هاي حياتي خاك، آن ها مخلوقات حساسي هستند و درمقابل كاربرد سموم وكودهاي مهاجم شيميايي زنده نخواهند ماند.

((اين سؤال برانگيزخواهد بود كه چه جانوران ديگري وجود دارند كه مانند اين مخلوقات كوچك، نقشي اين چنين با اهميت درتاريخ حيات جهان داشته باشند؟))

مطالعات فراواني پس ازمشاهدات داروين روي كرم هاي خاكي صورت گرفته است. اما به نظر مي رسد كه هيچ كدام از اين مطالعات به اين سوالات كه، كرم هاي خاكي تا چه عمقي حفاري مي كنند؟، طول نقبهايشان چقدراست؟، و سؤالاتي از اين قبيل پرداخته باشند.

ما مي توانيم از يك قاعده كلي مطمئن باشيم: اگر شخصي زمين را حفر كند و در عمق 8 متری كرم هاي خاكي را بیابد مي تواند يك حدس منصفانه بزند كه كرم هاي خاكي را مي توان در عمقي بيشتر از 8 متر نيز پيدا كرد، چرا كه احتمال آن خيلي كم است كه شخصي سوراخي عميق تر را در آنجا حفر كند.

براي پي بردن به عمق احتمالي سوراخ، به مجموعه اي از داده هاي آماري درباره سوراخ ها نياز داريم، و اين بخاطر توزيع پهناوري كه (بدليل تنوع در خاك ها، اقليم، و گونه ها) ممكن است با آن مواجه شويم غير عملي مي باشد.

كرم هاي خاكي داراي خانواده هاي فراواني هستند. گسترده ترين آنها خانواده Lumbericidae با بيش از160 گونه (و باطول 30- 2 سانتي متر يا 1-12inc) است وبزرگترينشان كه به 3m يا 10ft مي رسد، Megascolecidae استراليايي يا (Megascolides australis) مي باشد.

كرم هاي خاكي معمولاً از مواد آلي رو به فساد و مدفوع پستانداران تغذيه مي كنند و گونه هاي سوراخ هاي عميق (گونه هاي geophanous)، و برخي ديگر از آن ها حتي از نماتود ها تغذيه مي كنند. معلوم شده است كه وقتي كرم هاي خاكي به خاك اضافه شدند جمعيت كرم هاي نماتود ممكن است تا حدود %60 كاهش يابد.

همچنين ميكروب ها نقش مهمي در جيره غذايي كرم هاي خاكي دارند، و حتي كرم هاي خاكي مواد آلي داراي حيات ميكروبي با تراكم بالا را ترجيح مي دهند. برخي محققين معتقدند كه ميكروارگانيسم ها براي كرم هاي خاكي حياتي هستند.

آب يك نياز عمده كرم هاي خاكي مي باشد، بطوريكه %80 وزن بدنشا ن را آب تشكيل مي دهد در روز حدود %15 شل و سست مي شوند. اگر رطوبت در دسترس نباشد به منظور دست يافتن به آن به عمق خاك خواهند رفت. بالاگيري (سطح آب) به دماي احاطه كننده محيط وابسته است. محدوده كلي فعاليت كرم های خاكي بين حداقل و حداكثر مي باشد.

بطور كلي كرم هاي خاكي مي توانند از سه طريق بر محيط تاثير بگذارند:

براي راحتي و به دلیل آنكه اين سه اثر خيلي دقيق به هم وابسته هستند بياييد اثرات بيولوژيكي، شيميايي، و فيزيكي كرم هاي خاكي بر محيطشان را با هم به بحث و گفتگو بنشينم.:

اثرات كرم هاي خاكي بر توليد محصول از آزمونی به آزمون ديگر تغييرات وسيعي دارد. اين تنها بخاطر گونه ها، محصول و نوع خاك نمي باشد بلكه، بخاطر وضعيت هاي آب و هوايي هنگام آزمون نيز مي باشد. به عنوان مثال نشان داده شده است كه درباغستان هايي با جمعيت زياد كرم هاي خاكي، درختان، داراي ريشه هايي تا حدود %5 بزرگتر مي باشند. با اين حال محصولات در اين باغستان ها تنها %2 بيشتر است. (شخص نياز خواهد داشت كه مقاومت تنش باغستان ها را (كه درطول سال از خشكي ناشي شده است) براي يافتن ارزش واقعي اثرات كرم خاكي بر محصولات امتحان كند. با اين وجود افزايش محصول در شبدر به ميزان %900 و در گندم به ميزان %100 مشاهده شده است.

ريشه ها اغلب، سوراخ ها را تعقيب مي كنند و از مواد غذايي در دسترس، در گوشه و كنار خود تغذيه مي كنند، يك حقيقت شگفت انگيز اين است كه ريشه ها (اغلب به اندازه 2mm) درجستجوي قالب كرم (مسير حفر نقب كرم) هستند. حتي اگر ريشه مجبور به رشد به سمت بالا باشد اين اتفاق رخ مي دهد. علت آن است كه كرم هاي خاكي (يا ميكروب هاي موجود در داخل روده آنها) غلظت فاكتورهاي رشد و ويتامين ها را در تونل (نقب) افزايش مي دهند.

نقبهاي زيرزميني كرم هاي خاكي به افزايش كاني هاي لايه A نسبت به لايه های B و C كمك مي كند. ضمناً لايه هاي تحتاني با مواد آلي لايه هاي فوقاني A و O غني مي شوند. (به لايه هاي خاك مراجعه كنيد) اين در هم آميزي به علاوه ي افزايش اكسيژن و نفوذ آب به لايه هاي پاييني، ضخامت خاك هاي فوقاني را افزايش مي دهد.

در سال به اندازه 20cm يا 9inch از لايه سفت زير-خاك (Subsoil) توسط نقب هاي كرم هاي خاكي می تواند به سطح آورده شود.

از ساير تاثيرات بر محيط اين است كه هميشه خاك اطراف سوراخ ها خنثي تر از خاك هاي مجاور هستند (به PH 7 نزديكترند). اين به خنثي سازي اسيد یته و يا خاصيت بازي موجود در خاك كه به موجب بهينه سازي PH براي رشد ريشه گياهان كاشته شده بوجود مي آيد كمك مي كند.

يك ماده موكوزي كه غني از پروتئين است ديواره تونل ها را قوام مي بخشند. اين ماده به عنوان منبع انرژي ميكروب ها كارايي دارد. مشاهده شده است كه تراكم ميكروب هاي شوره ساز در نقب ها %40 بيشتر از خاكهاي ديگر است. اين به آن معني است كه هر كجا كرم هاي خاكي حضور داشته باشند خاك از كيفيت مطلوبي برخوردار بوده و به همين دليل كرم خاكي يك ابزار ايده ال براي سنجش كيفيت خاك مي باشد.

يكي از اساتيد دانشگاه Eburnean گفته است كه: اگر هنگام شخم زدن بتوانيم 80 كرم در هر 10 قدم از شيارهاي زمين بيابيم آنگاه خاك مطلوب می باشد.

خلاصه

اهميت نقش موادآلي درفرايندهاي تجزيه شيميايي آنهاست. بطوريكه فقط بتوان تصور كرد بخش اول تجزيه صرف نظر از خاك انجام مي شود (كوددادن زياد).

همان طور كه ماده آلي به خاك افزوده مي شود، فساد وتجزيه باعث افزايش مواد غذايي با ارزشي در خاك مي شود (معدني شدن). اين ها فرم هاي قابل حصولي هستند و بوسيله گياهان استفاده مي شوند. لايه گل، نظر به اين كه فضايي را براي فعاليت ميكروارگانيسم ها فراهم مي آورد بسيار با اهميت مي باشد. ساختار خوب در خاك نياز گياهان روينده به مواد غذايي را تامين مي كند و باعث مي شود تغيير و تبديل مواد آلي سريعتر انجام شود.

ساير مراحل تجزيه، هوموس مي سازد و درالحاق هيوميك اسيد و گل هوموس پايدار بدست مي دهد. اين قسمت از خاك همان طور كه از نام آن بر می آید پايدار است. هوموس پايدار درون خاك شبيه انباري از مواد معدني است كه فقط در هنگام كمبود مواد آلي در دسترس قرار می گیرد. بنابراين مي توان آن را به عنوان يك ذخیره مواد مغذي در نظر گرفت. وقتي مواد آلي وجود نداشته باشد يا سطح آن در خاك كم باشد هوموس پايدار نياز غذايي را برطرف مي كندواين تنها با كمك گياهان ميكروسكوپي micro-flora قابل حصول مي باشد. در عوض هوموس پايدار، تامپوني براي آب و PH خاك مي باشد.

كرم هاي خاكي چه مي كنند؟

زندگي برروي كره خاكي بدون دوستان كوچكمان در زير خاك تفاوت هاي بسياري خواهد داشت. كيفيت خاك ها به سختي به حيات كرم های خاكي وابسته است. سرانجام آن كه خاك هاي با كيفيت و سالم راه حلي براي قابل تحمل بودن محيط خواهند بود، لذا متعلق به ما مي باشند. خواص بيولوژيكي، شيميايي ،و فيزيكي، براي رشد گياهان، تعديل و جداسازي سطح آب هاي زيرزميني و buffering (خنثي سازي) و detoxifying (سم زدایی) و Scrubbing مواد شيميايي پرخطر، حياتي مي باشد. (شكل 6 و 7). در واقع خاك مخزني از تنوع زيستي است كه شاید وسعت آن فراتر از اكوسيستم هاي زنده روي زمين باشد.

كرم هاي خاكي در خاك عملكردهاي منحصر به فردي دارند. نقب هاي بزرگ آن ها اجازه مي دهد كه آب باران به راحتي وارد خاك شود و ميزان سرعت نفوذ آب در خاك افزايش يابد. اين مانع از شستشوی خاک شده و به آب اجازه مي دهد تا وارد ناحيه ريشه ها شود و مورد استفاده گياهان قرار گيرد. نقب هاي آن ها همچنين اجازه مي دهد كه ريشه هاي گياهان به راحتي از خلال خاك عبور كرده و به فضاي جديدي راه يابد، خاك هايي كه توسط كرم هاي خاكي عمل آمده باشند داراي ساختار گل مانند پايداري هستند كه احتمال جابجايي آن توسط باد كمتر است.

نقش كرم هاي خاكي به همان اندازه داراي ويژگي هاي منفي نيز مي باشد. در مناطق خاصي گونه هایي معرفي شده كه بر سركرم هاي خاكي بومي رقابت دارند. اين مسئله زندگي توفيق آميز، بلكه بقاي گونه هاي بومي را با مشكل رو به رو مي سازد. لذا در بسياري اوقات گونه هاي بومي در مناطق مجزاي كوچكي به سر مي برند. بسياري از كرم هاي خاكي كه ما مي بينيم در اروپا معرفي شده اند. اين لزوما يك رويه منفي نمي باشد، اما مشكلاتي را هم بدنبال دارد. يك مثال توده فضله اي است كه مربوط به Lumbricus terrestris در غرب كانادا مي باشد كه باعث شده خاك هايي با موادي با منشاء آهكي چيره شوند. نقب زني هاي عميق L.terrestris توده هاي فضله سفت بهم چسبيده اي مي سازد. اين نقب زني ها، زير-خاك (Subsoil) سفت را درمعرض خشك و خيس شدن قرار مي دهد كه اين ماده را بسيارسخت كرده واز پيش بردن آن را در باغ ها، پيست هاي گلف، و چمن زارها با مشكل رو به رو مي سازد. 2- ميزان دسترسي به مواد معدني شيميايي، و تجزيه مواد آلي 3- به طور فيزيكي از طریق سوراخ ها (از طریق هوادهي و از اين قبيل)، وپراكندن (جابجايي مواد معدني بين لايه هاي خاك) G.lienhard: استاد دانشكده كشاورزي Ebenrain-Sissach (در سويس) كرم هاي خاكي را ارج نهاده و اظهار مي دارد: 1- تراكم ميكروبي–زيستي (حيات ميكروبي)

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 316]