سياست - نبايد ذوق‌زدگي نشان دهيم

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: سياست - نبايد ذوق‌زدگي نشان دهيم

سياست - نبايد ذوق‌زدگي نشان دهيم

اعظم ويسمه:علي لاريجاني رئيس مجلس در حاشيه سفر به ژنو و شركت در اجلاس جهاني بين‌المجالس از مكاتبات نمايندگان آمريكا و درخواست گفت‌وگو با مجلس ايران خبر داد و گفت كه اين موضوع در مجلس بررسي خواهد شد. در همان زمان سه نفر از نمايندگان مجلس هشتم كه براي شركت در اجلاس جهاني صندوق بين‌المللي پول به واشنگتن سفر كرده بودند طي بازديدي از كنگره آمريكا با نماينده اين مجلس گفت‌وگو كردند. درخواست گفت‌وگو و ارتباط بين مجلس ايران و آمريكا از مجلس هفتم و نامه‌اي با امضاي 60 نماينده كنگره آمريكا به حداد عادل آغاز شد. اين نامه در مجلس هفتم بدون پاسخ ماند اما لاريجاني وعده بررسي اين موضوع را در مجلس هشتم داده است. با كاظم جلالي مخبر كميسيون امنيت ملي كه در سفر رئيس مجلس به ژنو او را همراهي كرد در مورد ديپلماسي پارلماني و احتمال ايجاد ارتباط و گفت‌وگو ميان مجالس ايران و آمريكا صحبت كرديم.

آقاي جلالي! شما در سفر دكتر لاريجاني به ژنو همراه ايشان بوديد. آقاي لاريجاني در حاشيه شركت در اجلاس بين‌المجالس جهان از بررسي درخواست نمايندگان آمريكا براي تعامل و ارتباط با نمايندگان در مجلس خبر دادند. جزئيات اين درخواست چه بود؟
از مجلس هفتم برخي از نمايندگان كنگره و مجلس آمريكا تقاضاي گفت‌وگو با نمايندگان مجلس شوراي اسلامي را داشتند. البته در ابتدا اين بحث‌ها در فضاي رسانه‌اي مطرح شد. حتي موضوع سفر نانسي پلوسي به ايران و تقاضاي گفت‌وگو با مجلس ايران در رسانه‌ها مطرح بود. طبعا در آن زمان اظهارنظرهايي كه شد اين بود كه اين تقاضاها به صورت رسمي ارائه شود تا براساس نوع تقاضا مراجع ذي‌صلاح بررسي و تصميم‌گيري كنند. بعدها نمايندگاني از كنگره و مجلس نمايندگان آمريكا نامه‌هايي خطاب به رياست وقت مجلس شوراي اسلامي براي گفت‌وگو با رئيس و نمايندگان مجلس نوشتند. آنچه كه آقاي دكتر لاريجاني در ژنو مطرح كردند همين بحث بود. ايشان در مقابل سوال خبرنگاري كه از مكاتبات نمايندگان آمريكا با مجلس ايران سوال كرد گفتند مكاتباتي انجام شده كه بررسي مي‌شود.
آيا نمايندگان مجلس آمريكا با آقاي لاريجاني نيز مكاتباتي داشته‌اند؟
بله در مجلس هشتم نيز نمايندگان آمريكا نامه‌هايي براي دكتر لاريجاني نوشته‌اند و تقاضاي انجام گفت‌وگو كرده‌اند. رئيس مجلس هم پاسخ دادند كه اين تقاضاها قابل بررسي است.
اين مكاتبات از چه طيف نمايندگان آمريكا و در چه سطحي بوده است؟
از هر دو طيف جمهوريخواهان و دموكرات‌ها نامه‌نگاري‌هايي انجام شده است. در ميان سناتورها و نمايندگان مجلس آمريكا افرادي هستند كه بهترين نحوه تعامل با جمهوري اسلامي ايران را گفت‌وگو و از راه ديپلماتيك مي‌دانند.
چنين نگاهي چقدر در مقامات ارشد دولت و مسوولان موثر آمريكا وجود دارد؟
به اعتقاد من در ايالات متحده آمريكا يك اختلاف‌نظر در نوع برخورد با جمهوري اسلامي وجود دارد. يك نظر اين است كه با جمهوري اسلامي بايد برخورد نظامي صورت گيرد يا از هر طريقي به اين نظام فشار وارد شود.
در اين نگاه مطرح است كه جمهوري اسلامي ايران رژيمي نيست كه قابل تعامل باشد بنابراين بايد با آن برخورد شود. در داخل آمريكا افرادي چون ديك‌چني يا جان بولتون نمايندگان اين نظريه هستند و جمهوريخواهان را به فشار هر چه بيشتر به ايران تشويق مي‌كنند. نظر دوم متعلق به برخي چهره‌هاي دولتي خصوصا بخش پارلمان آمريكاست. آنها معتقد هستند امروز جمهوري اسلامي يك واقعيتي است كه بايد آن را پذيرفت. اين جريان حتي جمهوري اسلامي هسته‌اي را نيز به‌عنوان يك واقعيت پذيرفته و معتقد است بايد با ايران گفت‌وگو كرد زيرا عدم تعامل و گفت‌وگو مي‌تواند جمهوري اسلامي ايران را به سمت پنهان‌كاري پيش ببرد. طي هفته‌هاي اخير زماني كه بحث تشكيل يك كنسرسيوم براي غني‌سازي مطرح شد اين جريان بهترين محل براي آن را ايران مطرح كرد.
چقدر مباحث مربوط به انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا و رقابت‌‌هاي جمهوريخواهان و دموكرات‌ها در طرح موضوع رابطه با ايران موثر است؟ در واقع چقدر اين مسائل را موضوعات انتخاباتي و تبليغاتي مي‌دانيد؟
مطمئنا انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا در اين مسائل تاثير دارد. اخيرا 150 نفر از چهره‌هاي روشنفكر آمريكا كه در ميان آنها چهره‌‌اي چون نوام چامسكي وجود داشت نامه‌اي خطاب به اوباما نوشتند و از او به دليل سياست درستي كه در قبال پيشنهاد گفت‌وگو و مذاكره با ايران مطرح كرده تشكر و او را به ادامه اين سياست تشويق كردند. به اعتقاد امضاكنندگان اين نامه پيش رفتن به سمت جنگ با ايران يك فاجعه است و سياست‌هاي بوش را در اين مورد تخطئه كردند. نتايجي كه اين نامه در برداشت اين بود كه بوش در اظهارنظري قائل به رابطه ديپلماسي با ايران شد، رايس عليه جنگ موضع‌گيري كرد. سخنگوي كاخ سفيد پيام مي‌فرستد كه ما قائل به حل ديپلماتيك مسئله هسته‌اي ايران هستيم. تمام اين موارد به اين دليل است كه در رقابت انتخاباتي بين اوباما و مك‌كين مواضع خشونت‌آميز بين افكار عمومي با استقبال مواجه نشده و در يك برهه‌اي آراي مك‌كين در مقابل اوباما رشد نداشت. اين موضوع نشان مي‌دهد دريافتي كه بين چهره‌هاي عاقل‌تر آمريكا وجود دارد، جنگ‌ستيزي و تاكيد بر تعامل و گفت‌وگو است. برخي از اين چهره‌ها كه پارلماني هستند در تلاش براي آغاز اين گفت‌وگوها با ايران هستند و ظرف سه سال گذشته نامه‌نگاري‌هايي را شروع كردند.
چرا در مجلس هفتم پاسخي به اين نامه‌نگاري‌ها داده نشد؟
اساس انجام اين گفت‌وگوها داراي يك چارچوب تعريف شده است، طبعا مراجع ذيصلاحي وجود دارند كه بايد بررسي جامع انجام دهند.
من تعجب مي‌كنم از برخي دوستان كه اين بحث را سطحي مي‌بينند. ايران هيچگاه گفت‌وگو با آمريكا را نفي نكرده است اما بايد توجه داشت گفت‌وگو با چه هدفي است و چه چيزي را دنبال مي‌كند. گفت‌وگو به منظور بهره‌برداري گروهي و حزبي در انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا را ايران به هيچ‌وجه مطلوب نمي‌داند. اگر قرار است گفت‌وگويي صورت گيرد بايد با اراده طرفين و هدفمند انجام شود. آنچه تاكنون دريافت ما بوده اين است كه اين تقاضاها به شكل مشخصي مطرح مي‌شود و معلوم نيست در آمريكا پايگاه محكمي داشته باشد. به اعتقاد من اين گفت‌و‌گوها بعضا در قالب رقابت سياسي خودشان بوده و براي ما قابل قبول نيست.
پس به اعتقاد شما اين گفت‌وگوها صرفا بهره‌برداري انتخاباتي است؟
به نظر من گفت‌وگو و ايجاد رابطه بايد داراي چارچوب و هدف باشد تا به نتيجه برسد. هر زماني كه تقاضاها براي رابطه و گفت‌وگو مطرح شود ما بايد بيشتر به زيربنا و تحليل گرايش برخي چهره‌هاي آمريكايي در مواجهه با ايران حساس باشيم.
چقدر احتمال مي‌دهيد باب گفت‌وگو با آمريكا ميان نمايندگان مجالس دو كشور باز شود؟
اين موضوع در فضاي قبل از انتخابات قابل كارشناسي نيست. من نمي‌دانم گفت‌وگو انجام مي‌شود يا نه. خودم را مرجع ذي‌صلاح در اين قضيه هم نمي‌دانم. اما معتقدم اگر قرار باشد گفت‌وگويي صورت گيرد نبايد عجولانه باشد. مراجع ذي‌صلاحي وجود دارند كه بايد در مورد ايجاد رابطه با آمريكا به جمع‌بندي برسند. اين گفت‌وگوها بايد هدفمند و در چارچوب مصالح و منافع ما باشد. نبايد اجازه دهيم آمريكايي‌ها به‌عنوان «پل» از ما استفاده كنند.
شما به تصميم‌گيري مراجع ذي‌صلاح در مورد آغاز گفت‌وگو با آمريكا اشاره كرديد. نقشي كه مجلس به‌عنوان استفاده از ظرفيت ديپلماسي پارلماني مي‌تواند ايفا كند، چيست؟
ديپلماسي پارلماني در همه ابعاد مي‌تواند شكل گيرد و انجام شود. اما بحث تعاملات جمهوري اسلامي ايران با آمريكا، يك بحث كوچك و جزئي نيست كه در اختيار مجلس باشد. اين موضوع نيازمند اجماع در مجموعه نظام است. بحث رابطه با‌ آمريكا را نمي‌توان با موضوعاتي چون تعامل با يك كشور اروپايي يا منطقه خليج فارس و آسيا در يك حد ديد، كما اينكه براي آمريكايي‌ها هم رابطه و گفت‌‌وگو با ايران يك موضوع مهم و استراتژيك است. آنچه از سوي پارلمان آمريكا درباره گفت‌وگو با ايران مطرح مي‌شود بيشتر براساس منافع زودگذر است و خيلي ريشه ندارد.رفتن به اين وادي با حركات غيركارشناسانه خطرناك است. جمهوري اسلامي ايران نيز تاكنون بدون ذوق‌زدگي و شتابزدگي حركت كرده است.
فضاي گفت‌وگو و ايجاد ارتباط با آمريكا را در دولت نهم چه‌طور ارزيابي مي‌كنيد؟ به هر حال مباحثي نظير ايجاد دفتر حافظ منافع مطرح شده و هوشنگ اميراحمدي رئيس شوراي ايرانيان- آمريكاييان طي سه سال اخير مسافرت‌هاي زيادي به ايران داشته است.
جمهوري اسلامي ايران هيچگاه اصل ارتباط و گفت‌وگو را نفي نكرده است. امام (ره) و رهبر معظم انقلاب همواره به اين نكته تاكيد داشتند كه اگر آمريكايي‌ها به‌ نوعي در سياست خود و نگاه‌شان به ايران تجديدنظر كنند مي‌تواند زمينه گفت‌وگو فراهم شود. اگر چنين اتفاقي بعد از انتخابات آمريكا رخ دهد بسترساز يك حركت مثبت براي تعامل ميان دو كشور است. متاسفانه هرگاه بحث ارتباط و گفت‌وگو با آمريكا پيش مي‌آيد برخي دچار ذوق‌زدگي مي‌شوند و فكر نمي‌كنند اگر گفت‌وگو در چارچوب سياست يك جانبه آمريكا باشد منتهي به چه نتيجه‌اي خواهد شد؟ گفت‌وگو اگر به شكل معقول و منطقي نباشد مي‌تواند گفت‌وگويي شكست‌خورده باشد. برخي براي گفت‌وگو عجله مي‌كنند در حالي‌كه بايد براي فضاي بعد از گفت‌وگو نيز فكر شود. مشكل ما فقط گفت‌وگو نيست. بايد فرض كنيم اگر گفت‌وگو انجام شد بعد از آن چه كنيم؟
به نظر مي‌رسد دولت نهم از ايجاد ارتباط و گفت‌وگو با آمريكا در اين دولت استقبال مي‌كند.
دولت اظهارنظر خوبي را در انجام تعاملات با آمريكا داشته است. دليل آن هم اين است كه در آمريكا گرايشات عقلاني، نفي مواضع جنگ‌طلبانه و نقد دولت بوش به دليل عملكردش در عراق و افغانستان در حال گسترش است.
اما برخي معتقدند دولت نهم قصد دارد با گشايش باب تعامل و ارتباط با آمريكا در انتخابات استفاده تبليغاتي انجام دهد.
من اين سوال شما را در دو نكته پاسخ مي‌دهم. اولا چه در آمريكا و چه در ايران برخي تلاش دارند و داشته‌اند مقولات مهم و استراتژيك مثل اين بحث را در چارچوب كوچك انتخاباتي ببينند. اين به نفع كشورها نيست. رابطه و گفت‌وگو ميان دو كشور اگر در فضاهاي انتخاباتي آغاز شود هم به نتيجه نخواهد رسيد. دوما اين مسئله در ايران و آمريكا جزء موضوعات استراتژيك است و نمي‌توان آن را در يك فضاي انتخاباتي ديد. مطمئنا مراجع ذي‌صلاح اجازه استفاده تبليغاتي- انتخاباتي از اين موضوع را نخواهند داد.
براي اولين‌بار بعد از انقلاب گفت‌وگو ميان ايران و آمريكا در مورد موضوع عراق صورت گرفت. نتايجي كه از اين تعامل براي ايران حاصل شد مي‌تواند راهگشا و چراغي براي اتخاذ مواضع در آينده باشد؟
به نظرم اين سوال خوبي است. بايد يك آسيب‌شناسي جدي نسبت به گفت‌وگوي ايران و آمريكا در بحث عراق صورت گيرد. بررسي اين موضوع و آسيب‌شناسي آن مي‌تواند كمك جدي به جمع‌بندي از نحوه تعامل با آمريكا به ما بدهد. انجام گفت‌وگوها در آن مقطع موجب شد تا ابزار آمريكايي‌ها در مورد عدم گفت‌وگوي ايران و نقش جمهوري اسلامي در ايجاد ناآرامي‌هاي عراق ناكارآمد شود و ما نشان داديم اهل گفت‌وگو هستيم اما اينكه آمريكايي‌ها چقدر به تعهدات خود در اين گفت‌وگو پايبند بودند و عمل كردند جاي ارزيابي و آسيب‌شناسي جدي دارد.
با توجه به حضور علي لاريجاني در قوه مقننه و سمتي كه ايشان در شوراي عالي امنيت ملي برعهده داشتند، تفاوت ديپلماسي مجلس هفتم و هشتم را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
بحث ديپلماسي پارلماني در دوره آقاي حداد عادل هم به شكل جدي پيگيري مي‌شد و گام‌هاي خوبي در تاسيس برخي نهادها برداشته شد. رفت و آمدهاي خوبي هم صورت گرفت.
اما يكي از انتقادات جدي به مجلس هفتم و رئيس مجلس سابق ضعف ديپلماسي پارلماني بود كه سفرها و رفت و آمدها بين مجالس بيشتر به سمت كشورهاي آسيايي و بعضا كشورهاي ضعيف بود؟
در اين رابطه در مجلس هشتم تفاوت‌هاي اساسي وجود دارد. طبعا آقاي لاريجاني يكي از ظرفيت‌هاي داخل نظام هستند. در سفر ژنو كه من همراه ايشان بودم نوع تعاملات ايشان با مقامات اروپايي و بالعكس رفتار مقامات اروپايي بسيار مثبت بود. حضور لاريجاني در جايگاه رياست‌ مجلس يك ظرفيت خوبي براي گسترش هرچه بيشتر ديپلماسي پارلماني است.
برخي از نمايندگان مجلس در هفته گذشته و در حاشيه اجلاس صندوق بين‌المللي پول بازديدي از كنگره آمريكا و گفت‌وگو با نماينده پارلمان اين كشور داشتند. اين برنامه در دستور كار اين نمايندگان در سفر به واشنگتن طراحي شده بود؟
بنده نسبت به اين مسئله تحقيق كردم و گفت‌وگوهايي با دوستاني كه به واشنگتن سفر كرده بودند، رئيس كميسيون امنيت ملي و رياست مجلس انجام دادم. نمايندگاني كه به آمريكا سفر كرده بودند هيچگونه ماموريت ديپلماتيك جز حضور در اجلاس جهاني صندوق پول نداشتند. به دليل آنكه مكان اين اجلاس واشنگتن بود و كنگره در آنجا قرار دارد بازديدي هم از كنگره آمريكا صورت گرفته است. در واقع كنگره آمريكا به‌عنوان مكاني است كه هر كسي مي‌تواند از آن بازديد داشته باشد و حتي در اين ارتباط تورهايي وجود دارند كه يكي از برنامه‌هاي خود را بازديد از كنگره آمريكا قرار مي‌دهند. اين سه نفر از همكاران ما هم به عنوان بازديد از كنگره آمريكا به آن مكان رفتند و به صورت اتفاقي با يك نماينده كنگره برخورد كردند. نماينده آمريكا در حد چند جمله با نمايندگان ايران صحبت مي‌كند و در اظهاراتش به مكاتبات نمايندگان مجلس آمريكا با مجلس ايران و اينكه چرا پاسخي به نامه‌ها داده نشد سوالاتي را مطرح مي‌كند. سه نماينده مجلس ايران كه به آمريكا سفر كردند هيچگونه ماموريت ديپلماتيكي نداشتند. به نظر من يك نوع شتاب‌زدگي رسانه‌اي در اين موضوع رخ داد كه خيلي هم موجه نبود. منافع ملي ما اقتضا نمي‌كند نسبت به اين مسئله يك نوع ذوق‌زدگي از خود نشان دهيم. امروز تقاضا و ذوق‌زدگي براي ارتباط ميان دو كشور از جانب نمايندگان آمريكاست و ايران هم با طمأنينه و وقار اين موضوع را بررسي مي‌كند كه اگر نيازي باشد از سوي مراجع ذيصلاح پاسخ داده خواهد شد.
اين نمايندگان مجلس ايران خودشان به بازديد از كنگره رفتند يا برنامه‌اي از سوي اجلاس براي بازديد از اماكن مختلف واشنگتن وجود داشته است؟
نه خير. خودشان براي بازديد رفتند. همان طور كه گفتم هر كس مي‌تواند از كنگره بازديد كند. من در صحبتي كه با يكي از اين نمايندگان داشتم عنوان مي‌كرد دفعه قبل هم كه به واشنگتن رفته بودم از كنگره بازديد داشتم اما اينگونه نشد.
در صحبت‌هايي كه نماينده كنگره آمريكا با نمايندگان ايران داشته درخواست بررسي مكاتبات مجلس آمريكا براي گفت‌وگو با مجلس ايران مطرح شده است. آقاي لاريجاني هم در ژنو از بررسي اين درخواست‌ها خبر دادند؟ اين نامه‌نگاري در مجلس هشتم بررسي مي‌شود؟
در اين خصوص چون نامه خطاب به دكتر لاريجاني است بهترين مرجع صلاحيت‌دار خود رئيس مجلس است. كميسيون امنيت ملي هم هيچگونه نقشي در بررسي اين مسئله ندارد مگر اينكه رئيس مجلس به كميسيون ماموريت دهد.
پنجشنبه 2 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 66]