اثر منفي مشاجرات خانوادگي بر فرزندان

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: اثر منفي مشاجرات خانوادگي بر فرزندان
دختر كوچك ناآرام در گوشه اي كز كرده بود و گاهي با نگاه مضطرب خود اطراف را مي پاييد، گاهي هم دستان كوچكش را برروي گوش ها مي فشرد تا شايد بتواند صداي هميشگي دعوا و مرافعه مامان و بابا را نشنود. گنجشكي درون دلش بال بال مي زد، داد و فريادها به اوج خود رسيده بود و او براي فرونشاندن ترسش، در حالي كه اشك تمام صورتش را پوشانده بود عروسك پارچه اي بزرگش را محكم در آغوش مي فشرد...

همه ما بارها و بارها درباره اثرات زيان بار مشاجرات خانوادگي برروح و روان فرزندان شنيده ايم، خوانده ايم و ديده ايم اما با وجود اين، بسياري از والدين باز هم در حضور فرزندان خود با هم دعوا مي كنند و با صداي بلند هرآن چه را كه نبايد گفت و بازگو كرد آن را براي كودكان منع كرده اند، به زبان مي آورند.

يك كارشناس علوم تربيتي در اين باره عنوان مي كند: به طور طبيعي فرزندان پدر و مادر را تكيه گاه و آغوش گرم آن ها را پناهگاه خود مي دانند ولي در خانواده هايي كه والدين از خط قرمزهاي خانواده عبور مي كنند، ارتباط عاطفي ضعيفي بين آن ها وجود دارد و فرزندان به طور دائم شاهد مشاجرات و منازعات مادر و پدر با هم هستند، احساس ترس، دلهره، پرخاشگري و نگراني در دل كودكان ايجاد مي شود.

بهاره بهنيا تصريح مي كند: والديني كه بي پروا با يكديگر دعوا مي كنند و مدام بر سر هم فرياد مي كشند، اثرات سوء بسياري بر روان و رفتار فرزندان شان به جا مي گذارند و در اين خانواده ها، پسرها ممكن است رفتارهاي جامعه ستيز مانند پرخاشگري و هتاكي پيش بگيرند و دخترها نيز رفتارهاي اضطرابي و گوشه گيري از خود نشان دهند.

وي يادآور مي شود: بنا بر نتايج برخي تحقيقات، بچه ها حتي از سن 6 ماهگي نسبت به موارد استرس زا، صداهاي بلند و رفتارها و برخوردهاي پرخاشگرانه واكنش نشان مي دهند و والدين بايد از همان ابتداي تولد، محيطي سرشار از عشق، آرامش، اطمينان و شادماني براي فرزند خود فراهم كنند.

وي مي گويد: برخورد كودكان در هر سني با رفتارهاي توهين آميز و خشونت باري كه پدر و مادر با هم دارند، متفاوت است ولي همه آن ها به طور مشترك خواهان پايان يافتن نزاع و مشاجره هستند.

وي اضافه مي كند: بعضي از بچه ها سعي مي كنند با ايجاد سر و صدا و اعتراض، توجه والدين شان را جلب كنند و آن ها را از بحث و دعوا باز دارند، بعضي با حركات و كارهاي خود پدر و مادر را به خنده و آرامش وا مي دارند و برخي از كودكان نيز از موقعيت فرار مي كنند.

بهنيا ادامه مي دهد: به طور كلي هرچه بچه ها كوچك تر باشند، احتمال نشان دادن واكنش هاي ناشي از ترس و گريه كردن درآن ها بيشتر است ولي بچه هاي بزرگ تر به دنبال راه حلي براي تمام كردن درگيري هستند و حرف مي زنند.

وي اظهار مي دارد: بچه ها والدين را اولين الگوي خود مي دانند و دعوا و مشاجره دائم پدر و مادر، فرزندان را بسيار مضطرب مي كند و اعتماد به نفس شان را كاهش مي دهد و مشاهده قانون شكني بزرگ ترها و عبور از خط قرمزها، باعث از بين رفتن حس اطمينان واعتماد در كودكان شده و گيج و سرگردان مي شوند.

به گفته وي فرزندان چنين والديني در منزل منتظر شروع درگيري و دعوا هستند و خارج از خانه و در مدرسه نيز نگران اتفاقاتي هستند كه ممكن است در اثر نزاع، براي پدر و مادر پيش بيايد و اين كودكان از نظر تربيتي واحساسي و رواني به شدت با مشكل روبه رو مي شوند.

يك روان شناس تربيتي نيز در اين رابطه مي گويد: بچه ها به طور كامل متوجه ناسازگاري ها و تعارضات پدر و مادر خود مي شوند و اگر هميشه شاهد داد و فرياد و زد و خورد آن ها باشند، نشانه هايي از پريشاني و ناراحتي هاي فيزيكي و احساسي از خود بروز مي دهند.

دكتر محبوبه مفتاحي تصريح مي كند: علاوه بر تاثير مستقيم نزاع والدين بر فرزندان، نبايد از تاثيرات سوء غيرمستقيم آن نيز غافل بود به طوري كه افسردگي، عصبانيت و نااميدي دائمي چنين والديني باعث مي شود كه وقت كمتري به كودكان خود اختصاص دهند و به طور كلي مسائل تربيتي و عاطفي فرزندان تحت الشعاع روابط نامناسب وغلط والدين قرار مي گيرد.

وي عنوان مي كند: مكانيسم دفاعي فرزندان براي آن كه خود را با دعواهاي پدر و مادر سازگار كنند به طورمعمول گريه، ترس، دخالت در دعوا يا فرار از موقعيت و گوشه گيري است و وقتي اين الگوهاي احساسي منفي در زمان كودكي در آن ها شكل بگيرد، اصلاح و تغيير آن در بزرگسالي بسيار دشوار مي شود و بالطبع در تمام طول زندگي اين افراد، در پاي ناآگاهي، بي توجهي و خودخواهي والدين شان ديده خواهد شد.

وي مي افزايد: در بيشتر موارد مشاهده دائم درگيري و مشاجره والدين باعث مي شود كه بچه ها آن را به صورت يك رفتار تقليدي بياموزند و در بازي با دوستان و هم سن و سالان و در موقعيت هاي مختلف، حالت هايي از پرخاشگري، زورگويي، مشاجرات لفظي و برخوردهاي فيزيكي از خود بروز دهند.

دكتر مفتاحي توصيه مي كند: زماني كه علايم و نشانه هاي پديدار شدن دعوا و مشاجره ديده مي شود، والدين آگاه و دلسوز بايد آن را به زماني موكول كنند كه بچه ها حضور نداشته باشند و در واقع بهترين علاج عصبانيت نيز، كنترل و به تاخير انداختن انتقال آن به ديگري است.

وي يادآور مي شود: در صورتي كه به ناچار در حضور فرزندان مشاجره درگرفت، بايد از توهين لفظي و تخريب احساسات و عواطف ديگري خودداري شود و با كلامي صريح و قاطع، مشكل اصلي مطرح شده و به دنبال راه حل آن برآمد چرا كه سركوفت زدن، هتك حرمت كردن و تخليه رواني با فحش و ناسزا هيچ فايده اي ندارد و شرايط را بدتر مي كند.وي تاكيد مي كند: فرزندان پدر ومادري كه علاقه خود را به همسرشان در حضور كودكان نشان مي دهند وآموخته اند كه بزرگ ترها نيز گاهي درست مثل بچه ها خسته و بي حوصله مي شوند و ممكن است با هم دعوا و مشاجره داشته باشند، كمتر از منازعات بين والدين خود آسيب مي بينند.

وي عنوان مي كند: فرزندان ما بايد بياموزند كه بيان مشكل، دلخوري و مخالفت به شرطي كه عاقلانه و آبرومندانه باشد، به افراد كمك مي كند تا احساسات خود را مطرح كنند و جلوي ناراحتي و عصبانيت بيش از حد و انفجار را درخود بگيرند.

وي يادآور مي شود: مهم است كه اعضاي يك خانواده بتوانند بدون درگيري درباره احساسات خود گفتگو كنند، زيرا صحبت كردن حتي در مورد مسائل و مشكلات باعث مي شود كه افراد هم ديگر را بهتر درك كنند واحساس نزديكي بيشتري بين آن ها پيدا شود.
چهارشنبه 1 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 140]