پديده آدم‌ربايي در عراق

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: پديده آدم‌ربايي در عراق
خليج‌فارس- در ماه‌هاي گذشته و بعد از تكميل شدن برنامه افزايش نيروي آمريكا در عراق، از شدت بمب‌گذاري‌هاي انتحاري كه اين كشور را در 6 سال گذشته به جهنمي مرگبار تبديل كرده‌بود، كاسته شد.

اين بمب‌گذاري‌ها هم از نظاميان آمريكايي و بيشتر از آن از مردم غيرنظامي بي‌گناه عراق هزاران قرباني گرفته‌است. اما آنچه اكنون به امري عادي در عراق تبديل شده، آدم‌ربايي براي باج‌گيري يا به قصد كشتن است. هدف اكثر اين آدم‌ربايي‌ها، اتباع خارجي هستند. اين كار اكنون به شيوه‌اي براي مقابله با اشغالگران خارجي در عراق و افغانستان تبديل شده‌است.

از زماني كه كرك فون اكرمن افسر بازنشسته اطلاعات نيروي هوايي آمريكا در عراق ربوده شد، 5 سال مي‌گذرد. او اولين آمريكايي ربوده شده در عراق پس از اشغال اين كشور توسط نيروهاي ائتلاف محسوب مي‌شود. تعداد آمريكايي‌هايي كه در اين كشور در اين سال‌ها ربوده شده‌اند، به مرز 39 نفر رسيده است. اكرمن هنوز مفقود است و همسرش از آن بيم دارد كه ديگر او را نبيند.

ماجراي ربوده شدن اكرمن و كساني كه پس از او ربوده شده‌اند، علاوه بر بار تراژيك آن به لحاظ انساني، ابعاد گسترده ديگري نيز يافته است. آدم‌ربايي در اين سطح، نقطه عطفي در تاكتيك‌هاي گروه‌هاي تروريستي محسوب مي‌شود و آن طور كه مقامات اطلاعاتي ايالات‌متحده مي‌گويند به لحاظ آماري طي سال‌هاي اخير رشد خيره‌كننده و شگفت آوري داشته است. بر اين اساس، با روي آوردن شبه‌نظاميان شورشي در عراق به روش‌هاي مورد نظر رهبران خود، ميزان ربوده شدن خارجي‌ها در اين كشور طي سال‌هاي گذشته 500 درصد افزايش داشته است.

طبق آمار ارائه شده از سوي سازمان اطلاعاتي پنتاگون كه از منابع محرمانه و غيرمحرمانه تهيه شده و در اختيار آسوشيتد‌پرس قرار گرفته است، در سال2004 تعداد 342 نفر خارجي توسط سازمان‌هاي تروريستي و شورشي به گروگان گرفته شدند و تا سال 2006 اين رقم به 501 نفر افزايش يافت.

در سال 2007 تعداد گروگان‌هاي خارجي به 1500نفر رسيد و به گفته تامس براون، مدير دايره‌اي كه اطلاعات به دست آمده را درباره زندانيان جنگي و افرادي كه حين انجام ماموريت در كشور‌هاي خارجي ربوده شده‌اند، بررسي و تحليل مي‌كند، رقم مورد اشاره در سال‌جاري نيز افزايش يافته است. اين در حالي است كه به گفته براون، دايره تحت نظر او در سازمان اطلاعاتي پنتاگون، تعداد عراقي‌هايي را كه در كشورشان توسط تروريست‌ها و شورشيان ربوده شده‌اند، در محاسبات خود لحاظ نكرده است.

دايره مذكور در گزارش خود به آسوشيتدپرس از جزئيات بيشتري نيز پرده برداشته است، از جمله اين كه:

- در محاسبه آدم ربايي‌ها از منابع محرمانه استفاده شده است.
- از ميان موارد آدم ربايي گروه‌هاي تروريست و شورشي در سطح جهان از سال 2001 به اين سو، در 1079 مورد، هويت آدم ربايان هنوز مشخص نشده است. محاسبه اين تعداد آدم‌ربايي از منابع عمومي مانند رسانه‌ها به دست آمده و شامل مواردي است كه جزئيات آنها مورد تاييد نيست.

- در 747 فقره آدم ربايي شهروندان خارجي از سال2001 به اين سو، گروه‌هاي تروريست مسئول شناخته شده‌اند. براساس منابع غيرمحرمانه از اين تعداد 73نفر آمريكايي بوده‌اند كه از سرنوشت آنها اطلاعاتي در دست نيست.

كرك فون اكرمن يكي از 11 نفري است كه براي يك پيمانكار خصوصي نظامي كار مي‌كرده است و در روز 9 اكتبر سال 2003 در جاده كركوك به تكريت در عراق ربوده مي‌شود.
فرماندهي تحقيقات جنايي ارتش آمريكا به مگان همسر وي گفته است كه تصور مي‌شود اكرمن قرباني يك آدم‌ربايي فرصت طلبانه شده است، نه يك تلاش سازماندهي شده و اينكه فرد مظنون به ربودن همسر وي، ناپديد شده است.

مگان اكرمن در مصاحبه‌اي با آسوشيتد پرس مي‌گويد: ما بنا را بر كشته شدن او گذاشته‌ايم. وزارت خارجه نيز يك گواهي را با اين فرض صادر كرده است. هرچند پرونده هنوز باز است واقعيت اين است كه ما هنوز نمي‌دانيم چه اتفاقي براي او افتاده است.

پطي سال‌هاي اخير آدم ربايي به سرعت به يك تاكتيك تروريستي مبدل شده، هرچند پس از مرگ ابومصعب الزرقاوي رهبر سابق القاعده در عراق در سال 2006 موارد آدم‌ربايي در عراق تا حدي كاهش يافته است.

در افغانستان در ميان خارجي‌ها، غيرآمريكايي‌ها بيشتر هدف آدم‌ربايان قرار مي‌گيرند و كشته مي‌شوند. از سال 2001 به اين سو، تنها 3 آمريكايي در افغانستان ربوده شده‌اند كه آخرين مورد آن در ماه ژانويه گذشته رخ داد. از اين 3 آمريكايي، 2 نفر آزاد شده‌اند و نفر سوم رسما مفقود الاثر اعلام شده، هرچند اين باور وجود دارد كه او مرده است.

در همين مدت، 101 خارجي در افغانستان ربوده شده‌اند و 86 مورد آدم ربايي فقط در سال 2005 رخ داده است. از اين تعداد 19 نفر توسط آدم‌ربايان اعدام شده‌اند كه 10 مورد آن در سال 2006 رخ داد.

عراق خطرناك‌ترين مكان براي آمريكايي‌ها از لحاظ آدم ربايي است. از ميان آمريكايي‌هايي كه ربوده مي‌شوند، 80 درصد آنها شانس زنده ماندن دارند و 20درصد نيز توسط آدم ربايان كشته مي‌شوند. از سال 2003 به اين سو 39 آمريكايي در عراق ربوده شده‌اند و تصور مي‌شود 22 نفر از اين تعداد مرده‌اند.

در همين مدت زمان، 495 خارجي غيرآمريكايي در عراق ربوده و 51 نفر از آنها اعدام شده‌اند. القاعده و گروه‌هاي سني در عراق مسئول كشته‌شدن 13 گروگان آمريكايي و 34 گروگان خارجي غيرآمريكايي دانسته مي‌شوند.

تحليلگران عوامل متعددي را موجب تفاوت در آمار ربوده‌شدن آمريكايي‌ها و خارجي‌هاي غيرآمريكايي در عراق مي‌دانند، از جمله اينكه دولت آمريكا از دادن باج به آدم ربايان خودداري مي‌كند. ساير دولت‌ها، به‌خصوص دولت‌هاي اروپايي، به شكلي غيرآشكار، انعطاف بيشتري در زمينه ربوده‌شدن شهروندان خود دارند.

اگر هدف آدم ربايان اخاذي باشد، يك غيرآمريكايي، گروگان ايده آلي براي آنها محسوب مي‌شود و چنانچه در پي تبليغ براي خود باشند يا اهداف تروريستي مد نظر آنها باشد، به سراغ شهروندان ايالات متحده مي‌روند. گروگان‌هاي نظامي آمريكايي در بيشتر موارد به قتل مي‌رسند.

به گفته مينوو يون، جامعه‌شناس دانشگاه ويلينگ كه درباره آدم ربايي‌هاي تروريستي تحقيق كرده است، شهروندان كشورهايي كه به عراق يا افغانستان نيروي نظامي فرستاده‌اند نيز درصورت ربوده‌شدن با خطر مرگ و كشته شدن مواجهند. به گفته وي، در افغانستان، گروگان‌هاي هندي بيش از ساير خارجي‌ها با خطر مرگ مواجهند كه به نوعي بازتاب تداوم درگيري و نزاع بين هندو‌ها و مسلمانان در كشمير پاكستان است. در ساير مناطق جهان، ميزان مرگ گروگان‌هاي آمريكايي و غيرآمريكايي تقريبا با هم برابر است.

نام الزرقاوي رهبر سابق القاعده در عراق، تداعي‌كننده گروگان‌گيري و ربودن خارجي‌ها در اين كشور است. وي با انتشار فيلم‌هاي ويدئويي كه از زندانيانش مي‌گرفت، در سراسر جهان شناخته شد. بين سال‌هاي 2003 تا 2006 وي در مجموع، فيلم‌هايي را از 90 اسير خود منتشر كرد كه در 17 فيلم ويدئويي آنان را مقابل دوربين به قتل مي‌رساند. در پي مرگ زرقاوي در سال 2006 اقداماتي از اين دست و نيز آمار آدم‌ربايي در عراق كاهش يافت.

روند آدم ربايي خارجي‌ها تنها منحصر به عراق نيست و در كشور ديگري هم شدت گرفته است. در نيجريه از سال 2006 به اين سو 141‌خارجي ربوده شده‌اند. اين در حالي است كه در سال 2005 تنها 5 خارجي در اين كشور نفت‌خيز آفريقايي ربوده شده بودند.

بيشتر موارد آدم ربايي‌ها در نيجريه با صنعت نفت اين كشور مرتبط بوده و در محدوده تاسيسات نفتي صورت گرفته است. در سومالي نيز از سال2006 به اين سو، دزدان دريايي و گروه‌هاي شورشي بيش از 500 نفر را ربوده‌اند. اين رقم در سال 2005 در اين كشور شرقي آفريقا تنها 9 نفر بوده است. انتظار مي‌رود روند رو به افزايش آدم ربايي در اين 2 كشور ادامه داشته باشد.

در سال 2001 يك واحد تحليل اطلاعات مربوط به موارد آدم ربايي و گروگان‌گيري در سطح اداره امنيت كشوري ايالات متحده راه‌اندازي شد. اين واحد دو هدف را پيگيري مي‌كند:

1 - گرد آوري و تحليل حجم عظيم اطلاعات با هدف تشكيل پرونده براي گروه‌هاي تروريستي در سراسر جهان كه مرتكب آدم ربايي مي‌شوند؛ در پرونده اين گروه‌ها مواردي مانند جزئيات محل آدم ربايي، جا به جايي، آزادي و يا قتل گروگان‌ها درج مي‌شود.

2 - پيش‌بيني اينكه در كجا و چه زماني احتمال گروگان‌گيري‌هاي بيشتري وجود دارد.
در سال 2003 اين واحد فهرست و عكس‌هايي را از چند نظامي كشته شده آمريكايي منتشر كرد كه نشان مي‌داد 2 نظامي زن آمريكايي در پي وقوع يك حمله غافلگيرانه در نصيريه مفقود شده‌اند. در پي انتشار اين گزارش عمليات تجسس گسترده‌اي براي يافتن جسيكا لينچ و لوري آن پيستوا آغاز شد. تيم جست‌وجو در نهايت دريافت كه پيستوا كشته شده است. لينچ بعدها نجات يافت.

در مورد ديگري در همان سال، واحد مورد اشاره به دقت اين حدس را مطرح كرد كه 7آمريكايي در زنداني در بغداد به سر مي‌برند. در پي حمله به زندان مذكور مشخص شد كه گروگان‌گيرها در نتيجه بمباران منطقه‌اي در اطراف زندان، آمريكايي‌ها را به مكان ديگري منتقل كرده‌اند.

طي 5 سال گذشته، واحد تحليل اطلاعات آدم ربايي‌ها بيش از 100 گزارش را درباره جابه‌جايي و مـحل احـتمالي نگهداري3 پيمانكار آمريكايي كه در سال 2003 در كلمبيا توسط چريك‌هاي چپ‌گراي اين كشور ربوده شدند، ارائه كرده است. اين 3 گروگان آمريكايي در ماه ژوئيه گذشته به همراه 12 گروگان غيرآمريكايي ديگر آزاد شدند.

گروه تحت نظر براون اينك پيگير وضعيت نا مشخص 21 گروگان – شامل 14 آمريكايي– است كه از سال 1993 به اين سو ربوده شده‌اند. در ميان اين افراد نام اسكات اسپيچر خلبان نيروي دريايي ارتش ايالات متحده مشاهده مي‌شود كه هواپيماي وي در عمليات توفان صحرا در سال 1991 بر فراز عراق سقوط كرد.

هفته نامه تايم- 13 اكتبر2008
چهارشنبه 1 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 133]