گفتگوي مشروح مهر با بلندي:وجود مشكلات گذشته علمي كاربردي را مي پذيرم/ مهاجرت را معكوس مي كنيم

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گفتگوي مشروح مهر با بلندي:وجود مشكلات گذشته علمي كاربردي را مي پذيرم/ مهاجرت را معكوس مي كنيم
خبرگزاري مهر - گروه حوزه و دانشگاه :دكتر حسين بلندي ضمن پذيرش مشكلات گذشته در صدور مجوز به مراكز خصوصي از سياستهاي اين دانشگاه دفاع كرده و معتقد است اگر علمي كاربردي حمايت شود منادي مهاجرت معكوس خواهد شد.

دانشگاه جامع علمي كاربردي يكي از دانشگاههاي وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري است كه با هدف ارتقاء سطح مهارت شاغلين بخشهاي مختلف اقتصادي و افزايش مهارتهاي حرفه اي فارغ التحصيلان مركز آموزش كه فاقد تجربه اجرايي هستند با تصويب اساسنامه در سال 1371 در 18 مهر ماه 1373 تشكيل و با بكارگيري و سازمان دهي امكانات، منابع مادي و انساني دستگاههاي اجرايي نسبت به برگزاري دوره هاي علمي كاربردي در مقاطع كارداني و كارشناسي اقدام مي كند. دكتر حسين بلندي عضو هيئت علمي دانشگاه علم و صنعت ايران چهارمين رئيس دانشگاه جامع علمي كاربردي است در گفتگويي مشروح با خبرنگار خبرگزاري مهر از برنامه ها، اهداف و چالشهاي اين دانشگاه سخن گفته است.

* آموزشهاي علمي كاربردي با چه مفهوم و هدفي راه اندازي شده است؟
- دكتر حسين بلندي: آموزش علمي كاربردي آموزشي شغل محور و به منظور اشتغال است. ماموريت اصلي دانشگاه جامع علمي كاربردي تامين برنامه لازم براي تربيت نيروي انساني ساير دستگاهها و وزارتخانه ها بر اساس نوع نياز آنهاست. در واقع دستگاهها عناوين مورد نياز براي تربيت نيروي انساني را تعيين مي كنند كه اين امر موجب شغل شناسي مي شود. سپس تجزيه و تحليل شغل صورت مي گيرد و در نتيجه توانمنديهاي مورد نياز استخراج شده و بر اساس آن بسته آموزشي تهيه مي شود. وقتي بسته آموزشي تهيه شد با ارائه آنها نيروي انساني مورد نياز يك شغل يا طيفي همگون از مشاغل تربيت مي شوند كه در اين زمينه هر برنامه دانشگاه جامع علمي كاربردي به طور ميانگين 5 شغل را در بر مي گيرد. خروجي اين فرايند نيز كاملا شغلشان مشخص است. يا درون دستگاه متقاضي ارتقا مي يابند يا در ساير دستگاهها براي رفع نياز به كار گرفته مي شوند. در واقع دانشگاه جامع علمي كاربردي براي رفع نياز دستگاهها و تربيت متخصص از علم و تخصص استفاده مي كند.

* فارغ التحصيلان ساير دانشگاهها مي توانند استخدام شونده خوبي براي دستگاهها و ارگانها باشند و اگر رويكرد دانشگاه علمي كاربردي تنها تربيت استخدام شونده است به نظر مي رسد سياست اين دانشگاه زير سوال خواهد رفت؟
- دانشگاه جامع علمي كاربردي در ابتدا با هدف ارتقاي شغلي شاغلين ايجاد شد. پس از آن بحث تربيت استخدام شونده مطرح شد و اكنون تربيت استخدام كننده مورد هدف قرار گرفته است.

* با توجه به اينكه تربيت استخدام كننده تاثير شگرفي بر اجتماع خواهد گذاشت كه يكي از اثرات آن ماندگاري نيروي انساني تحصيلكرده در محل سكونت است و اجراي اين سياست مي تواند موجب مهاجرت معكوس باشد، تربيت استخدام كننده چگونه در نظام علمي كاربردي تحقق مي يابد. آيا اين تنها يك شعار است يا يك واقعيت؟
- دانشگاه جامع علمي كاربردي براي تربيت استخدام كننده در فاز اول 458 انجمن علمي تشكيل داده كه اين انجمنها دانشگاهي نيستند بلكه وظيفه آنها تعريف يك طرح با توجيه اقتصادي و فني است. در واقع اين بدين معني است كه كه اگر در مركزي 5 رشته تحصيلي وجود داشته باشد و 120 نفر در هر رشته درس بخوانند يك انجمن علمي با گروه هاي 20 نفره ايجاد مي شود كه 30 پيشنهاد پروژه ارائه مي كنند و در هر گروه 20 نفره يك مدرس به عنوان مشاور حضور خواهد داشت كه تعريف دقيقي از طرح ارائه شود. در واقع مي توان يكسري فعاليتهاي تكميلي ايجاد كرد كه بخشي از نيازهاي استان را تامين مي كنند. اين طرح از يك شهرستان آغاز مي شود و نيازهاي منطقه مورد شناسايي قرار مي گيرد. طرح تعريف مي شود و وام و تسهيلات ارائه مي شود. در واقع اين شيوه باعث مي شود دانشجويان در شهرهاي خود بمانند و استخدام كننده باشند. در واقع دانشگاه جامع علمي كاربردي مي تواند منادي مهاجرت معكوس در كشور باشد.

بنابراين رئيس دانشگاه جامع علمي كاربردي معتقد است بستر لازم براي اجراي اين سياست به طور كامل مهيا است. آيا واقعا مانعي بر سر راه شما وجود ندارد؟
- سوال بجايي است. ما آرمانهايي داريم كه كاملا عملياتي هستند و براي آن كاملا برنامه ريزي كرده ايم اما اين امر به اعتبار نياز دارد كه دانشگاه از آن برخوردار نيست اگر چنين اعتباراتي در اختيار دانشگاه قرار گيرد مي توان با يك برنامه ريزي مناسب اين هدف را محقق كرد.

* براي تحقق مهاجرت معكوس و ماندگاري نيروهاي بومي بايد مشاغلي تعريف و نيروي متخصص تربيت شود. پيش از اين از تعريف شغل توسط دانشگاه متبوع خود سخن گفته بوديد. با توجه به اينكه تعريف شغل را يكي از اركان دانشگاه علمي كاربردي مي دانيد اين دانشگاه تا كنون چه تعداد شغل را تعريف كرده است؟
- دانشگاه جامع علمي كاربردي با تدوين و تهيه هر برنامه آموزشي در واقع 5 شغل را ايجاد و تحت پوشش متخصصان قرار مي دهد. با توجه به اينكه تا كنون 662 برنامه از سوي دانشگاه جامع علمي كاربردي تدوين شده است، اين دانشگاه توانسته در مدت فعاليتش 3 هزار و 310 شغل تعريف كند.

* علاوه بر دانشجويان پذيرفته شده در مراكز علمي كاربردي شما متولي كارورزي دانشجويان ساير دانشگاهها نيز هستيد اما به نظر مي رسد در اين راه نيز با مشكلاتي از جمله ناهماهنگي دستگاهها مواجه هستيد.
- دانشگاه جامع علمي كاربردي مي تواند متولي كارورزي فارغ التحصيلان باشد به همين دليل وزارت علوم اين وظيفه را به دانشگاه علمي كاربردي سپرده است. براي كارورزي فارغ التحصيلان مقرر شده بود دستگاهها برنامه اي به ما ارائه دهند و اعلام كنند چند نفر را نياز دارند تا دانشگاه جامع علمي كاربردي دانشجويان را بر اساس رشته تحصيلي براي كارورزي به سمت آنها سوق دهد. همچنين مقرر بود يك دوره تكميلي كوتاه مدت توسط دانشگاه علمي كاربردي ايجاد شود تا دانشجويان پس از طي اين دوره گواهينامه دريافت كنند. اين امر سبب مي شد دانش آموختگان راحت تر توسط بخشهاي مختلف به ويژه بخش خصوصي جذب شوند. اما متاسفانه اين طرح از سوي وزارت كار فعلا مسكوت است.

* اجراي درست برنامه هاي علمي كاربردي نظارت جدي را مي طلبد. آيا نظارتها واقعي است يا صوري؟
- دولت توجه ويژه خود را به اين نظام نشان داده و با ايجاد ستاد هماهنگي كه رياست آن بر عهده معاون اول رئيس جمهوري است بر تظام علمي كاربردي و فني و حرفه اي نظارت مي كند.

* غير از نظارت ستاد هماهنگي مهمترين امر وجود استانداردهايي براي راه اندازي مراكز علمي كاربردي است. به طور حتم شما صراحتا مشكلات علمي كاربردي در ساليان گذشته را نمي پذيريد اما من به عنوان خبرنگار حوزه آموزش عالي معتقدم ضعفهايي در اعطاي مجوز، برگزاري دوره ها و فضاي آموزشي و آزمايشگاهي مراكز وجود داشته است. برخي معتقدند روابط در اين دانشگاه بيش از ضوابط در تاسيس مراكز حاكم بوده است.
- دانشگاه جامع علمي كاربردي استانداردهايي براي تاسيس مراكز خود دارد. مراكز علمي كاربردي حداقل بايد 1200 مترمربع فضا داشته باشند كه 60 درصد آن نيز ملكي باشد. از ميان 158 مركزي كه موافقت اصولي با تاسيس آنها صادر شد در حال حاضر 50 مورد توانايي اين امر را داشته اند.
واحدهاي غيرتوليدي دانشگاه علمي كاربردي بايد 710 مترمربع فضاي آموزشي، 100 متر مربع فضاي كتابخانه اي و 610 مترمربع ساير فضاهاي آموزشي داشته باشند. ساير فضاها مي تواند شامل بخش اداري، رفاهي، نمازخانه، سرويس، بوفه، سالن اجتماعات باشد. مجموع اين فضاها 1200 مترمربع است كه حداقل فضاي لازم براي تاسيس واحدهاي غيرتوليدي علمي كاربردي محسوب مي شود. مراكز جديدي كه در دانشگاه علمي كاربردي تاسيس مي شوند اعم از دولتي، عمومي و خصوصي بايد 1200 مترمربع فضا داشته باشند كه 60 درصد آن ملكي باشد. تا شهريور 1388 هم مراكزي كه از قبل مجوز دريافت كرده بودند فرصت دارند خود را با اين استاندارد تطبيق دهند.

* پس شما مي پذيريد كه اين دانشگاه در تاسيس مراكز مشكلاتي داشته كه در صدد رفع آن برآمديد؟
- ابزار اصلي دانشگاه علمي كاربردي در حال حاضر نيروي انساني است. در قديم دائم درخواست تاسيس مركز ارائه مي شد اما در حال حاضر بر اساس نيازسنجي كه در مناطق خصوصا مناطق محروم براي رفع نياز منطقه صورت مي گيرد مجوز ايجاد مركز علمي كاربردي به بخش خصوصي داده مي شود. تاكنون 163 مركز غير دولتي علمي كاربردي راه اندازي شده است.
دانشگاه علمي كاربردي نيازسنجي زماني و مكاني مي كند. وظيفه اين دانشگاه ايجاد مهارت، دانش، تخصص و اشتغال بوده و در اين زمينه هم موفق شده است. ما در اين دانشگاه مي خواهيم به نياز يك منطقه و بخش پاسخ دهيم پس پذيرش بومي داريم.
200 مركز را در كشور بر اساس پاسخگويي به نيازهاي محلي نيازسنجي كرده ايم. فراخوان اجراي اين كار اول بهمن 1384اعلام شد. در ارديبهشت 1385 بيش از 600 گروه درخواست مجوز كردند كه بيش از 300 مورد براي دريافت مجوز به وزارت علوم ارائه شد كه تا كنون 158 مورد موافقت اصولي اخذ شده است.

به ورود بخش خصوصي به نظام علمي كاربردي اشاره كرديد. آيا اين سياست دانشگاه علمي كاربردي منطبق با اصل 44 نظام است.
- دانشگاه جامع علمي كاربردي مسئوليتش استفاده از تمام امكانات بخش دولتي، عمومي و خصوصي است. برنامه سوم توسعه هم اين امر را مورد تاكيد قرار داده است. اصل 44 وقتي ابلاغ مي شود گذر از اقتصاد سنتي به اقتصاد دانش محور است. سرمايه اصلي اقتصاد دانش محور نيروي انساني متخصص است. در واقع زماني اصل 44 محقق مي شود كه افراد داراي دانش، تخصص و مهارت باشند. بخش خصوصي مي تواند در انجام خيلي از وظايف موفق عمل كند. تجربه هم اين امر را ثابت كرده است.
نگاه ژرف رهبري براي پياده سازي اصل 44 تنظيم كننده و پايدار ساز سيستم است و عملا سيستم اقتصاد كشور ما را پايدار مي كند چون موجب مي شود از قابليتها به خوبي استفاده شود.

پس تاييد مي كنيد كه دانشگاه علمي كاربردي توانايي اجراي اصل 44 در آموزش عالي را دارد؟
- فكر مي كنم كه اين توانمندي در بخش آموزش عالي علمي كاربردي امكانپذير باشد. در گذشته ورود بخش خصوصي به آموزش عالي علمي كاربردي خيلي شفاف و منطبق بر استانداردها نبود اما امروز اينگونه نيست.

پس پذيرفتيد در گذشته مشكلاتي بوده است! الان چگونه بخش خصوصي را وارد نظام علمي كاربردي مي كنيد؟
- مراكز خصوصي با همان استانداردهاي اعلام شده در فوق ايجاد مي شوند. ما در دوره قبل 24 درصد مركز غيردولتي داشتيم كه در پذيرش امسال شمار آنها به 45/31 درصد رسيده است. مراكز عمومي نيز در سال گذشته 87/22 درصد بودند كه امسال به 84/21 درصد رسيده است.دولتي نيز در سال گذشته 58/48 درصد بوده است كه در سال جاري به 64/47 درصد كاهش يافته است.

* فرض اينكه مراكز شما خود را با استانداردها مطابقت دادند. دوره هايي كه به اين مراكز مي دهيد با چه ملاك و معياري است. در اين مورد هم پيش از اين اعتراضاتي بود كه گفته مي شد به فلان مركز دوره بيشتر و ظرفيت بيشتر مي دهند زيرا نزديكي ويژه اي با رياست دارد. تاييد مي كنيد؟
- ايجاد و تقويت شوراي نظارت كشوري دانشگاه علمي كاربردي ضروري است. اين شوراي نظارت كشوري شامل چهار كميته علمي اجرايي، دانشجويي فرهنگي، امور عمومي، امور مالي است.
وقتي مركزي از دانشگاه علمي كاربردي درخواست ايجاد دوره اي را ارائه مي كند بازديد كارشناسي و تخصصي صورت مي گيرد تا همه استانداردها و شرايط لازم را داشته باشد. پس از اين بازديد در كميته تخصصي علمي كاربردي ايجاد اين دوره مورد بررسي قرار مي گيرد كه در صورت تاييد به شوراي گسترش آموزش عالي براي تاييد نهايي ارائه مي شود.
شوراي نظارت بر حسن و اجراي دوره نظارت مي كند و بازديد علمي تخصصي صورت مي گيرد. اگر شوراي نظارت بر حسن اجراي دوره مهر تاييد نزند دوره تمديد نخواهد شد. در واقع مجوز دوره هاي علمي كاربردي تنها براي يك دوره صادر مي شود كه در صورت حسن اجرا دوباره تمديد مي شود. در غير اين صورت مجوز باطل خواهد شد.
البته در استانها نيز كميته هاي استاني نظارت ايجاد شده اند كه تنها مي توانند كار كارشناسي كنند اما نمي توانند نوع تنبيه را مشخص كنند. كميته علمي اجرايي در مورد نوع تنبيه تصميم مي گيرد. البته اگر حداقل تتبيه را درنظر بگيرد لازم الاجراست اما اگر نوع تبيه بالا باشد بايد شوراي نظارت و ارزيابي كشوري نظر نهايي را اعلام كند.

* بنابراين صراحتا تاكيد مي كنيد كه دوره هاي كم كيفيت را تمديد نخواهيد كرد و اين جريمه اي براي مراكز خواهد بود.
- در واقع مجوز دوره هاي علمي كاربردي تنها براي يك دوره صادر مي شود كه در صورت حسن اجرا دوباره تمديد مي شود. در غير اين صورت مجوز باطل خواهد شد.
كميته هاي شوراي نظارت كشوري چهار كتاب قانوني دارند كه بر اساس آن بر واحدهاي علمي كاربردي نظارت مي كنند. هرگونه تخلف از سوي مراكز علمي كاربردي بر اساس اين كتاب تنبيهاتي دارد. در برخي موارد به تذكر بسنده مي شود و در برخي ديگر دوره تمديد نمي شود. البته اگر شدت تخلف زياد باشد دوره براي 3 دوره متوالي تمديد نخواهد شد. اين مصوبه شوراي نظارت كشوري دانشگاه علمي كاربردي است و با جديت اجرا مي شود.

يكي ديگر از معضلات دانشگاهها به غير دوره هاي روزانه دانشگاههاي سراسري پذيرش دانشجو بدون معيار و ملاكي مناسب است. مثلا برخي دانشگاهها سالانه ظرفيتي به دانشگاه خود اضافه مي كنند كه اصلا با افزايش بودجه و امكانات آنها تناسب ندارد و تنها گفته مي شود چون برنامه چهارم توسعه بر افزايش ظرفيت تاكيد كرده بايد جمعيت دانشجويي كشور زياد شود. دانشگاه علمي كاربردي هم بدون حساب و كتاب دانشجو مي گيرد؟
- دانشگاه علمي كاربردي ظرفيت پذيرش 908 هزار و 867 نفر را دارد اما با توجه به اينكه كيفيت آموزش و تربيت نيروي متخصص هدف اول دانشگاه علمي كاربردي است براي پذيرش دانشجو نيز استانداردهاي خاصي داريم كه بايد رعايت شود تا پذيرش دانشجو امكانپذير باشد. به عنوان مثال براي پذيرش 300 تا 1000 دانشجو، 1000 تا 2000 دانشجو و بيش از 2000 دانشجو استانداردهاي جداگانه و كاملي وجود دارد كه تا رعايت نشوند امكان پذيرش اين تعداد داوطلب به مراكز داده نمي شود.

و سخن آخر رئيس دانشگاه علمي كاربردي
- تقويت نظام علمي كاربردي ضروري است و تقويت اين نظام مي تواند دستيابي به اهداف سند چشم انداز را تسريع و تسهيل كند. يكي از تقويتهايي كه بايد در علمي كاربردي صورت گيرد حمايت از دانش آموختگان اين دانشگاه است. در سال 85 با حدود 30 ميليارد تومان اعتباري كه به دانشگاه براي وام داده شد 962 طرح تصويب شد كه در حال حاضر دانش آموختگان در حال فعاليت هستند. سال 1386 نيز 400 ميليارد تومان اعتبار تخصيص يافت كه به مشكلاتي برخورد و در سال 1387 هيچ بودجه اي متاسفانه تاكنون اعلام نشده است.

...............................................
مصاحبه از رضا يغمايي
چهارشنبه 1 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 139]