ژاد چیست؟

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: از لغت "ژاد" برای یک سری از سنگ های قیمتی استفاده می شود که در سازی، مجسمه سازی و سایر موارد تزئینی هزاران سال است که مورد استفاده قرار می گیرد. اکثر مردم از ژاد تصور یک سنگ سبز رنگ را دارند. در حالیکه ژاد در سری متنوعی از رنگ های سبز، سفید، بنفش کمرنگ، زرد، آبی، سیاه، قرمز و خاکستری وجود دارد.

آیا همه ژادها مشابه هستند؟
در گذشته تصور می شد که از نظر منشا همه ژادها از مواد مشابه ساخته شده اند. تا اینکه در سال 1863 یک فرانسوی به نام "آلکسیس دامور" پی برد که ژادها در حقیقت از دو کانی مختلف "ژادئیت" و"نفریت" هستند. چون تشخیص این دو کانی از یکدیگر بسیار مشکل بوده و از لغت "ژاد" بصورت رایج در بسیاری از زبان ها و در تجارت ات استفاده شده است، از این لغت برای ژادئیت و نفریت نیز بطور مشترک استفاده می شود.

ژادئیت و نفریت:
اگرچه ژادئیت و نفریت ظاهر و مشخصات فیزیکی مشابه دارند، اما مشخصا ترکیب کانی شناسی آنها متفاوت است. ژادئیت یک پیروکسن غنی از آلومینیوم است در حالیکه نفریت یک آمفیبول غنی از منیزیوم می باشد. این کانی ها قطعا دارای خواص شیمیایی متفاوت و ساختار بلورشناسی مختلف اند اما تفاوت های خواص ظاهری آنها اندک است.
چین از گذشته های دور در تولید ژاد پیشرو بوده است. اساتید هنرمند چینی از قبل سال 1863 با استفاده از ژاد های استخراج شده از برمه که کیفیت بالاتری از سایر منابع دارند آثار هنری و تزئینی بسیار نفیسی را خلق کرده اند. ژاد برمه مقاوم تر بوده و جلاپذیری بهتری دارند. آنها به خوبی ژادئیت را از نفریت تشخیص داده و قیمت بالاتری را برای ژادئیت می پردازند. به هر حال آنها دانش شیمی و بلورشناسی مورد نیاز برای تشخیص ژادئیت از نفریت را نداشته و اینکار را به صورت تجربی انجام می دهند.
ژادئیت ریزدانه با درخشندگی و شفافیت خوب، گرانبها، همشکل و با رنگ سبز بسیار کمیاب است. ژادئیتی با این مشخصات چنانچه یافت شود "ژاد سلطنتی" نامیده می شود و به عنوان سنگی گرانبها از آن یاد می شود. در گذشته این نوع ژاد فقط در اختیار پادشاه چین قرار داشت ولی امروزه هر کسی می تواند یکی از این نوع خریداری نماید. ژاد های با کیفیت بالا می تواند ارزشی بالاتر از بهترین الماس ها داشته باشد.

چه سنگ های با ژاد اشتباه گرفته می شوند؟
اگرچه تشخیص بین ژادئیت و نفریت مشکل است، اما برخی مواد کم ارزش نیز ممکن است با ژاد اشتباه گرفته شوند. کوارتز سبز، آمازونیت، عمیق سبز، یشم، سرپانتین، آونتورین (نوعی کوارتز به رنگ سبز)، گارنت گروسولر، و مواد شناخته شده یا ناشناخته دیگر ممکن است به عنوان جایگزینی به جای ژاد استفاده شوند. همه این سنگ ها ممکن است در بازار به جای ژاد فروخته شوند و همه آنها می توانند رنگ، جلا، شفافیت بسیار شبیه به ژاد داشته باشند و عموم مردم نمی توانند آنها را از ژاد تشخیص دهند. برای تشخیص صحیح ژاد از سایر سنگ ها باید از میکروسکوپ، لوپ و نور فرابنفش کمک گرفت.

تاریخ استفاده از ژاد:
بشر از 7 هزار سال قبل تاکنون از ژاد استفاده کرده است. اولین اشیاء ساخته شده از ژاد اتی بوده اند که در آنها ژاد به عنوان سنگ قیمتی استفاده شده است. ژاد بسیار سخت و محکم است و در صورت شکسته شدن لبه های بسیار تیزی دارد. در گذشته های دور از آن در ساخت ابزار برش و اسلحه استفاده می شده است. انسان های اولیه در ساخت نیزه، نوک تیر کمان، چاقو و سایر ابزار برشی ژاد بکار می برده اند.

استفاده از ژاد در سازی:
ژاد یک ماده مقاوم و بادوام با رنگ های گوناگون است که در اشکال و شفافیت های مختلف وجود دارد. این مشخصات باعث شده تا این سنگ به سنگ قیمتی بسیار محبوب بدل شود. ژاد در ساخت انواع متنوعی از ات مانند گردنبند، گردن آویز، حلقه، گوشواره، دستبند، تسبیح و ... به کار برده می شود. می توان از ژاد به صورت منفرد و یا در ترکیب با سنگ های قیمتی دیگر در پایه ای ساخته شده از طلا، نقره و سایر فلزات گرانبها استفاده نمود. این سنگ قیمتی همچنین در ساخت مجسمه های کوچک، زیور آلات، هنر مذهبی و ... بکار برده می شود.

پراکندگی ژاد در دنیا:
اغلب مردم گمان می پندارند که چین خاستگاه ژاد است. اگرچه چین یکی از مهمترین خاستگاه های معادن نفریت و یکی از بزرگترین تولید کننده محصولات ژاد است اما در این صنعت تنها نیست و ژاد در همه قاره ها به جز جنوبگان یافت شده و استفاده می شود. در آسیا، اروپا، استرالیا، امریکا و تعدادی از جزایر اقیانوس آرام در ساخت ابزار، اسلحه ها و ات و لوازم آرایشی استفاده می شده است.
منبع: سایت ژئولوژی

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 358]