واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: فوتبال ايران به قلم «فردوسي پور» درWorlbSoccer
«عادل فردوسي پور يكي از گزارشگران تلويزيون ايران و مجري برنامه تلويزيوني محبوب90 است». اين توصيف ماهنامه ي تخصصي فوتبال جهان از گزارشگر و مجري تلويزيون ايران است كه در كشور انگليس به چاپ مي رسد. فردوسي پور در شماره اخير ماهنامه WorlbSoccer (مجله دنياي فوتبال) به روايت فوتبال ايران پرداخته است.
عادل فردوسي پور كه با لقب "جان ماتسون ايران" شناخته مي شود، در مطلب خود نگاهي عمقي به فوتبال ايران، بررسي موقعيت فعلي فوتبال اين كشور، شرح كوتاهي از تاريخچه باشگاه هاي ليگ برتر و اشاره به پيشگامان و تاثيرگذاران فوتبال ايران داشته است. او هم چنين مشكلات فوتبال ايران طي سال هاي گذشته، جابجايي هاي جغرافيايي در فوتبال كشور و ميزان محبوبيت رشته فوتبال در ايران را شرح داده است. متن كامل اين مقاله به نقل از ايسنا را امروز و فردا در همين صفحه بخوانيد.
اگر از هر دوستدار فوتبال در ايران پيرامون دوست داشتني ترين خاطره فوتبالي اش بپرسيد اكثر آنها به روز تاريخي 29 نوامبر 1997 اشاره خواهند كرد كه در اين روز تيم ملي كشورشان با كنار زدن استراليا به رقابت هاي جام جهاني راه يافت. پس از تساوي يك - يك در تهران، استراليايي ها در ديدار برگشت بازي حذفي آسيا-اقيانوسيه 2 بر صفر پيش بودند. نتيجه بازي مي توانست گل هاي بيشتري را براي استراليا به همراه داشته باشد اما به دليل واكنش هاي قهرمانانه احمد عابدزاده سنگربان افسانه اي و همچنين خوش اقبالي هاي ايران در مقاطعي از بازي اين امر تحقق نيافت. ايران به طرزي باورنكردني از لبه پرتگاه فاصله گرفت. دو گل در پنج دقيقه توسط كريم باقري و خداداد عزيزي و به دنبال آن مقاومت شجاعانه در ثانيه هاي باقي مانده به شكل معجزه آسايي استراليا را از به دست آوردن پيروزي محروم كرد و يك جشن واقعي در ايران آغاز شد. ميليون ها ايراني شهر را به رنگ قرمز در آورده و با پايكوبي، دو گل حماسي به ثمر رسيده خارج از خانه را جشن گرفتند. از آن لحظه به بعد، فوتبال به داغ ترين موضوع در ايران تبديل شده است و همه از هواداران تعصبي و رسانه ها گرفته تا سياست مداران بزرگ مدت ها به بحث درمورد آن مي پردازند.
سلطان هاي بي چون و چرا
پيش از انقلاب اسلامي در سال 1979 ميلادي، ايران سلطان بي چون و چراي فوتبال آسيا بوده و سه بار پياپي در سال هاي 1968، 1972 و 1976 به قهرماني در جام ملت هاي آسيا دست يافته است. اين تيم در جام جهاني 1978 به عنوان تنها نماينده آسيا - اقيانوسيه به اين رقابت ها راه يافت و هم چنين چندبار پياپي در بازي هاي المپيك حضور پيدا كرد. سراشيبي فوتبال ايران پس از انقلاب شكل گرفت كه با جنگ 8 ساله با كشور همسايه، عراق و محروميت هايي همراه شد. راهيابي به جام جهاني 1998 نشان داد كه فوتبال يك بار ديگر جاي خود را در قلب ملت ايران پيدا كرده است. طي يك دهه گذشته فوتبال ايران به رشد پيوسته اي دست يافته است. تيم ملي با سهولت نسبي و شماري از ستارگان خود كه اكنون در باشگاه هاي اروپايي توپ مي زنند به رقابت هاي جام جهاني 2006 راه پيدا كرد. فوتبال در زندگي بسياري از ايرانيان نفوذ كرده است. بيش از 12 روزنامه مربوط به فوتبال، روزانه در ايران منتشر مي شوند و تمامي ديدارهاي ليگ هاي معتبر اروپايي به صورت زنده از شبكه هاي تلويزيون و به صورت رايگان پخش مي شوند. شهرآورد بزرگ تهران ميان استقلال و پرسپوليس و برنامه تلويزيوني بحث برانگيز 90 كه هر هفته پخش مي شود بيش از 25 ميليون نفر علاقمند را به خود جذب مي كند. استقلال و پرسپوليس دو قطب اصلي مقابل هم در فوتبال ايران هستند. نخستين سوالي كه هواداران فوتبال در ايران از يكديگر مي پرسند اين است كه "قرمز(پرسپوليس) هستي يا آبي (استقلال)؟" سالهاست كه اين دو باشگاه، قدرت هاي ممتاز فوتبال داخلي بوده و حتي ساكنان شهرهاي ديگر هم از هواداران جان سخت اين دو تيم هستند. اما اين چشم انداز طي سال هاي گذشته و از زمان آغاز ليگ حرفه اي جديد در سال 2001 تغيير كرده است. سپاهان، سايپا، فولاد و پاس با قهرماني خود به دو تيم بزرگ فوتبال ايران تنها سه بار فرصت قهرماني داده اند كه دو قهرماني به پرسپوليس و يك قهرماني به استقلال رسيده است.
جابجايي جغرافيايي
پس از آنكه سازمان تربيت بدني تصميم به تمركززدايي فوتبال گرفت، تغييرهاي جغرافيايي تحت الفظي نيز شكل گرفت. در حالي كه استقلال و پرسپوليس تيم هاي ممتازي به حساب مي آيند، ساير باشگاه هاي رده بالاي تهراني با وجود موفقيت هاي درون زمين، با كانون هاي هواداري كوچكي همراه بوده اند. پروژه دولت، انتقال اين باشگاه ها به شهرهاي ديگر است. فصل گذشته پاس كه پنج قهرماني در ليگ و يك قهرماني در آسيا را در كارنامه دارد، به شهر تاريخي همدان انتقال پيدا كرد. اين فصل صبا باتري و پيكان به ترتيب به شهرهاي قم و قزوين منتقل شدند، در همين حال گزارش ها حاكي از آن است كه راه آهن در آستانه انتقال به يكي از استان هاي شمالي قرار دارد. در يك دهه گذشته، تمامي بازيكنان بزرگ به همراه يكديگر به خارج از كشور منتقل شده اند. باقري، عزيزي و علي دايي در سال 1997 به بوندسليگا راه يافتند و پس از جام جهاني 1998 بزرگترين ستارگان ايران به كشورهاي آلمان، اتريش، بلژيك و تركيه انتقال پيدا كردند. دايي، وحيد هاشميان، رحمان رضايي، جواد نكونام، آندو تيموريان، علي كريمي و مهدي مهدوي كيا چندي از لژيونرهاي موفق در اروپا بوده اند، اما بسياري ديگر هم براي رسيدن به موفقيت تقلاي زيادي كرده اند. آخرين بازيكن ملي پوشي كه ايران را ترك كرد، مسعود شجاعي است كه راهي اوساسوناي اسپانيا شد. هم چنين امارات متحده عربي به نقطه جذب بازيكنان ايراني تبديل شده است. حقوق پرداختي در اين كشور خوب بوده و بازيكنان با حضور در فوتبال امارات از سبك هاي زندگي دشوار و برنامه هاي زمان بندي سفت و سخت ليگ هاي اروپايي مي گريزند. كريمي دوران اوج خود را در امارات و در باشگاه الاهلي سپري كرد و با وجود نخستين فصل آبرومندانه در بايرن مونيخ (2006-2005)، به خليج بازگشته و براي تيم هاي قطري "قطر اس سي" و "السيليه" توپ زد. بسياري صاحب نظران، انتقال ستارگان به امارات را مورد انتقاد قرار داده اند و "دايي" سرمربي جديد تيم ملي نيز بسياري از اين بازيكنان را به اين تيم دعوت نكرده است. در واقع، بازيكنان به طور نسبي حقوق خوبي در ايران دريافت مي كنند. در حالي كه حقوق ساليانه 90 درصد مردم كمتر از 3000 پوند است، اكثر بازيكنان ليگ برتر بيش از 80 هزار پوند درآمد داشته و برخي ستارگان رده بالا نيز بيش از 200 هزار پوند درآمد دارند. از 18 باشگاه حاضر در ليگ برتر، تنها دو باشگاه داراي مالكان خصوصي هستند كه هردوي آنها نيز در نزديكي ورشكستگي قرار دارند. ساير باشگاه ها نيز به طور مستقيم و يا غيرمستقيم توسط منابع دولتي اداره مي شوند. در سال 2006، دخالت هاي دولت در مسائل مرتبط با فوتبال، فيفا را برآن داشت كه ايران را از حضور در تمامي رقابت هاي بين المللي محروم كند، هرچند اين محروميت پس از چيدمان كميته انتقالي فوتبال و انتصاب رئيس جديد فدراسيون فوتبال مرتفع شد.
بزرگترين مشكلي كه پيشوايان فوتبال ايران با آن روبه رو هستند اين است كه قالب بندي كنوني هيچ سودي را براي باشگاه ها به همراه ندارد چرا كه هيچ درآمد قابل ملاحظه اي از فروش بليت، حق تاليف و تصنيف تجارت محصولات و يا حتي حق پخش تلويزيوني درميان نيست، اگرچه برخي شركت هاي صنعتي در فوتبال نقشه هايي براي فرار از ماليات به وجود آورده اند.
سه شنبه 30 مهر 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مردم سالاری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 315]