واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: یهودیت(عبري:יהדות،Yahedut) يكي از قديمي ترين اديان بشر است كه به اعتقاد یهودیان توسط فرزندان ابراهیم از طرف خداوند آورده شدهاست. پیروان آن عموماً فرزندان قوم بنی اسرائیل هستند[۱]. این دین نخستین دین ابراهیمی و نیز توسط بسیاری، نخستین دین یکتاپرست به شمار میرود.[۲][۳] و كانون بيشتر متون و سنت هاي اديان ابراهيمي مي باشد و تاريخ،اصول و اخلاق يهوديت بر مذاهب مسيحيت،اسلام، بهاييت و بسياري از مذاهب ديگر تاثير بسزايي گذاشته است. يهوديت داراي تاريخ پيوسته اي بيش از 33 قرن مي باشد. بسياری از قوانين مدنی و اصول و اخلاق انديشه های سكولار غرب از جنبهها و ديدگاه های يهوديت كه مبناي مسيحيت بوده منشاييت ميگيرند. پيروان يهوديت چه نو كيشان و چه افرادی كه از نژاد يهود هستند يهودی خطاب می شوند. يِهود יְהוּדָה, واژهای عبری است، به معنای ستوده و صفتی اكتسابيست كه به ساكن يهوديه، قسمتی از سرزمين اسراييل كه سبط يهودا بر آن زندگي ميكردند، داده ميشود و از قديم همه بنی اسرائیل را به اين نام می خواندند[۴]. در ایران، از عنوان «جهود» و «کلیمی» یعنی پیرو موسی نیز برای نامیدن یهودیان استفاده میشود. پيروان يهوديت در بسیاری از کشورهای جهان ساکن هستند. جمعیت یهودیان جهان ۱۴ میلیون نفر، معادل۰٫۲۲٪ جمعیت جهان میباشد.[۵] ولی بعضی آمارها پيروان يهوديت را تا ۲۵ ميليون تخمين مي زنند[۶]، حدود۵٫۴ میلیون نفر ساکن اسرائیل و۶٬۴۴۴٬۰۰۰ ساکن آمریکا و مابقی در اروپا، اقیانوسیه، قاره آمریکا، آفریقا ساکنند. یهودیان بیش از ۲۷۰۰ سال در ایران زیستهاند و اکنون حدود ۲۵٬۰۰۰ نفر از آنان، ساکن ایران هستند.[۷]
اعتقادات
میمونید یک معلم معروف یهودی در قرن دوازدهم بود که فهرست اعتقادات سیزده گانهٔ یهودیان را چنین تنظیم کرد:خدا همه چیز را خلق نمود و هم چنان همه چیز را اداره میکند. تنها یک خدا وجود دارد که در همه چیز کامل است. خدا بدن ندارد و شبیه هیچ چیزی در این دنیا نیست. خدا همیشه بوده و همیشه خواهد بود. انسانها باید تنها برای خدا عبادت کنند. کلام تمام انبیای بنی اسراییل درست است. پیش گوییهای موسی درست است و او بالاترین پیامبری است که بوده و خواهد بود. خدا تورات را به موسی داد. تورات تغییر نخواهد کرد و تورات دیگری هم نخواهد آمد. خدا افکار و اعمال همه را میداند. خدا مطیعین دستوراتش را پاداش و مخالفینش را عذاب خواهد داد. ماشیح خواهد آمد. خدا مردگان را به زندگی بر خواهد گرداند. میتزووت
میتزووت یا دستورات، اعمال مطرح در مذهب یهودیت را میتزووت میگویند. میتزوا دستوری است که خدا به مردم میدهد. برخی میتزوا را به عمل صالح یا نیکوکاری ترجمه میکنند. ششصد و سیزده میتزووت برای یهودیان لازم است که انجام دهند. برخی در زندگی روزمره داخل هستند و برخی در مواقع خاص صورت میگیرند. بسیاری از این دستورات را الان نمیتوان اجرا نمود چرا که معبد مقدس اورشلیم تخریب شدهاست.
دستورات
یهودیان معتقدند موسی ده فرمان و تورا را از کوه سینا با خود پایین آورد. و به جز پنج کتاب یا سفر موجود تورا محتوای دیگری هم دارد که آن را میشنا یا تورای شفاهی هم مینامند که در آن توضیح میدهد، چگونه میتوان قوانین پنج سفر را انجام داد. تفسری که بر این میشنا نوشته شده است گمارا نام دارد و با هم این دو کتاب را تلمود مینامند. یهودیان سنتی معتقدند خداوند تورای مکتوب و شفاهی را به موسی داد و او آنها را با رعایت امانت به یهودیان رسانید و آن چه که امروز در دست ماست هم دقیقا همان است و باید همه دستورات آن مروز هم صورت بگیرد. یهودیان لیبرال میگویند تورا الهام خداوند است اما انسانها آن نوشتهاند و دستورات اخلاقی آن همیشه لازم الاجرا هستند بر خلاف بسیاری دستورات آیینی که امروز لازم نیست صورت بگیرد. در یهودیت حرکت مثبتی تلقی میشود که فرمانها را به بحث بگذارند و تحقیق کنند چطور باید آنها را اجرا کنند. تلمود پر است از قصههای رایهایی که در این موارد با هم بحث میکردند. لطیفهای در این باب است که میگوید «دو یهودی، سه نظر». برخی از این نظرات را همه پذیرفتهاند اما برخی دیگر هنوز تحت بحث هستند. امروزه یهودیت رهبر واحدی ندارد که تصمیم بگیرد چگونه فرمان را اجرا کنیم یا به چه چیز اعتقاد بورزیم. گرچه یهودیان اعتقادات به نظرات مختلف دارند، اما هنوز پیروان آن معتقد به یک دین هستند. ده فرمان را همه یهودیان در پای کوه سینا شنیدند. این خاصیت ده فرمان است اما یهودیان اتفاق نظر دارند که تمام ششصد و سیزده دستور تورا به یک اندازه اهمیت دارند.
ده فرمان
ده فرمان اینها هستند:به خدا اعتقاد داشته باشید جز او کسی یا چیزی را نپرستیدتصویری یا مجسمهای را به عنوان خدا نسازید به آن ارادت نورزید و آن را تعظیم نکنید نام خدا را بیهوده نبرید شبات نگه دارد یعنی در روز هفتم استراحت کنید به والدین خود احترام بگذارید قتل نکنید زنا نکنید دزدی نکنید شهادت دروغ ندهید به مال دیگری حسد نورزید قوانین هفتگانه نوح
هفت فرمان اخلاقی است که بر اساس تلمود و توسفتا، از سوی خدا به نوح داده شد و تمام آدمیان باید از این دستورها اطاعت کنند؛ اگر هم غیریهودیان به این هفت فرمان پایبند باشند و آنها را رعایت کنند ، به رستگاری میرسند.ممنوعیت بت پرستی: بت نپرستید ممنوعیت قتل: خون کسی را به ناحق بر زمین مریزید، خودکشی نکنید و فرزندان خود را نکشید و قربانی نکنید. ممنوعیت زنا: زنا مکنید. ممنوعیت قسم ناروا: سوگند ناروا نخورید و تهمت نزنید. گوشت حیوان زنده و خون را نخورید. عدل و داوری را برپا سازید. تشکیل دادگاه شرعی. برای نظارت بر انجام شش فرمان مورد اشاره. کتابهای مذهبی
۱.تنخ شامل ۳۹ کتاب است که در دورهای بیش از هزار سال به رشته تحریر در آمدهاند. یهودیان و حتی مسیحیان برای کتاب مقدس، تقدس والائی قائلند و آن را الهام خداوند بر نویسندگان کتاب مقدس میدانند و بر این باورند که کتاب مقدس دو مؤلف دارد یکی خدا و دیگری بشر و بین ایندو عنصر خدایی و بشری جدایی وجود ندارد.تنخ خود به ۳ بخش تقسیم میشود:
طومار تورا مقدس که به منظور تشریفات مذهبی در یک کنیسه گشوده شدهاست.
تورا نوییم کتوویم ۲.تلمود تفاسیر تورا
سري تلمود بابلي
۱. تلمود بابلی ۲.تلمود اورشلیم ۳.میدراش۴.آثارهالاخایی ۱.تور ۲.شولحان عاروخ ۵.توسفتا۶.آثار سوال و جواب ۷.زوهار۸.سیدور فلسفه یهود
فلسفه یهودی از تبیین بنیاسرائیل از سرچشمه جهان هستی و صفات ذاتی و فاعلی خدا به گونهای فلسفی نشأت میگیرد. از اینرو، کتاب مقدس عبری که تنخ نامیده میشود؛ منبع بنیادینیاست که فلسفه یهودی بر اساس آن استوار میگردد. خاخامها در دوره تنائیم، که در فاصله قرن اول قبل از میلاد تا قرن دوم بعد از میلاد است، و خاخامهای دوره امورائیم که، بین قرون دوم و ششم میلادیاست، چنین بینشی را نسبت به خدا و ارتباط آن با کیهان به روشی مشابه ادامه دادند. این اندیشهها موضوعاتی چون وحدت، علم مطلق، قدرت مطلق، خیرخواهی خدا، اسرائیل و رسالتی که در قبال امتها دارد، مفهوم ماشیح و نجات، هدف و قلمرو شریعت و هلاخا را دربر میگیرد. علاوه بر تلمود، در میشنا و میدراش نیز توجه دانشمندان به بحثهای الهیاتی و فلسفی در چهارچوب تفکر یهودی معطوف شد. علاوه بر این، کابالا و متون عرفانی یهودیت نیز مشتمل بر پژوهشهای نظری پیچیدهای درباره سیر آفرینش و ذات خداوندیاست.
مفهوک ذات خدا
اصول دین
منیان
کابالا
کابالا نامی است که بر تصوف یهودی اطلاق میشود و تلفظ اروپایی قبّالاه عبری است به معنی قدیمی و کهن. این واژه به شکل قباله برای فارسی زبانان و عربها است. بیشتر یهودیان ارتودوکس به آئین کابالا (کابالیسم) اعتقاد دارند. بر اعتقاد هواداران و معتقدین به آئین کابالا، فهمیدن و درک رموز مخفی درآئین کابالا، باعث میشود تا انسان بصورت روحانیواری به خدا نزدیکتر شود و بدین ترتیب بشریت، قدرت والایی از رموز مخفی خدا که برای دیگر انسانها پوشیدهاست، را پی میبرد.مهمترین منابع و کتب کابالیستی که به عنوان ستون فقرات و پایه اصلی «آئین کابالا» درآمدند، شامل مجموعه کتب عبری بهیر (به معنای «کتاب روشنایی») و هیچالوت (به معنای «کاخها») میشوند که به قرن اول میلادی بازمیگردند. نهایتا در قرن سیزدهم میلادی کتاب زوهار نوشته شد که تفکر و شکل کنونی «آئین کابالا» را تشکیل داد.
اخلاق
]ماشیح یا مسیح کسی است که به اعتقاد یهودیان ظهور خواهد کرد و نجات دهنده آنها خواهد بود.
آخرت و زندگی بعد از مرگ
در نخستین نوشتههای تنخ یهودی، سخنی از زندگی پس از مرگ، کیفر و پاداش، بهشت و جهنم نمیرود. اعتقاد بر این بود که مردگان به سرزمین مردگان که شئول نامیده میشد، میروند. مرگ زودرس، کیفر خدایی دانسته میشد که بدکاران و کافران به آن دچار میشوند [۸] و زندگی طولانی بالاترین خوشبختی دانسته میشد.[۹]؛ زندگی پس از مرگ نامشخص تلقی میگردید.[۱۰] ظاهراً به این دلیل که مردم همسایه اسرائیل، به زندگی پس از مرگ به شیوه زندگی در قبر باور داشتند؛ اسرائیلیان از آنها دوری میجستند. بنیاسرائیل، از دفن کردن اشیاء در گورها پرهیز میکردند؛ زیرا انسان را از خاک میدانستند که به خاک بازمیگردد.[۱۱] در دورههای بعدی، باور به آخرت در بین یهودیان به وجود آمد. در کتاب حکمت آمدهاست:آری، خداوند به راستی انسان را نابودناشدنی آفریدهاست؛ چنانچه خود نابودناشدنیاست.[۱۲]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9879]