نگاهي به مشكلات فراروي نابينايان قرآني به مناسبت روز جهاني عصاي سفيد چشم‌هاي نابينا؛ قلب‌هاي پر فروغ

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: نگاهي به مشكلات فراروي نابينايان قرآني به مناسبت روز جهاني عصاي سفيد چشم‌هاي نابينا؛ قلب‌هاي پر فروغ
گروه گزارش: بر اساس آمارهاي سال 1386، 550 هزار نفر در كشور مبتلا به اختلالات بينايي‌اند كه از اين تعداد، يكصد و 20 هزار نفر نابيناي مطلق و 430 هزار نفر كم‌بينا هستند. به طور طبيعي كار آموزش كه آموزش قرآن هم مي‌تواند جزئي از آن باشد براي كم‌بينايان شايد تفاوت چنداني با افراد سالم نداشته باشد اما براي نابينايان مستلزم هزينه و تلاش‌هاي بيشتري است.
طبق آمار فوق، 120 هزار نابيناي مطلق در كشور وجود دارند كه اگر چه درصد اندكي از آنان علاقه‌مند به دنبال كردن حرفه‌اي رشته‌هاي مختلف قرآني مانند حفظ و قرائت هستند و اين تعداد شايد به يك صدم و حتي يك هزارم مجموع آنان هم نمي‌رسد، اما اين موضوع نمي‌تواند نافي توجه مسئولان به مشكلات فرا روي اين قشر باشد.

شوراي قرآن بهزيستي فكري براي گران‌قيمتي قرآن‌هاي بريل كند

نخستين مشكل در اين عرصه كمبود قرآن براي نابينايان و گراني قيمت آن است، اگر چه فعالان قرآني نابينا به اقتضاء فعاليت‌شان، قرآن به خط بريل را در دسترس دارند اما به ويژه با تشكيل شوراي عالي قرآن سازمان بهزيستي مي‌طلبد حداقل براي هر نابينا، يك قرآن وجود داشته باشد كه با اين قيمت بالا و حجم زياد اين قرآن‌ها، چنين امكاني براي بسياري از آنان وجود ندارد.

سيد «مرتضي نيك‌زاد» مديرعامل بنياد فرهنگي ــ قرآني روشندلان اصفهان، در اين باره مي‌گويد: تهيه قرآن معمولي هزينه‌اي بيش از هزار تا دو هزار تومان در بر نمي‌گيرد درحالي كه قرآن‌آموزان نابينا براي تهيه يك قرآن به خط بريل بايد بالغ بر 30 هزار تومان هزينه كنند و به همين نسبت وسايل كمك آموزشي هم هزينه زيادي را مي‌طلبد كه سازمان بهزيستي با دادن يارانه و بهره‌مندي از كمك خيرين و نيكوكاران قرآني اين مشكل را تاحد زيادي مرتفع سازد.

البته حجت‌الاسلام«حسينعلي اكرامي» مسئول مركز فعاليت‌هاي قرآني سازمان بهزيستي استان قم در اين زمينه يادآور مي‌شود: نابيناياني كه توانايي تهيه قرآن بريل را ندارند مي‌توانند جهت تهيه و تلاوت قرآن كريم به مركز فعاليت‌هاي قرآني سازمان‌هاي بهزيستي استان‌ها مراجعه كنند و آن را به صورت امانت و وديعه تهيه و بعد از تلاوت به مركز پس دهند.

موضوع كوتاه‌نويسي قرآن به خط بريل از ديگر موضوعاتي است كه بايد مورد توجه جدي قرار گيرد، اما مشخص نيست به چه دليل پشت خط زمان متوقف شده است.

لزوم تسريع در كوتاه‌نويسي قرآن‌هاي بريل

سيد «محمدحسن وجداني» پيشكسوت و نويسنده اولين قرآن بريل در ايران، معتقد است: حذف مجموعه‌اي از علائم بدون كاربرد در قرآن‌هاي بريل بين 25 تا 30 درصد از حجم قرآن بريل را مي‌كاهد و در صورت كوتاه‌نويسي اين قرآن‌ها و ايجاد قراردادهايي براي برخي كلمات پركاربرد قرآن كه در نقاط مختلف تكرار شده است، مي‌توان تا 60 درصد حجم قرآن‌هاي بريل را كاهش داد.

وي مي‌افزايد: «كوتاه‌نويسي قرآن كاري گروهي و سنگين است كه بايد با دقت فراواني همراه باشد و من فكر مي‌كنم در صورت شروع جلسات كارشناسي، اجراي آن حداقل مدت دو سال طول خواهد كشيد تا روي كلمه به كلمه قرآن بحث و تبادل نظر صورت گيرد.»

البته با وجود ضرورت چنين موضوعي و با گذشت حداقل سه ماه حتي هنوز جلسات كارشناسي آن هم(از زمان مصاحبه، 24 تير ماه 1387) تشكيل نشده است. البته بايد متذكر شد كه قرآن‌هاي كوتاه‌نويس شده تنها براي قرائت نابيناياني كه علاقه‌مندند به صورت غير حرفه‌اي به حفظ و قرائت بپردازند مفيد است و براي قاريان و حافظان حرفه‌‌اي بايد نكات تجويدي، وقف ابتداء به صورت دقيق و كامل نوشته شده باشد.

كمبود استادان با تجربه براي آموزش قرآن به نابينايان از جمله ديگر مشكلات اين قشر است. اگر چه وقتي ما در تربيت معلم مجرب قرآني براي آموزش افراد سالم جامعه دچار ضعف هستيم تربيت معلمان ويژه نابينايان به طريقه اولي توقعي بلندپروازانه است اما از آنجا كه اين قشر جمعيت زيادي را تشكيل نمي‌دهند، تربيت معلم و يا حداقل برپايي دوره‌هاي تربيت معلم با حضور نابينايان مستعد همه استان‌هاي كشور براي اداره كلاس‌هاي قرآن ويژه اين قشر كار چندان دشوار و پر هزينه‌اي نيست ضمن آنكه مراكزي چون بنياد فرهنگي ــ قرآني روشندلان اصفهان با اندك حمايت و كمكي عاشقانه و مشتاقانه به آموزش نابينايان مي‌پردازند.

عمده مشكلات در فعاليت‌هاي قرآني مجموعه تحت پوشش بهزيستي

مسايلي همچون ناتواني در ايجاد ارتباط كامل و پويا بين استاد و قرآن‌آموز، معضل هزينه و چگونگي اياب وذهاب به مراكز آموزش، قائل شدن تفاوت بين فعالان قرآني روشندل با ديگر اعضاي جامعه قرآني و ... از ديگر مشكلاتي است كه نابينايان با آن مواجه هستند.

عباس چراغي از مربيان علوم قرآني در استان قم است كه از قدرت بينايي محروم است. وي در اين باره مي‌گويد: داير بودن تنها يك يا دو مركز آموزش قرآن به روشندلان در مراكز استان‌ها و شهرهاي بزرگ، امكان حضور گسترده نابينايان براي بهره‌گيري از محضر قرآن و آموزش آنان را به حداقل مي‌رساند.»

وي مي‌افزايد: «مراكز فرهنگي و مساجد فعال درعرصه آموزش قرآن بايد در كنار تربيت قرآن‌آموزان با وضعيت جسمي عادي،‌ كلاس‌هاي ويژه‌اي را براي علاقه‌مندان به آموزش قرآن كه از نظر جسمي وضعيتي مطلوبي ندارند، مانند نابينايان، برگزار كنند.»

نبود استاندارد آموزشي براي نابينايان از ديگر مشكلات اين حوزه است، مجيد زكي‌لو، مديركل آموزش و پژوهش سازمان دارالقرآن‌الكريم «تاكنون براي قرآن آموزان نابينا، استاندارد آموزشي خاصي تعريف نشده؛ چون هيچ نهاد حمايتي از نابينايان، چنين درخواستي به سازمان دارالقرآن‌الكريم ارائه نداده است.»

چه كسي مسئول است؟

زكي‌لو در اين باره هم معتقد است: «ضرورت ايجاب مي‌كند كه سازمان دارالقرآن الكريم به عنوان متولي آموزش قرآن در كشور، از سوي سازمان‌هاي حمايت كننده از اقشار خاص سفارش تدوين برنامه آموزش بگيرد، اما سازمان بهزيستي كشور هيچ سفارش ارائه نداده است.»

زكي‌لو در ادامه به بهره‌گيري غيرمستقيم نابينايان از برنامه‌هاي دارالقرآن‌الكريم اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «طبق قوانين، سازمان بهزيستي مسئول اصلي تعريف برنامه‌هاي آموزشي براي قشرهاي معلول جامعه است؛ اما تاكنون هيچ درخواستي از سازمان بهزيستي به منظور ارائه و تدوين برنامه آموزش براي قرآن‌آموزان نابينا به سازمان دارالقرآن ارسال نشده است.»

به نظر مي‌رسد، تشكيل شوراي عالي قرآن سازمان بهزيستي* پاسخي به حل تدريجي مشكلات قرآني فراروي افراد تحت پوشش سازمان بهزيستي همچنين پاسخي روشن به تعيين تكليف وضع مديريتي قرآن در اين سازمان و انتقادات موجود است، سازماني كه 19 مردادماه سال جاري با حضور افراد مبرز و برجسته قرآني كشور و با درخواست رئيس جوان اين سازمان تشكيل شده است و بايد منتظر ماند تا اين شورا گره‌اي جدي از مشكلات قرآني فراروي افراد تحت پوشش بهزيستي به ويژه مشكلات عنوان شده در بالا بردارد. اگرچه تلاش‌هاي اين شورا، نافي نقش نهادهاي ديگر متولي امور قرآني به ويژه مركز هماهنگي، توسعه و ترويج فعاليت‌هاي قرآني كشور به عنوان مسئول اصلي امور قرآني نيست بلكه حماي جدي‌تري را طلب مي‌كند.ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*شوراي عالي قرآن سازمان بهزيستي به منظور توسعه و ترويج فعاليت‌هاي قرآني توسط دكتر«فقيه» رئيس سازمان بهزيستي كل كشور تشكيل و اعضاي آن نيز منصوب شدند. جلسه معارفه اين شورا روز شنبه 19 مرداد ماه برگزار شد.

اين شورا متشكل از آقايان «عباس سليمي، علي‌اكبر حنيفي، حبيب مهكام، علي‌اكبر حشمتي، محمدرضا شهيدي‌پور، شهريار پرهيزگار، محمدحسين سعيديان، عباس امام‌جمعه، محمد حاج‌ابوالقاسم، جواد عليرضايي، ذبيح‌الله روحي و غلامرضا احمدي» است.

علي فرج‌زاده
جمعه 26 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 400]