از باخت نترس!

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: آسيبشناسي يك تساوي بحثبرانگيز
از باخت نترس!
جام جم آنلاين: بعدازظهر جمعه؛ بازي پرسپوليس و استقلال. اين ديدار معمولا بهانهاي ميشود تا اعضاي خانواده دور هم جمع شوند و حتي اگر در ورزشگاه بازي را تماشا نميكنند استاديومهاي خانگي كوچكي درست كنند تا در كنار هم از قافله كريخواني عقب نمانند و از ديدار سال فوتبال ايران لذت ببرند.

در چنين جمعي بازي پرسپوليس و استقلال را تماشا ميكردم، تعداد قرمزها با احتساب يك طرفدار 3 ساله، 9 در مقابل 6 هوادار آبي بود كه اتفاقا حضور پدربزرگ 79 ساله دو آتشه استقلالي جمع هواداران فوتبالي را از نظر سن و سال كامل كرده بود.
جالب بود كه موقع پيشبيني اين مسابقه اكثرا روي نتيجه تساوي اتفاق نظر داشتند، هرچند كه 4 نفر هم معتقد بودند بازي برنده دارد و شانس استقلال براي كسب پيروزي بيشتر است، اما كساني كه نتيجه را مساوي پيشبيني كردهاند انگار كه مسابقه را از قبل ديده باشند اصرار دارند كه ميدانند بازي مساوي ميشود. اما حرف يكي كه طرفدار پرسپوليس هم هست تامل برانگيز است، انگار مساويهاي مكرر دو تيم در دو سه سال اخير او را از تب و تاب هواداري دور كرده است. او ميگويد: نه حرص و جوش بخوريد، نه خودتان را خسته كنيد، اين بازي بايد مساوي شود كه ميشود، كاش يك امتياز به هر دو تيم اضافه كنند و هم خودشان را راحت كنند، هم ما را.
يك پسربچه 10 ساله برافروخته اعتراض ميكند و ميگويد: اصلا هم اينطور نيست، اين همه تا به حال برديم و باختيم (منظورش استقلال است)، اين بار هم ميبريم يعني اگر اين دفعه مساوي شود من اصلا فوتبال نگاه نميكنم.
از اين حرفها كه بگذريم بازي شروع ميشود، نيمه اول ميگذرد، پرسپوليس كه با گل عادل كلاهكج جلو ميافتد در استاديوم خانگيها غوغايي ميشود. پاي تلويزيون، 8 دقيقه بعد استقلال با گل فرهاد مجيدي بازي را به تساوي ميكشاند همه از تب و تاب ميافتند. جالب است كساني كه حتي برد پيشبيني كردهاند، اكنون يك يك را نتيجه پاياني ميدانند. پدربزرگ ميگويد مطمئن هستم بازي با همين مساوي به پايان ميرسد و پسربچه استقلالي حرفش را كامل ميكند كه مساوي نه، اين مساوي لعنتي.
بازي كه به آخر نزديك ميشود صداي اعتراض تماشاگران در آزادي هم با سردادن شعارهايي كه نشان از اتهام تباني بين دو تيم دارد درميآيد، چيزي كه پذيرفتنش در فوتبال حداقل در بازي بزرگي با اين ميزان از حساسيت و انگيزه بين بازيكنان راحت نيست. بحث همچنان ادامه دارد، يكي ميگويد ديديد گفتم مساوي ميشود و ديگري از جايش بلند مي شود، از تلويزيون فاصله ميگيرد و آهي ميكشد و ميگويد اي كاش پرسپوليس ميباخت، اما بازي مساوي نميشد.
ما ميدانيم و يك سوال جدي، چرا هيچكس با اين تساويها شاد نميشود؟ چرا تساويهاي پياپي از سال 85 تاكنون شائبه تباني را ايجاد كرده است؟ اين مساويها آنقدر خستهكننده شده كه طرفداران دو تيم ترجيح ميدهند تيم محبوبشان ببازد و اين يعني حتي اگر تباني هم نباشد كه به نظر نيست پرسپوليس و استقلال براي جلب رضايت هواداران خود نياز به تحول دارند.
حساسيت و احتياط از آخرين باري كه نتيجهاي غير از تساوي رقم خورد، 3 سال ميگذرد، آبان 85 بود كه در بازي رفت ليگ برتر، پرسپوليس با گلهاي اولادي و معدنچي در مقابل تك گل استقلال دو بر يك پيروز شد. عباس انصاريفرد، مديرعامل كنار رفته پرسپوليس بشدت با موضوع تباني مخالف است و ميگويد: حداقل در مورد پرسپوليس ميتوانم ادعا كنم كه براي برد به ميدان رفته بود، هيچ دربي در طول دو مقطع مديريت بنده با هدف تساوي برگزار نشده است.
مديرعامل استقلال هم همين نظر را دارد، واعظ آشتياني ميگويد: دو تيم موقعيت گلزني داشتند، وقتي بازيكنان دقت نميكنند فرصتها از دست ميرود وگرنه هيچكدام از دو تيم نميخواهند بازي هم مساوي شود و به دنبال برد هستند.
در فوتبال نتيجهگرا تساوي بهتر از شكست است و براي جلوگيري از هر تغيير، تحول و تزلزل در جايگاه افراد، ناخودآگاه ميل به مساوي بيشتر شده، نه اين كه از قبل هماهنگ شده باشد
مربيان دو تيم هم اتهام تباني را رد ميكنند، هر دو طرف تاييد ميكنند كه هيچ توصيهاي مبني بر تقسيم امتيازها دريافت نكردهاند. مرفاوي اين كار را غيرممكن ميداند و حسين عبدي اين اتهام را شبيه يك شوخي خندهدار ميداند، چون فكر ميكند در ورزشي با اين همه اتفاق غيرقابل پيشبيني و 22 بازيكن، تباني اصلا امكان ندارد، همه افرادي كه در اين ارتباط اظهار نظر ميكنند دليل تساويها را يك چيز ميدانند: حساسيت بازي و احتياط، اما چرا اين حساسيت در سالهاي گذشته به اين شكل نبود. از 67 بازي برگزار شده سهم استقلال 20 برد و پرسپوليس 15 پيروزي بوده است. هر چند 32 ديدار در كارنامه دربيهاي دو تيم به تساوي انجاميده اما دليل تساويهاي پر تعداد و مكرر اخير چيست؟
ترس از شكست قرمز و آبي و تقابلش در هر جاي دنيا جالب و حساسيت برانگيز است، ناصر ابراهيمي كسي است كه دربيهاي زيادي را روي نيمكت پرسپوليس تجربه كرده است. او با گفتن اين جمله به خبرنگار «جامجم»، ادامه ميدهد: شعاري كه ما خودمان هم در رختكن داشتيم اين است كه براي اين بازي وضع جور ديگري است. نبايد ببازيد،به هر تيمي ميخواهيد ببازيد ولي به استقلال نبازيد، اين نبازيد يعني اگر نبرديد هم ايرادي ندارد، همه دوست دارند ببرند اما از باخت ميترسند، احتياط ميكنند و به خاطر استرس نميتوانند در حملههاي مكرر خطر كنند و جلو بروند. اين طور است كه موقعيتهاي زيادي از دست ميرود، به نظر من چيزي كه عجيب و جالب توجه است، چيزي جداي از تباني براي رسيدن به تساوي است، در سالهاي اخير تيمي كه روي كاغذ ضعيفتر بوده بهتر ظاهر شده و تا مرز پيروزي پيش رفته و اين موضوع مورد توجهي است.
دعوت زيادي به آرامش! كاظم اوليايي و بهتاش فريبا در مورد رد اتهام تباني همعقيده هستند، پيشكسوتان استقلال به «جامجم» ميگويند: حساسيت در مورد حنجالي نبودن بازي و آرامش خيلي بالا رفته است.
اين به اين معنا نيست كه درگيري، جنجال و حركات برهم زننده آرامش مورد تاييد است، اما تقابل و ميل به برتري جزيي از رقابت در فوتبال است كه دعوت همه به آرامش تا حدي اين ميل را از بين برده و اين حساسيت به حساسيت كاذب بدل شده است. در اين زمينه بايد رسانهها فرهنگسازي كنند و اجازه ندهند ذهن مردم به سمت و سوي تباني برود، چون هيچكدام از اين دو باشگاه از اين مساويها نفعي نميبرند، بايد اجازه داد فاكتورهاي لازم رقابت كه جنگندگي و دوندگي است در جاي خود باشد و دوستيها هم سر جاي خود بماند.
دوري از درگيريهاي لازم در فوتبال حاج رضايي به نوعي از اين حساسيتها به عنوان توصيههاي ايمني قبل از دربي ياد ميكند كه حالا انگار دردسرساز شدهاند، امير حاج رضايي در اين باره ميگويد: كيفيت پايين دربي بخشي از كيفيت پايين فوتبال ماست. تساوي در دربي تعمدي نيست اما تلاشهايي ناخواسته در همين خصوص صورت ميگيرد كه از توصيههاي بيشمار قبل از دربي ناشي ميشود، وقتي مسوولان پر تعداد پيش از دربي سرتمرين تيمها حاضر ميشوند و توصيه ميكنند بازي آرام و غيردرگيرانه باشد، ناخودآگاه بازيكنان از جنب و جوش باز ميمانند در حالي كه خشونت روي توپ، كورس گذاشتن، جنگيدن و بازي درگيرانه در ميدان از زيباييهاي فوتبال است، به نظر من تساوي دو تيم مساله رواني هم هست كه اين موارد در آن تاثير دارد.
دربي كارنامه مربي و بازيكن است مساله قابل توجه ديگر را محمد پنجعلي مورد اشاره قرار ميدهد. او در گفتگو با «جامجم» تصريح ميكند. كارنامه مربي و بازيكنان با همين يك بازي سنجيده ميشود، حتي مديريت هم تحتتاثير همين نتيجه است، در فوتبال نتيجهگرا تساوي بهتري از شكست است و به اين ترتيب براي جلوگيري از هر تغيير و تحول و تزلزل در جايگاه افراد ناخودآگاه ميل به مساوي بيشتر شده، نه اين كه از قبل هماهنگ شده باشد. اما احتياط سبب ميشود تا موقعيتها از دست برود، در سالهاي قبل حاشيه امنيت افراد مسوول و بازيكنان بيشتر بود و همه به عشق برد فقط حمله ميكردند چون فقط به رضايت هواداران فكر ميكردند. اما حالا رضايت مسوولان مهمتر شده و همين تاثير زيادي در كاهش جذايتهاي دربي داشته است.
تشويقهاي غيراصولي و تاكيدهاي نامتداول دكتر بهرام وكيلي، روانشناس در مورد كاهش انگيزه براي كسب پيروزي در يك رقابت از جمله مسابقه ورزشي را تشويقهاي غيراصولي و تاكيدهاي نامتداول اطرافيان عنوان ميكند. او به «جامجم»ميگويد: در سالهاي اخير مرسوم شده است براي بهينهسازي فضاي ورزشگاهها هنگام بازي دو تيم پرطرفدار فوتبال، مهماني نماديني بين بازيكنان برگزار ميشود، مسوولان بارها و بارها از ارزش و اهميت دوستيها و رفاقتهاي رقيبان داخل ميدان صحبت ميكنند و تاكيد دارند بازيكنان دو تيم با هم دوست و رفيق هستند، در حالي كه اين تاكيدها غيراصولي است و لازم نيست چون طرفين در اصل هيچ دشمني با هم ندارند. اين تشويقها و تاكيدهاي غيراصولي بازيكنان را از هدف اصلي يعني رقابت و بهرهگيري از انگيزه كامل دور ميكندو تمركز را روي نمايش دوستيها بيشتر ميكند كه اگر دقت كنيد در اين مسابقه آمار دست دادن بازيكنان، صحبت كردن آنها با يكديگر و نمايش محبت در حين بازي بيشتر است، چون مورد استقبال مسوولان قرار ميگيرد و همين سبب ميشود تا انتظارات برآورده نشود چون هدف فرعي بر اصلي غلبه كرده است. با اين اوصاف انتظار اين است كه مسوولان با فرهنگسازي لازم ظرفيت پذيرش شكست را بالا ببرند، به نظر ميرسد در حال حاضر حذف مساله بر حل آن چيره شده و اين شور و هيجان را از فوتبال ما ميگيرد. چه خوب است براي حركت فوتبال در راستاي پيشرفت از بازيكنان و مربيان گرفته تا مسوولان و هواداران و رسانهها ظرفيت پيروزي و شكست را نزد همه بالا ببرند.
سارا احمديان

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 127]