شهر در قرق تابلوهايتبليغاتي

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: آرامش بصري شهروندان درمعرض تهديد
شهر در قرق تابلوهايتبليغاتي
جام جم آنلاين: سالهاست شهرما تنپوشي از تبليغات رنگارنگ به تن كرده است. بالا بودن تب مصرفگرايي در زندگي شهري هر روز به بازار داغ تبليغات شهري دامن ميزند.

در اين ميان ديگر شهروندان عادت كردهاند هر روز كه پايشان را از خانه بيرون ميگذارند چشمشان به جمال انواع و اقسام بيلبوردهاي تبليغاتي بزرگ و كوچك از ماركهاي مختلف گوشي هاي تلفن همراه، سينماهاي بزرگ خانگي، ساعتهاي ماركدار گرفته تا تبليغات انواع لوازم بهداشتي و آرايشي، مواد غذايي و جوايز موسسات بانكي كه هريك در تلاشند با نصب بيلبوردهاي تبليغاتي خيرهكنندهتر گوي سبقت را از ساير رقبا بربايند، روشن شود.

گرچه شايد بسياري از آنها كه هنگام رانندگي و موتورسواري و پيادهروي ششدانگ حواسشان پرت رنگهاي تند و گولزنك همين بيلبوردها ميشود، ندانند امروزه برخي شركتهاي تجاري داخلي و خارجي براي تبليغ كالاي خود روي يكي از همين بيلبوردهاي آهني پر زرق و برق در فلان بزرگراه يا خيابان پرتردد محدوده مركزي يا شمالي شهر گاه ماهانه اجارهبهايي تا 10 ميليون تومان نيز ميپردازند.
هركه بيلبوردش خيرهكنندهتر باشد برنده است. حالا ديگر توليدكنندگان و مصرفكنندگان در اين بازار عرضه و تقاضا به رمز تبليغات پي بردهاند. همه چيز براي يك تجارت پرسود فراهم است، فقط بايد چشمنوازي شهر را خريد حتي اگر به قيمت آشفتگي بصري شهر تمام شود.
درچند سال اخير بيلبوردها و تابلوهاي تبليغاتي در خيابانها و بزرگراههاي شهري رشدي قارچگونه يافتهاند و بيراه نيست اگر بگوييم ديگر براي ديدن فضايي عاري از ردپاي تبليغات بايد به جستجو پرداخت. تبليغات گوناگون در سطح شهر تهران چهره پايتخت را مخدوش كرده بدون اينكه سازمانهاي متولي چارهاي براي آن بينديشند و در اين ميان سود و درآمد كلاني كه در اين حوزه جريان دارد موجب ميشود كه همچنان روزگار بر وفق مراد متوليان تبليغات شهري بگردد. و امروز كه بيش از 10 سال از تولد بيلبوردها و تابلوهاي تبليغاتي غولپيكر در خيابانها و بزرگراههاي شهرهاي بزرگ و پرجمعيت ميگذرد، شهروندان بالاخره به صرافت رشد قارچگونه اين حجمهاي آهني پر زرق و برق افتادهاند و رفته رفته از خودشان ميپرسند: اين همه تابلوهاي غولپيكر آهني در اين شهر چه ميكند؟
نصب پلاكاردهاي مختلف با مضامين گوناگون و رشد قارچگونه تابلوهاي تبليغاتي، چهره شهرها و بخصوص پايتخت را به يك تابلوي تبليغاتي بزرگ تبديل كرده است كه به قامت يك معضل جدي اما ناشناخته ابراز وجود ميكند.
اينجا حرف از ميليون است همت، ورودي كردستان اجاره يك ماهه 8 ميليون تومان، مدرس آفريقا بيلبورد 40 متري ماهيانه 5 تا 6 ميليون تومان، اتوبان صدر روي عرشه پل اجاره يك ماهه 12 ميليون تومان و....
اين نرخ برخي از بيلبوردهاي تبليغاتي بزرگراههاي تهران است كه از طريق سازمان زيباسازي شهرداري تهران در اختيار افراد حقيقي و حقوقي قرار ميگيرد و به اين ترتيب است كه به گفته مسوولان سازمان زيباسازي شهرداري تهران درآمد شهرداري تهران از محل تبليغات محيطي سالانه به بالاي 20 ميليارد تومان ميرسد.
البته اگر اين قيمتها را در اجاره چند ماهه تا يكساله محل نصب هر يك از اين بيلبوردها ضرب كنيم، به يك رقم نجومي خواهيم رسيد كه قطعا تنها شركتها و توليدكنندگان بزرگ و معروف براحتي از عهده پرداخت اجاره چند ماهه آن برميآيند. اين درحالي است كه به گفته متوليان بحث تبليغات محيطي و بيلبوردهاي تبليغاتي، اجاره محل نصب بيلبوردهاي تبليغاتي بسته به ابعاد بيلبورد، تعداد آن، مدت زمان اجاره و اينكه متقاضيان بخواهند بيلبورد تبليغاتيشان در كدام بزرگراه نصب شود، گاه فقط براي يك ماه سر به ميليونها تومان ميزند.
و باز هم به گفته همين مسوولان نرخ بيلبوردهاي تبليغاتي بيشتر به جاي اينكه به ابعاد بستگي داشته باشد به مكان نصب مرتبط است به طوري كه تبليغات روي عرشه پلها و در بزرگراههايي همچون صدر، مدرس و همت، گرانترين هزينهها را براي سفارشدهندگان آن و بيشترين سود را براي متوليانش رقم ميزند.
بيلبوردهاي بالاي شهرنشين اگر مساحت تابلوهاي اتوبان بعثت در جنوب تهران به يك سوم تابلوهاي اتوبان مدرس و صدر نميرسد، اگر مشتريان فضاي تبليغاتي بزرگراهها و خيابانهاي مناطق شمالي شهر چند برابر جنوب شهر است، اگر هزينه تبليغات در اتوبانهاي شمالي و غربي چند برابر خيابانهاي جنوب شهر است و شركتهاي بزرگ و معتبر خارجي كه در داخل كشورمان نمايندگي دارند فقط ترجيح ميدهند در اتوبانهاي شمالي و غربي پايتخت براي تبليغات كالايشان هزينههاي چند ده ميليوني كنند، اينها تقصير هيچ كس نيست.
چرا كه به نظر ميرسد اگر مسوولان شهرداري تهران خيابانهاي جنوب شهر را دوباره با طلا بازسازي كنند در نظر توليدكنندگان و شركتهاي تبليغاتي آنها باز هم همان جنوب شهر است كه تبليغات ميليوني براي فروش فلان كالا روي بدنه پل هوايي فلان خيابان منطقه 16 هيچ بازدهي ندارد، بلكه سرمايهگذاري شكست خورده است. با اين شرايط باز هم متوليان امور تبليغات شهري از برنامه اين سازمان براي ارزان كردن فضاي تبليغاتي در جنوب تهران در جهت تشويق سرمايهگذاران و شركتهاي تبليغاتي خبر ميدهد.
بانكها همچنان ميتازند به گفته كارشناسان حوزه تبليغات شهري هم اكنون 60 درصد تبليغات شهري مربوط به شركتها و موسسات داخلي و 40 درصد آنها مربوط به شركتهاي خارجي است و در اين ميان، بانكها در جريان مراحل قرعه كشي خود در صدر تبليغات شهري قرار دارند و پس از آنها شركتهاي توليدكننده ماكاروني، فرش، موادغذايي و تبليغ فروش فيلمهاي سينمايي هستند.
تب تبليغات بانكها براي جذب سرمايهگذاري آنقدر بالاست كه تلاش سازمان زيباسازي شهرداري تهران نيز براي نظم بخشيدن به تبليغات لجام گسيخته بانكها تاكنون به جايي نرسيده به طوري كه مديرعامل سازمان زيباسازي شهرداري تهران در اين زمينه به صراحت عنوان ميكند: زورمان به بانكهاي دولتي نميرسد، حتي زماني كه ميخواستيم از تابلوهاي بانكهاي دولتي عوارض دريافت كنيم، آنها با مراجعه به ديوان عدالت اداري، دريافت عوارض را لغو كردند.
بررسيها نشان داده است بيلبوردها عامل اصلي بسياري از تصادفات بودهاند. برخلاف برخي كه معتقدند بيلبوردها چندان توجهشان را جلب نميكنند، اما برخي رانندگان در هنگام رانندگي چنان محو تماشاي بيلبوردها ميشوند كه به كلي فراموش ميكنند در حال رانندگي در جادهاي پرتردد هستند و با هر بياحتياطي ممكن است بروز حادثهاي مرگبار رقم بخورد.
تحقيقي كه در سال 1999 در كشور آمريكا با موضوع بررسي ميزان توجه رانندگان به بيلبوردهاي تبليغاتي انجام شد، نتايج قابل توجهي به دنبال داشت. بر اين اساس مشخص شد 70 درصد رانندگان بيلبوردهاي تبليغاتي را ميبينند و 63 درصد آنها را ميخوانند. از اين رو وجود بيلبوردهاي بيشمار در سطح جادهها موجب ميشود رانندگان در ديدن علايم راهنمايي بيشتر دچار مشكل شوند كه اين خود ميتواند تصادفات شديدي را به بار آورد.
برابر ماده 106 آيين نامه راهنمايي و رانندگي نصب آگهي، علامت، تابلو يا وسايلي كه شباهت به علايم و تابلوهاي راهنمايي و رانندگي داشته باشند و همچنين نصب چراغهاي رنگي تبليغاتي در كنار چراغهاي راهنمايي كه موجب عدم تمركز و در نتيجه اشتباه رانندگان شود، ممنوع است.
در تبصره 2 همين ماده عنوان شده ضوابط و چگونگي تهيه، نصب يا الصاق آگهيهاي تبليغاتي و تابلوهاي هدايت به مكانها در شهرها و جادهها بر حسب مورد به وسيله شوراي عالي هماهنگي ترافيك شهرهاي كشور در شهرها و وزارت راه در جادهها تعيين ميشود.
شوراي عالي هماهنگي ترافيك موظف به تهيه ضوابط نصب بيلبوردهاي تبليغاتي و ابلاغ آنها به سازمانهاي اجرايي همچون شهرداري و سازمان زيباسازي است كه تاكنون اقدامي در اين راستا انجام نداده است.
اينها گفتههاي رئيس اداره تصادفات راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ در گفتگو با «جامجم» است.
بيلبوردهاي تصادفساز سرهنگ غلامرضا روشني با اشاره به اينكه توجه به جلو بيشترين دليل بروز تصادفات است و اين در حالي است كه بررسي صحنه تصادفات بيانگر بالا بودن آمار تصادفاتي است كه در نتيجه حواس پرتي و عدم توجه به جلو در محلهاي نزديك به نصب تابلوهاي تبليغاتي و نمايشگرهاي شهري رخ داده است.
وي با بيان اينكه متاسفانه در حال حاضر تعدادي از بيلبوردهاي نصب شده در سطح بزرگراهها و خيابانهاي شهر فاقد شرايط استاندارد هستند، تصريح ميكند: انتقال پيام در بيلبوردهاي تبليغاتي به صورت تصويري بهتر از نوشتاري است چرا كه خواندن و درك پيامهاي نوشتاري زمان و دقت بيشتري ميطلبد در حالي كه پيامهاي تصويري با سرعت بيشتري منتقل ميشود همچنين بيلبوردهاي تبليغاتي نوشتاري نيز بايد در قالب كلمات درشت و كوتاه باشد تا پيام سريع منتقل شود. در حالي كه هماكنون مشاهده ميشود كه برخي بيلبوردها و تابلوهاي تبليغاتي نصب شده در بزرگراهها و معابر شهري گاه چند خط نوشته دارند و خيره شدن چند ثانيهاي رانندگان براي خواندن پيام اين تابلوها موجب عدم تمركز و بروز تصادفات ميشود.
سرهنگ روشني تاكيد ميكند كه راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ مدتي است بررسي بيلبوردهاي تبليغاتي كه نصب آنها در برخي بزرگراهها و معابر ضريب خطر بروز تصادفات را افزايش ميدهد را آغاز كرده است تا با ابلاغ آنها به سازمانهاي مسوول نسبت به جمعآوري يا تغيير مكان نصب اين بيلبوردها اقدام شود.
بررسيها نشان داده در بسياري موارد نصب تابلوهاي جذاب تبليغاتي در بزرگراهها موجب بروز تصادفات دلخراش شده است
به گفته رئيس اداره تصادفات راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ در اين راستا چندين بار به سازمان زيباسازي شهرداري تهران نامه نگاريهاي مكتوبي براي جمع آوري يا جابهجايي مكان نصب برخي از بيلبوردهاي تبليغاتي كه محل نصب فعلي آنها خطرساز است، شده كه آخرين مورد اين نامهنگاريها به يك ماه پيش برميگردد اما هنوز سازمان زيباسازي اقدامي در اين خصوص انجام نداده است.
نگراني مسوولان راهنمايي و رانندگي نسبت به حادثهساز بودن محل نصب برخي از بيلبوردهاي تبليغاتي از يكسو و كوتاهي شهرداري تهران و سازمان زيباسازي در اجراي ابلاغيه راهنمايي و رانندگي اين پرسش را مطرح ميكند كه چرا سازمانهاي متولي رغبتي در اين زمينه به خرج نميدهند؟
شايد در پاسخ به اين پرسش دلايل متعددي مطرح شود، اما يادآوري درآمد 20 ميليارد توماني سالانه سازمان زيباسازي از محل نصب و اجاره بيلبوردهاي تبليغاتي در سطح شهر پررنگتر از ساير دلايل به چشم ميآيد. طبيعي است سود سرشاري كه اجاره چند ماهه و حتي چند ساله هر يك از بيلبوردهاي تبليغاتي با توجه به اينكه در كدام بزرگراه يا معبر شهر نصب ميشوند و اينكه كدام شركت معتبر داخلي يا خارجي قرار است محصول خود را در اين بيلبوردهاي عريض و طويل تبليغ كند، جمع آوري برخي بيلبوردهاي تبليغاتي مشكلدار را با اما و اگرهايي همراه كند.
و شايد همين مساله دليلي باشد براي اينكه وعده مديرعامل سازمان زيباسازي شهرداري تهران كه قرار بود از شهريور سال گذشته با اتمام مالكيت بيلبوردهاي تبليغاتي سطح شهر مجددا از سوي سازمان زيباسازي مورد بازنگري قرار گرفته و در يك پروسه 3 ساله به اتمام برسد، هنوز جامه عمل به خود نپوشيده است.
نصب بيلبوردهاي جديد، طبق استانداردها تا پيش از سال 84 نصب بيلبوردهاي تبليغاتي در شهر منوط به كسب مجوز از راهنمايي و رانندگي بود و در صورت صدور مجوز، تبليغ كالا از طريق بيلبوردهاي تبليغاتي در هر نقطهاي از شهر امكان پذير ميشد؛ در حالي كه در آن زمان هيچكس اعتراضي نسبت به وضعيت نصب بيلبوردهاي تبليغاتي در شهر نداشت. اما سوال اينجاست كه چرا از سال 84 به بعد و زماني كه بر اساس مصوبه شوراي شهر مالكيت تمام بيلبوردهاي تبليغاتي به سازمان زيباسازي واگذار شد، حرف و حديثها بر سر نابساماني وضعيت نصب بيلبوردهاي تبليغاتي نيز بر زبانها افتاد ؟
اين گلايه مديرعامل سازمان زيباسازي شهرداري تهران است كه معتقد است: تصميم شوراي شهر مبني بر واگذاري مالكيت بيلبوردهاي تبليغاتي شهري بار سنگين حقوقي و مالي را به اين دليل كه بايد تمام بيلبوردهاي تبليغاتي خريداري ميشد به سازمان تحميل كرد.
حجتالله ملاصالحي به اجراي پروژه مشترك مطالعاتي ميان سازمان زيباسازي و جهاد دانشگاهي دانشگاه تهران در راستاي ساماندهي بيلبوردهاي تبليغاتي در پايتخت اشاره كرده و ميگويد: با همكاري جهاد دانشگاهي تهران مطالعه و جانمايي تمام فضاهاي تبليغاتي پايتخت با بهرهگيري از تجربه تبليغات محيطي و نصب بيلبوردهاي تبليغاتي در كشورهاي اروپايي و آمريكا و بررسي استانداردهاي بينالمللي آغاز شد و 5/1 سال به طول انجاميد تا مكانيابيهاي جديد براي نصب بيلبوردهاي تبليغاتي انجام شود.
وي با بيان اينكه هم اكنون بيلبوردهاي تبليغاتي اتوبان حكيم، صياد شيرازي و امام علي (ع) ساماندهي شدهاند، به اصلاح فاصله و كاهش بيلبوردهاي موجود در بزرگراههاي پايتخت اشاره ميكند و ميگويد: در بسياري از بزرگراهها استانداردسازي ابعاد و فاصله بيلبوردها انجام شده است، ضمن اين كه در برخي از بزرگراهها شاهد تراكم بيش از حد بيلبوردها بوديم كه تلاش شد از حجم و تعداد آنها كاسته شود.
به گفته ملاصالحي به طور نمونه در بزرگراه شهيد همت بيش از 3 هزار مترمربع بيلبورد تبليغاتي وجود داشت كه به دليل بهبود و عمق بخشيدن به ميدان ديد 1200متر از اين بيلبوردهاي تبليغاتي بريده شد. همچنين در رفيوژ مياني بزرگراه مدرس از ورودي همت بيلبورد تبليغاتي يكي از شركتهاي خارجي معروف نصب شده بود كه چون ميدان ديد رانندگان را كور كرده بود با وجود اينكه خسارت مالي زيادي به سازمان تحميل شد اما اين بيلبورد نيز از آنجا برداشته شد.
مديرعامل سازمان زيباسازي با تاكيد بر اينكه تا پيش از سال 84 سهم تبليغات فرهنگي 200 هزار متر مربع بود در حالي كه فقط در سال گذشته 700 هزار متر مربع تبليغات فرهنگي در شهر تهران نصب شده است و اين درحالي است كه تا قبل از سال 84 سهم تبليغ كالاهاي داخلي در بيلبوردهاي تبليغاتي شايد به 5 درصد هم نميرسيد اما هم اكنون 75 درصد تبليغات بيلبوردها به شركتهاي توليد كننده داخلي اختصاص دارد.
بيلبوردها خطرساز نيستند؟ بر خلاف اظهارنظرهاي مسوولان راهنمايي و رانندگي كه نسبت به نامناسب بودن محل نصب تعدادي از بيلبوردهاي تبليغاتي و تلويزيونهاي شهري در برخي از بزرگراهها و معابر شهري اعتراض دارند و خواستار جابهجايي محل نصب اين دسته از بيلبوردها يا نمايشگرهاي شهري هستند، معاون حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران نصب بيلبوردهاي تبليغاتي در بزرگراهها و معابر شهري را مسالهاي رايج در بيشتر شهرهاي بزرگ دنيا دانسته و معتقد است: تبليغات محيطي روي ساختمانها، انواع نورپردازيها، آگهيهاي تصويري و نوشتاري در بزرگراهها، اتوبانها و معابر بخشي از زيباييهاي شهري محسوب ميشود كه شهرهاي ما و بخصوص پايتخت نيز از اين قاعده مستثني نيستند.
سيد جعفر تشكري هاشمي در گفتگو با جامجم با تاكيد بر اينكه براي نصب بيلبوردها و نمايشگرهاي شهري در بزرگراهها و معابر شهر قطعا مطالعات كارشناسي انجام ميشود و در صورت تصويب به اجرا گذاشته ميشود، تصريح ميكند: در كميته مشتركي با حضور نمايندگاني از سازمان زيباسازي، معاونت حمل و نقل و ترافيك و سازمان حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران، پس از انجام هماهنگيهاي لازم در اين كميته و در نظر گرفتن ملاحظات شهري، براي نصب هر بيلبورد يا نمايشگر تصميم گيري ميشود.
وي در عين حال به اين نكته نيز اشاره ميكند كه چون بسياري از تبليغات شهري طي سالهاي گذشته شكل گرفته، نميتوان همه آنها را تغيير داد.
تشكري هاشمي همچنين به تعامل و همكاري سازندهاي كه ميان معاونت حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران و راهنمايي و رانندگي وجود دارد تاكيد كرده و معتقد است كه هيچ اختلاف نظري در اين زمينه بين شهرداري تهران و راهنمايي و رانندگي وجود ندارد و هر پيشنهادي كه از سوي راهنمايي و رانندگي مبني بر احتمال اينكه نصب فلان بيلبورد يا نمايشگر شهري موجب كاهش ايمني تردد رانندگان ميشود بايد در كميته ايمني شوراي ترافيك تهران مطرح شود و پس از بررسي و مطالعات كارشناسي در صورت تاييد و تصويب قطعا لازم الاجرا خواهد بود.
با همه اين دفاعيات مبني بر ضرورت انكار ناپذير تبليغات شهري، اين پرسش همچنان به قوت خود باقي است كه چطور ميتوان آلودگيهاي بصري را از چهره شهرمان زدود. شايد تا زماني كه تب مصرف گرايي در زندگيهاي شهري بالاست، نتوان به نظم و قاعده درآوردن بازار تبليغات در زندگي شهري و جنبه اجرايي يافتن طرحها و برنامههاي ساماندهي تبليغات شهري خوشبين بود.
پوران محمدي

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 248]