چطور عرق مي‌كنيم؟

واضح آرشیو وب فارسی:هموطن سلام: چطور عرق مي‌كنيم؟
عرقي كه در كف دست ايجاد مي‌شود نه به دليل فعاليت بدني است و نه به دليل تحريكات عصبي. دلايل اصلي ترشح اين عرق شناخته شده نيست ولي ممكن است داراي دلايلي مثل نا متناسب بودن هورمون‌ها و يا شرايطي مانند يائسگي در زنان باشد.
در حال دويدن دور زمين فوتبال هستيد و يا براي پيدا كردن شغلي مهم آماده مصاحبه مي‌شويد و متوجه مي‌شويد كه پيشاني يا كف دست و زير بغل‌تان عرق مي‌كند. چطور اين دو فعاليت متفاوت اثرات مشابهي بر روي بدن دارند و اساساً دليل عرق كردن چيست؟
تعريق يكي از روش‌هايي است كه بدن شما خودش را به طور غير ارادي خنك مي‌كند و مهم نيست كه اين تعريق به خاطر فعاليت بدني است يا به دليل بالا رفتن فشار خونتان در اثر استرس. در ادامه به توضيح اين مسائل خواهيم پرداخت و به شما نشان مي‌دهيم كه عرق از غدد مخصوصي ترشح مي‌شود و بين عرق كف دست و عرق پيشاني و عرق زير بغل تفاوت‌هايي وجود دارد.
غدد تعريق:
انسان‌ها به طور ميانگين داراي 2.6 ميليون غده تعريق بر روي پوست خود هستند. اين غدد در تمام بدن پخش شده‌اند. اين غدد در غشاي مياني پوست و در كنار غدد متعدد ديگر قرار دارند و سلول‌هاي مارپيچ شكل و به هم پيچيده شده هستند.
انتهاي غده تعريق به سطح پوست متصل است و از طرفي ديگر رگ‌هاي عصبي به اين غدد متصل هستند.
در كل دو نوع غده تعريق وجود دارد:
• اكرين (Eccrine): غدد ساده عرق هستند كه در كف دست و پا و روي پيشاني يافت مي‌شوند و انتهاي آن‌ها به منافذ پوستي متصل است.
• آپوكرين (Apocrine): غدد عرقي هستند كه تنها به زير بغل و مناطق اطراف مقعد محدود مي‌شود و معمولاً به انتهاي منافذ مو ختم مي‌شوند.
اين دو غده در اندازه، سني كه در آن فعال مي‌شوند و نوع عرق ترشح شده تفاوت‌هايي دارند. در مقايسه با غدد آپوكرين، غدد اكرين:
• كوچك‌ترند
• از زمان تولد فعال مي‌شوند (آپوكرين از زمان رشد مو‌هاي سطح بدن فعال مي‌شود)
• عرقي كه توليد مي‌كنند داراي پروتئين و اسيد‌هاي چرب نيست.
ما همواره عرق مي‌كنيم. حتي اگر احساس تر شدن نكنيم. عرق كردن يكي از راه‌هايي است كه بدن به واسطه آن دماي خود را پايين مي‌آورد و از شر دماي بالاي اضافي خلاص مي‌شود. اين گرماي اضافي مي‌تواند توسط افزايش متابوليسم و يا فعاليت عضلاني ايجاد شود.
وقتي غدد عرق تحريك مي‌شوند، مايعي شبيه به پلاسما توليد مي‌كنند. اين مايع داراي غلظت بالاي سديم و كلر است و غلظت خيلي كمي از پتاسيم.
اين مواد از فضاي خالي بين سلول‌ها دريافت مي‌شود كه آن هم از خون و از طريق ديواره رگ‌ها به سلول‌ها مي‌رسد. به اين ترتيب مواد معدني در اطراف غده عرق به آن جذب مي‌شوند و باعث حركت عرق به بالا و سطح پوست مي‌شود و سپس دوباره مقداري از آن به سلول‌هاي سطح پوست باز مي‌گردد.
اين مايع از لوله غده تعريق بالا مي‌رود و به غشاي بيروني پوست مي‌رسد. بعد از اين بسته به شرايط دو اتفاق مي‌افتد:
• در شرايطي كه بدن در حال استراحت و ضربان و فشار است: در اين حالت سلول‌هاي اطراف غده آب عرق را مي‌گيرد و مقدار زيادي آب از بدن خارج نمي‌شود. در اين حالت ميزان پتاسيم بيستر از سديم و كلر است.
• در شرايط گرما يا فعاليت بدني: در اين حالت سلول‌هاي اطراف غدد زمان كافي براي جذب آب را ندارند و به همين دليل مقدار زيادي آب به همراه مقدار حل شده زيادي از املاح به سطح پوست مي‌رسد. در اين حالت ميزان سديم و كلر بيشتر از ميزان پتاسيم است.
اين چرخه توليد عرق در غدد اكرين است ولي غدد اپروكين نيز به همين طريق توليد عرق مي‌كنند. همان‌طور كه گفتيم اين نوع عرق داراي اسيد‌هاي چرب و پروتئين نيست ولي عرقي كه توسط غدد اپروكين توليد مي‌شود داراي اين مواد است. به همين دليل است كه عرق اكرين بدون بو است. عرق اپروكين نيز به خودي هيچ بويي ندارد ولي وقتي به سطح پوست مي‌رسد باكتري‌هايي كه در اطراف مو‌هاي بدن قرار دارد توليد بويي ناخوشايند مي‌كنند.
جالب است بدانيد كه توانايي توليد عرق با تغيير محيط تغيير مي‌كند. اگر در سرزمين‌هاي سردسير زندگي مي‌كنيد و به منطقه‌اي گرم‌سير سفر كنيد، بدنتان تنها حدود يك ليتر عرق توليد مي‌كند ولي با گذشت زمان و عادت كردن به هواي گرم بدن مي‌تواند 5 تا 6 ليتر عرق ترشح كند.
هنگامي كه در هواي گرم هستيد و يا فعاليت بدني بالايي داريد مقدار زيادي از املاح بدن از طريق عرق از بدن خارج مي‌شود و كمبود اين مواد مي‌تواند باعث مشكلاتي براي كليه و قلب و عروق بشود. به همين دليل است كه به ورزشكاران مصرف بالاي مايعات و مخصوصاً مايعاتي مانند آب‌‌ميوه‌ها توصيه مي‌شود تا اين مقدار مواد معدني از دسته رفته را دوباره دريافت كنند.
عرقي كه در كف دست ايجاد مي‌شود نه به دليل فعاليت بدني است و نه به دليل تحريكات عصبي. دلايل اصلي ترشح اين عرق شناخته شده نيست ولي ممكن است داراي دلايلي مثل نا متناسب بودن هورمون‌ها و يا شرايطي مانند يائسگي در زنان باشد.
سه شنبه 23 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: هموطن سلام]

[مشاهده در: www.hamvatansalam.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 70]