بررسي قاعده بسيط ‌الحقيقة در آخرين شماره فصل‌نامه «انديشه نوين ديني»

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بررسي قاعده بسيط ‌الحقيقة در آخرين شماره فصل‌نامه «انديشه نوين ديني»
گروه انديشه: مقاله «بسيط ‌الحقيقة و اثبات بساطت واجب»، نوشته «احمد بهشتي» و «مصطفي مؤمني» در آخرين شماره از فصل‌نامه «انديشه نوين ديني» منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، در اين مقاله بعد از ذكر پيشينه تاريخي و تحليل قاعده، در پاسخ به اين پرسش كه آيا مي‌توان از اين قاعده براي اثبات بساطت واجب (نفي تركيب از وجدان و فقدان) استفاده كرد؟ بيان شده است كه در صورت استفاده از اين قاعده براي اثبات بساطت واجب، محذوراتي از قبيل مصادره به مطلوب و دور لازم مي‌آيد. در نهايت نيز تقريري نو از اين قاعده، مبتني بر اصول صدرايي ارائه شده است.

قاعده بسيط‌ الحقيقة يكي از مهم‌ترين قواعدي است كه در حكمت متعاليه كاربردهاي زيادي داشته و در حل بسياري از مسايل غامض فلسفي، كارساز بوده است. ملاصدرا اين مسئله را، به قول حكيم سبزواري، در اكثر آثار خود حتي در كتاب‌هاي مختصر، مثل عرشيه و مشاعر ذكر كرده است.

نگارنده از بررسي‌هاي انجام داده در اين جستار اين‌گونه نتيجه مي‌گيرد كه هرگاه وجود را به عنوان حقيقتي كه داراي مراتب تشكيكي است، مورد مطالعه قرار مي‌دهيم، تصديق مي‌كنيم كه هر مرتبه‌اي از مراتب آن مشتمل بر كمالات مادون و فاقد كمالات مافوق خود است و بنابراين همه آن‌ها مركبند از كمال و نقص، وجدان و فقدان، و وجوب و امكان.

به زعم نگارنده، آن‌كه در رأس سلسله طولي است، جامع همه كمالات مادون است و اگر معطي برخي كمالات نباشد، از مرتبه والاي بساطت، به ورطه تركّب ساقط مي‌شود. وانگهي اگر واجد همه كمالات مادون نباشد، بلكه واجد بعضي و فاقد برخي باشد، سلب‌هايي به ذات او راه مي‌يابد و بنابراين، مركب از سلب و ايجاب ـ كه بدترين قسم تركيب است ـ خواهد بود.

نگارنده معتقد است كه اين قاعده در اثبات توحيد ذاتي و عينيت صفات با ذات و عدم محدوديت علم و قدرت و حيات واجب الوجود ـ كه بسيط الحقيقه است ـ كارآمد است. به زعم نويسنده بايد گفت كه ذات او، جملگي، علم، قدرت، حيات و نور است.

آخرين شماره از فصل‌نامه علمي ـ پژوهشي «انديشه نوين ديني»، با صاحب امتيازي نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه‌ها، دانشگاه معارف اسلامي، مديرمسئولي ابراهيم كلانتري و سردبيري احمد بهشتي به تازگي روانه بازار نشر شده است.
سه شنبه 23 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 184]