تاریخچه و انواع تلسکوپ ها

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: تاریخچه تلسکوپ ها

ساخت دوربین را اولین بار به یک عینک ساز هلندی بنام هانس لیپرشی(1) نسبت می دهند . وی با کنار هم گذاشتن چند عدسی کنار هم توانسته بود وسیله ای بسازد که اجسام دور را بزرگتر نشان دهد.

اما بدون شک اولین مخترع تلسکوپ شکستی نجومی را گالیله می دانیم . او بود که برای اولین بار با استفاده از دو عدسی که خود ساخته بود توانست آسمان را رصد کند و به بررسی ماه ، اقمار مشتری ، و سایر اجرام آسمانی بپردازد . بزرگنمایی اولین تلسکوپ گالیله حدود 3 برابر بود ولی بعد ها توانست تلسکوپی با بزرگنمایی 30 برابر نیز بسازد . با این وجود تلسکوپ های گالیله کیفیت بالایی نداشتند و دلیل آن مشکل بودن ساخت عدسی و همچنین وجود شیشه های نامرغوب بود.

در حدود سال های 1670 میلادی اسحاق نیوتون دانشمند انگلیسی توانست سیستم نوری جدیدی را پایه ریزی کند که بعد ها تلسکوپ بازتابی یا نیوتونی نام گرفت . وسیله او از یک آینه مقعر و یک آینه تخت تشکیل می شد که در یک لوله قرار گرفته بودند . آینه تلسکوپ نیوتون از فلز ساخته شده بود و قطری در حدود 5 سانتی متر داشت بهمین دلیل تصاویری که ایجاد می کرد بسیار مبهم بودند .

حدود 4 سال بعد از اختراع نیوتون فردی بنام جویلام کسگرین(2) طرح جدیدی را برای تلسکوپ نیوتون ارائه کرد . در این طرح نور بازتاب شده از آینه مقعر بجای بازتاب از آینه تخت بوسیله یک آینه محدب به پشت لوله ارسال می شود . مهمترین مزیت این طرح کوتاه تر شدن طول لوله تلسکوپ در حدود نصف طول اولیه بود و این امر برای تلسکوپ های غولپیکر امروزی بسیار اهمیت می یابد . با این وجود طرح کسگرین مورد استقبال قرار نگرفت و سالها بعد دانشمندان به اهمیت آن پی بردند .

پس از حدود دو قرن روند ارتقا و بهبود کیفیت نوری تلسکوپ ها ادامه یافت تا اینکه در سال 1930 عینک سازی بنام برنارد اشمیت(3) وسیله جدیدی اختراع کرد . در این طرح از یک تیغه شیشه ای مخصوص استفاده می شد که بر سر تلسکوپ های بازتابی قرار می گرفت و ابیراهی کروی را از بین می برد و دیگر احتیاجی به ساخت آینه های سهموی نبود . علاوه بر این ها این نوع تلسکوپ ها میدان دید بسیار بالایی داشتند و اگر با سیستم کسگرین مخلوط می شدند تلسکوپی بدست می آمد که از هر جهت بر سایر تلسکوپ ها برتری داشت . امروزه بسیاری از منجمان نیمه آماتور از این تلسکوپ ها استفاده می کنند .

پس این اختراعات تلسکوپ ها روزبه روز پیشرفت کردند و از کیفیت بهتری برخوردار شدند . کم کم امکانات بیشتری به تلسکوپ ها اضافه شد و کارخانجات ساخت ابزار آلات نجومی پا به عرصه حیات نهادند.از این میان می توان کارخانجات Meade و Celestron آمریکایی ، Tal روسی و Vixen ژاپنی را نام برد که امروزه بین منجمان آماتور و حرفه ای شهرت خاصی کسب کرده اند .با وجود این حرف ها هنوز هم بسیاری از ستاره شناسان تلسکوپشان را خودشان می سازند .

انواع تلسکوپ

تلسکوپ شکستی :

این تلسکوپ تشکیل شده از دو عدسی همگرا است یک عدسی شیئی که به سمت اشیاء مورد نظر نشانه میرود و یک عدسی چشمی که از آن تصویر را میبینند .

عدسی شیئی نور را در کانون خود جمع میکند و عدسی چشمی دیگر نیز که کانون مشترکی با شیئی دارد نور جمع آوری شده را برای ما بزرگ میکند . در این تلسکوپ هرچه دو عدسی بزرگتر باشند بهتر است .یکی از اشکالات این تلسکوپ ها کنجنمایی آن است که عدسی نور را تجزیه میکند و در تلسکوپ به جای یک جسم، نوری تجزیه شده مشاهده میشود ، برای رفع این اشکال از عدسی های تو در تو در ساخت این تلسکوپ استفاده میشود و باعث میشود که این تلسکوپ بسیار پر هزینه شود و کمتر رصد خانه بزرگی از آن استفاده کند

تلسکوپ بازتابی ( نیوتونی ):

این تلسکوپ تشکیل شده از یک آیینه مقعر و یک آینه تخت با زاویه 45 درجه و یک عدسی شیئی.

آیینه مقعر در ته تلسکوپ قرار دارد و نور را در کانون خود جمع میکندو آیینه تخت آن را به بالا ارجاع داده و چشمی نیز آن را بزرگ میکند.

هرچه فاصله کانونی بیشتر باشد ( قطر آیینه بزرگتر باشد ) و همینطور عدسی چشمی بزرگتر باشد آیینه قوی تر است .

تذکر : برای هر شیئی وآینه ای تا اندازه معینی میتوان چشمی را بزرگتر گرفت .

اشکالی که در این تلسکوپ ها وجود دارد باعث میشود تا تصاویر در لبه آینه کشیده شود و برای رفع این اشکال تیغه ای را بر سر راه نور ورودی قرار میدهد که به آن تلسکوپ اشمیت میگویند .

تلسکوپ کاسگرین :

این تلسکوپ هم نوع دیگری از تلسکو پ بازتابی ست اما به جای آیینه تخت یک آینه محدب قرار دارد و نور را به پشت آینه مقعر میفرستد و در آنجا شیئی قرار میگیرد .

تلسکوپ اشمیت – کاسگرین :

همان تلسکوپ کاسگرین است ولی اینجا یک تیغه اصلاح کننده بر سر راه این نور ورودی قرار میگیرد .

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 316]