اولين نور جهان رصد شد

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: توسط ماهواره پلانک
اولين نور جهان رصد شد
جام جم آنلاين: ماهواره اروپايي پلانک که 14 مي گذشته پرتاب شد سرانجام اولين اسکن خود را از جهان نخستين آغاز و نقشه هاي مربوط به اولين نور جهان را به زمين ارسال کرد. هر چند اولين نتايج علمي رسمي اين ماهواره ظرف شش ماه آينده منتشر خواهد شد.

«پلانک» ماموريت آژانس فضايي اروپا (اسا) براي مطالعه جهان نخستين است. اين ماهواره که هم اکنون در فاصله يک ميليون و نيم کيلومتري از زمين واقع شده است از 13 آگوست به طور منظم رصدهاي خود را آغاز کرد.
در هفته هاي قبل، دستگاههاي اين ماهواره براي رسيدن به دماي مناسب فعال شدند و هم اکنون نشانگرهاي اين دستگاهها عملکرد بسيار خوب آنها را نشان مي دهند. تاکنون تمام عمليات اين ماهواره بر طبق پيش بينيهاي عملي پيش رفته است.
اين رصدخانه ميکرو امواج ، اولين ماموريت آژانس فضايي اروپا براي مطالعه عمق کيهاني در ميکروامواج است. اين ميکروامواج در حقيقت پرتوهاي فسيلي هستند که از انفجار بزرگ (بيگ بنگ) تشکيل شده اند.
براساس گزارش لاستمپا ، اين ماهواره با چرخش در اطراف اين امواج مي تواند نقشه هايي در طول موج ميکروامواج را از آسمان پيرامون خود تهيه کند.
پلانک به طور بي سابقه اي مي تواند تغييرات دماي عمق کيهاني را اندازه گيري و اولين اطلاعات مربوط به جهان نخستين را ارائه کند. دو دستگاه پر قدرت پلانک به مدت 15 ماه بي وقفه اطلاعات بنياديني را براي تائيد تئوريهايي که تولد و تکامل جهان را توضيح مي دهند جمع آوري مي کند.
اولين دستگاه «دستگاه بسامد پايين» ( LFI) نام دارد که در حال توليد نقشه هايي است که از نظر علمي بسيار کاملتر از نقشه هاي تهيه شده توسط ماهواره WMAP ناسا هستند.
براي مثال در تصوير زير مي توان نقشه اي از آسمان را در طول موج نور مرئي مشاهده کرد. نوار طولي، کهکشان راه شيري و مظومه شمسي را نشان مي دهند. نوار به رنگهاي کاذب که در بالاي نوار طولي قرار دارند فضايي از آسمان را نشان مي دهند که پلانک در مدت «نقشه برداري اولين نور» (first light survey) تهيه کرده است.
اين رنگها فاصله ميان دماي عمق کيهاني ميکروامواج را نسبت به ارزش متوسط خود نشان مي دهند. به اين ترتيب پلانک توانسته است در يک بسامد نزديک به پيک طيف CMB (پيش زمينه ميکرو امواج کيهاني) اين اندازه گيريها را انجام دهد به طوري که مناطق قرمز تر گرمتر و مناطق آبي تر سردتر هستند.
نوار وسيع قرمز مرکز در اثر تشعشات باند راديويي راه شيري ايجاد شده است در حالي که لکه هايي که خارج از منطقه کهکشاني مي درخشند حاصل پرتوهاي عمق کيهاني ميکروامواج است.
بلافاصله پس از پرتاب ماهواره پلانک در 14 مي گذشته، عمليات کنترل تمام سيستمهاي ماهواره شروع و به موازات آن عمليات سردشدن حسگرهاي اين دستگاهها نيز آغاز شد.
دقت حسگرهاي حساس به تغييرات دماي CMB برابر با يک ميليونيم درجه است. براي رسيدن به اين حساسيت، حسگرهاي پلانک بايد تا دماي بينهايت پاييني سرد مي شدند و در برخي موارد دماي آنها به صفر مطلق يا صفر کلوين (15/273- درجه سانتيگراد) رسيدند و سرانجام اين دستگاهها در دومين هفته ماه آگوست تا دماي مطلوب سرد شدند.
«نقشه برداري از اولين نور» از 13 آگوست آغاز شد و اين عمليات در 27 آگوست به پايان رسيد. حاصل اين عمليات 9 نقشه جديد در 9 بسامد مختلف است. هر نقشه حلقه اي با وسعت حدود 15 درجه را نشان مي دهد که هريک در پهنه اي از آسمان گسترده شده اند. تحليل هاي اوليه نشان مي دهند که کيفيت اين نقشه ها بسيار عالي هستند.
در تصوير زير ، موزائيک هايي از 9 نقشه اوليه پلانک نشان داده مي شود. اين نقشه ها جزئيات اولين نور را به تصوير مي کشند. در اين نقشه ها انتشارات قوي راه شيري به وضوح ديده مي شوند.
اين 9 تصوير ، منطقه اي از آسمان را نشان مي دهند که پلانک در 9 طيف مختلف از آن نقشه برداري کرده است. پايين ترين بسامد 30 گيگاهرتز (تصوير چپ بالا) و بالاترين آن 857 گيگاهرتز (تصوير پايين سمت راست) است.
عمليات نقشه برداري از اولين نور به اتمام رسيده و بلافاصله اولين رصدهاي علمي واقعي آغاز شده است. اين رصدها حداقل 15 ماه بدون وقفه به طول مي انجامند اما اولين نقشه هاي اين رصدها در حدود 6 ماه ديگر در دسترس قرار خواهند گرفت.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 61]