ديابت چيست؟

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: ديابت چيست؟
ديابت يك نوع اختلا ل در سوخت و ساز بدن است كه در آن يا انسولين به تعداد كافي در بدن وجود ندارد يا انسولين موجود قادر نيست تا وظايف خودرا به درستي انجام دهد و در نتيجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون بالا مي رود. انسولين هورموني است كه توسط سلول هاي «بتا» واقع در پانكراس ترشح مي شود و وظيفه اصلي آن كاهش قند خون است، پانكراس نيز يكي از غدد دستگاه گوارش است كه در پشت معده قرار دارد بالا بودن قند خون در دراز مدت باعث بروز عوارض در سيستم قلب و عروق، كليه، چشم و سلسه اعصاب مي شود.
ديابت نوع يك:
اغلب به نام ديابت وابسته به انسولين يا ديابت جوانان خوانده مي شود.
در اين نوع ديابت، توليد انسولين بسيار كم و يا متوقف مي شود.
درمان شامل تزريق انسولين همراه با تغييرات رژيم غذايي و فعاليت بدني مناسب مي باشد.
ديابت نوع يك معمولا در دوران كودكي يا نوجواني آغاز مي شود اما ممكن است در هر سني شروع شود. بهبودي كامل ندارد. يك بيماري خود ايمني است به اين معني كه بدن عليه سلول هاي خود فعال مي شود. قبل از كشف انسولين درسال 1920 بيماران مبتلا به ديابت نوع يك معمولا درهمان سال هاي اول تشخيص بيماري فوت مي كردند ولي پس از كشف اين دارو همه چيز تغيير كرد.
علا ئم و نشانه هاي ديابت نوع يك :
علا ئم و نشانه هاي ديابت نوع يك با ميزان افزايش گلوكز خون مرتبط مي باشد اغلب افرادي كه به ديابت نوع يك مبتلا مي شوند نشانه هايي خواهند داشت كه با معاينات پزشكي مشخص خواهد شد.
شايعترين نشانه هاي ديابت نوع يك شامل:
-دير بهبود يافتن بيماري عفوني و افزايش استعداد ابتلا به اينگونه بيماري ها
- افزايش حجم ادرار
-تشنگي شديد
- كاهش وزن عليرغم افزايش اشتها
- خستگي مفرط
ديابت نوع يك چگونه تشخيص داده مي شود؟
جمعيت كثيري از افرادي كه به ديابت نوع يك مبتلا مي شوند پس از گذشت يك ماه از پيشرفت نشانه ها تشخيص داده مي شود. در موارد نادر، وقتي كه نشانه ها مبهم تر هستند، ممكن است تشخيص بيماري طولاني تر شود. تست هاي در دسترس براي تشخيص ديابت نوع يك شامل موارد ذيل هستند:
قند خون تصادفي:
در يك تست تصادفي قند خون، نمونه خون به صورت تصادفي در هر زمان از روز بدون توجه به زمان مصرف غذا آزمايش مي شود. طبق نظر انجمن ديابت آمريكا سطح گلوكز قند خون تصادفي بيشتر از mg/bl 200وقتي كه با نشانه هاي ديابت همراه باشد، تشخيص دهنده ديابت مي باشد.
قند خون ناشتا:
در يك تست قند خون ناشتا، نمونه خون بعد از يك دوره حداقل 8 ساعته بدون خوردن و نوشيدن گرفته مي شود. نمونه خون صبح قبل از صرف صبحانه گرفته مي شود. طبق نظرانجمن ديابت آمريكا اگر سطح گلوكز خون ناشتا در دو مرتبه آزمايش بيشتريا مساوي mg/bl 126 باشد تشخيص ديابت قطعي مي شود. متداولترين تستي كه براي تشخيص ديابت به كار مي رود قند خون ناشتا مي باشد.
تست تحمل گلوكز خوراكي:
در طي يك تست تحمل گلوكز خوراكي، ابتدا يك نمونه قند خون ناشتا گرفته مي شود، سپس از فرد خواسته مي شود تا 75 گرم گلوكز مصرف كند و قند خون دو ساعت بعد اندازه گيري مي شود.
سطح قند خون كمتر از mg/bl 140 بعد از دو ساعت نرمال تلقي مي شود. سطح قند خون بيشتر از mg/bl 200 بعد از دو ساعت مشخص كننده ديابت است. سطح قند خون بين 140 تا mg/bl 200 بعد از 2 ساعت نشانه اختلال تحمل گلوكز مي باشد. اين افراد بايد در آينده از نظر ابتلا به ديابت مرتبا بررسي شوند.
اختلا ل تحمل گلوكز يك عامل خطر براي بيماري هاي قلبي است.
ديابت نوع دو چيست؟
آنچه در ديابت تخريب مي شود فعاليت انسولين است. انسولين ماده اي است كه به گلوكز اجازه مي دهد توسط ارگان هاي مختلف بدن مصرف شود.
بر خلا ف ديابت نوع يك كه توليد انسولين به طور كامل از بين مي رود، علت ديابت نوع دو عدم هماهنگي بين نياز بدن به افزايش ترشح انسولين و توانايي بدن در انجام اين كار مي باشد، مهم ترين دلا يل افزايش نياز به انسولين افزايش توده چربي بدن و كاهش فعاليت فيزيكي مي باشد.
از اين رو موثرترين درمان شامل كاهش وزن و ورزش منظم است. استفاده از قرص ها مي تواند به تحريك ترشح انسولين و موثر شدن انسولين كمك كند.
علائم و نشانه هاي ديابت نوع دو
متاسفانه ديابت يك بيماري بي سر و صدا است. در واقع سطح نسبتا بالا ي قند خون 200-180 (mg/bl ) نشانه اي در بيمار ايجاد نمي كند و ممكن است براي ماه ها يا سال ها علا مت دار نشود در حالي كه آسيب هاي آن متوجه بدن مي شود.
همچنين سطوح بسيار بالا ي قند خون (mg/bl 2200-200) فقط نشانه هاي خفيفي راايجاد مي كند كه شامل افزايش حجم ادرار، تشنگي غيرطبيعي مي باشد در حالي كه مي تواند براي سال ها بدون علا مت باشد.
در همين زمان ممكن است ضعف و گرفتگي عضلا ت و ساير نشانه هاي كوچك اتفاق بيفتد.
ساير نشانه ها مانند كاهش وزن عليرغم افزايش اشتها و خستگي و افزايش استعداد ابتلا به عفونت ها مي باشد. علا يم نوروپاتي (عوارض عصبي پاها) و يا اختلالا ت بينايي نيز مي توانند از علا ئم افزايش قند باشد كه باعث مراجعه فرد به پزشك مي شود.
اغلب، ديابت نوع دو به طور تصادفي تشخيص داده مي شود وبسياري از بيماران از افزايش قند خود آگاه نمي باشند.
ديابت نوع دو چگونه تشخيص داده مي شود؟

ديابت و تغذيه

تغذيه در ديابت در مورد رژيم غذايي افراد ديابتي به شما حق مي دهم اگر سر در گم باشيد متاسفانه دراين زمينه اطلا عات كم نزد پزشكان متخصص و كادر واحدهاي درماني كشور موجود است.
حقيقت در مورد بيماران ديابتي اين است كه بدن اين افراد تحمل ميزان بالا ي قند خون را ندارد و به همين جهت بايد وعده هاي غذايي آنها را به صورتي تنظيم نمود كه در مدت زماني كوتاه ميزان قندي كه وارد بدنشان مي شود زياد نباشد.
براي اين منظور چند راه پيشنهاد مي شود:
كاهش ميزان مصرف از مواد غذايي شيرين و حاوي مقدار زياد كربوهيدرات; موادي نظير انواع مرباها و نوشابه ها، قند و شكر و بيسكوئيت هاي شيرين و شيريني و...
- كم نمودن حجم غذاي خورده شده در هر وعده: به عنوان مثال يك فرد ديابتي به جاي آن كه هر روز از سه وعده غذايي و سه ميان وعده استفاده نمايد لا زم است از 3 وعده كم حجم و 5 يا شش ميان وعده استفاده نمايد كه حتما يكي از آنها بايد قبل از خواب باشد تا هنگام شب از خواب نپرند و با ديدن انواع خواب هاي آشفته و كابوس دچار كم خوابي نشوند.
- استفاده بيشتر از سبزيجات به همراه وعده هاي غذايي و همچنين استفاده از انواع ميوه جات و غلا ت و حبوبات پوست گيري نشده.

ديابت و بارداري

ديابت حاملگي، نوعي از ديابت است كه اولين بار در يك خانم حامله به دنبال حاملگي پديدار مي شود. در آمريكا ازهر 100 خانم حامله، حدود 3تا 8 مورد به ديابت حاملگي مبتلا مي شوند، ديابت هم به بيماري اطلا ق مي شود كه قند خون بالا تر از حد طبيعي است.
بدن شما براي توليد انرژي گلوكز را مصرف مي كند اما وقتي كه ميزان گلوكز خيلي بالا باشد براي بدن شما مضر خواهد بود، وقتي مبتلا به ديابت بارداري هستيد، قند خون بالا براي جنين شما مضر است.
عوامل خطر مبتلا به ديابت حاملگي چيست؟
مبتلا بودن يكي از اقوام درجه يك به ديابت
سن بالا ي 25 سال
اضافه وزن
داشتن سابقه ديابت بارداري و تولد نوزاد با وزن بيش از 4/5 كيلوگرم
اگر اضافه وزن داريد و يا سابقه ديابت بارداري يا دفع قند در ادرار داشته ايد، شما در معرض خطر بالا ي ابتلا به ديابت بارداري هستيد.
اگر يك يا تعداد بيشتري از عوامل خطر را داشتيد خطر متوسطي جهت ابتلا به ديابت بارداري داريد.
اگر هيچ يك از عوامل خطر را نداشتيد خطر ابتلا به ديابت بارداري در شما پايين است.
ديابت بارداري چگونه تشخيص داده مي شود؟
تست تحريكي غربالگري گلوكز(GCT):
براي اين تست، يك نوشيدني شيرين ميل خواهيد كرد و پس از يك ساعت سطح قند خون شما چك خواهد شد. اين تست درهر زماني از روز قابل انجام است. اگر نتيجه اين تست بالا تر از حد طبيعي باشد شما نياز به بررسي هاي بيشتري داريد.
تست تحمل گلوكز(OGTT)
حداقل 3 روز قبل از انجام اين تست، شما بايد رژيم غذايي عادي داشته باشيد و حداقل 8 ساعت قبل از انجام اين تست ناشتا باشيد. قند خون، قبل از انجام تست اندازه گيري مي شود. پس از آن شما يك نوشيدني شيرين(حاوي 100گرم گلوكز) مي نوشيد و قند خون شما، يك ساعت، دوساعت و سه ساعت بعد از آن چك مي شود. اگر قند خون حداقل در دو مورد بالا تر از حد طبيعي باشد شما مبتلا به ديابت بارداري هستيد.
ديابت بارداري چه اثراتي بر روي كودك من خواهد داشت؟
تولد نوزاد با وزن بالا ; كه اين حالت مي تواند منجر به زايمان سخت و آسيب به نوزاد شود.
كاهش قند خون نوزاد بعد از تولد
مشكلا ت تنفسي
ناهنجاري هاي جنيني
ديابت بارداري چگونه درمان مي شود؟
يك الگوي غذايي مناسب
جهت طراحي يك الگوي غذايي مناسب براي خود و جنين با يك متخصص تغذيه مشورت كيند. از الگوي غذايي استفاده كنيد كه قند خون را در محدوده طبيعي حفظ كند. اين الگوي غذايي شما را راهنمايي مي كند كه چه نوع غذاهايي بخوريد، چقدر بخوريد و چه وقت بخوريد. نوع، مقدار و زمان مصرف غذا سه نكته مهم در حفظ قند خون در محدوده طبيعي مي باشد.
مصرف شيريني جات را محدود كنيد.
سه وعده غذايي و همچنين يك تا سه ميان وعده مصرف كنيد.
از فيبرهاي موجود در ميوه ها، سبزيجات، غلا ت و نان، در رژيم روزانه خود استفاده كنيد.
بر خلا ف تصور، نياز پايه بدن به انرژي در حاملگي بالا تر نمي رود بلكه كمتر مي شود و داشتن رژيم غذايي تحت نظر پزشك آسيبي به مادر يا جنين نمي رساند.
فعاليت بدني مناسب
فعاليت هايي فيزيكي، از قبيل پياده روي و شنا كردن به شما كمك مي كند تا قند خونتان به حد طبيعي برسد. در مورد بهترين نوع فعاليت با پزشك خود مشورت كنيد. اگر در حال حاضر فعاليت شما زياد است از پزشك خود بخواهيد شما را راهنمايي كند كه الگوي ادامه فعاليت چگونه باشد.
تزريق انسولين (در صورت نياز)
برخي از خانم هاي مبتلا به ديابت بارداري، براي رسيدن به قند خون طبيعي علا وه بر الگوي غذايي و فعاليت فيزيكي به انسولين نياز دارند. در صورت نياز به انسولين پزشك دوز انسولين و نحوه تزريق را به شما آموزش خواهد داد. انسولين براي جنين شما مضر نيست و از طريق جريان خون به جنين منتقل نمي شود.
بعد از تولد نوزاد، چگونه مي توانم از بهبودي ديابت اطمينان حاصل كنم؟
شما بايد 6تا 12 هفته بعد از تولد نوزاد تست قند خون را انجام دهيد. در اكثر خانم هاي مبتلا به ديابت بارداري، بعد از اتمام بارداري، ديابت از بين مي رود ولي شما همچنان خطر ابتلا به ديابت بارداري در حاملگي هاي بعدي و ابتلا به ديابت نوع دو را خواهيد داشت.
در صورتي كه قند خون در دوران بارداري تحت كنترل نباشد، بررسي و پايش نوزاد در 24 ساعت اول ضروري است.
چگونه مي توانم از ابتلا به ديابت نوع دو جلوگيري كنم؟
- رسيدن به وزن ايده آل و حفظ آن: اگر وزن شما بالا تر از حد ايده آل باشد، 5 تا 7 درصد كاهش وزن، تغييرات زيادي را ايجاد مي كند.
- حداقل 30 دقيقه در روز فعاليت فيزيكي از قبيل پياده روي، شنا داشته باشيد.
- الگوي غذايي سالم داشته باشيد ميزان زيادي حبوبات، ميوه و سبزيجات در رژيم روزانه خود مصرف كنيد.
- از مصرف چربيها و غذاهاي با كالري بالا خودداري كنيد. متخصص تغذيه در طراحي يك الگوي غذايي مناسب مي تواند كمك كند.
چگونه مي توانم از سطح قند خون خود آگاهي يابم؟
پزشك جهت كنترل قند خون، استفاده از دستگاه كوچكي كه گلوكومتر ناميده مي شود به شما توصيه خواهد كرد. شما بايد ياد بگيريد كه:
- چگونه از اين دستگاه استفاده كنيد.
- چگونه يك قطره خون از نوك انگشت خود بگيريد.
- محدوده طبيعي قند خون كدامست.
- چه زماني قند خون خود را اندازه گيري كنيد.
زمان هايي كه بايد قند خون را اندازه بگيريد:
وقتي از خواب بيدار مي شويد.
دقيقا قبل از صرف غذا
1 تا 2 ساعت بعد از صرف غذا
تا 2 ساعت بعد از صرف ناهار
1 تا 2 ساعت بعد صرف شام
جدول زير مقادير قند خون طبيعي را در يك خانم حامله نشان مي دهد:
كمتر از 90
كمتر از 140-130
كمتر از 120-110
بعد از برخاستن از خواب
يك ساعت بعد از غذا
2 ساعت بعد از غذا.
جمعه 19 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 425]