بررسى سريال هاى ماه رمضان وقتى كه بين طنز و توهين فاصله نيست!

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: بررسى سريال هاى ماه رمضان وقتى كه بين طنز و توهين فاصله نيست!
اينكه آيا وجود سريال هايى با درونمايه طنز در شب هاى ماه رمضان قابل قبول هست يا نه، جاى سوال دارد اما اين كه اين طنز به چه موضوعى خواهد پرداخت بيشتر قابل تامل است. مخاطب در ماه رمضان به دليل ويژگى هاى معنوى اين ماه در قبول موضوعات سريال ها و نحوه پرداخت به آنها سختگيرتر مى شود. به همين دليل ساخت سريال طنز براى ماه رمضان نيازمند انتخاب دقيق موضوع و پرداخت كارشناسى شده و متناسب با فضاى اين ماه است. سختى ساخت سريال طنز براى ماه رمضان در حالى است كه تجربه سال هاى قبل به خوبى نشان داده كارگردان مى تواند با رعايت فرايند بالا سريالى را خلق كند كه سال ها در اذهان مخاطب ماندگار بماند. سريال گمگشته كه از فاخرترين سريال هاى طنز رمضان به شمار مى آيد به دليل انتخاب موضوع مناسب و متناسب با ايام ماه رمضان و خوش ساخت بودن توانست توجه بسيارى از مخاطبان را به خود جلب كند و از آنها و حتى از منتقدين نمره قبولى دريافت كند. هنوز هم بسيارى گمگشته را خصوصا با تيتراژ ماندگارش يكى از بهترين سريال هاى رمضان مى دانند. اشاره به سريال گمگشته يا سريال هاى ديگر از اين قبيل و حتى ساخته هاى قبلى خود رضا عطاران در ماه هاى رمضان قبل به اين دليل است كه به سوال اول كه آيا طنز به طور كلى با ماه رمضان مناسبت دارد يا نه، پاسخ داده شود. سال ها است كه سريال هاى مختلفى با درون مايه طنز خصوصا از شبكه هاى سه و پنج در ماه هاى رمضان پخش مى شود اما امسال اولين سالى است كه اين طنز ( به دليل ساختار متفاوت با ديگر سريال هاى طنز رمضان و شايد كلا طنز) صورتى گزنده و آزاردهنده براى روزه داران پيدا كرده است. در ابتدا گفتم كه در ماه رمضان مخاطبين كمى سختگيرتر مى شوند اما بر اين اعتقادم كه تفاوت هاى بزنگاه با يك طنز قابل قبول و ساخته شده از روى مصلحت انديشى آنقدر زياد است كه اين سريال در هر زمانى كه پخش مى شد مورد انتقاد قرار مى گرفت. بزنگاه در روز اول عرضه شدن به مخاطب نشان داد كه حرفى براى گفتن ندارد و روزهاى بعد ثابت كرد كه زبانش تنها به توهين باز مى شود. توهين به مراسم و آيين هاى عزادارى، توهين به شخصيت هاى مختلف انسانى، توهين به احترام هاى خانوادگى و البته توهين به شعور مخاطب با مطرح كردن موضوعاتى كه شان تلويزيون باعث مى شد تا كنون با پرده پوشى مطرح شود. اصولا در ميان شخصيت هاى بزنگاه انسان «سپيد» ديده نمى شد. همه به گونه اى فانتزى دچار نوعى از انواع رذيلت هاى اخلاقى هستند. البته تمامى شخصيت هاى اصلى در خصلت پول پرستى با هم مشترك هستند. در اين سريال نه پدرى در جاى خود پدرى مى كند نه برادرى، نه خواهرى و نه هيچ يك از اعضاى خانواده. عطاران با اصرارى غيرقابل قبول انگار مى خواهد خانواده را به سخره بگيرد. او را كه در خاطرات شيرين معلم اخلاق در حوزه تربيت كودكان ديده بوديم در اين سريال كودكى را نمايش مى دهد كه بى ادب، دروغگو، خبرچين و … است، مى توان گفت همانند ديگر شخصيت هاى فيلم سياه است. اين در حالى است كه متاسفانه در اين ساعت كودكان زيادى مخاطب اين سريال هستند و به گفته درستكار ( مجرى برنامه هاى اجتماعى سيما) اين سريال تاثيرات مخربى روى آنها گذاشته است. در واقع بزنگاه آنقدر نكات منفى داشت كه مطرح شدن اعتراض از سوى شوراى نظارت بر صدا وسيما بر روند اين سريال دور از تصور نباشد( حتى شايد خيلى ها انتظار آن را مى كشيدند). اما نكته عجيب باز شدن باب سخن درباره اين سريال پس از اعتراض شوراى نظارت بود و عجيب تر موضع گيرى هاى متفاوت مسئولان مختلف فرهنگى و غيرفرهنگى كشور به طورى كه بزنگاه و موضع گيرى هاى پيرامون آن به نقل و نقل سايت ها و خبرگزارى ها و ساير محافل تبديل گرديد. شوراى نظارت در اولين نامه خود كه اعتراض به روند كلى سريال هاى رمضان و حتى زمان بندى آنها بود آورده كه پرداختن به موضوع اعتياد آن هم بى پرده كارى اشتباه است كه سريال هاى رمضان خصوصا بزنگاه به آن پرداخته است. اما پورمحمدى پاسخ داده بود كه پرداختن به اعتياد را از منظرهاى گوناگون آزمايش كرده ايم و پرداخت از منظر طنز را اين بار آزموديم. و تنها سوال از مدير شبكه سه اين است كه چرا ماه مبارك رمضان را براى پرداختن به اين موضوع انتخاب كرديد؟! بعد از اظهارات پورمحمدى قابل توجه ترين موضع گيرى بر اعتراض شوراى نظارت توسط محمدعلى ابطحى صورت گرفت. مسئول دفتر دولت اصلاحات كه موضع گيرى هاى عجيب و غريب از او كم ديده نشده است اين بار با بازگو كردن منطقى غيرقابل قبول، بزنگاه را به دليل طنز بودنش عامل شادى كودكان و نوجوانان (؟!) و در نتيجه عامل علاقه آنها به ماه رمضان مى داند و از اين جهت آن را برنامه اى مذهبى مى خواند. اگر از استدلال عجيب و غريب ابطحى بگذريم ( و دور از شعور مخاطب آن را قبول كنيم!) باز هم اين سوال پيش مى آيد كه كجاى بزنگاه طنز است؟! دستپخت امسال عطاران برخلاف ديگر ساخته هايش در سال هاى پيش به جاى آن كه مخاطب را بخنداند با شكستن حريم هاى حياتى او و با پرده درى هايش بيشتر او را معذب ساخته و تحقير مى كند. مگر نه اين كه طنز ريشه در زندگى عاميانه مردم دارد. در كدام يك از محافل عمومى خانواده هاى ايرانى در مورد لوازم آرايش زنانه و يا ريزنكات اعتياد سخن گفته مى شود كه بزنگاه آن را در پر مخاطب ترين ساعات روز عرضه مى دارد و آقاى ابطحى اميدوار است تا كودكان و نوجوانان با خنديدن به اين مسائل از رمضان لذت ببرند. البته اين رمضان براى والدين اين كودكان ونوجوانان به يادماندنى تر خواهد بود، چون مجبورند با عرقى از شرم پاسخ سوالاتى را كه اين سريال براى فرزندانشان به وجود آورده است بدهند. در اين ميان پرداخت ها و موضع گيرى هاى جانب دارانه رسانه هايى همچون روزنامه اعتماد كه هم عقيده با ابطحى بايگانى شدن نامه شورا را در كشورى ميز ضرغامى خواستار شده بودند خود جاى سوال داشت و دارد! البته اين در حالى است كه تقريبا تمام صاحب نظران عقيده اى بر خلاف نظر اين طيف داشته و دارند. در اين جا به آب و آتش زدنهاى معنى دار روزنامه اعتماد و سايت هاى هم مسلكش در حمايت بى مورد از بزنگاه را ناديده {نه ديده ولى مهم تلقى نكرده} مى گيريم. اما تذكر و اعتراض شوراى نظارت و جريانات فكرى و قلمى پس از آن نتوانست ذره اى از توهين هاى بزنگاه كم كند و حرمت شكنى هاى اين سريال روز به روز ادامه مى يافت. البته سكوت ضرغامى و جانب دارى پورمحمدى در مقابل نظر شوراى نظارت نمى توانست نتيجه اى بهتر از اين در برداشته باشد و عطاران در حاشيه امنيت خود كه با برخى از حمايت هاى سوال برانگيز به وجود آمده بود به روند نزولى سريال ادامه داد تا شب هاى مبارك قدر ونوبت توقف اجبارى اين سريال سر رسيد. اين بار شوراى نظارت خواستار توقف كامل اين سريال بدآموز شد و بار ديگر پورمحمدى در حمايت امكان چنين خواسته اى را بالاتر از مسئوليت هاى شوراى نظارت خواند. اما اين بار اعتراض ها پربارتر بود و اكثر مخاطبين فهيم نيز با اين اعتراض همراه بودند. حتى اين بار نمايندگان مردم از جمله نماينده اصفهان نيز در اين اعتراض سهيم بودند. اين كه توقف يك سريال در نيمه راه كارى صحيح نيست، نظرى عاقلانه است.مخصوصا كه سياهى بزنگاه چنان است كه بالاتر از آن گويى رنگى نباشد. اما اين كه سريال به همين منوال و با روند رو به افزايش توهين هاى خود و بدآموزى هايش ادامه يابد نيز كارى اشتباه بود. گفته مى شود كه ضرغامى ضمن گله مندى از شوراى نظارت به دليل رسانه اى شدن اعتراضاتشان، اظهار داشت كه قسمت هايى از بزنگاه حذف و اصلاح شده است.البته اصلاح اين سريال از يك سو و بررسى علل روند اشتباه آن از سوى ديگر مى بايست مورد توجه كارشناسان خصوصا شخص رئيس رسانه ملى قرار بگيرد. از حاشيه ها و حرف و حديث هاى پيرامون بزنگاه كه عبور كنيم به طور كلى طنز در رمضان امسال جايگاهى مناسب نداشته و اين مساله برخلاف سال هاى گذشته اتفاق افتاده است.به طورى كه ديگر سريال طنز امسال ( مامور بدرقه ـ شبكه ۵) نيز در خوش بينانه ترين نگاه تنها يك فكاهى است كه در پندآموزى و نكات مثبت و اخلاقى فاصله زيادى با ديگر طنز هاى رمضان دارد.فقط به خاطر تو، خانه به دوش، پشت كنكورى ها، زيرزمين، گمگشته و ديگر سريال هايى از اين دست با نشان دادن صداقت ها، درستى ها، خوش اخلاقى ها و ديگر خصوصيات زيباى انسان ها در كنار اشتباهاتشان ثابت كرده اند كه طنز نيز مى تواند در سريال هاى ماه رمضان جايگاهى براى انسان سازى و تربيت مخاطب داشته باشد. كافى است كه جايگاه طنز از بذله گويى و توهين هاى گزنده و پرده درى تمييز داده شود.
چهارشنبه 17 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 195]