بی خوابی و پر خوابی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: مقدمه:

بیخوابی، ناتوانی در ایجاد یا حفظ تداوم خواب میباشد، در صورتی که وقت کافی برای خوابیدن موجود باشد. بیخوابی یک پدیده شایع است و عوامل زیادی در بروز آن نقش دارند. بیخوابی یا گذرا و موقتی است و یا به صورت مزمن و طولانی میباشد.
بیخوابی را به دو نوع : ۱. بیخوابی اولیه و ۲. بیخوابی ثانویه تقسیم میکنند.
بیخوابی یا منشأ فیزیکی دارد و یا زمینه روحی و روانی
علل بیخوابی گذرا :

* آلودگی صوتی و دیگر عوامل محیطی نظیر بیش از حد گرم بودن یا سرد بودن اتاق خواب
* تغییر مکان خواب
* خوردن مقادیر زیاد چای یا قهوه قبل از خوابیدن
* استرس ، غم و اندوه، داشتن یک امر مهم نظیر امتحان، داشتن چک مهلت دار
* احساس دفع ادرار در طول شب
۱. بیخوابی اولیه :

ناشی از اختلال عملکرد مکانیسمهای خواب و مراکز خواب در ساقه مغز میباشد و در مجموع بیخوابی اولیه نادرتر است.
۲. بیخوابی ثانویه :

یک علت زمینهای سبب بیخوابی میشود، شایعتر است، علل زمینهای موجب بیخوابی عبارتند از: وجود بیماریهای جسمی، درد، مشکلات روحی نظیر اضطراب، افسردگی و مصرف بعضی از داروها و الکل
بیخوابی مزمن :

بیخوابی که بیش از یک ماه طول بکشد را بیخوابی مزمن میگویند. در زنان سالمند شایعتر است و به درمان دارویی مقاوم است.
عوامل محیطی تداخل کننده با خواب طبیعی :

عبارتند از گرما، سرما، سر و صدا، نور، حرکت بیش از حد فرد هم خواب، خوابیدن در محیط ناآشنا، احساس ترس و خطر. افراد دچار اضطراب در شروع به خواب رفتن دچار مشکل هستند. افراد افسرده مشکلی در به خواب رفتن ندارند ولی حدود ۴ - ۳ ساعت زودتر از موعد مقرر بیدار شده و دیگر به خواب نمیروند. فشارهای روحی و شکستهای زندگی سبب بیخوابی گذرا میشوند.
از فرد مبتلا به بیخوابی سوالات زیر پرسیده میشود :
* نحوه و زمان شروع بیخوابی؟
* آیا هر شب بیخوابی دارد یا فقط در مواقع خاص و به طور متناوب؟
* آیا به داروهای خوابآور پاسخ داده است؟
* عوامل برطرف کننده و تشدید کننده بیخوابی کدام هستند؟
* وجود درد یا بیماریهای جسمی؟
* مصرف داروهای محرک سیستم عصبی یا الکل؟
* وجود سابقه افسردگی، اضطراب و اختلال شخصیت؟
* نوع شغل، کار در شیفت شب، میزان و حجم کار؟
از نزدیکان و همخواب فرد مبتلا به بیخوابی سوالات زیر پرسیده میشود :
* خرناس کشیدن یا خروپف کردن؟
* قطع موقت تنفس در هنگام خوابیدن؟
* موقع خواب سر و صدای زیاد کردن؟
* آیا پاها هنگام خواب پرش دارند؟
ادراک نادرست از خواب :

برخی افراد تصور میکنند خواب کافی ندارند و مدعی هستند که اصلا هیچ شبی خواب خوب ندارند ولی بررسی ثبت منحنی خواب شبانه یا پلیسومنوگرافی در کلینیک خواب نشان میدهد که این افراد خوابی با ساختار طبیعی دارند و مراحل خواب عادی میباشد(خواب طبیعی شامل : خواب بدون حرکات سریع چشم یا خواب nrem و خواب با حرکات سریع چشم یا خواب rem است، خواب nrem شامل چهار مرحله ۱، ۲، ۳، ۴ است).
این افراد ادراک نادرست از حالت خواب دارند و باید بدانند که مدت زمان خواب افراد متفاوت است و یک فرد با ۴ – ۳ ساعت خوابیدن، روز بعد کاملا سرحال است و فرد دیگر با ۸ – ۷ ساعت خوابیدن هنوز خوش خواب است و بدش نمیآید که باز هم بخوابد. از نظر فیزیولوژیک حداقل خواب که سبب تأمین نیازهای فیزیولوژیک بدن میشود ۴ ساعت میباشد.
درمان بیخوابی شامل دو قسمت است :
الف) رعایت بهداشت خواب
۱. در طول روز از خوابیدن خودداری شود.
۲. قبل از خواب ورزش و کار بدنی سنگین نشود، هنگام غروب قدم بزنند.
۳. از خوردن غذاهای سنگین در شب و صرف محرکهای سیستم عصبی و الکل یا داروهای آرام بخش قبل از خواب پرهیز شود.
۴. سعی شود زمان خوابیدن و برخاستن از خواب ثابت باشد.
۵. از اتاق خواب صرفا برای خوابیدن استفاده شود.
۶. اتاق خواب آرام، خنک و تاریک و دارای پنجره باشد.
۷. از انجام کارهای فکری شدید و کار طولانی با کامپیوتر قبل از خواب احتراز شود.
۸. لباس خواب راحت و فراخ باشد.
ب) درمان دارویی
- استفاده از داروهای خوابآور بایستی برای مدت کوتاهی باشد زیرا سبب وابستگی، خوابآلودگی در روز بعد و افت عملکرد درسی و شغلی و اجتماعی میشود.
- یک داروی خوابآور مناسب دارویی است که سبب تسهیل در شروع خواب و حفظ تداوم خواب شده و موجب خوابآلودگی در روز بعد نشود.
- در مبتلایان به درد همراه داروی خوابآور از داروهای ضد درد و مسکن نیز استفاده میشود.
- در افراد دچار افسردگی و بیماران مبتلا به بیخوابی اولیه از داروهای ضد افسردگی سه حلقهای استفاده میشود

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 208]