پارك يك ماشين چند متر زمين ميخواهد؟

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: نگاهي به مشكل كمبود توقفگاه براي خودروي شهروندان
پارك يك ماشين چند متر زمين ميخواهد؟
جام جم آنلاين: بالا رفتن در آسمان و فرو رفتن در اعماق زمين هم مشكل را حل نكرده است. جلوي در، تابلويي هست كه ظرفيت پاركينگ را نشان ميدهد و در ساعتهاي شلوغ روز، يعني همان زماني كه همه ميخواهند ماشينشان را پارك كنند، روي عدد صفر توقف كرده است.

ماشينها همه جا ايستادهاند، توي ايستگاه اتوبوس، روي خط عابر، جلوي پاركينگ خانه مردم، در پيادهرو و... راهحلهايي هم پيدا شده است؛ صاحب خانهاي با كليد روي بدنه يك ماشين خط ميكشد، آن يكي با ميخ لاستيك ماشيني را پنچر ميكند، آقاي پليسي با دقت شماره ماشين را روي قبض جريمه مينويسد و راننده جرثقيل هم در حالي كه توي آيينه عقب نگاه ميكند، ماشيني را ميبيند كه محكم توي چاله چولهها ميافتد تا به توفيق اجباري پارك در پاركينگهاي راهنمايي و رانندگي نايل شود. هر روز هزاران ماشين سرگردان در تهران، دنبال چند متر جاي خالي ميگردند.روز، خارجي، بلوار آفريقا، 30/8 صبحاز بزرگراه مدرس، با خيال راحت ميپيچي توي خيابان آفريقا. 3 دقيقه ديگر سر خياباني خواهي بود كه محل كارت در آن قرار دارد. از چند صد متر بالاتر چشم هايت را تيز ميكني و ميگردي دنبال جاي پارك، اما تابلوهاي پاركبان و آدمهاي آبي پوشي كه دسته قبضهايشان را در هوا تكان ميدهند و نگاه تيزشان را به ماشين ميدوزند، منصرفت ميكند. حساب ميكني اگر فقط 8 ساعت ماشين را پارك كني، بايد 2400 تومان بابت كارت پارك بدهي! داخل اولين خيابان فرعي ميشوي. خيابان مسكوني بلندي است با ساختمانهاي بلند اما تا چشم كار ميكند ماشينها در فاصلههاي كوچك بين خانهها پارك كردهاند و حتي وقتي صدها متر تا ته خيابان ميروي يك جاي كوچك هم براي پارك نيست. دور ميزني. بلوار آفريقا، خيابان فرعي بعدي، دور بعدي، خيابان بعدي و... ساعت 35/9 دقيقه است. نيم ساعت دير شده. ماشين را به زور فرو ميكني در يك فضاي خالي و لاستيكهاي عقب روي پل آهني جلوي خانهاي ميماند. كارت ساعت را كه ميكشي 45 دقيقه تاخير به نامت ثبت ميشود و نيم ساعت بعد، صاحبخانه عصباني كه تمام طبقات اداره را دنبالت گشته است، مچت را ميگيرد.
فرقي نميكند كجاي تهران و چه ساعتي، چون همه جاي تهران و در هر ساعتي پارك كردن يك معضل بزرگ است. حساب مناطق مسكوني را هم نميشود از مناطق تجاري و اداري جدا كرد، چون حالا ديگر در هر محله و خياباني يك مركزخريد يا يك ساختمان بزرگ اداري هست كه كلي كارمند و پرسنل دارد و اگر فقط نصفشان ماشين شخصي داشته باشند، تمام منطقه را اشغال ميكنند و تازه به اينها بايد مراجعه كنندگان فراواني را اضافه كرد كه براي انجام كارهاي اداري يا خريد از راههاي دور و نزديك ميآيند و بايد ماشينشان را يك جايي پارك كنند. سالهاست كه تهران تبديل شده به يك پاركينگ بزرگ، آن هم نه از اين بابت كه ترافيك، امكان حركت ماشينها را ميگيرد، بلكه از اين بابت كه همزمان درحالي كه هزاران ماشين در خيابانها و بزرگراهها در حال حركتند، هزاران ماشين در حاشيه خيابانها و كوچهها و پاركينگهاي عمومي انگشت شمار شهر پارك شدهاند و همزمان هزاران ماشين ديگر دنبال فضايي خالي براي توقف كوتاه و بلند ميگردند. به همين خاطر است كه مصباح الدين متقي، مدير كل معماري و ساختمان شهرداري تهران هم معتقد است، بحث كسري پاركينگ در شهر تهران بيداد ميكند و هيچ تناسبي بين تعداد ماشين ها، راههاي مواصلاتي و محل پارك خودرو در تهران وجود ندارد و در نتيجه، يك سوم خودروهاي موجود در تهران پاركينگ ندارند.
وعده ايجاد پاركينگهاي عمومي هم كه از دهان مسوولان نميافتد. آنها اعلام ميكنند كه در شهري مثل تهران، بر اساس استاندارد جهاني و بر مبناي عرض و ميزان تردد خودروها در معابر مركز شهر، بايد توقفگاههايي با مساحت 800 تا2000 مترمربع و در 3 تا 4 طبقه ساخته شود؛ در حالي كه با توجه به حجم انبوه خودروهاي ورودي به تهران و نياز به فضاي پارك در برخي ساعتهاي شبانه روز، فقط در مناطق معدودي از تهران توقفگاه طبقاتي وجود دارد و آمارهاي اين يكي دوساله اعلام ميكنند كه تهران همچنان به 700 پاركينگ طبقاتي نياز دارد. خبر پروژههاي ساخت پاركينگ هم هر از گاه به گوش ميرسد. نمونهاش خبر ساختهشدن دهها پاركينگ در مناطق مختلف شهر كه با پايان ساختشان، حدود 100 هزار متر مربع به ظرفيت پاركينگهاي شهر تهران افزوده خواهد شد. قرار است بيشتر اين پاركينگها در مناطقي با بافت متراكم مثل منطقه 10، 11، 17 و 18 ساخته شوند كه دچار كمبود فضا براي پارك خودرو هستند. مثلا پروژه جيحون در منطقه 10 كه شامل 9 طبقه پاركينگ و 3 طبقه با كاربري تجاري و چند منظوره است و عمليات ساخت آن سال گذشته آغاز شده است. پاركينگ سه راه آذري در منطقه 17 در بيش از 29 هزار متر مربع زيربنا در 16 طبقه كه 12 طبقه آن پاركينگ خواهد بود و ظرفيت پارك 900 خودرو را دارد در كنار پاركينگهاي كاوه و صادقيه كه در حال بهره برداري هستند، تعداد پاركينگهاي ساخته شده را به 18 مورد ميرساند اما همه اينها كمك چنداني به وضعيت پارك ماشينها در شهر نكرده است. تناسب نداشتن تعداد ماشينهايي كه در معابر در حال حركتند با فضاهاي موجود عملا امكان حل مساله را گرفته و مشكلات ديگري را هم به مشكلات ترافيك شهر اضافه كرده است. پاركينگهاي جديد همراه با فضاهاي تجاري و اداري، خودشان بر جمعيت ماشينها اضافه كردهاند. حالا حتي شوراي شهر هم درباره اين مساله تذكر ميدهد و همين چند وقت پيش بود كه از قول سخنگوي شوراي شهر تهران شنيديم مدل توسعه پاركينگها در عمل جواب نداده و تلاش براي جلب بخش خصوصي موفق نبوده است. خسرو دانشجو حتي انتقاد كرد كه در حال حاضر به جاي توسعه پاركينگها، مراكز تجاري و اداري توسعه پيدا ميكند و در اين روند بايد تغييرات اساسي صورت گيرد. حمزه شكيب، رئيس كميسيون توسعه و عمران شوراي شهر تهران هم تاكيد كرد كه معاونت حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران، بايد طرحي را به شورا ارائه كند و در قالب آن، نيازهاي شهر تهران به پاركينگ و برنامههاي اجرايي اعلام شود، اما شهرداري هم معتقد است ايجاد پاركينگ نياز به سرمايهگذاري كلان دارد و شوراي شهر تهران نميتواند شهرداري تهران را مكلف به انجام اين پروژهها با بار مالي زياد كند...
روز، خارجي، يكي از خيابانهاي فرعي ولي عصر، ساعت 11 صبحسرايدار ساختماني كه با ميلههاي مانع، از فضاي خالي جلوي آپارتمان محافظت ميكند، روي يك صندلي آهني نشسته و به هركس ميخواهد پارك كند، تذكر ميدهد كه اين قسمت خيابان هم مال اهالي ساختمان است و كسي حق ندارد پارك كند. راننده پرايد ماشينش را جلوي گلداني كه اهالي يكي از برجهاي داخل خيابان جلوي خانهشان نصب كردهاند، پارك كرده است. سرايدار اين ساختمان به سرايدار ساختمان بغلي خبر ميدهد و چند دقيقه بعد، راننده و سرايدار دست به يقه ميشوند. راننده ميگويد كه كسي حق ندارد ادعاي مالكيت خيابان را بكند و سرايدار هم معتقد است كه راننده با ماشيناش گلدان سيماني جلوي ساختمان را شكسته و كار بالا ميگيرد. يك ساعت بعد كلانتري محل ميرسد و هر دو را ميبرد.
پارك كردن ماشين حالا ديگر فقط يك مشكل شهري نيست و دامنههاي جديدي پيدا كرده است. وقتي ماشيني دنبال جاي پارك ميگردد، چند مساله ايجاد ميشود. يكي اين كه با كم شدن سرعت خودرو و تلاش راننده براي پيدا كردن جاي پارك، حركت خودروهاي ديگر كند ميشود و حجم ترافيك بالايي به خيابان اضافه ميشود. از سوي ديگر، از آنجا كه در چند دقيقه امكان پيدا كردن جاي پارك وجود ندارد، راننده مجبور است چند بار در همان مسير رفت و آمد كند كه هم هزينه و مصرف سوختش را افزايش ميدهد و هم هوا را آلوده ميكند. توقف دوبله و تصادف و پارك در محلهاي ممنوع هم عوارض بعدي گشتن دنبال جاي پارك هستند. رانندگان معمولا مجبور ميشوند به كوچهها و خيابانهاي اطراف پناه ببرند. كوچهها و خيابانها هم معمولا محل سكونت و توقف ساكنان آن منطقه است كه خود آنها به خاطر مشكلات ناشي از هجوم ماشينها مشكلات ديگري را به شهر افزودهاند. ساكنان خيابانهاي فرعي، به خاطر مشكلات ناشي از پارك ديگران به هر قيمتي ميكوشند جلوي اين كار را بگيرند. نصب گلدان، ميله و ايجاد مانعهاي عجيب و غريب نمونهاي از اين تلاشهاست. صاحبان مغازهها هم معمولا به بهانه اينكه پارك ماشين مخل كسب و كارشان است، با گذاشتن مانعهايي امكان پارك را از رانندهها ميگيرند و به اين ترتيب همان فضايهاي محدود هم از رانندگان گرفته ميشود و امكان تخلف با پارككردن روي پلها و جلوي درها بيشتر ميشود. مديركل معماري و ساختمان شهرداري تهران در اين باره ميگويد: «بايد نقطه تعادل را در توليد خودرو، معابر عمومي شهر تهران و ميزان پاركينگ موجود در نظر بگيريم تا مشكل رفع شود. مشكل پاركينگ در تهران علاوه بر ساختاري بودن آن، نبود مشكل نداشتن برنامهريزي و مشكلي اجتماعي است كه با توسعه حمل و نقل عمومي بسياري از اين معضلات بر طرف خواهد شد.»
روز، خارجي، ميدان تجريش، 5 بعدازظهربعد از چند بار گردش به دور ميدان و تردد در كوچه پسكوچهها، با عزت و احترام سر ماشين را چرخاند توي پاركينگ يكي از مراكز خريد معروف. چند طبقه در اعماق زمين فرو رفت و بالاخره در كنج يكي از طبقهها جاي پارك پيدا كرد. ميخواست به يكي از فروشگاههاي دور ميدان برود تا جنسي را از صاحب مغازه تحويل بگيرد. حالا كه جاي پارك امني داشت، با خيال راحت نگاهي به مغازههاي ديگر هم انداخت و وقتي بعد از 45 دقيقه كارت پاركينگ را به مسوولش تحويل داد، روي نمايشگر عدد عجيبي ديد: 5500 تومان! رويش نميشد با مسوول آن پاركينگ تر و تميز چانه بزند، اما... .
قرار است علاوه بر پاركينگهايي كه هرسال از سوي شهرداري تهران ساخته ميشود، با اشخاص و نهادهايي كه زمينهاي باير دارند، مذاكره شود تا به صورت مشاركتي در آنها پاركينگهايي ايجاد شود
پارك كردن به طرز عجيبي با جيب آدمها ارتباط پيدا كرده است يا بايد جايي پارك كنند كه پاركبان دارد كه در آن صورت خوششانسي آوردهاند و ساعتي 300 تومان بيشتر نميپردازند يا در جاي ممنوع پارك ميكنند كه پارك كردن همانا و ديدن قبض جريمه 13 هزار توماني پشت شيشه همان! اين روزها تقريبا پارك كردن در بيشتر قسمتها ممنوع است. راهنمايي و رانندگي هم براي كم كردن بار ترافيكي، صورت مساله را پاك كرده و با نصب تابلوهاي توقف ممنوع و حمل با جرثقيل، مشكل را چند برابر كرده است. بسياري از خيابانهاي پر رفت و آمد كه قبلا روشهاي مختلف كم كردن مشكل پارك، مثل ايجاد دكههاي پاركبان و اجاره جاي پارك در آنها امتحان شده است، وضعيت ثابتي ندارند. يك روز سمت راست خيابان آزاد است، يك روز سمت چپ، يك روز تابلوي پاركبان دارد، يك روز به جاي همان تابلو، تابلوي حمل با جرثقيل نصب ميشود. نتيجه اين است كه اين روزها در حالي كه پليسهاي برگ جريمه به دست هر لحظه محلهاي ممنوع را كنترل ميكنند و جرثقيلهاي آماده به فرمان در خيابانها پرسه ميزنند، هر روز صدها خودرو به پاركينگ منتقل ميشود و داستان تازهاي با ماجراي ترخيص خودرو آغاز ميشود كه هم هزينه زيادي را تحميل ميكند، هم رفت و آمدهاي بيمورد فراواني را در شهر باعث ميشود و در نهايت هم هيچكس را به قانونمند شدن تشويق نميكند و مشكل پاركينگ حل نميشود. هماكنون درصد زيادي از جريمههاي رانندگي به پارك در محل ممنوع اختصاص دارد و بسياري از رانندگان قانونمند كه سابقه تخلفهاي خطرساز مثل عبور از چراغ قرمز يا سرعت بالا در بزرگراهها و... را ندارند، موارد زيادي از توقف درمحل ممنوع در كارنامهشان ثبت ميشود. در حالي كه هر روز تعداد زيادي خودرو به دليل پارك در محل ممنوع به پاركينگ منتقل ميشوند اما عملا بر بسياري از خودروهايي كه جرايم جديتر دارند، نظارت جدي وجود ندارد و با توجه به عملكرد پليس در اين زمينه و دقت زياد ماموران در ثبت موارد توقف ممنوع و در عين حال ناديده گرفتن بسياري از جرايم خطرساز، اين شائبه به وجود ميآيد كه مردم محروم از امكانات شهري، در عين حال مجبور به پرداخت هزينههاي ناكارآمدي امكانات موجود و كمبود وسايل حمل و نقل شهري نيز هستند.
اما در حالي كه بسياري از مديران شهري و كارشناسان به گسترش سيستم حمل و نقل عمومي و تشويق به استفاده از آن براي كم كردن از تعداد خودروهاي داخل خيابان توصيه ميكنند، اين حقيقت وجود دارد كه نه ظرفيت اين ناوگان براي تشويق مردم به استفاده از آن كافي است، نه امكان استفاده از آنها در همه شرايط براي شهروندان وجود دارد. پاركينگهاي عمومي هم معمولا تنها در نقاط خاصي وجود دارند و همين مساله باعث شده كه عدهاي سودجو از اين مساله به نفع خودشان استفاده كنند. آدمهاي بيكاري كه با تعيين محدوده معيني در خيابان از رانندگان به خاطر پارك كردن ماشينشان پول طلب ميكنند و پاركينگهاي خصوصي و خاصي كه براي چند دقيقه پارك كردن مبلغ هنگفتي به پاي رانندگان مينويسند كه همه اينها به خاطر ضعف امكانات شهري و حمل و نقل به وجود آمدهاند. با اين حال شهرداري هم در تلاش است تا با پيش بردن پروژههاي ساخت پاركينگ و ارائه مشوق به شهروندان و در عين حال تصويب قانونهاي جديد، راهي براي حل اين مشكل پيدا كند. هم اكنون علاوه بر ساخت پاركينگهاي بتوني عمومي در تهران، ساخت پاركينگهاي سازمان ترافيك شهرداري تهران هم انجام ميشود.
خلا پاركينگ ساختمانهاي جديد در سالهاي 86 و 87 در صدر تخلفات حوزه ساخت و ساز شهر تهران بود و براساس آمار از هر 4 سازنده ساختمان در نيمه اول سال گذشته، يك نفر در ساخت پاركينگ خلاف داشت. همين باعث شد تا هيربد معصومي، معاون شهرسازي و معماري شهرداري تهران اعلام كند، براي توسعه پاركينگهاي عمومي در سطح شهر كه حداقل ظرفيت پذيرش 80 خودرو را داشته باشد، تسهيلاتي در نظر گرفته شده و براساس آن به سازنده، 2 طبقه تجاري و يك طبقه رستوران داده ميشود. يكي ديگر از اقداماتي كه در اين زمينه انجام شده، اعطاي سند به سازنده پاركينگ است و هدف از اين كار تشويق بخش خصوصي در مشاركت براي احداث پاركينگهاست. تشويق سازندگان بخش خصوصي و ايجاد انگيزه ساخت پاركينگهاي انبوه و ارائه امتيازاتي به اين گونه افراد از برنامههاي ديگر شهرداري در اين زمينه است. هرچند تعدادي از سرمايهگذاران بخش خصوصي براي ساخت پاركينگها اعلام آمادگي كردهاند، اما واقعيت اين است كه نياز به پاركينگ و تعداد خودروها در تهران همسويي و تناسب ندارد. با اين حال قرار است علاوه بر پاركينگهايي كه هرسال از سوي شهرداري تهران ساخته ميشود، با اشخاص و نهادهايي كه زمينهاي باير دارند، مذاكره شود تا به صورت مشاركتي در آنها پاركينگهايي ايجاد شود. پاركينگهاي مكانيزه هم راهحلهاي ديگري هستند كه در آنها با حذف «رمپ و لوپ»ها، اين امكان به وجود ميآيد كه در زمينهاي كوچك هم بتوان پاركينگ ساخت و در واقع در نقاط مختلف شهر بويژه در بافت مركزي كه تراكم ساخت و ساز آن زياد است، شانس احداث پاركينگهاي جديد بالا ميرود، اما حقيقت اين است كه تمام اين اقدامات در صورتي نتيجه خواهد داد كه بين تعداد خودروهايي كه وارد تهران ميشود و معابر عمومي تناسب ايجاد شود و قوانين تنها محدود كننده نباشند و تسهيل كننده هم باشند.
نعيمه دوستدار

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 495]