سفر به سامرا - چه مظلوم‌اند اين دو امام

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: سفر به سامرا - چه مظلوم‌اند اين دو امام
بغداد - از محمدعلي حيدري‌هائي - شنبه ‪ ۱۳‬مهرماه ، آفتاب نزده و در گرگ و ميش آسمان بغداد، با گروهي از شخصيت‌ها و مقام‌هاي شيعه عراقي ، در حالي كه تعداد زيادي خودرو نظامي آنها را اسكورت مي‌كرد، راهي صلاح‌الدين شديم مركزاستان صلاح‌الدين ، تكريت محل تولد صدام حسين ديكتاتور سابق عراق و شهر سامراي آن ، آستان دو امام بزگوار شيعه است .

آن روز راهي منطقه‌اي مي‌شديم كه هنوز عده زيادي معتقدند سر آشتي با عراق جديد را ندارد. در اين كاروان سيد عمار حكيم نايب رييس مجلس اعلاي اسلامي عراق و هادي العامري رييس كميته امنيت ملي پارلمان عراق و جمعي از شخصيت‌هاي سياسي و عشيره‌اي شيعه حضور داشتند.

پس از طي حدود ‪ ۱۳۰‬كيلومتر به سامرا رسيديم . نرسيده به شهريك دروازه با معماري اسلامي ظاهر مي‌شود كه بر فراز آن گنبد كوچكي نصب شده و حكايت از مذهبي بودن شهر دارد.

پس از عبور از سدي كه بر روي دجله احداث شده ، وارد خياباني مي‌شويم كه دو طرف آن ديوارهاي بتني بلندي كشيده اند، مانند يك تونل سيماني و اين دالان كم عرض آنقدر امتداد مي‌يابد تا به حرم امامين عسكريين برسد.

اين تمهيدات و ديواركشي‌ها بي‌دليل نيست . برخي اعتقاد دارند كه ترس از كينه و انتقام جويي‌هاي مذهبي و افراطي و براي جلوگيري از تكرار زشت‌ترين رفتارهاي تاريخي كه طي سه سال گذشته با اين مكان مقدس صورت گرفته ، عامل جدا كردن آن از شهر شده و آن را به يك دژ نظامي تبديل كرده است .

لحظاتي بعد، در حرم عسكريين حال و هوايي برپا شد. همه به دور ديوار چهار ضلعي از جنس نئوپان كه با پارچه‌اي سبز پوشيده شده حلقه زدند.

اين ديوار نئوپاني فعلا بطور موقت به جاي ضريح زيبايي قرار گرفته كه در فوريه ‪ ۲۰۰۶‬بر اثر انفجاري قوي منهدم شد.

حالا همه گرد اين ضريح موقت زانو زده‌اند و گويا گريه امان همه را بريده است. براي بسياري، اعم از خبرنگاران و حتي آن نيروهاي محافظ نظامي كه همراه ما بودند، سفر به سامرا امري عادي نبود. منطقه هنوز ناامن است و خيلي از شيعيان ، بي‌تابانه منتظر گشوده شدن راه سامرا به روي زائران هستند.

حالا تمام داخل حرم را داربست‌هايي كه براي كار بازسازي كار گذاشته اند، فرا گرفته است.

اولين بار چهارشنبه روزي در فوريه ‪ ۲۰۰۶‬گروهي با لباس نيروهاي امنيتي وارد حرم شده و بمب‌گذاري كردند كه علاوه بر حرم و ضريح ، گنبد طلايي آن را كه گفته مي‌شود بزرگترين گنبد جهان اسلام است ، منهدم كردند.

آن انفجار مهيب كه دل ميليون‌ها شيعه در جهان اسلام را به درد آورد، كليد يك انفجار اجتماعي در عراق نيز محسوب مي‌شود. كساني كه به دنبال تفرقه مذهبي در عراق بودند، با اين اقدام ، آتشي را شعله ور ساختند كه تا دو و حتي سه سال بعد، عراق را در ورطه خشونت‌هاي مذهبي فرو برد و اگر نبود ابتكار عمل علما و مراجع عراق ، شايد هنوز هم فروكش نكرده بود.

روز شنبه اين هفته ، اگرچه در عراق بخاطر عيد سعيد فطر، تعطيل عمومي بود ، اما كارگران و مهندسان بر بام ساختمان حرم مشغول فعاليت بودند. آنها در حال ساخت گنبد جديدي به جاي گنبد قبلي هستند كه ‪ ۶۸‬متر ارتفاع و ‪ ۵۸۰۰‬تن وزن دارد و گفته مي‌شود در آن حدود ‪ ۷۲‬هزار كاشي طلا بكار مي‌رود.

براساس منابع تاريخي اولين گنبد اين حرم در سال ‪ ۳۳۳‬هجري قمري توسط ناصرالدوله حمداني بنا شد و سپس در سال ‪ ۱۲۰۰‬قمري گنبد جديد به جاي آن قرار گرفت. البته حرم عسكريين آنطور كه در عراق بيان مي‌شود، در طول تاريخ چندين بار مورد تعرض قرار گرفته و تخريب شده بود، اما اين بار تخريب نه كه بايد گفت انهدام صورت گرفت، ديگر از آن گنبد و گلدسته‌ها و از آن ضريح و رواق‌هاي آينه كاري شده درون حرم خبري نيست .

در زير گنبد حرم مطهر ضريحي نقره‌اي و زيبا قرار داشت كه مي‌گويند كار دست استادكاران اصفهاني در سال‌هاي دهه ‪۱۹۶۰‬ميلادي بوده و حالا هم شنيده مي شود كار ساخت ضريح جديد عسكريين در ايران آغاز شده است .

در دو سوي آن گنبد طلايي نيز دو گلدسته طلايي ‪ ۳۶‬متري قرار داشت كه زيبايي و جلوه خاصي به محوطه حرم و مرقد مطهر مي‌بخشيد كه آن هم در دومين حمله تروريستي در ژوئن ‪ ۲۰۰۷‬بكلي ويران شد.

سفر به سامرا به همراه هياتي اينچنيني فرصت خوبي است تا بتواني آزادانه همه جا را ببيني و به هر جايي سرك بكشي ، حتي داخل سرداب معروف شوي كه مي گويند امام زمان (عج ) در آنجا نماز مي‌خواند و عبادت مي‌كرد و حتي گفته مي‌شود، مكاني است كه سه امام در آنجا عبادت مي‌كردند.

اين سرداب هم كه در زير زمين گوشه راست حيات حرم عسكريين قرار دارد، از تعرض در امان نمانده است . از پله‌هاي باريك اين سرداب كه پايين مي‌روي ، آثار تخريب و ويراني را مي‌بيني . هيچ جايي در امان نبوده ، انفجار حفره هايي در سقف سرداب ايجاد كرده است . هنوز هم لكه‌هاي سياه ناشي از سوختگي و انفجار بر روي طاقچه مانندي در آستانه ورودي به يك تالار مانند كوچك حدودا ‪ ۱۲‬متري ديده مي‌شود. سقف سرداب نيز دچار تخريب شده است .

آن روز هركس كه آنجا بود از فرصت استفاده كرد و به نماز ايستاد.

اوضاع عمومي حيات و صحن حرم پس از دو سال ، هنوز خراب است . همه آسيب ديده و تخريب شده‌اند و هنوز به نظر مي‌رسد كار زيادي صورت نگرفته است .

علت اين كندي هم بطور دقيق مشخص نيست ، اما وقتي از سيد عمار حكيم كه با مسوولان پروژه صحبت كرده و آنان گزارش كار بازسازي را به وي دادند، نظرش را در اين خصوص جويا شدم ، گفت: روند بازسازي خوب است و قطعا كارها خوب پيش مي‌رود.

يكي از مسوولان پروژه راجع به زمانبندي اجراي آن گفت: اگر طبق توافق دولت عراق با يونسكو و طبق قرارداد با شركت مجري پيش مي‌رفتيم ، حالا بايد به مراحل نهايي مي‌رسيديم .

به اين ترتيب گويا پروژه ، هم در زمان مقرر شروع نشده و هم در پروسه انجام كار، با دشواري‌هايي روبه رو بوده است .

يكي ديگر از دست اندركاران هم مي‌گفت منطقه امنيتي است ، نمي‌شود روي هيچ چيز حساب كرد، نه نيروي انساني و نه رسيدن مصالح ، امكانات و تجهيزات هنگامي كه با يكي از آنها صحبت مي‌كرديم ، صداي شليك پي در پي و ممتد رگبار مسلسل‌ها و تيربارهاي سنگين هم شنيده مي‌شد كه البته مي‌گفتند اين تيراندازي‌ها مربوط به نيروهاي آمريكايي است.

درحالي كه دست اندركاران ومهندسان هرگونه پيش بيني زماني براي اتمام پروژه را ناممكن مي‌دانستند، حيدر مشاوي مدير پروژه بازسازي و مرمت حرمين عسكريين مي‌گويد قرار است تا يك سال و نيم آينده كار بازسازي تمام شود.

در ادامه ، اعضاي هيات به بالاي بام حرم رفته و ضمن بازديد از عمليات ساختماني ، براي اينكه اجري نصيب خود كرده و سهمي داشته باشند، آستين ها را بالا زده و بطور نمادين آجري بر روي آجر نهادند. عمار حكيم و العامري و چند تن ديگر بصورت نمادين دستي بر ملات بردند و مشغول بكار شدند كه دقايقي طول كشيد.

به گفته مشاوي ، مدير پروژه ، قرار است بر روي اين بام ، يك گنبد با وزن ‪ ۲۶۰۰‬تن قرار بگيرد.

در و ديوارهاي حرم مطهر در سامرا، يادگاري از محل زندگي واقامتگاه اين دو امام معصوم نيز به حساب مي‌آيد.

درداخل ضريح حرم علاوه بر امامان علي بن محمد الهادي و حسن بن علي عسكري مقبره‌هاي دو بانوي گرانقدر نيز وجود دارد، يكي حكيمه خاتون دخت گرامي امام جواد و عمه امام حسن عسكري كه مي‌گويند از حاضران و شاهدان تولد امام زمان (عج ) بوده و ديگري نرگس خاتون مادر امام زمان (عج ) است .

اين بازديد و آن زيارت خيلي زود تمام شد و آماده بازگشت مي‌شديم درحالي كه در اين لحظات بارديگر صداي شليك‌هاي پياپي نظامياني كه در مناطق دورتر بودند، به گوش مي‌رسيد.

تمام منطقه اطراف حرم در حالت فوق‌العاده امنيتي نظامي قرار داشت و نيروهاي امنيتي نيز نمي‌توانستند اضطراب و نگراني خود را پنهان كنند.

تمام ساختمان‌هاي اطراف را تك تيراندازان اشغال كرده بودند و خودروها و نفربرهاي زرهي نيز مامور تامين پوشش امنيتي بودند.

دوباره ازهمان مسير دالان سيماني عبور كرديم و سامرا را با دو امام مظلومش پشت سر گذاشتيم ، در حالي كه باز هم موفق به ديدن حتي نمايي كوچك از اين شهر نشديم ، شهري كه توسط المعتصم بالله خليفه عباسي درسال ‪ ۲۲۱‬ه .ق بنا شد.

حرمين عسكريين در سامرا تا پيش از آن انفجارهاي تروريستي هرساله پذيراي جمع زيادي زائر از نقاط مختلف عراق و شيعيان ساير كشورها بود و چهره اي كاملا مذهبي داشت ، اما از هنگام آن انفجارها و شروع خشونت ها، جمعيت اقليت شيعه اين شهر نيز سامرا را ترك كردند و راه آوارگي در نقاط ديگر عراق را در پيش گرفتند.

شهر سامرايي كه پارسال در فهرست يونسكو به عنوان ميراث فرهنگي جهان به ثبت رسيد، آثار تاريخي جالبي دارد، از جمله برج ملويه ، تنها برج جهان كه پله‌هاي آن بيروني است و نيز مسجد جامع معروف آن ، اما سامرا شهرت خود را نه از گذشته تاريخي‌اش كه از همان دو امام معصوم دارد.

عمار حكيم فرزند عبدالعزيز رييس مجلس اعلاي اسلامي كه حالا بدون داشتن پست حكومتي ، به عنوان يك شخصيت اثرگذار در صحنه سياسي عراق ظاهر شده ، آن روز به تكريت زادگاه صدام رفت. با سران عشاير و مقام‌هاي محلي و شخصيت هاي موثر در افكار عمومي اين منطقه به بحث و گفت وگو نشست ، نشست‌هايي كه به اعتقاد او بايد به آشتي ملي تبديل شود و دشمنان وحدت شيعه و سني را خلع سلاح كند.

روز عيد فطر امسال هم يك هيات از ديپلمات‌هاي ايراني مقيم عراق به همراه سفير ايران به سامرا رفتند، هم براي بازديد از روند بازسازي و هم زيارت ، حالا سامرا در انتظار زائران بعدي عسكريين است ، خدا كند راه سامرا دوباره گشوده شود.
دوشنبه 15 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 262]