واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: نگاهي به نقش و جايگاه گروهها و احزاب مذهبي در پاكستان (3)
تمايل گروهها و احزاب مذهبي در پاكستان براي اجراي نظام اسلامي در اين كشور به تدريج به گسترش مدارس مذهبي منجر شد.

ضيا الحق پس از آن كه ذوالفقار علي بوتو، نخست وزير پيشين را به اتهام طرح سو قصد به جان يكي از رقباي سياسي اش در آوريل 1979 به دار آويخت سعي كرد تا اثرات سياست بوتو را درعرصه بين المللي خنثي كند.
بوتو با هدف استقلال بيشتر پاكستان از كشورهاي غربي سياست نزديكي به كشورهايي مانند چين را در پيش گرفته بود و در مقابل ضيا الحق درست در دوراني كه آمريكا در بحبوحه مقابله با پيشروي كمونيسم در آسياي مركزي به ويژه افغانستان بود سعي كرد به آمريكا نزديك شود.
در حالي كه بوتو از سياست اسلامگرايي به عنوان ابزاري براي اتحاد بيشتر نيروهاي داخلي پاكستان استفاده كرده بود، ضيا الحق از اين جريان براي افزايش محبوبيت خود استفاده كرده و آن را به سمت حركت هاي افراطي سوق داد.
ضيا الحق در راستاي حمايت از اين سياست كه كمك هاي نظامي آمريكا را از او در پي داشت به حمايت و گسترش جنبش هاي افراطي و مسلح كردن آن ها دست زد و در مدت كوتاهي شمار زيادي از مدارس مذهبي در سراسر پاكستان پديد آمدند كه در حقيقت مهدكودك جهادگراني به شمار مي رفتند كه در افغانستان مي جنگيدند.
به اين ترتيب طي سه دهه هزاران مدرسه مذهبي با كمك هاي مالي دولتي و خارجي در سراسر پاكستان پديد آمدند.
مدارس مذهبي در پاكستان از جمله لال مسجد اسلام آباد كه رييس وقت آن ، مولانا محمد عبدالله (پدر مولانا عبدالعزيز و عبدالرشيد غازي )، روابط دوستانه و بسيار نزديكي با ضياالحق داشت در دوران مبارزه جهادگران عليه كمونيسم سالانه از هزاران طلبه جديد ثبت نام مي كردند كه طي چند سال به جهادگراني تبديل مي شدند كه دوشادوش سايرين در افغانستان مي جنگيدند.
ضيا الحق در دوره حاكميت خود بر پاكستان موفق شد سازمان هاي خيريه سعودي را متقاعد كند تا صدها مدرسه آموزش و حفظ قرآن در حاشيه مرز اين كشور با افغانستان احداث كنند.
در دوران ضيا الحق براي اولين بار در تاريخ پاكستان حكومت به حمايت مالي از توسعه آموزش هاي مذهبي دست زد و حتي پرداخت زكات در طول دوران حكومت ضيا الحق براي تامين هزينه مدارس مذهبي براي شهروندان پاكستاني اجباري شد .
اين بخش از كمك هاي مالي به ويژه در توسعه مدارس ديوبندي ها كه شاخه اي بومي از سني هاي هستند، به كار گرفته شد. اين شاخه از سني ها كه ريشه هايشان از مدرسه اي مذهبي در هند به همين نام (ديوبندي ) مي آيد پيرو فقه ابوحنيفه هستند و ديدگاه هاي بسيار نزديكي به وهابي هاي عربستان دارند. امروزه مدارس مذهبي ديوبندي ها و بريلوي ها كه شاخه بومي ديگري از سني هاي جنوب آسيا هستند، در كنار مدارس مذهبي اهل حديث (وهابي ها) و حتي شيعيان در سراسر پاكستان پراكنده هستند.
نتيجه سياست ضيا الحق گسترش حركت هاي افراطي و عميق شدن اختلافت مذهبي بود.
حمايت ويژه دولت وقت پاكستان از مدارس ديوبندي ها واختصاص كمك هاي " خيرين "متمول خارجي به سازمان هاي تندروي وهابي در اين دوران موجب وخيم تر شدن شدت اختلافات شد.
سازمان هاي شبه نظامي سني مانند سپاه صحابه پاكستان در همين دوران تنها با هدف مبارزه با شيعيان شكل گرفتند وحركت هاي شيعه نيز در پاسخ جنبش هاي تندرويي مانند حزب تحريك نفوذ فقه جعفريه را تاسيس كردند.
اوايل دهه 1970 تنها چند مدرسه مذهبي در گوشه و كنار پاكستان وجود داشتند كه به شيوه سنتي به آموزش علوم مذهبي مي پرداختند و از لحاظ مديريت و سياست ها نيز فقط تحت نفوذ مساجد كوچك محلي بودند .
بر اساس آمار دولتي هم اكنون 13 هزار مدرسه مذهبي ثبت شده در پاكستان مشغول فعاليت هستند و به رغم اين كه آمار دقيقي از مدارس ثبت نشده در دست نيست گفته مي شود كه تعداد آن ها از مدارس ثبت شده بسيار بيشتر است .
بر اساس گزارشي كه اخيرا از سوي موسسه بين المللي بحران (ICG) در بروكسل ، بلژيك منتشر شده تنها در سال 2003، 7/1 ميليون طلبه در اين مدارس ثبت نام كرده اند. اكثر اين طلاب بين 5 تا 18 سال سن دارند و از فرزندان خانواده هاي فقير پاكستاني هستند.
همچنين به خاطر فقدان سيستم قانوني ناظر بر فعاليت يتيم خانه ها سالانه هزاران تن از كودكان بي سرپرست نيزازاين مدارس سردرمي آورند. تعداد طلبه هاي خارجي نيزكه در اين مدارس تحصيل مي كنند هزاران نفر برآورد مي شود كه اكثريت آن ها را طلبه هاي افغاني تشكيل مي دهند.
بيشتر اين مدارس كه پيش تر تحت حمايت حكومت قرار داشتند، اكنون براي تامين هزينه هايشان به كمك هاي سازمان هاي خيريه مذهبي (كه بخشي از نهادهاي مذهبي هستند) وابسته اند و بخش قابل توجهي از اعانات را ازپاكستاني هاي مهاجر در ساير كشورها و سازمان هاي خيريه اسلامي بين المللي دريافت مي كنند.
براي مثال جامعه پاكستاني تبارهاي ساكن بريتانيا كه در سال هاي اخير رفته رفته به يكي از منابع اصلي درآمد مدارس مذهبي تبديل شده ، براساس گزارش ICG سالانه حدود 90 ميليارد روپي (معادل 5/1 ميليارد دلار) به اين مدارس كمك مي كند كه اين مبلغ تقريبا با درآمد سالانه دولت پاكستان از محل ماليات هاي مستقيم برابر است .
ادامه دارد ...
آساق ××235
دوشنبه 15 مهر 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 148]