شب ادراري در کودکان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: شب ادراري کودکان مشکلي است که براي کودکان وخانوادة آنها از زمانهاي دور موجود بوده است . شرح خيس کردن کودکان در نوشته هاي 1550 سال قبل از ميلاد هم ديده مي شود معهذا علي رغم پيشرفت دانش بشر در مورد مکانيسم ايجاد شب ادراري هنوز معلومات ما در مورد چگونگي ايجاد شب ادراري و نحوه درمان قطعي آن کامل نيست .

درسن شيرخوارگي ادرار کردن طفل کاملا رفلکسي و بي اختيار است . در اين سن, پر شدن مثانه باعث تحريک گيرنده هايي در جدار مثانه مي شود و هرجه مثانه پرتر باشد اين تحريکات بيشتر مي شود تا اينکه رفلکسي از طريق اين گيرنده ها ونخاع ايجاد شود و منجربه انقباض مثانه و تخليه آن گردد . با بزرگتر شدن کودک وتکامل مراکز عصبي,بنظرمي رسد که درسن1تا2سالگي کودک مي تواندپر شدن مثانه خود را درک کند و تدريجا اين توانايي را بدست مي آورد که مدت کمي تخليه مثانه را به تعويق بياندازد در سالهاي دوم تا سوم عمر , با تکامل مراکز عصبي , مغز کنترل بيشتري روي اعمـال مثانه پيدا مي کند و در نتيجه طفل قادر مي شود که مدت بيشتري ادرار را در مثانه نگاه دارد معمولا تا سه سالگي اکثر اطفال بخوبي قادرند ادرارشان را در روز کنترل کنند اما توانايي کنترل ادرار در شب , اکثرا ديرتر حاصل مي شود . در سن 4 تا 5 سالگي مراکز عصبي مغز قادرند انقباضات مثانه را در خواب هم کنترل کنند بعلاوه تا اين سن ظرفيت مثانه کودک هم زياد شده و مي تواند حجم بيشتري ادرار را نگاهداري کند. البته اين روند تکامل در جوامع گوناگون سرعت يکساني ندارد . حتي دريک جامعه هم در طبقات مختلف مي تواند متفاوت باشد. وحتي در دختر ها معمولا اين کنترل زودتر از پسر بچه ها بوجود مي آيد.

تعريف شب ادراري :

در صورتي که کودکي به طور مکرر حداقل 2 بار در هفته و به مدت حداقل 3 ماه پياپي بدون استفاده از داروهاي ادرار آور و يا بدون داشتن بيماريهاي زمينه اي مانند ديابت و صرع و بيماريهاي سيستم اعصاب بستر خود را خيس کند , و سن کودک بالاي 5 سال باشد, مي توان او را بعنوان کودک دچار شب ادراري مورد بررسي قرار داد.

بطور کلي شب ادراري در 10 تا 15% کودکان حدود 6 ساله موجود است اما هر چه سـن بالاتـر مي رود تعدادي ار کودکان خود بخود بهبودي پيدا مي کنند . بطوريکه در سن 10 سالگي حدود 5% از کودکان و در 15 سالگي تنها 1% کودکان شب ادراري دارند. و بايد توجه داشت که شب ادراري در پسرها 2 تا 3 برابر دختر هاست .

علل شب ادراري:

در بيش از 80% از موارد ، کودک مبتلا به شب ادراري هيچ بيماري و يا عيب و نقص عضوي و بدني ندارد و در کمتر از 20% موارد ممکن است بيماري هايي مانند : ديابـت , عفونت ادراري , بيماريهاي مادرزادي کليه , نوعي کم خوني و عيوب نخاع و بيماريهاي سيستم اعصاب , علت شب ادراري باشد . که خوشبختانه در مورد فرزند شما با توجه به معاينات وآزمايشات انجام شده اينگونه مشکلات وجود ندارد . لذا شب ادراري در فرزند شما يک بيماري تلقي نمي شود و آيندة کودک شما کاملا روشن است . و اين شب ادراري سرانجام حتي بدون درمان برطرف خواهد شد.

توجه داشته باشيد اين خيس کردن , در هنگام خواب اتفاق مي افتد , و کودک شما هيچگونه دخالتي در آن ندارد لذا تنبيه و تحقير طفل در نزد خودتان يا ديگران ويا مسخره کردن وي , نه تنها هيچگونه تاثيري در بهبودي آن ندارد بلکه با ايجاد فشار روحي وضع کودک را به مراتب بدتر مي کند.

ثابت شده است عوامل ارثي و سوابق والدين نيز در بروز شب ادراري موثر است . اما بايد توجه داشت همانطور که زمان راه افتادن و حرف زدن بچه ها با همديگر متفاوت است , روند بالارفتن ظرفيت مثانه و زمان قدرت کنترل مثانه نيز در کودکان ممکن است باهم متفاوت باشد.

مسايل روحي و عاطفي از مهمترين علل شب ادراري هستند . اين مورد بخصوص در نزد کودکاني ديده مي شود که قبلا کنترل ادرار داشته اند اما اکنون دچار شب ادراري شده اند. از جمله عوامل روحي که مي تواند سبب شب ادراري گردد ميتوان از موارد زير نام برد:

ـ تولد يک نوزاد درخانواده که موجب مي شود توجه پدر و مادر به نوزاد معطوف گردد و به

کودک بزرگتر کمتر مورد توجه قرار گيرد .

ـ جدايي پدر و مادر

ـ اختلافات و کشمکشهاي درون خانواده

ـ جابجايي خانواده

ـ مسافرت يا فوت يکي از والدين

- تحقير وتنبيه بيش از حد بزرگتر ها نسبت به کودک

- ايجــاد ترس و هيجــان و اضطــراب شديد در کودک با شنيدن ويا ديدن مناظر , فيلمها ويا

بازي هاي ترسناک کامپيوتري

از ديگر عوامل بسيار مهم در شب ادراري که به تازگي و در سالهاي اخير بسيار اهميت پيدا کرده است , آلرژي و حساسيت کودک به غذا ها و بخصوص شير گاو است . لذا بايد دقيقاً توجه داشت که در چه شبهايي و با مصرف چه موادو يا غذاهايي اين شب ادراري تشديد مي شود. تا از مصرف آنها پرهيز گردد .

قبلا تصور مي شد که کودکان مبتلا به شب ادراري خواب عميق تري دارند و يا شب ادراري ناشي از اختلال در خواب و بيدار شدن کودک است . اما بتازگي نشان داده شده است که بين خواب کودکان مبتلا به شب ادراري و ساير کودکان تفاوتي وجود ندارد و خيس کردن در هر مرحله از خواب ( چه در مرحله خواب عميق و چه در مراحل خواب سطحي ) ممکن است اتفاق بيافتد.

درمان :

1ـ از بين بردن تمامي فاکتورها و مسايل عاطفي و روحي که منجر به اضطراب و مشکلات عصبي در کودک مي شود ( در قسمت قبلي به آن اشاره شد)

2ـ استفاده ازتشکچه هاي زنگ دار که در صورت تماس با اولين قطره ادرار زنگ آن بصدا درمي آيد و موجب بيداري کودک مي شود. استفاده از اين دستگاه باعث مي شود که ظرف چند هفته يک رفلکس شرطي درکودک ايجاد شود بطوري که حتي پرشدن مثانه نيزميتواند بتدريج باعث بيدار شدن کودک گردد.

3ـ در روز بايد مايعات زيادي استفاده گردد و به کودک آموزش داد تاحتي الامکان در طول روز ادرارکردن را به تاخير اندازد تا حجم مثانه بيشتر شده و در طول شب ديرتر پر گردد، بديهي است ار غروب آفتاب به بعد لازم است مصرف مايعات و غذاها و ميوه هاي آبدار به حداقل برسد و کودک حتما قبل از خوابيدن ادرار کند.

4ـ تشويق طفل هم در انجام اين تمرينات و رعايت دقيق درمانهاي دارويي و غير دارويي بسيار مؤثر است . حتي مي توان کودک را به ازاي هر چند شب که خيس نمي کند تشويق نمود و در صورت عدم خيس کردن براي مدت طولاني براي وي جايزه اي نيز خريد . (اين مسئله در مورد کودکاني که در طول روز در لباس خود نم مي زنند نيز صادق است )

5ـ درمانهاي دارويي که از جمله آنها ايمي پيرامين است . ايمي پيرامين دارويي است که در درمان تعدادي از ناراحتي هاي روحي و افسردگي بکار مي رود لذا ممکن است شما از مصرف آن اکراه داشته باشيد . اما بايد توجه داشته باشيد تاثير اين دارو جدا از خاصيت ضد افسردگي آن است و از طريق تاثير بر اعصاب مثانه عمل ميکند. لذا مي توانيد بدون دغدغه آنرا مصرف نماييد چرا که اين دارو عوارضي براي کودک شما ندارد. در 25 تا 40% کودکان بدنبال مصرف اين دارو بهبودي حاصل مي شود اما از آنجائيکه پس از قطع دارو ممکن است شب ادراري مجددا عود نمايد,لازم است اين دارو حداقل براي سه ماه مصرف شود و قطع آن نيز تدريجي باشد . از داروهاي ديگر مي توان از قرص و اسپري بيني دسموپرسين و قرص اکسي بوتينين نام برد که در موارد خاصي مي تواند مفيد باشد .

6ـ درمانهاي روانپزشکي که بيشتر در مورد کودکاني بکار مي رود که از مسايل روحي و رواني زيادي رنج مي برند.

درپايان متذکر مي شوم اگر چه شب ادراري سبب ناراحتي خانواده وخود کودک مي گردد اما خوشبختانه در اکثر بچه ها بهبود پذير است و حتي بدون درمان نيز اين عارضه ممکن است برطرف گردد. اما از آنجائيکه شب ادراري ممکن است علامت بسياري از بيماريهاي مهم و جدي در کودک باشد , درمانهاي توصيه شده براي کودک خود را هيچگاه جهت ديگران تجويز نفرماييد چون براي اثبات وجود و يا عدم وجود اين بيماريها , بررسي و معاينه کودکان مبتلا به شب ادراري توسط پزشک حاذق ضروري است .

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 168]