واقعيتي كه ناديده گرفته ميشود

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: ناديده گرفته شدن دوره پيشدبستاني
واقعيتي كه ناديده گرفته ميشود
جام جم آنلاين: سر مدادش جويده شده، زير چشمي به كناردستياش نگاه ميكند، با صداي بلند معلم كمي جابهجا ميشود، انگشتش را بلند ميكند، معلم گرم تعريف است، او را نميبيند، انگشت را پايين ميآورد و باز به بغلدستياش نگاه ميكند، او خونسرد است و با سر معلم را تاييد ميكند. بغض ميكند؛ حرفهاي معلم را نميفهمد، انگار از كره ديگري آمده با همان بغض ميگويد: «اجازه خانم! ما نميفهميم.»

خانم كريمنژاد ، 15 سال است كه در پايه اول ابتدايي تدريس ميكند، با اشاره به نوآموزان كلاس اولي كه در بسياري موارد، مطالب درسي را ديرتر ياد ميگيرند، در حالي كه ضريب هوش بالايي دارند، بر نقش آموزش پيش از كلاس اول تاكيد ميكند.
بنا بر اعتقاد كريمنژاد و بسياري از معلمان كلاس اول، با ورود فناوريهاي جديد مثل رايانه، اينترنت، تلفن همراه، دستگاههاي پخش سيدي و ديويدي و سينماي خانگي و خلاصه بازيهاي رايانهاي به درون خانهها، كودكان امروز بيش از گذشته با دنياي پيرامون ارتباط برقرار ميكنند و ميزان آگاهي آنها افزايش يافته است. كودكان زير 7سال حتي اين روزها مسائلي را ميآموزند كه ضرورتي برايشان ندارد، در حالي كه با اتكا بر نظام آموزش سنتي كشور، همچنان ناچارند تا 7 سالگي براي آموزش در انتظار باشند، چراكه در ايران آموزش پيشدبستاني جدي گرفته نميشود.
جاي خالي عدالت آموزشي هرچند تا پيش از سال 87، دوره پيشدبستاني چه در مدارس دولتي و چه در غيرانتفاعي جدي گرفته نميشد، اما با اجراي نصفه نيمه اين دوره آموزشي در برخي مدارس دولتي هنوز جاي اميدواري بود تا جمعي از نوآموزان از امكانات رايگان يا ارزان اين دوره بهرهمند شوند، اما با واگذاري دورههاي آمادگي و پيشدبستاني به مدارس غيردولتي و ممنوعيت ارائه اين دورهها در مدارس دولتي، آب پاكي به دست والديني ريخته شد كه توان پرداخت شهريه چند صد هزار توماني اين دورهها را براي فرزندانشان ندارند.
اين در حالي است كه ايران با امضاي سندي در يونسكو تعهد دارد تا سال 2015 ميلادي، 75 درصد كودكان زير 6 سال خود را زير پوشش آموزش پيشدبستاني قرار دهد. همچنين براساس قانون چهارم توسعه، بر تهيه و اجراي برنامههاي لازم براي گسترش آموزش پيشدبستاني و آمادگي بويژه در مناطق دوزمانه تاكيد شده است.
از سال گذشته، مسوولان آموزش و پرورش به اين نتيجه رسيدهاند كه چون دوره پيشدبستاني اجباري نيست، بنابراين والدين خود هزينه تحصيل كودكانشان را در اين دوره پرداخت كنند، به گفته معاون آموزش و پرورش عمومي وقت، كاهش سن ورود دانشآموزان به مدارس و رسمي شدن دوره پيشدبستاني بار مالي سنگيني را به وزارت آموزش و پرورش تحميل ميكند.
اما پولي شدن دورههاي پيشدبستاني شايد باري را از دوش آموزش و پرورش برداشته اما رفع تكليف نظام آموزش رسمي از آموزش پيشدبستانيها، به طور عملي عدهاي را از دريافت اين گونه آموزشها محروم كرده است. براساس اين گزارش سال 86 قرار بود در مناطق محروم روستايي و عشايري، آموزش و پرورش تا 25 درصد از نيروي انساني و منابع مالي دورههايي مانند پيشدبستاني را تامين كند، در حالي كه مشكلات آموزش ابتدايي و راهنمايي و دبيرستان در اين مناطق، جايي را براي آموزش پيشدبستاني باقي نگذاشته است.
براساس گزارشهاي موجود، هر چند مسوولان آموزش و پرورش بارها اعلام كردهاند كه شهريه دورههاي پيشدبستاني از 120 تا 250 هزار تومان است. اما در بسياري از مدارس غيرانتفاعي رقمهاي نجومي از والدين دريافت ميشود.
«من 2 دختر دوقلو دارم، خودم خانهدارم و همسرم كارمند دولت است. توان مالي نداريم كه هر دو را در دوره پيشدبستاني ثبتنام كنيم. هر چه هم تلاش كرديم، پيشدبستاني دولتي وجود نداشت، مهدكودكها و دورههاي آمادگي آنان هم از نظر شهريه دستكمي از مدارس غيرانتفاعي ندارد، پس ناچاريم آنها را در خانه نگه داريم تا كلاس اول كه در مدرسه دولتي ثبتنام شوند.»
اين را مادر دوقلوها ميگويد، اما فقط والدين دوقلوها اين مشكل را ندارند.
«شهريه دوره آمادگي ظاهرا 250 هزار تومان است، اما وقتي براي ثبتنام مراجعه ميكنيد، انواع كلاسهاي زبان و موسيقي و ورزش و نقاشي و... را پيشرويتان ميگذارند كه مجبوريد تعدادي از آنان را براي شان مدرسه انتخاب كنيد كه شهريه شما به 500 هزار تومان ميرسد، من توان مالي براي پرداخت اين شهريه را دارم، اما از مسوولان بپرسيد آيا 2 دانشآموزي كه يكي به خاطر شغل پدرش نميتواند اين آموزشها را ببيند؛ در كلاس اول ابتدايي يكسان هستند آيا اين با عدالت آموزشي سازگار است؟»
مهدي جلالي، مدير مشاركتهاي مردمي آموزش و پرورش اما در موضع خود پافشاري ميكند و باز هم ميگويد: ارائه دوره پيشدبستاني از جمله تعهدات آموزش و پرورش محسوب نميشود، اما اگر مدارس فضاي كافي داشته باشند، ميتوانند يك يا دو كلاس پيشدبستاني تشكيل دهند. وي همچنين حداقل شهريه پيشدبستاني شهر تهران را 120 هزار تومان و حداكثر آن را 250 هزار تومان اعلام كرده است، در حالي كه در برخي مناطق شهر تهران دورههاي فوقبرنامه مدارس غيردولتي بر اين رقم افزوده است و به نظر ميرسد سقف اين شهريهها بايد اضافه شود، يا به قول يكي از والدين كه ميپرسد: «سقف برنامههاي جنبي دوره پيشدبستاني كجاست؟»
خانم كريمنژاد كه در ابتداي گزارش با او صحبت كرديم ميگويد: «بنا بر تجربه من، بچههايي كه در دوره پيشدبستاني درس ميخوانند، آمادگي ذهني و اعتماد به نفس بيشتري دارند. اينها نشستن سر كلاس را ياد گرفتهاند و اصول و مفاهيم اوليه را ميدانند، تصور كنيد چقدر سخت است اين دانشآموز در پايه اول بايد در كنار دانشآموزي بنشيند كه رنگ كلاس و كتاب را نديده است.»
ضرورت آموزش پيشدبستاني در بسياري از كشورهاي پيشرفته، آموزش پيشدبستاني اختياري و رايگان است كه معمولا ردههاي سني 2 تا 6 سال را در بر ميگيرد. ساعات آموزش در اين دوره حدود 26 ساعت در هفته يعني از حدود 30/8 تا 30/11 اجرا ميشود. در اين دوره نظام آموزش ميكوشد تا با پياده كردن برنامههاي خاص به رشد عاطفي كودكان بخصوص در خانوادههاي طبقات پايين جامعه كمك كند، پيشگيري از افت تحصيلي در مقطع ابتدايي، رشد هوشي و ذهني و توان حسي و حركتي كودكان، رشد ارتباطات غيركلامي و مهارتهاي زباني، آگاهي نسبت به زمان و مكان، بازي و كار در جمع از جمله اهداف دوره پيشدبستاني در كشورهاي توسعهيافته است.
در ايران پژوهشگران معتقدند كه بيش از 70درصد رشد كيفي مغز و هوش كوكان در سنين زير 6 سال شكل ميگيرد. بنابراين كودكاني كه آموزش پيشدبستاني را ميگذرانند، در بدو ورود به آموزش رسمي آرامترند و اضطراب كمتري دارند، منظمترند و شيوه ارتباط با همكلاسي، دوستيابي و نظم در كلاس درس را ميدانند.
حذف پيشدبستاني، حذف يك نياز بر اساس آمارهاي رسمي كه ايسنا اعلام كرده است؛ 5/43 درصد دانشآموزان ابتدايي از كانال پيشدبستاني ميگذرند، البته اين آمار متعلق به دوره پنجساله 79 تا 86 است كه هنوز پيشدبستاني از مدارس دولتي حذف نشده بود. با وجود اين سهم هزينه دوره پيشدبستاني از كل هزينههاي آموزشي كشور فقط 9 دهم درصد است كه نشان ميدهد اين دوره با وجود مزاياي زياد هنوز مورد توجه مسوولان آموزشي قرار نگرفته است.
اين بيتوجهي تا آنجاست كه برخي دستاندركاران تعليم و تربيت از نبود برنامه و نظم آموزشي در دورههاي پيشدبستاني به خصوص آن دورههايي كه در مهدهاي كودك برگزار ميشود، سخن ميگويند. در حالحاضر معلمان اين دوره البته در برخي مدارس كمتجربهاند، از برنامه و آموزش خاصي براي دوره پيشدبستاني برخوردار نيستند و دوره پيشدبستاني مظلومترين دوره آموزش در مدرسه تلقي ميشود كه كودكان تنها براي گذران وقت در اين كلاسها شركت ميكنند.
به هر حال دوره پيشدبستاني اين روزها در نظام آموزش كشور مانند وصله ناجوري است كه از يكسو پيامدهاي مثبت آن ناديده گرفته ميشود و از سوي ديگر ارتباط ارگانيك كمي با دوره ابتدايي دارد و نيز متولي دقيق آن مشخص نيست، چرا كه بهزيستي و آموزش و پرورش هر يك دورههاي پيشدبستاني خاص خود را در مهدهاي كودك و مدارس غيردولتي برگزار ميكنند. از همه مهمتر بحث عدالت آموزشي است كه وزراي آموزش و پرورش داعيهدار تحقق آن هستند، ولي گويا دوره پيشدبستاني آنچنان بياهميت است كه تبعيض بين دانشآموزان در اين دوره به چشم نميآيد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 205]